3,260,114
edits
ἅρμα: Difference between revisions
From LSJ
big3_6
(SL_1) |
(big3_6) |
||
| Line 21: | Line 21: | ||
{{Slater | {{Slater | ||
|sltr=[[ἅρμα]] ([[ἅρμα]], ἅρματι, [[ἅρμα]]; ἁρμάτων, ἅρμασι（ν), ἅρματα) <br /> <b>1</b> [[chariot]] [[ἅρμα]] θοὸν τάνυεν sc. [[Poseidon]] (O. 8.49) [[τίς]] [[ἔλαχε]] στέφανον [[χείρεσσι]] ποσίν τε καὶ ἅρματι (O. 10.62) εὔδοξον ἅρματι νίκαν (P. 6.17) Νεστόρειον γὰρ [[ἵππος]] ἅρμ' ἐπέδα (P. 6.32) τὰ μὲν ἐν ἅρμασι καλλίνικοι [[πάλαι]] (P. 11.46) [[ἅρμα]] δ' ὀτρύνει Χρομίου [[Νεμέα]] τ ἔργμασιν νικαφόροις [[ἐγκώμιον]] ζεῦξαι [[μέλος]] (N. 1.7) τὸ κρατήσιππον γὰρ ἐς ἅρμ' ἀναβαίνων (N. 9.4) νέαισί θ' ἑορταῖς ἰσχύος τ [[ἀνδρῶν]] ἁμίλλαις ἅρμασί τε γλαφυροῖς ἄμφαινε κυδαίνων πόλιν (sc. Ἄδραστος) (N. 9.12) ἀλλ' ἐγὼ Ἡροδότῳ τεύχων τὸ μὲν ἅρματι τεθρίππῳ [[γέρας]] (I. 1.14) [[ἄμμι]] δ' ἔοικε Κρόνου σεισίχθον υἱὸν γείτον ἀμειβομένοις εὐεργέταν ἁρμάτων [[ἱπποδρόμιον]] κελαδῆσαι i. e. [[Poseidon]] (I. 1.54) [[ἴστε]] μὰν Κλεωνύμου [[δόξαν]] παλαιὰν ἅρμασιν (I. 3.16) ([[φάμα]]): ἅ τε [[κἀν]] γουνοῖς Ἀθανᾶν [[ἅρμα]] καρύξαισα [[νικᾶν]] (I. 4.25) ἐριζόμεναι νᾶες ἐν πόντῳ καὶ λτ;ὑφγτ; ἅρμασιν ἵπποι (I. 5.5) [[ἅρμα]] Θηβαῖον (sc. ἐξοχώτατόν ἐστι) fr. 106. 5. παρὰ Λύδιον [[ἅρμα]] πεζὸς οἰχνέων fr. 206. ὑφ' ἅρμασιν [[ἵππος]] fr. 234. pl. pro [[sing]]., “ἐμὲ δ' ἐπὶ ταχυτάτων πόρευσον ἁρμάτων ἐς Ἆλιν” (O. 1.77) Ἱέρωνος [[ὑπὲρ]] καλλινίκου ἅρμασι (P. 1.33) ξεστὸν [[ὅταν]] [[δίφρον]] ἔν θἅρματα πεισιχάλινα καταζευγνύῃ [[σθένος]] ἵππιον (ἔν τ' ἄρματα v. l.) (P. 2.11) [[χαμαὶ]] καταβαὶς ἀφ' ἁρμάτων (N. 6.51) [[ἐπεὶ]] τετραόροισιν ὥθ' ἁρμάτων ζυγοῖς ἐν τεμένεσσι δόμον [[ἔχει]] τεοῖς (ὡς ἐπὶ [[τῶν]] ἁρμάτων ὁ ῥυμὸς [[μέσος]] ἐστίν, [[οὕτως]] ὁ Σωγένους [[οἶκος]] ἐξ ἀμφοτέρων [[τῶν]] [[χειρῶν]] ἔχων τὰ σὰ τεμένη, [[μέσος]] ἐστίν. Σ.) (N. 7.93) met., [[chariot]] of the Muses, i. e. [[song]], [[ἔτι]] γλυκυτέραν κεν ἔλπομαι σὺν ἅρματι θοῷ κλείζειν (O. 1.110) Θώρακος, [[ὅσπερ]] ἐμὰν ποιπνύων [[χάριν]], τόδ' ἔζευξεν [[ἅρμα]] Πιερίδων τετράορον (P. 10.65) ἔσσυταί τε Μοισαῖον [[ἅρμα]] Νικοκλέος [[μνᾶμα]] πυγμάχου κελαδῆσαι (I. 8.61) πο] τανὸν [[ἅρμα]] Μοισα[ Πα. 7B. 13. | |sltr=[[ἅρμα]] ([[ἅρμα]], ἅρματι, [[ἅρμα]]; ἁρμάτων, ἅρμασι（ν), ἅρματα) <br /> <b>1</b> [[chariot]] [[ἅρμα]] θοὸν τάνυεν sc. [[Poseidon]] (O. 8.49) [[τίς]] [[ἔλαχε]] στέφανον [[χείρεσσι]] ποσίν τε καὶ ἅρματι (O. 10.62) εὔδοξον ἅρματι νίκαν (P. 6.17) Νεστόρειον γὰρ [[ἵππος]] ἅρμ' ἐπέδα (P. 6.32) τὰ μὲν ἐν ἅρμασι καλλίνικοι [[πάλαι]] (P. 11.46) [[ἅρμα]] δ' ὀτρύνει Χρομίου [[Νεμέα]] τ ἔργμασιν νικαφόροις [[ἐγκώμιον]] ζεῦξαι [[μέλος]] (N. 1.7) τὸ κρατήσιππον γὰρ ἐς ἅρμ' ἀναβαίνων (N. 9.4) νέαισί θ' ἑορταῖς ἰσχύος τ [[ἀνδρῶν]] ἁμίλλαις ἅρμασί τε γλαφυροῖς ἄμφαινε κυδαίνων πόλιν (sc. Ἄδραστος) (N. 9.12) ἀλλ' ἐγὼ Ἡροδότῳ τεύχων τὸ μὲν ἅρματι τεθρίππῳ [[γέρας]] (I. 1.14) [[ἄμμι]] δ' ἔοικε Κρόνου σεισίχθον υἱὸν γείτον ἀμειβομένοις εὐεργέταν ἁρμάτων [[ἱπποδρόμιον]] κελαδῆσαι i. e. [[Poseidon]] (I. 1.54) [[ἴστε]] μὰν Κλεωνύμου [[δόξαν]] παλαιὰν ἅρμασιν (I. 3.16) ([[φάμα]]): ἅ τε [[κἀν]] γουνοῖς Ἀθανᾶν [[ἅρμα]] καρύξαισα [[νικᾶν]] (I. 4.25) ἐριζόμεναι νᾶες ἐν πόντῳ καὶ λτ;ὑφγτ; ἅρμασιν ἵπποι (I. 5.5) [[ἅρμα]] Θηβαῖον (sc. ἐξοχώτατόν ἐστι) fr. 106. 5. παρὰ Λύδιον [[ἅρμα]] πεζὸς οἰχνέων fr. 206. ὑφ' ἅρμασιν [[ἵππος]] fr. 234. pl. pro [[sing]]., “ἐμὲ δ' ἐπὶ ταχυτάτων πόρευσον ἁρμάτων ἐς Ἆλιν” (O. 1.77) Ἱέρωνος [[ὑπὲρ]] καλλινίκου ἅρμασι (P. 1.33) ξεστὸν [[ὅταν]] [[δίφρον]] ἔν θἅρματα πεισιχάλινα καταζευγνύῃ [[σθένος]] ἵππιον (ἔν τ' ἄρματα v. l.) (P. 2.11) [[χαμαὶ]] καταβαὶς ἀφ' ἁρμάτων (N. 6.51) [[ἐπεὶ]] τετραόροισιν ὥθ' ἁρμάτων ζυγοῖς ἐν τεμένεσσι δόμον [[ἔχει]] τεοῖς (ὡς ἐπὶ [[τῶν]] ἁρμάτων ὁ ῥυμὸς [[μέσος]] ἐστίν, [[οὕτως]] ὁ Σωγένους [[οἶκος]] ἐξ ἀμφοτέρων [[τῶν]] [[χειρῶν]] ἔχων τὰ σὰ τεμένη, [[μέσος]] ἐστίν. Σ.) (N. 7.93) met., [[chariot]] of the Muses, i. e. [[song]], [[ἔτι]] γλυκυτέραν κεν ἔλπομαι σὺν ἅρματι θοῷ κλείζειν (O. 1.110) Θώρακος, [[ὅσπερ]] ἐμὰν ποιπνύων [[χάριν]], τόδ' ἔζευξεν [[ἅρμα]] Πιερίδων τετράορον (P. 10.65) ἔσσυταί τε Μοισαῖον [[ἅρμα]] Νικοκλέος [[μνᾶμα]] πυγμάχου κελαδῆσαι (I. 8.61) πο] τανὸν [[ἅρμα]] Μοισα[ Πα. 7B. 13. | ||
}} | |||
{{DGE | |||
