βάπτω: Difference between revisions

{{DGE

|dgtxt=<b class="num">I</b> tr.<br /><b class="num">1</b> en v. act. c. ac. [[sumergir]], [[hundir]] en un líquido εἰς ὕδατος ... τέρεν [[δέμας]] Emp.B 100.11, τἄρια βάπτουσι θερμῷ Ar.<i>Ec</i>.216<br /><b class="num">•</b>abs. μετ' ἐκεῖνο εἰς ὕδωρ βάπτει Pl.<i>Ti</i>.73e, ἐς ὀθόνιον βάπτοντα (un trapo), Hp.<i>Mul</i>.2.196, εἰς κηρὸν βάψειέ τις Arist.<i>de An</i>.435^a2<br /><b class="num">•</b>[[hundir]] el remo, e.d., [[navegar]] βάψας πρὸς ναυτοδίκας Ar.<i>Fr</i>.237<br /><b class="num">•</b>[[mojar]], [[empapar]] σπόγγους βάπτοντα Hp.<i>Epid</i>.5.58, ᾗ ... ἔβαψεν ἰοὺς θρέμμα Λερναίας ὕδρας donde la criatura de Lerna, la hidra, mojó sus flechas</i> S.<i>Tr</i>.574, τὸν χόρτον εἰς μέλι βάπτοντες Arist.<i>HA</i> 605^a29, ἵνα βάψῃ τὸ ἄκρον τοῦ δακτύλου [[αὐτοῦ]] ὕδατος <i>Eu.Luc</i>.16.24<br /><b class="num">•</b>en v. pas. σιδηρίου βαφέντος ἐς [[ἔλαιον]] Hp.<i>Coac</i>.378<br /><b class="num">•</b>en ceremonias rituales βάψει ὁ ἱερεὺς τὸν [[δάκτυλον]] ἀπὸ τοῦ αἵματος LXX <i>Le</i>.4.6, δεσμὴν ὑσσώπου ... βάψαντες ἀπὸ τοῦ αἵματος LXX <i>Ex</i>.12.22, ἔβαψεν αὐτὸ (τὸ ἄκρον τοῦ σκήπτρου) εἰς τὸ κηρίον τοῦ μέλιτος LXX 1<i>Re</i>.14.27, βάψεις τὸν ψωμόν σου ἐν τῷ ὄξει LXX <i>Ru</i>.2.14<br /><b class="num">•</b>de un metal [[sumergir]] en agua para templarlo [[templar por inmersión]] πέλεκυν ... [[εἰν]] ὕδατι βάπτῃ <i>Od</i>.9.392<br /><b class="num">•</b>en v. pas. βαπτόμενος σίδηρος hierro templado</i> Plu.2.136a, χαλκὸς ... θερμὸν ὄντα ὑπὸ ὕδατος τούτου βάπτεσθαι λέγουσιν Paus.2.3.3<br /><b class="num">•</b>por anal. [[clavar]], [[hundir]] un objeto punzante ἐν σφαγαῖσι βάψασα ξίφος A.<i>Pr</i>.863, φάσγανον [[εἴσω]] σαρκὸς ἔβαψεν E.<i>Ph</i>.1578, εἰς τὰ πλευρὰ βάψας τὴν αἰχμήν D.H.5.15, ξίφος βάπτει κατὰ τῆς καρδίας Ach.Tat.1.4.3<br /><b class="num">•</b>fig. ἔβαψας [[ἔγχος]] ... πρὸς [[Ἀργείων]] στρατῷ has hundido la lanza en el ejército de los argivos</i> S.<i>Ai</i>.95<br /><b class="num">•</b>en v. med. c. ac. βαψάμενα κοίλων ἐντὸς ἄρη λαγόνων <i>AP</i> 7.531 (Antip.).<br /><b class="num">2</b> [[colorear]], [[teñir]] φᾶρος τόδ' ὡς ἔβαψεν Αἰγίσθου ξίφος A.<i>Ch</i>.1011, χιτῶνα τόνδ' ἔβαψα S.<i>Tr</i>.580, βάψαι ἔρια Pl.<i>R</i>.429c, [[ἐάν]] τέ τις ἄλλα χρώματα βάπτῃ Pl.<i>R</i>.429d, βάπτετε τὰ κάλλη τὰ περίσεμνα τῷ θεῷ Eup.363, τὰς τρίχας ... τινὲς βάπτειν σε λέγουσι <i>AP</i> 11.68 (Lucill.), βάπτουσιν Ἀφροδίτης τὸν πέπλον Ach.Tat.2.11.4<br /><b class="num">•</b>[[manchar]] βάπτει τὸ [[αἷμα]] τὴν γένυν Ach.Tat.2.11.5, ὁ χαλκὸς πᾶν σῶμα βάπτει Ps.Democr.p.46, με τὰς χεῖρας ἐς τοῦ παιδὸς [[αἷμα]] βάψαντα Philostr.