3,273,031
edits
εἰσβάλλω: Difference between revisions
From LSJ
big3_13
(Bailly1_2) |
(big3_13) |
||
| Line 18: | Line 18: | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=<b>1</b> <i>tr.</i> jeter dans : φάρμακα [[ἐς]] φρέατα THC jeter du poison dans les puits ; τινὰς [[ἐς]] φάραγγας THC précipiter des gens dans des ravins ; <i>fig.</i> τινα [[εἰς]] [[πῆμα]] SCHL précipiter qqn dans la douleur;<br /><b>2</b> <i>intr. en appar. (s.e.</i> ἑαυτόν) se jeter dans <i>en parl. d’un fleuve</i> : [[εἰς]] τὸν Εὐφράτην XÉN se jeter dans l’Euphrate ; <i>en parl. d’une troupe</i> [[ἐς]] τοὺς ὁπλίτας THC se jeter sur les hoplites ; [[εἰς]] τὴν Ἀττικήν THC se jeter sur l’Attique, l’envahir ; πρὸς πόλιν THC se porter contre une ville ; <i>abs.</i> faire invasion <i>ou</i> irruption;<br /><i><b>Moy.</b></i> εἰσβάλλομαι <i>ou</i> ἐσβάλλομαι;<br /><b>1</b> <i>tr.</i> jeter sur : ἵππους [[ἐς]] [[νέας]] HDT embarquer des chevaux ; τὰ δὲ ἐσβαλόμενοι ἀπέπλευσαν THC et ayant embarqué le reste, ils partirent;<br /><b>2</b> <i>intr.</i> s’embarquer.<br />'''Étymologie:''' [[εἰς]], [[βάλλω]]. | |btext=<b>1</b> <i>tr.</i> jeter dans : φάρμακα [[ἐς]] φρέατα THC jeter du poison dans les puits ; τινὰς [[ἐς]] φάραγγας THC précipiter des gens dans des ravins ; <i>fig.</i> τινα [[εἰς]] [[πῆμα]] SCHL précipiter qqn dans la douleur;<br /><b>2</b> <i>intr. en appar. (s.e.</i> ἑαυτόν) se jeter dans <i>en parl. d’un fleuve</i> : [[εἰς]] τὸν Εὐφράτην XÉN se jeter dans l’Euphrate ; <i>en parl. d’une troupe</i> [[ἐς]] τοὺς ὁπλίτας THC se jeter sur les hoplites ; [[εἰς]] τὴν Ἀττικήν THC se jeter sur l’Attique, l’envahir ; πρὸς πόλιν THC se porter contre une ville ; <i>abs.</i> faire invasion <i>ou</i> irruption;<br /><i><b>Moy.</b></i> εἰσβάλλομαι <i>ou</i> ἐσβάλλομαι;<br /><b>1</b> <i>tr.</i> jeter sur : ἵππους [[ἐς]] [[νέας]] HDT embarquer des chevaux ; τὰ δὲ ἐσβαλόμενοι ἀπέπλευσαν THC et ayant embarqué le reste, ils partirent;<br /><b>2</b> <i>intr.</i> s’embarquer.<br />'''Étymologie:''' [[εἰς]], [[βάλλω]]. | ||
}} | |||
{{DGE | |||
|dgtxt=<b class="num">• Alolema(s):</b> ἐσ- Ibyc.6.4, Hdt.2.14, Th.2.47, E.<i>El</i>.79<br /><br /><b class="num">• Morfología:</b> [aor. inf. ἐσβάλην Alc.117(b).27, εἰσβαλέειν A.R.4.639]<br /><b class="num">A</b> tr., gener. c. εἰς<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[arrojar]], [[echar]] πόρνᾳ δ' ὄ κέ τις δίδ[ῳ ἴ] σα κἀ[ς] πολίας κῦμ' ἄλ[ο] ς ἐσβ[ά] λην lo que da uno a una puta es como arrojarlo a la ola del mar canoso</i> Alc.l.c., Ἔρος αὖτέ με ... ἐς ἄπειρα δίκτυα Κύπριδος ἐσβάλλει Ibyc.l.c., τὴν φιάλην ἐς τὸν Ἑλλήσποντον Hdt.7.54, Ζεὺς ὑμᾶς εἰς ... πῆμ' εἰσέβαλεν A.<i>Pr</i>.1075, φάρμακα ... ἐς τὰ φρέατα Th.l.c., ἐσβάλλει ἐς τὸν Εὐφρήτην ποταμὸν τὸ ῥέεθρον (el río Is) vierte su caudal en el río Éufrates</i> Hdt.1.179<br /><b class="num">•</b>fig. ἄνδρα ... εἰσέβαλλον εἰς ἕρκη κακά yo empujé al hombre a funestas trampas</i> S.<i>Ai</i>.60, cf. Isoc.12.55.