ἵππος: Difference between revisions

{{ls

|lstext='''ἵππος''': (ἴδε ἐν τέλει), ὁ, [[ἵππος]], κοιν. τὸ ἄλογον, ἡ [[ἵππος]], ἡ φοράδα, πρῶτον παρ’ Ὁμ. - Οἱ ποιηταὶ μεταχειρίζονται ἀμφότερα τὰ γένη, ἀλλὰ τὸ θηλ. [[εἶναι]] τὸ συνηθέστατον, [[διότι]] παρὰ τοῖς ἀρχαίοις, οἵτινες δὲν εὐνούχιζον τοὺς ἵππους, ἡ θήλεια ἦτο χρησιμωτέρα ὁ [[Ὅμηρος]] ἐπαινεῖ τὰς φοράδας τοῦ Εὐμήλου, περὶ ὧν λέγει· ἵπποι μὲν μέγ’ ἄρισται [[ἔσαν]] Φηρητιάδαο, τὰς Εὔμηλος ἤλαυνε ποδώκεας ὄρνιθας ὣς (Ἰλ. Β. 763), ἀλλὰ θεωρεῖ ὡς ἐπονείδιστον [[πρᾶγμα]] ἄρρην [[ἵππος]] νὰ νικηθῇ ὑπὸ θηλείας, μὴ σφῶϊν ἐλεγχείην καταχεύῃ [[Αἴθη]] [[θῆλυς]] [[ἐοῦσα]] Ψ. 408 κἑξ. Ὅπως δὲ ἐναργέστερον δηλώσῃ τὸ γένος, ὁ [[Ὅμηρος]] προστίθησιν εἰς τὸ [[ἵππος]] τὸ [[θῆλυς]] ἢ ἄρρην. θήλεες ἵπποι Ἰλ. Ε. 269· ἵπποι θήλειαι Λ. 681, Ὀδ. Δ. 636· ἄρσενες ἵπποι Ὀδ. Ν. 81· πρβλ. Ἡρόδ. 3. 86, Πλάτ. Ἱππ. Μείζων 288Β: - τὸ πληθ. ἵπποι παρ’ Ὁμ. σημαίνει τοὺς τὸ ἅρμα σύροντας ἵππους, [[ἐρυσάρματες]] Ἰλ. Π. 370· συνήθως [[ζεῦγος]] αὐτῶν, [[ὅθεν]] ὁ δυϊκὸς ἐν Ε. 237. Θ. 41, κ. ἀλλ.· [[ἐνίοτε]] δὲ καὶ [[τρεῖς]] κατὰ [[μέτωπον]], ἴδε [[παρήορος]]· σπανίως [[τέσσαρες]], ἴδε [[τετράορος]]· - [[ἐντεῦθεν]] τὸ ἵπποι καὶ ἐπ’ [[αὐτοῦ]] τοῦ ἅρματος, ἀφ’ ἵπποιϊν, ἀφ’ ἵππων, ἀπὸ τοῦ ἅρματος, Ἰλ. Ε. 13, 19, κ. ἀλλ.· καθ’ ἵππων ἅλλεσθαι, ἐξ ἵππων βῆσαι [[αὐτόθι]] 111, 163· ἵππων ἐπιβησόμενος, διανοούμενος, μέλλων νὰ ἀναβῇ εἰς τὸ ἅρμα του, [[αὐτόθι]] 46· ἵππων ἐπεβήσετο Κ. 513, πρβλ. 529 ([[διότι]] ἐπιμελὴς [[ἀνάγνωσις]] τοῦ ὅλου χωρίου δεικνύει ὅτι ὁ Διομήδης καὶ ὁ Ὀδυσσεὺς ὠχοῦντο ἐπὶ τοῦ ἅρματος τοῦ Ρήσου, οὐχὶ ἐπὶ τῶν ἵππων [[αὐτοῦ]]): - ἀντίθετον τῷ πεζοί, [[πλῆτο]] δὲ πᾶν [[πεδίον]] πεζῶν τε καὶ ἵππων Ὀδ. Ζ. 267, πρβλ. Ι. 49· ἵπποι καὶ ἀνέρες Ἰλ. Β. 554· [[λαός]] τε καὶ ἵπποι Σ. 153. Ἐν πᾶσι τοῖς τοιούτοις χωρίοις ἐννοοῦνται ἥρωες ἐπὶ τῶν ἑαυτῶν ἁρμάτων, κατ’ ἀντίθεσιν πρὸς τοὺς [[πεζῇ]] μαχομένους· [[διότι]] ἱππεῖς στρατιῶται [[οὐδαμοῦ]] ἀναφέρονται παρ’ Ὁμ.