πράσσω: Difference between revisions

{{bailly

|btext=<i>f.</i> πράξω, <i>ao.</i> [[ἔπραξα]], <i>pf.</i> [[πέπραχα]], <i>pf.2 intr.</i> [[πέπραγα]];<br /><i>Pass. f.</i> πραχθήσομαι, <i>f.2</i> πραγήσομαι, <i>ao.</i> [[ἐπράχθην]], <i>ao.2</i> ἐπράγην, <i>pf.</i> πέπραγμαι;<br /><b>I.</b> aller à travers, traverser, parcourir : ἁλά OD la mer ; κέλευθον IL, OD parcourir un chemin, faire un trajet ; avec le gén. : πράσσειν ὁδοῖο IL, OD aller à travers une route, faire un trajet;<br /><b>II.</b> aller jusqu’au bout, <i>d’où</i><br /><b>1</b> achever, exécuter, accomplir, faire, acc. ; <i>Pass.</i> πέπρακται [[τοὖργον]] ESCHN la chose est faite, l’œuvre est accomplie ; <i>en mauv. part</i> [[φεῦ]] [[φεῦ]] πέπρακται EUR hélas ! hélas ! c’en est fait ; τὰ πεπραγμένα, τὰ πραχθέντα, ce qui a été fait, les actions, les actes;<br /><b>2</b> agir, travailler, s’occuper de, négocier : τινι, [[πρός]] τινα, ἔς τινα, [[ὑπέρ]] τινος agir pour qqn, travailler en sa faveur ; πράσσειν [[φιλίαν]] DÉM, εἰρήνην DÉM poursuivre des relations d’amitié, la paix, négocier en vue de relations d’amitié, de la paix ; τὰ [[ἑαυτοῦ]] πράσσειν SOPH s’occuper de ses propres affaires ; τὰ πράγματα LYS <i>ou</i> τὰ πολιτικά PLAT manier les affaires publiques ; <i>abs.</i> ἱκανὸς πράττειν XÉN capable de manier les affaires publiques, d’être un homme d’État ; ἱκανὸς [[εἰπεῖν]] [[τε]] καὶ [[πρᾶξαι]] XÉN capable de parler et d’agir, <i>càd</i> de proposer et d’exécuter ; <i>en mauv. part</i> πολλὰ πράσσειν, <i>c.</i> πολυπραγμονεῖν HDT être très remuant, s’occuper de beaucoup de choses dangereuses pour l’État ; τινί, machiner en faveur de qqn ; avec un double rég. : κάθοδόν τινι PLUT travailler pour assurer le retour de qqn ; avec double acc. : [[τι]] πράσσειν τινά, faire qch (du bien. <i>etc.</i>) à qqn;<br /><b>3</b> accomplir, achever, réaliser, mener à bien : δὸς Τηλέμαχον πρήξαντα <i>(ion.)</i> νέεσθαι OD fais que Télémaque revienne après avoir réussi dans son entreprise ; avec un adv. : réaliser de telle manière, aboutir à telle fin : ὁ [[στόλος]] [[οὕτω]] ἔπρηξεν HDT l’expédition maritime se termina ainsi ; [[εὖ]] πράσσειν faire bien ses affaires, réussir, être heureux (<i>ne pas confondre avec [[εὖ]] ποιεῖν faire du bien ; v.</i> [[ποιέω]]) ; πράσσειν [[καλῶς]], [[εὐτυχῶς]], ἀγαθόν être heureux ; πολλὰ καὶ ἀγαθά XÉN <i>ou</i> τὰ ἄριστα XÉN être très heureux ; [[κακῶς]] être malheureux ; χαλεπώτατα THC être dans une situation très difficile ; ἄτιμα ESCHL être dans une situation déshonorée ; [[ταπεινῶς]] ISOCR être dans une situation humble;<br /><b>4</b> faire acquitter, faire payer : τινά [[τι]] à qqn des intérêts, qch (une somme d’argent, <i>etc.</i>) ; φόρον [[παρά]] τινος HDT exiger de qqn le paiement d’impôts ; <i>abs.</i> faire payer (des intérêts, des impôts, <i>etc.</i>) ; <i>Pass.</i> πράττεσθαι [[ὑπό]] τινος LYS acquitter les contributions <i>ou</i> une amende sur l’ordre de qqn ; πράττειν [[τοὐφειλόμενον]] ESCHL réclamer son dû ; πατρὸς φόνον πράσσειν ESCHL poursuivre l’expiation du meurtre d’un père, le venger ; ἀντίποινα πράττειν ESCHL prendre sa revanche;<br /><b>5</b> <i>en mauv. part</i> achever, faire périr, acc.;<br /><i><b>Moy.</b></i> πράσσομαι (<i>f.</i> πράξομαι, <i>ao.</i> ἐπραξάμην, <i>pf.</i> πέπραγμαι);<br /><b>1</b> faire pour soi, dans son intérêt;<br /><b>2</b> exiger, faire payer pour soi : τινα χρήματα THC exiger de l’argent de qqn.<br />'''Étymologie:''' R. Παρ &gt; Πρᾱ, par allong. Πρᾱγ, aller à travers ; cf. [[περάω]], [[περαίνω]].