|dgtxt=-ματος, τό<br /><br /><b class="num">• Alolema(s):</b> eol. [[ἄρμα]] Sapph.1.9, 16.19<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[carro]]<br /><b class="num">a)</b> descubierto, para la guerra, carrera o viaje οἱ ἵπποι ... φέρον [[ἅρμα]] <i>Il</i>.23.304, cf. 11.528, 21.38, Sapph.44.17, Alc.283.15, Ar.<i>Nu</i>.69, Th.5.50, 6.16, Pl.<i>Lg</i>.641a, Call.<i>Fr</i>.38.44, LXX <i>Ge</i>.41.43, <i>Ex</i>.14.9, <i>Act.Ap</i>.8.28, <i>POxy</i>.2190.10 (I d.C.), D.C.76.12.3, en época romana, utilizado en el triunfo (lat. <i>quatio</i>) κατάγων θρίαμβον ἀλλ' οὐκ ἐφ' ἅρματος <i>Mon.Anc.Gr</i>.2.9<br /><b class="num">•</b>c. calif. que lo definen por sus características de ensamblaje, construcción o decoración καμπύλον <i>Il</i>.5.231, Hes.<i>Sc</i>.324, ἅρμασί τε γλαφυροῖς Pi.<i>N</i>.9.12, ἅρμασι κολλητοῖσι <i>Il</i>.4.366, <i>Od</i>.17.117, cf. Hes.<i>Sc</i>.309, εὐποίητα Hes.<i>Sc</i>.64, cf. 63, ποικίλα <i>Il</i>.13.537, <i>Od</i>.3.492, ἅρμασι χρυσεοτεύκτοις Orph.<i>H</i>.55.18, εὔτροχον Hes.<i>Sc</i>.463<br /><b class="num">•</b>op. a [[ἁρμάμαξα]] Hdt.7.41<br /><b class="num">•</b>ἅρματα δρεπανηφόρα carros falcados</i> X.<i>An</i>.1.7.11, LXX 2<i>Ma</i>.13.2<br /><b class="num">•</b>c. esp. ref. a su velocidad θοὸν ἅ. Hes.<i>Sc</i>.97, 342, Pi.<i>O</i>.8.49, ἐπὶ ταχυτάτων ἁρμάτων Pi.<i>O</i>.1.77, κροτητῶν ἁρμάτων S.<i>El</i>.714<br /><b class="num">•</b>c. indicación de su origen ἅ. Θηβαῖον op. a Σικελίας ὄχημα Pi.<i>Fr</i>.106.5, τὰ Λύδων ἄρματα Sapph.16.19, Pi.<i>Fr</i>.206, Σύριον ἅ. A.<i>Pers</i>.84;<br /><b class="num">b)</b> en relación con partes de su estructura o el tiro determinando a ὄχος u ὄχημα [[carro]] ἐν ἁρμάτων ὄχοις E.<i>IT</i> 370, cf. <i>Ph</i>.1190, ἁρμάτων ὀχήματα E.<i>Supp</i>.662<br /><b class="num">•</b>incluido junto con su tiro ἦλθες ἄρμ' ὑπασδεύξαισα viniste tras uncir el carro</i> Sapph.1.9, y def. por éste κρατήσιππον ἅ. Pi.<i>N</i>.9.4, ζυγωτῶν ἁρμάτων ἐπιστάται S.<i>El</i>.702, ἅρματι τεθρίππῳ en una cuadriga</i> Pi.<i>I</i>.1.14, cf. E.<i>Heracl</i>.860, <i>IA</i> 230, τρίπωλον E.