<br /><b class="num">2</b> [[llevar]], [[conducir]] στρατιὴν ... ἔς τε Μίλητον Hdt.1.14, cf. 18<br /><b class="num">•</b>[[hacer entrar]], [[introducir]] σπείρας ... τὴν [[ἑαυτοῦ]] ἄρουραν ἐσβάλλει ἐς αὐτὴν ὗς Hdt.2.14, βοῦς εἰς ἀρούρας ἐσβαλών E.l.c., βοῦς ... πόντον εἰσεβάλλομεν E.<i>IT</i> 261, εἰ δέ κα πρόβατα ἐσβάλῃ (ἐς τὸ τέμενος) <i>IG</i> 12(1).677.31 (Yaliso IV/III a.C.).<br /><b class="num">3</b> [[introducir]] mercancías, [[importar]] op. [[ἐκβάλλω]] <i>SEG</i> 39.1180.54 (Éfeso I d.C.).<br /><b class="num">4</b> [[lanzarse a]], [[abordar]] c. ac. de abstr. ἀπροοιμιάστως ποτὲ εἰσέβαλε τὴν διήγησιν ἀρχὴν λαβών a veces se lanza sin ningún preámbulo a la exposición, haciendo de ésta su parte inicial</i> D.H.<i>Lys</i>.17.6.<br /><b class="num">II</b> en v. med. [[embarcar]], [[hacer embarcar]], [[subir a bordo]] (φασί) ἐσβαλομένους (τὰς γυναῖκας) ἐς τὴν νέα οἴχεσθαι dicen que, tras haber embarcado a las mujeres, partieron</i> Hdt.1.1, τοὺς ἵππους ... ἐς ταύτας (τὰς νέας) Hdt.6.95, τὰ δὲ ἐσβαλόμενοι ἀπέπλευσαν Th.8.31.<br /><b class="num">B</b> intr., gener. c. εἰς o ac. direcc.<br /><b class="num">I</b> indic. mov. hacia o llegada<br /><b class="num">1</b> [[llegar]] c. giro prep. ἐς τὸ πεδίον Hdt.9.39, ἀμφὶ νῶτα ... εἰσέβαλλον ἱππικαὶ πνοαί llegaba el aliento de los caballos</i> S.<i>El</i>.719, εἰς τὸν τόπον Thphr.<i>HP</i> 9.7.1<br /><b class="num">•</b>c. ac. direcc. ἔρημον τόπον εἰσεβάλλομεν E.<i>Hipp</i>.1198, πόλιν ... ἐσβαλεῖν E.<i>Cyc</i>.99<br /><b class="num">•</b>de barcos [[arribar a puerto]] ἐὰν δὲ μὴ εἰσβάλωσι D.35.13.<br /><b class="num">2</b> c. suj. de ríos o fuentes [[desembocar]], [[afluir]] c. giro prep. ὁ Νάπαρις καὶ ὁ Ὀρδησσὸς ... ἐσβάλλουσι ἐς τὸν Ἴστρον Hdt.4.48, cf. 1.75, Arist.<i>Mete</i>.351<sup>a</sup>10, 359<sup>b</sup>19, Plb.4.41.1.<br /><b class="num">3</b> [[empezar]], [[dar comienzo]] abs. σπείρονται μὲν οὗτοι πυροὶ κατὰ τὸ [[ἔαρ]] εἰσβάλλον esos granos se siembran cuando empieza la primavera</i> Gal.18(1).470.<br /><b class="num">II</b> c. sent. hostil [[ir contra]], [[atacar]] ciudades o ejércitos, c. prep. y ac. ἐς Μίλητόν τε ἐσέβαλε Hdt.1.15, cf. 16, Th.2.47, ἐς τοὺς ὁπλίτας Th.6.70, πρὸς τὴν πόλιν ἐσέβαλλον atacaban la ciudad</i> Th.4.25, πρὶν εἰσβαλεῖν τοῦ βασιλέως τὸ στράτευμα εἰς τὴν Ιουδαίαν antes de que el ejército del rey atacase Judea</i> LXX 2<i>Ma</i>.13.13<br /><b class="num">•</b>fig. μῶν ὑστριχὶς εἰσέβαλέν σοι εἰς τὰς πλευρὰς πολλῇ στρατιᾷ ...; ¿acaso un látigo te ha atacado los costados con mucha hueste?</i> e.d. ¿te han azotado?, Ar.<i>Pax</i> 746<br /><b class="num">•</b>abs. [[invadir]] ὅκκ' εἰσβάλητε cada vez que invadís</i> Ar.<i>Ach</i>.762, χώρα ᾗ ... πολλοὺς εἰσβάλλειν Aen.Tact.16.17<br /><b class="num">•</b>fig. de enfermedades ἢν [[ἀρχῆθεν]] ἡ νοῦσος εἰσβάλλῃ Aret.<i>CA</i> 1.2.7, ἢν ἐσβάλῃ [[ἅπαξ]] Aret.<i>CD</i> 1.1.1.<br /><b class="num">III</b> astrol. [[caer en]] e.e. [[estar situado]] c. prep. y dat. βλέπε ἐν ποίᾳ μοίρᾳ τοῦ ζωδίου εἰσβάλλει ὁ ὡροσκόπος Vett.Val.454.18. | |||
}} | }} | ||