}}

{{Slater

|sltr=[[πράσσω]] (πράσσει, -[[ετε]], -οντι; -οι; -ων, -όντων; -ειν: fut. πράξει, -ειν: impf. ἔπρασσεν: aor. ἔπραξε（ν); πρᾶξον; πράξαις: pf. πέπρᾶγεν: med. πράσσοιτο: aor. πράξασθαι: [[pass]]. pf. πεπραγμένων.)<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>a</b> [[perform]], [[fulfil]]<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>I</b> [[τῶν]] δὲ πεπραγμένων ἐν δίκᾳ τε καὶ παρὰ δίκαν ἀποίητον οὐδ ἂν Χρόνος ὁ πάντων πατὴρ δύναιτο [[θέμεν]] ἔργων [[τέλος]] (O. 2.15) ὁ δ' ἐπαντέλλων [[χρόνος]] [[τοῦτο]] πράσσων μὴ κάμοι (O. 8.29) Ἀίδα [[τοι]] λάθεται [[ἄρμενα]] πράξαις [[ἀνήρ]] (O. 8.73) Δὶ τοῦτ' Ἐνυαλίῳ τἐκδώσομεν πράσσειν (O. 13.106) ὁ [[μέν]] που τεοῖς τε μήδεσι τοῦτ' ἔπραξεν (P. 10.11) ἀλλ' ἐπέων γλυκὺν ὕμνον πράσσετε (v. l. πράσσεται.) (N. 9.3) εἰ [[γάρ]] [[τις]] ἀνθρώπων δαπάνᾳ τε χαρεὶς καὶ πόνῳ πράσσει θεοδμάτους ἀρετάς (I. 6.11) med., ἔλπετο δ' [[οὐκέτι]] οἱ κεῖνόν γε πράξασθαι πόνον (sc. Ἰάσονα: cf. Schr., (1923), 502; Wackernagel, Sprachl. Unters., 91) (P. 4.243)<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>II</b> abs., [[function]], be [[active]] πράσσει γὰρ ἔργῳ μὲν [[σθένος]], βουλαῖσι δὲ [[φρήν]] (N. 1.26) εὕδει δὲ πρασσόντων μελέων (sc. ἡ [[ψυχή]]) fr. 131b. 3.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b><br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>I</b> [[effect]], [[bring]] [[about]] τὸν δὲ τετράκναμον ἔπραξε δεσμὸν ἑὸν ὄλεθρον ὅγ (P. 2.40) μάχᾳ λεόντεσσιν ἀγροτέροις ἔπρασσεν φόνον (N. 3.46)<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>II</b> [[win]], [[earn]] ὥστ' ἐν [[τάχει]] ποντίαν χρυσαλακάτων τινὰ Νηρείδων πράξειν ἄκοιτιν (N. 5.36) ἔν τ' ἀγωνίοις ἀέθλοισι ποθεινὸν [[κλέος]] ἔπραξεν (“setzt einen Anspruch auf Ruhm durch,” Fränkel, W &amp; F., 362&#774;{2}) (I. 5.8) met., ὡς Αὐγέαν λάτριον ἀέκονθ' ἑκὼν μισθὸν ὑπέρβιον πράσσοιτο (O. 10.30) παύροις δὲ πράξασθ' εὐμαρές (sc. τὸ καὶ πλουτεῖν καὶ ἐπαινεῖσθαι Σ.) (P. 3.115)<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>c</b> [[exact]] c. acc. dupl. &amp; inf. στέφανοι πράσσοντί με [[τοῦτο]] [[χρέος]], φόρμιγγα συμμεῖξαι (O. 3.7) ἐμὲ δ' [[οὖν]] [[τις]] ἀοιδᾶν δίψαν ἀκειόμενον πράσσει [[χρέος]], [[αὖτις]] ἐγεῖραι καὶ παλαιὰν [[δόξαν]] [[ἑῶν]] προγόνων (P. 9.104)<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>d</b><br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>I</b> εὖ [[πράσσω]], [[fare]] [[well]], [[prosper]] ξείνων δ' εὖ πρασσόντων ἔσαναν ἐσλοί (O. 4.4) εἰ δὲ σὺν πόνῳ [[τις]] εὖ πράσσοι (O. 11.4) ὁ δὲ [[Ῥαδάμανθυς]] εὖ πέπραγεν (P. 2.73)<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>II</b> [[ἀντία]] [[πράσσω]], [[fare]] [[adversely]] “τὸ δὲ [[οἴκοθεν]] [[ἀντία]] πράξει” (P. 8.52)<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>e</b> frag.] [[σφίσιν]] [[μάλα]] πρᾶξον [δι] καίως (Pae. 8.12)

}}