Anonymous

προδίδωμι: Difference between revisions

From LSJ
Bailly1_4
(6_13b)
(Bailly1_4)
Line 15: Line 15:
{{ls
{{ls
|lstext='''προδίδωμι''': μέλλ. -δώσω, [[δίδωμι]] ἐκ τῶν προτέρων, προπληρώνω, Ξεν. Ἑλλ. 1. 5. 5, 7, Ἀριστ. Οἰκ. 2. 24, 2, Πολύβ. 8. 17, 7· ― [[παρέχω]], [[ἐγχειρίζω]], [[παραδίδωμι]], τινί τι Ἀθήν. 49D. ΙΙ. συνηθέστατα, [[παραδίδω]] εἰς τὸν ἐχθρόν, προδίδω, τοὺς λοιποὺς τοῖσι Σαμίοισι Ἡρόδ. 6. 23, πρβλ. Αἰσχύλ. Πρ. 38, κτλ.· πρ. τὴν Ποτίδαιαν Ἡρόδ. 8. 128· τὰν φυγάδα Αἰσχύλ. Ἱκέτ. 420· ἱκέτας Εὐρ. [[Ἡρακλ]]. 246· πόλιν, πυργώματα, γῆν, κτλ. Ἡρόδ. 8. 128, Αἰσχύλ. Θήβ. 251, κτλ.· τὰς πύλας, τὰ [[φρούριον]] Ἀριστοφ. Ὄρν. 766, Βάτρ. 362· ἐπὶ γυναικός, πρ. τὸ [[σῶμα]] Λυσ. παρὰ Στοβ. 421. 36· ― μετ’ ἀπαρ., ὃν σὺ προὔδωκας θανεῖν Εὐρ. Ὀρ. 1588. ― Παθ., προδοθέντες ὑπὸ Σιτάλκεω ἥλωσαν Ἡρόδ. 7. 137· ἀπόλωλα [[τλήμων]], προδέδομαι Σοφ. Φιλ. 922. 2) δείκνυμαι [[προδότης]], προδίδω, [[ἐγκαταλείπω]] εἰς δυστυχίαν, [[ἐγκαταλείπω]], ἀφίνω, οἵ με φίλοι προὔδωκαν Θέογν. 813· πρ. τὴν Ἑλλάδα Ἡρόδ. 9. 7, Ἀριστοφ. Εἰρ. 408· [[μηδαμῶς]]... προδῷς με ὁ αὐτ. ἐν Θεσμ. 229· πρ. τὴν μητέρα Ἀντιφῶν 112. 8· τὴν πολιτείαν Πλάτ. Νόμ. 762C· ἑαυτὸν ὁ αὐτ. ἐν Κρίτωνι 45C· τὸ δοκοῦν ἀληθὲς οὐχ ὃσιον προδοῦναι ὁ αὐτ. ἐν Πολ. 507C. ― Παθ., προδεδόμεθα ὑπὸ τῶν συμμάχων Ἡρόδ. 9. 60· πρβλ. [[προδότης]]. 3) ἀπολ., ἀποδείκνυμαι [[ἄπιστος]], [[ἐγκαταλείπω]], ὁ αὐτ. 5. 113., 6. 15, κτλ.· [[οὕτως]], [[οὔτοι]] προδώσει [[χρησμός]], δὲν θὰ φανῇ [[προδοτικός]], Αἰσχύλ. Χο. 269· ἡ [[χάρις]] προδοῦσ’ ἁλίσκεται Σοφ. Αἴ. 1267· πρ. πρὸς τοὺς κατιόντας, φέρομαι προδοτικῶς πρὸς αὐτούς, Ἡρόδ. 3. 45· [[μετὰ]] συστοίχ. αἰτ., προδοσίαν πρ., εἶμαι [[ἔνοχος]] προδοσίας, Δείναρχ. 91. 27. 4) [[μετὰ]] πράγματος ὡς ὑποκειμένου, βρεχομένων δὲ τῶν [[κάτω]] πλίνθων καὶ προδιδουσῶν τὰς ἄνω, τὸ μὲν πρῶτον ἐρρήγνυτο τὸ [[τεῖχος]], [[ἔπειτα]] δὲ ἐκλίνετο Ξεν. Ἑλλ. 5. 2, 5· ἀδυνάτως ἤδη ἔχοντα τὸν πατέρα καὶ [[μόλις]] εἰς ἄστυ ἀναβαίνοντα, καὶ τὸν ὀφθαλμὸν αὐτὸν προδιδόντα, λαγχάνει αὐτῷ δίκην Δημ· 1239 ἐν τέλ.· ― [[ἐντεῦθεν]] ἀμεταβ., [[ἐλλείπω]], [[ἐκλείπω]], Λατ. deficere, ἐπὶ οἴνου, Ξενοφάν. 