· καὶ ἡ ἱππικὴ [[τέχνη]] ἂν καὶ γνωστὴ εἰς αὐτόν, ἀναφέρεται ὥς τι ἀσύνηθες καὶ πρὸς ἐπίδειξιν γινόμενον, οὐχὶ δὲ καὶ κοινὸν τοῖς πολλοῖς (πρβλ. [[κέλης]], [[κελητίζω]])· παρ’ Ἡσ. δὲ μόνον [[ἅπαξ]] ἀναφέρεται, νῶθ’ ἵππων ἀναβάντες ἐθύνεον Ἀσπ. Ἡρ. 286. - Τὰ Ὁμ. ἐπίθετα [[εἶναι]], ὡς πρὸς τὸ [[χρῶμα]] αἴθωνες, βαλιοί, λευκότεροι χιόνος, ξανθοί, φλίνικες· ὡς πρὸς τὴν χαίτην, ἐΰτριχες, καλλίτριχες, κυανότριχες, [[ὄτριχες]]· ὡς πρὸς τὴν ταχύτητα, ὠκέες, ὠκύποδες, ἀθλοφόροι, ἀερσίποδες, εὔσκαρθμοι, ὠκυπετεῖς, πόδας αἰόλοι· ὡς πρὸς τὴν στερότητα τῶν ὁπλῶν, μώνυχες, κρατερώνυχες, χαλκόποδες (δὲν ὑπάρχει [[ἴχνος]] πεταλὼσεως παρ. Ὁμ.)· καὶ [[καθόλου]] ἐριαύχενες ὑψηχέες· - οὕτω παρὰ Πινδ., ἀκαμαντόποδες, παρὰ Σιμωνίδῃ ἀελλόποδες, κτλ.· ἵπποι ἀθληταί, τῶν ἀγώνων, Λυσ. 157. 39· - ἡ τροφὴ αὐτῶν [[εἶναι]] ζειαὶ ἢ ὄλυραι, κριθαί, ἔτι δὲ καὶ [[σῖτος]], Ἰλ. Κ. 568, Θ. 189· ἐξήγοντο εἰς βοσκήν, ἀλλὰ καὶ ἐν ἱππῶνι ἐτρέφοντο, ἴδε [[στρατός]]. - Περὶ τῆς ἀνατροφῆς καὶ χρήσεως τοῦ ἵππου ἴδε τὴν περὶ ἱππικῆς πραγματείαν τοῦ Ξενοφῶντος. ΙΙ. ὡς περιληπτικὸν [[ὄνομα]], [[ἵππος]], ἡ, τὸ ἱππικόν, Λατ. equitatus, Ἡρόδ., Ἀττ.· ἀείποσε καθ’ ἑνικόν, ἔτι καὶ μετ’ ἀριθμητικῶν, π. χ., [[ἵππος]] χιλίη = [[χίλιοι]] ἱππεῖς, Ἡρόδ. 7. 41· μυρίη [[αὐτόθι]]· [[ἵππος]] μυρία, τρισμυρία Αἰσχύλ. Πέρσ. 302, 315· ἡ διακοσία [[ἵππος]] Θουκ. 1. 61· ἵππον ἔχω εἰς χιλίαν Ξεν. Κύρ. 4. 6, 2. ΙΙΙ. [[θαλάσσιος]] ἰχθύς, Ἀντίμαχ. ἐν Ἀποσπ. 18 - ἀλλὰ, ὁ [[ἵππος]] ὁ [[ποτάμιος]], ὁ [[ἱπποπόταμος]], Ἡρόδ. 2. 71, Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 2. 7, 2· [[οὕτως]], ὁ [[ἵππος]] τοῦ Νείλου Ἀχιλλ. Τάτ. 4. 2. IV. γυνὴ [[ἀσελγής]], Αἰλ. π. Ζ. 4. 11, πρβλ. Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 6. 18. 8· - «τὸ [[μόριον]] καὶ τῆς γυναικὸς καὶ τοῦ ἀνδρὸς» Ἡσύχ. V. [[πάθος]] τῶν ὀφθαλμῶν, καθ’ ὃ οὗτοι διηνεκῶς συσπῶνται καὶ συγκλείονται, Ἱππ. παρὰ Γαλην. VI. ἐν συνθέσει ἐκφράζει [[πολλάκις]] τὸ μέγα ἢ τραχύ, ἴδε τὰς λέξεις [[ἱππόκρημνος]], -[[λάπαθον]], -[[μάραθρον]], -πορνος, -[[σέλινον]], -τυφία, καὶ πρβλ. βου- VII. [[ἵππος]], ὁ, [[εἰδικός]] τις λειτουργὸς ἐν τῇ λατρείᾳ τῆς θεᾶς Βελήλας, Ἐπιγρ. Πειραιῶς ἐν Ἀθήν. τ. Ε., σ. 428 = CIA. ΙΙΙ. 1280a. Ὁ ἀρχικὸς [[τύπος]] ἦν πιθανῶς: ἵκϝος· πρβλ. Σανσκρ. a←v-as, Λατ. equ-us, Γοτθ. aih-us, Ἀρχ. Σαξον. ehu· καὶ ἴδε Κ κ ΙΙ. 2).

}}