3,274,917
edits
ἰθύς: Difference between revisions
From LSJ
6_12
(13_7_2) |
(6_12) |
||
| Line 12: | Line 12: | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1246.png Seite 1246]] -ύος, ἡ, nur im acc. sing. vorkommend, das grade darauf Losgehen, grader Angriff, ἑταίρους, οἷσι [[μάλιστα]] πεποίθεα πᾶσαν ἐπ' ἰθύν Od. 4, 434; übh. Unternehmung, ἄριστοι πᾶσαν ἐπ' ἰθύν ἐστε, μάχεσθαί τε φρονέειν τε Il. 6, 79; Verlangen, Wunsch, Neigung, Od. 16, 304; h. Ap. 549; – ἀν' ἰθύν, grad aufwärts, in die Höhe, Il. 21, 303 Od. 8, 377. εῖα (auch [[ἰθέα]], Her. 2, 17), ύ, ion. u. ep. = [[εὐθύς]], <b class="b2">gerade</b>, gerade entgegengerichtet; [[ἔγχος]], [[βέλος]], Il. 14, 403. 20, 99; sp. D.; εἰς Ἀΐδην ἰθεῖα [[κατήλυσις]] Ep. ad. 443 (X, 3); übertr., gerade, gerecht, aufrichtig, wahrhaft; ἡ ἰθεῖα, sc. [[δίκη]], der gerechte Richterspruch; δίκαι ἰθεῖαι, im Ggstz der σκολιαί, Hes. O. 224, vgl. Tb. 86; so auch δίκην [[ἰθύντατα]] εἰπεῖν, am gerechtesten Recht sprechen, Il. 18, 508; ἰθείῃ τέχνῃ Her. 9, 57; [[λόγος]] 1, 118; ἰθὺς καὶ [[δίκαιος]] [[ἀνήρ]] 1, 96; den compar. ἰθύντερος erwähnt Hdn. περὶ μον. λ. p. 21; superl. ἰθύτατος, App. Hisp. 1. – Adverbial, τὴν ἰθεῖαν, sc. ὁδόν, grades Weges, z. B. ἔπλεον Her. 7, 193; vgl. Nic. Th. 265. 481; ähnl. ἐκ τῆς ἰθείης, z. B. ἀπέστησαν, στρατὸν ἐπ' αὐτὸν πέμπειν, gradezu, ganz offen, ohne Rückhalt, Her. 2, 161. 3, 127. – Adv. ist [[ἰθύς]], gradeaus, grade darauf zu, oft bei Hom., gew. bei Verbis der Bewegung mit dem gen., ἢ ἰθὺς σῆς μητρὸς ἴω καὶ σοῖο δόμοιο Od. 15, 511, ἰθὺς κίεν οἴκου, grade auf das Haus zu oder grade hinein, Il. 24, 471; vom Angreifen, ἃς ἰθὺς Λυκίων, Πατρόκλεις, [[ἔσσυο]] καὶ Τρώων Il. 16, 584, ἰθὺς Δαναῶν [[ἴομεν]], laßt uns gegen die Danaer grade anrücken, 17, 340, öfter; auch ἰθὺς πρὸς [[τεῖχος]], 12, 137; ohne Casus, οἱ δ' ἰθὺς ἐφρόνεον, 13, 135, sie wollten grade vorwärts, ἰθὺς μαχέσασθαι 17, 168, grad entgegen kämpfen, ἰθὺς τετραμμένος 227, grade gegen ihn gewendet. Bei Her. so ἰθύ, z. B. ἰθὺ τοῦ Ἴστρου ἔπλεον 2, 119; κατ' ἰθύ, grade gegenüber, 9, 51. S. auch das Folgde. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1246.png Seite 1246]] -ύος, ἡ, nur im acc. sing. vorkommend, das grade darauf Losgehen, grader Angriff, ἑταίρους, οἷσι [[μάλιστα]] πεποίθεα πᾶσαν ἐπ' ἰθύν Od. 4, 434; übh. Unternehmung, ἄριστοι πᾶσαν ἐπ' ἰθύν ἐστε, μάχεσθαί τε φρονέειν τε Il. 6, 79; Verlangen, Wunsch, Neigung, Od. 16, 304; h. Ap. 549; – ἀν' ἰθύν, grad aufwärts, in die Höhe, Il. 21, 303 Od. 8, 377. εῖα (auch [[ἰθέα]], Her. 2, 17), ύ, ion. u. ep. = [[εὐθύς]], <b class="b2">gerade</b>, gerade entgegengerichtet; [[ἔγχος]], [[βέλος]], Il. 14, 403. 20, 99; sp. D.; εἰς Ἀΐδην ἰθεῖα [[κατήλυσις]] Ep. ad. 443 (X, 3); übertr., gerade, gerecht, aufrichtig, wahrhaft; ἡ ἰθεῖα, sc. [[δίκη]], der gerechte Richterspruch; δίκαι ἰθεῖαι, im Ggstz der σκολιαί, Hes. O. 224, vgl. Tb. 86; so auch δίκην [[ἰθύντατα]] εἰπεῖν, am gerechtesten Recht sprechen, Il. 18, 508; ἰθείῃ τέχνῃ Her. 9, 57; [[λόγος]] 1, 118; ἰθὺς καὶ [[δίκαιος]] [[ἀνήρ]] 1, 96; den compar. ἰθύντερος erwähnt Hdn. περὶ μον. λ. p. 21; superl. ἰθύτατος, App. Hisp. 1. – Adverbial, τὴν ἰθεῖαν, sc. ὁδόν, grades Weges, z. B. ἔπλεον Her. 7, 193; vgl. Nic. Th. 265. 481; ähnl. ἐκ τῆς ἰθείης, z. B. ἀπέστησαν, στρατὸν ἐπ' αὐτὸν πέμπειν, gradezu, ganz offen, ohne Rückhalt, Her. 2, 161. 3, 127. – Adv. ist [[ἰθύς]], gradeaus, grade darauf zu, oft bei Hom., gew. bei Verbis der Bewegung mit dem gen., ἢ ἰθὺς σῆς μητρὸς ἴω καὶ σοῖο δόμοιο Od. 15, 511, ἰθὺς κίεν οἴκου, grade auf das Haus zu oder grade hinein, Il. 24, 471; vom Angreifen, ἃς ἰθὺς Λυκίων, Πατρόκλεις, [[ἔσσυο]] καὶ Τρώων Il. 16, 584, ἰθὺς Δαναῶν [[ἴομεν]], laßt uns gegen die Danaer grade anrücken, 17, 340, öfter; auch ἰθὺς πρὸς [[τεῖχος]], 12, 137; ohne Casus, οἱ δ' ἰθὺς ἐφρόνεον, 13, 135, sie wollten grade vorwärts, ἰθὺς μαχέσασθαι 17, 168, grad entgegen kämpfen, ἰθὺς τετραμμένος 227, grade gegen ihn gewendet. Bei Her. so ἰθύ, z. B. ἰθὺ τοῦ Ἴστρου ἔπλεον 2, 119; κατ' ἰθύ, grade gegenüber, 9, 51. S. auch das Folgde. | ||
}} | |||
{{ls | |||
|lstext='''ἰθύς''': ἰθεῖα, ἰθύ, θηλ. ἰθέα Ἡρόδ. 2. 17, ἂν καὶ ἐν ταῖς πλαγ. πτώσεσιν ἔχει ἰθείης, ῃ, αν. ῑ πλὴν ἐν τῷ Ἐπικ. συνθέτῳ ἰθαιγενής, Ὀδ. Ξ. 203. Ἰων. καὶ Ἐπικ. [[τύπος]] τοῦ Ἀττ. [[εὐθύς]], «ἴσιος». 1) [[εὐθύς]], κατ’ εὐθεῖαν, Λατ. rectus, ἐν χρήσει παρ’ Ὁμ. ἐπὶ ταύτης τῆς σημασίας μόνον ἐν τῷ Ἐπιρρ. ἰθὺς (κατωτ. ΙΙ)· ἰθείῃ τέχνῃ, κατ’ εὐθεῖαν, ἀμέσως, Ἡρόδ. 9. 57· ἰθέα ὁδὸς 2. 17· ἰθεῖαν (δηλ. ὁδόν), κατ’ εὐθεῖαν, Λατ. recla (δηλ. via), 7. 