1. 5· ἐπὶ ποταμοῦ ξηρανθέντος, Ἡρόδ. 7. 187· ἐπὶ ἑτοιμορρόπου τείχους ἀχρήστου πρὸς ἄμυναν, ὁ αὐτ. 8. 52. 5) [[μετὰ]] πράγματος ὡς ἀντικειμένου, «προδίδω», φανερώνω, τὰ κρυπτὰ Εὐρ. Ι. Α. 1140· [[χάριν]] πρ., εἶμαι [[ἀχάριστος]], [[ἀγνώμων]], ὁ αὐτ. ἐν [[Ἡρακλ]]. 1036· τὰ πράγματα Ἀριστ. Ἱππ. 241· τὸ δίκαιον Πλάτ. Νόμ. 907Α· ἑτέροισι τὴν νίκην [[αὐτόθι]] 906Ε· ὅρκους Ξεν. Κύρ. 5. 1, 22· καιρὸν τοῖς ἐναντίοις Δημ. 343. 3· τὴν καταχειροτονίαν ὁ αὐτ. 553 ἐν τέλ.· ― [[ἐντεῦθεν]], ἀφίνω, [[ἀποχαιρετίζω]] τι, [[ἐγκαταλείπω]] αὐτό, ἡδονὰς Σοφ. Ἀντ. 1166· τὰς ἐλπίδας Ἀριστοφ. Νεφ. 1500· τὴν προαίρεσιν Δημ. 1397. 25· τὸν ἀγῶνα Αἰσχίν. 16. 19. ― Ἴδε Κόντου Γωσσ. Παρατηρησ. σ. 383.
|lstext='''προδίδωμι''': μέλλ. -δώσω, [[δίδωμι]] ἐκ τῶν προτέρων, προπληρώνω, Ξεν. Ἑλλ. 1. 5. 5, 7, Ἀριστ. Οἰκ. 2. 24, 2, Πολύβ. 8. 17, 7· ― [[παρέχω]], [[ἐγχειρίζω]], [[παραδίδωμι]], τινί τι Ἀθήν. 49D. ΙΙ. συνηθέστατα, [[παραδίδω]] εἰς τὸν ἐχθρόν, προδίδω, τοὺς λοιποὺς τοῖσι Σαμίοισι Ἡρόδ. 6. 23, πρβλ. Αἰσχύλ. Πρ. 38, κτλ.· πρ. τὴν Ποτίδαιαν Ἡρόδ. 8. 128· τὰν φυγάδα Αἰσχύλ. Ἱκέτ. 420· ἱκέτας Εὐρ. [[Ἡρακλ]]. 246· πόλιν, πυργώματα, γῆν, κτλ. Ἡρόδ. 8. 128, Αἰσχύλ. Θήβ. 251, κτλ.· τὰς πύλας, τὰ [[φρούριον]] Ἀριστοφ. Ὄρν. 766, Βάτρ. 362· ἐπὶ γυναικός, πρ. τὸ [[σῶμα]] Λυσ. παρὰ Στοβ. 421. 36· ― μετ’ ἀπαρ., ὃν σὺ προὔδωκας θανεῖν Εὐρ. Ὀρ. 1588. ― Παθ., προδοθέντες ὑπὸ Σιτάλκεω ἥλωσαν Ἡρόδ. 7. 137· ἀπόλωλα [[τλήμων]], προδέδομαι Σοφ. Φιλ. 922. 2) δείκνυμαι [[προδότης]], προδίδω, [[ἐγκαταλείπω]] εἰς δυστυχίαν, [[ἐγκαταλείπω]], ἀφίνω, οἵ με φίλοι προὔδωκαν Θέογν. 813· πρ. τὴν Ἑλλάδα Ἡρόδ. 9. 7, Ἀριστοφ. Εἰρ. 408· [[μηδαμῶς]]... προδῷς με ὁ αὐτ. ἐν Θεσμ. 229· πρ. τὴν μητέρα Ἀντιφῶν 112. 8· τὴν πολιτείαν Πλάτ. Νόμ. 762C· ἑαυτὸν ὁ αὐτ. ἐν Κρίτωνι 45C· τὸ δοκοῦν ἀληθὲς οὐχ ὃσιον προδοῦναι ὁ αὐτ. ἐν Πολ. 507C. ― Παθ., προδεδόμεθα ὑπὸ τῶν συμμάχων Ἡρόδ. 9. 60· πρβλ. [[προδότης]]. 3) ἀπολ., ἀποδείκνυμαι [[ἄπιστος]], [[ἐγκαταλείπω]], ὁ αὐτ. 5. 113., 6. 15, κτλ.