<i>Andr</i>.277, ἅρματι πωλικῷ <i>IG</i> 2<sup>2</sup>.2313.59 (II a.C.), cf. <i>PGiss</i>.3.1 (II d.C.), ἡμιονικὸν ἅ. <i>BGU</i> 814.6 (III d.C.), ἐφ' ἅρματος ἐλεφάντων carro de elefantes</i> D.C.74.4.1<br /><b class="num">•</b>en plu. c. sign. sg. ἑσταότ' ἔν θ' ἵπποισι καὶ ἅρμασι <i>Il</i>.4.366, cf. <i>Od</i>.3.476, 15.47, A.<i>Pers</i>.190;<br /><b class="num">c)</b> como algo propio de héroes Διομήδεος ἅρματα <i>Il</i>.8.115, de Aquiles <i>Il</i>.10.322, Νεστόρειον Pi.<i>P</i>.6.32, y de dioses Ζηνός E.<i>Fr</i>.312, de Ahuramazda, Hdt.7.40, Ῥείης Nonn.<i>D</i>.43.22, cf. Orph.<i>H</i>.14.2, del diablo, Procl.CP <i>Or</i>.M.65.693A, por lo tanto a veces tirado por animales diferentes de los normales: gorriones en el caso de Afrodita, Sapph.1.19 (cf. l.c.), cisnes en el de Apolo, Nonn.<i>D</i>.8.229, 24.84, πτηνὸν ἅ. carro alado</i> de Zeus, Pl.<i>Phdr</i>.246e<br /><b class="num">•</b>para explicar el curso del día y la noche [[carro]] del Sol, Pl.<i>Ti</i>.22c, <i>Lg</i>.899a, Isidorus 3.25, Plu.2.364c, Orph.<i>H</i>.8.19, de la Noche, A.<i>Ch</i>.660;<br /><b class="num">d)</b> de ciertos [[carros]] ideales que conducen al triunfo νίκης ἀγλαὸν [[ἅρμα]] Simon.79.4D., de la poesía Μοισαῖον ἅ. Pi.<i>I</i>.8.61, cf. <i>O</i>.1.110, B.5.177, Choeril.2.5, del conocimiento filosófico, Parm.B 1.5, Emp.B 3.5.<br /><b class="num">2</b> [[caballos del carro]], [[tiro]] ἅρμασι δ' ἐνδίδωσι κέντρον E.<i>HF</i> 881, ἅρματα ... φυσῶντα καὶ πνέοντα Ar.<i>Pax</i> 902, εἰ ... ἅρματα ... τρέφοις X.<i>Hier</i>.11.5, ἅρματος ... τροφεύς Pl.<i>Lg</i>.834b.<br /><b class="num">II</b> <b class="num">1</b>ἅ. θαλάσσης barco</i> Opp.<i>H</i>.1.190, Nonn.<i>D</i>.4.230, 14.40, <i>Par.Eu.Io</i>.6.17.<br /><b class="num">2</b> astr. [[El Carro]] σελασφόρον [[Ἅρμα]] Nonn.<i>D</i>.38.426, cf. 388. • DMic.: <i>a-mo</i>, <i>a-mo-i-je-to</i> (?).<br /><br /><b class="num">• Etimología:</b> De *<i>ar-mn̥</i> < *<i>H2er</i>- ‘ajustar’, cf. lat. <i>arma</i>, arm. <i>yarmar</i> y numerosos deriv. en gr. Tb. se ha postulado *<i>ar-s-mn̥</i> para explicar la aspiración, pero cf. mic. <i>a-mo</i>. La aspiración es posterior y analógica. | |||
}} | }} | ||