<i>VA</i> 8.7 (p.318), ἐρεῦσαι· φοινῖξαι, ἐκ τοῦ ἐρεύθω τὸ [[βάπτω]] Sch.<i>Il</i>.18.329<br /><b class="num">•</b>en v. med. c. ac. [[hacer teñir]] κροκωτὸν ... ἐγὼ βάψομαι Ar.<i>Lys</i>.51<br /><b class="num">•</b>fig. ἵνα μή σε βάψω [[βάμμα]] Σαρδιανικόν para que no tenga que teñirte con tinte de Sardes, e.d., si no quieres que te golpee hasta sangrar</i> Ar.<i>Ach</i>.112<br /><b class="num">•</b>en v. pas. [[ser teñido]] εἵματα βεβαμμένα Hdt.7.67, ἱμάτιον βεβαμμένον αἵματι <i>Apoc</i>.19.13, βεβαμμένα χλανιδία I.<i>BI</i> 4.563, δοραὶ ... βεβαμμέναι I.<i>AI</i> 3.102, σάγοι Ἀρσινοϊτικοὶ ... βεβαμμένοι <i>Peripl.M.Rubri</i> 8, τἀκ κόκκου βαφθέντα ... θέριστρα <i>AP</i> 6.254 (Myrin.), de cacharros de barro βάπτονται εἰς τὸ δοκεῖν εἶναι ἀργυραῖ Ath.480e, del agua de una fuente οὐδαμῶς βαφήσεται M.Ant.8.51.<br /><b class="num">3</b> [[coger agua]] hundiendo un objeto en ella λαβοῦσα τεῦχος ... βάψασ' ἔνεγκε [[δεῦρο]] ποντίας ἁλός E.<i>Hec</i>.610, μὴ βάπτετε πίνετ' ἀπὸ κρανᾶν Call.<i>Lau.Pall</i>.45, ἁ παῖς ἀνθ' ὕδατος τᾷ κάλπιδι κηρία βάψαι Theoc.5.127, Ῥυνδακοῦ ποτῶν κρωσσοῖσιν ὀθνείοισι βάψαντας [[γάνος]] Lyc.1365.<br /><b class="num">4</b> en sent. ritual [[bautizar]] en v. act. τὸ μὲν σῶμα ἔβαψεν ὕδατι Cyr.H.<i>Procatech</i>.2<br /><b class="num">•</b>en v. pas. [[ser bautizado]] ὁ βεβαμμένος Arr.<i>Epict</i>.2.9.20, βεβάμμεθα ἐν ὕδατι ζωῆς <i>Eu.Fr.Pap</i>.2.43.<br /><b class="num">II</b> intr.<br /><b class="num">1</b> en v. act. [[sumergirse]], [[mojarse]] ἐὰν βάπτωσιν εἰς ψυχρόν (αἱ ἐγχέλυς) Arist.<i>HA</i> 592^a18, ὁ μὲν [[ἀνέφελος]] (ἡέλιος) βάπτῃ ῥόου ἑσπερίοιο Arat.858<br /><b class="num">•</b>de barcos [[hundirse]] ναῦς ... ἔβαψεν E.<i>Or</i>.707, ἰδὼν γεωργὸς νῆα ... βάπτουσαν ... κῦμα Babr.71.2<br /><b class="num">•</b>en v. med.-pas. οἱ πόδες τῶν ἱερέων ... ἐβάφησαν εἰς μέρος τοῦ ὕδατος LXX <i>Io</i>.3.15, ποταμοῖο ἐβάψατο Arat.951.<br /><b class="num">2</b> en v. med. [[teñirse]] βαπτόμενος βατραχειοῖς tiñéndose de verde rana</i> Ar.<i>Eq</i>.523, ἐβάπτετο δ' αἵματι λίμνη <i>Batr</i>.220, βάψομαι (los cabellos), Men.<i>Fr</i>.303.4, τὸ [[αἷμα]] ἔρρει πολὺ ... ὥστε αὐτὰ βάπτεσθαι καὶ ἐρυθρὰ φαίνεσθαι Luc.<i>VH</i> 1.17<br /><b class="num">•</b>[[mancharse]] ἐπειδὰν ἐπιστάξῃ ἐπὶ τὰ ἱμάτια, βάπτεται Hp.<i>Mul</i>.2.122<br /><b class="num">•</b>fig. αὐτὸς βέβαπται [[βάμμα]] Κυζικηνικόν se queda teñido con un tinte de Cízico e.d. se caga de miedo</i> Ar.<i>Pax</i> 1176.<br /><br /><b class="num">• Etimología:</b> Quizá de una raíz *<i>g^u̯m̥bh</i>-/<i>g^u̯embh</i>- ‘profundo’, c. disim. y suf. yod, rel. antiguo nórdico <i>kuefja</i> ‘hundirse en el agua’, cf. [[βαθύς]].

}}