· [[οὕτως]], [[οὔτοι]] προδώσει [[χρησμός]], δὲν θὰ φανῇ [[προδοτικός]], Αἰσχύλ. Χο. 269· ἡ [[χάρις]] προδοῦσ’ ἁλίσκεται Σοφ. Αἴ. 1267· πρ. πρὸς τοὺς κατιόντας, φέρομαι προδοτικῶς πρὸς αὐτούς, Ἡρόδ. 3. 45· [[μετὰ]] συστοίχ. αἰτ., προδοσίαν πρ., εἶμαι [[ἔνοχος]] προδοσίας, Δείναρχ. 91. 27. 4) [[μετὰ]] πράγματος ὡς ὑποκειμένου, βρεχομένων δὲ τῶν [[κάτω]] πλίνθων καὶ προδιδουσῶν τὰς ἄνω, τὸ μὲν πρῶτον ἐρρήγνυτο τὸ [[τεῖχος]], [[ἔπειτα]] δὲ ἐκλίνετο Ξεν. Ἑλλ. 5. 2, 5· ἀδυνάτως ἤδη ἔχοντα τὸν πατέρα καὶ [[μόλις]] εἰς ἄστυ ἀναβαίνοντα, καὶ τὸν ὀφθαλμὸν αὐτὸν προδιδόντα, λαγχάνει αὐτῷ δίκην Δημ· 1239 ἐν τέλ.· ― [[ἐντεῦθεν]] ἀμεταβ., [[ἐλλείπω]], [[ἐκλείπω]], Λατ. deficere, ἐπὶ οἴνου, Ξενοφάν. 1. 5· ἐπὶ ποταμοῦ ξηρανθέντος, Ἡρόδ. 7. 187· ἐπὶ ἑτοιμορρόπου τείχους ἀχρήστου πρὸς ἄμυναν, ὁ αὐτ. 8. 52. 5) [[μετὰ]] πράγματος ὡς ἀντικειμένου, «προδίδω», φανερώνω, τὰ κρυπτὰ Εὐρ. Ι. Α. 1140· [[χάριν]] πρ., εἶμαι [[ἀχάριστος]], [[ἀγνώμων]], ὁ αὐτ. ἐν [[Ἡρακλ]]. 1036· τὰ πράγματα Ἀριστ. Ἱππ. 241· τὸ δίκαιον Πλάτ. Νόμ. 907Α· ἑτέροισι τὴν νίκην [[αὐτόθι]] 906Ε· ὅρκους Ξεν. Κύρ. 5. 1, 22· καιρὸν τοῖς ἐναντίοις Δημ. 343. 3· τὴν καταχειροτονίαν ὁ αὐτ. 553 ἐν τέλ.· ― [[ἐντεῦθεν]], ἀφίνω, [[ἀποχαιρετίζω]] τι, [[ἐγκαταλείπω]] αὐτό, ἡδονὰς Σοφ. Ἀντ. 1166· τὰς ἐλπίδας Ἀριστοφ. Νεφ. 1500· τὴν προαίρεσιν Δημ. 1397. 25· τὸν ἀγῶνα Αἰσχίν. 16. 19. ― Ἴδε Κόντου Γωσσ. Παρατηρησ. σ. 383.
}}
{{bailly
|btext=<i>f.</i> προδώσω, <i>ao.</i> προέδωκα, <i>p. contr.</i> [[προὔδωκα]], <i>ao.2</i> προέδων, <i>p. contr.</i> [[προὔδων]], <i>etc.</i><br /><b>I.</b> donner d’avance, payer d’avance, faire l’avance de, avancer, acc.;<br /><b>II.</b> livrer :<br /><b>1</b> livrer par trahison : τινά <i>ou</i> [[τί]] τινι une personne <i>ou</i> une chose à qqn;<br /><b>2</b> trahir, déserter, abandonner lâchement : τινά qqn ; <i>Pass.</i> être trahi, être abandonné : [[ὑπό]] τινος par qqn ; [[πρός]] τινα passer par trahison dans le parti de qqn ; <i>fig.</i> ὅρκους XÉN trahir des serments ; <i>avec un suj. de chose</i> faire défaut à, acc.;<br /><b>3</b> renoncer à : τὸν ἀγῶνα ESCHN à la lutte ; ἡδονάς SOPH aux plaisirs.<br />'''Étymologie:''' [[πρό]], [[δίδωμι]].
}}
}}