193· ἐκ τῆς ἰθέης, ἀπ’ εὐθείας, φανερά, 2. 161., 9. 37· κατ’ ἰθὺ [[εἶναι]], κατ’ εὐθεῖαν [[ἀπέναντι]], 9. 51· ἰθ. ἀτραπὸς Νικ. Θηρ. 265, πρβλ. Ἀνθ. Π. 10. 3· ἰθύντατον [[ἴχνος]] Διον. Π. 651· γραφίδες ἰθύταται Ἀνθ. Π. 6. 63· ἰθύτατον [[ὄρος]], καθ’ ὑπερβολὴν ἀπότομον, Ἀππ. Ἰβηρ. ἐν ἀρχῇ. 2) τὸ ἐπίθ. ἐν χρήσει παρ’ Ὁμ. μόνον ἐπὶ ἠθικῆς ἐννοίας, [[εὐθύς]], [[δίκαιος]], εἰ δ’ ἄγ’ ἐγὼν αὐτὸς δικάσω, … ἰθεῖα γὰρ ἔσται ἡ [[δίκη]] Ἰλ. Ψ. 580 ([[ἐντεῦθεν]], ἐν Αἰσχύλ. Ἰκ. 84, ὁ Ἕρμανος ἀναγινώσκει, [[ἰθείη]] [[Διός]]· πρβλ. Ἡσύχ., «ἰθεῖα· [[δικαιοσύνη]]»)· διακρινώμεθα [[νεῖκος]] ἰθείῃσι δίκαις Ἠσ. Ἔρ. κ. Ἡμ. 36· ἀντίθετον τῷ σκολιαὶ δίκαι [[αὐτόθι]] 219, 222, Θεογ. 86· [[οὕτως]] ἐν τῷ Ὑπερθ. Ἐπιρρ., δίκην [[ἰθύντατα]] εἰπεῖν, κρῖναι δικαιότατα, Ἰλ. Σ. 508· οὕτω καὶ ἀκολούθως, ἰθεῖα κεφαλὴ Θέογν. 535· πρήξιες ἰθύτεραι ὁ αὐτ. 1020· [[ἰθύς]] τε καὶ [[δίκαιος]] Ἡρόδ. 1. 96· [[λόγος]] ἰθὺς [[αὐτόθι]] 118. ΙΙ. [[ἰθύς]], ἢ σπανιώτερον, ἰθύ, ὡς Ἐπίρρ., κατ’ εὐθεῖαν [[πρός]], [[συχν]]. παρ’ Ὁμήρ., κατὰ τὸ πλεῖστον [[μετὰ]] γεν. ἀντικειμένου, αὐτὰρ ὁ βῆ ῥ’ ἰθὺς Διομήδεος Ἰλ. Ε. 849· ἰθὺς Δαναῶν Ρ. 340· ἰθὺς Λυκίων... ἔσσυο καὶ τρώων Π. 584· ἰθὺς κίεν οἴκου, ὑπῆγε κατ’ εὐθεῖαν πρὸς τὸν οἶκον (δηλ. τὴν κλισίην, σκηνὴν τοῦ Ἀχιλλέως), Ω. 471, πρβλ. Ὀδ. Ο. 511· τοῦ γ’ ἰθὺ [[βέλος]] πέτετ’ οὐδ’ ἀπολήγει Ἰλ. Υ. 99· οὕτω παρ’ Ἡροδ., ἰθὺ τοῦ Ἴστρου 4. 89· ἰθὺ τῆς ἀρχῆς τῆς Τομύριος 1. 207, πρβλ. 6. 95, κ. ἀλλ.· - [[ὡσαύτως]], ἰθὺς πρὸς [[τεῖχος]] Ἰλ. Μ. 137· ἰθὺς ἐπὶ Θεσσαλίης Ἡρόδ. 5. 64. 2) ἀπολ., τῇ ῥ’ ἰθὺς φρονέων ἵππους ἔχε, «[[ἐκεῖσε]] δὴ κατ’ εὐθὺ ἐπὶ φρονήματι ἐπαιρόμενος ἤλαυνε τοὺς ἵππους» (Θ. Γαζῆς), Ἰλ. Μ. 124, Ν. 135· ἰθὺς μεμαὼς Λ. 95, κτλ.· ἰθὺς μαχέσασθαι, «ἐπ’ εὐθείας μάχεσθαι» (Θ. Γαζῆς), Ρ. 168· οἱ δὲ [[μένος]] χειρῶν ἰθὺς φέρον, «οἱ δὲ (ἀναβάται) τὴν τῶν χειρῶν ἰσχὺν εὐθὺ τῶν ἐναντίων ἔφερον» (Θ. Γαζῆς), Ε. 506, πρβλ. Υ. 108· [[ἐπεὶ]] τέτραπτο πρὸς ἰθύ οἱ, δηλ. [[ἐπεὶ]] προσετέτραπτό οἱ ἰθύ, ἀντεμετώπισεν αὐτόν· ἐστράφη [[ἐναντίον]] του [[πρόσωπον]] πρὸς [[πρόσωπον]], Ἰλ. Ξ. 403· - [[ὡσαύτως]] ἐπὶ χρόνου, ἀμέσως, Ἡρόδ. 3. 58. 3) [[ἰθέως]], Ἐπίρρ. ἐν χρήσει παρ’ Ἡροδ., κατὰ τὸν αὐτὸν ἀκριβῶς τρόπον, 2. 121, 2. κτλ.· [[ἰθέως]] ἐπὶ τὸν Ἑλλήσποντον 8. 108. | |||
}} | }} | ||
