δύνω: Difference between revisions

{{DGE

|dgtxt=<b class="num">• Prosodia:</b> [-ῡ-]<br /><br /><b class="num">• Morfología:</b> impf. y aor. sin aum. <i>Il</i>.11.272, 17.194, <i>Od</i>.15.61, <i>Batr</i>.(1)245, A.R.1.195, Orph.<i>A</i>.537, Q.S.8.275; v. tb. [[δύω]]<br /><b class="num">I</b> intr.<br /><b class="num">1</b> c. compl. de direcc. [[penetrar en]], [[adentrarse en]], [[introducirse]], [[entrar]] c. ac. θεὰ δῦνε σπέος ἠεροειδές <i>Od</i>.13.366, cf. 7.81, <i>h.Ven</i>.58, c. ac. y adv. γῦπε ... [[δέρτρον]] ἔσω δύνοντες dos buitres metiéndose en sus entrañas</i> le comían el hígado <i>Od</i>.11.579, χθόνα δύνουσ' ᾌδος [[εἴσω]] Hes.<i>Sc</i>.151, c. dat. y adv. πᾶς ... οἱ [[εἴσω]] ὀξύσχοινος δῦνε <i>Batr</i>.l.c., c. gen. y adv. μιν ἔσω δύνοντα ... μελάθρου Nonn.<i>D</i>.20.355, c. prep. y ac. τοῦ ... δύνοντος εἰς ἄφαντα κευθμῶνος βάθη Lyc.1277, αἰχμαὶ δ' ἐς χρόα δῦνον Q.S.8.275, πλὴν πέους ... δύνοντος ἐς γλουτῶν μυχούς Ps.Archil.290.3, c. prep. y gen. τὸ ὕδωρ τὸ ἀπὸ τῶν ὑετῶν κατὰ τῆς γῆς δῦνον el agua de las lluvias que se filtra en la tierra</i> Alex.Aphr.<i>in Mete</i>.56.6<br /><b class="num">•</b>c. compl. sobreentendido [[penetrar]] a través de la piel δύνει ... [[ἀλοιφή]] <i>Il</i>.17.392<br /><b class="num">•</b>fig. [[meterse en]], [[llegar a]] τοὺς ἐν ἔρωτι ὅρκους μὴ δύνειν οὔατ' ἐς ἀθανάτων que los juramentos de amor no llegan a oídos de los dioses</i> Call.<i>Epigr</i>.25.4<br /><b class="num">•</b>[[meterse]], [[ocultarse]], [[esconderse]] τὸ μὴ δῦνόν ποτε πῶς ἄν τις λάθοι; Heraclit.B 16, <οἳ δ' εἰς φάρ>αγγ' ἔδυνον E.<i>Fr</i>.495.36, ἡ δὲ τεκούσης δύνει ἔσω κόλπους Call.<i>Dian</i>.71, οἱ ... μύες ... κατὰ τῶν ὀπῶν ἔδυνον Aesop.81.1.<br /><b class="num">2</b> c. compl. ref. a ríos, mares [[sumergirse]], [[hundirse]], [[ocultarse en]] δῦνε δὲ πόντον ἰών <i>Il</i>.15.219, cf. Nonn.<i>D</i>.1.30, ἄστρα ... δῦνεν ῥόον Ὠκεανοῖο Orph.<i>A</i>.537 (pero cf. I 3), ἐν ... τῷ Εὐφράτῃ ... τὰ [[ἄνθη]] δύνειν Thphr.<i>HP</i> 4.8.10, ἡ ... αἴθυια ... ἐπὶ τοῦ βυθοῦ δύνει Aesop.181.1, cf. Arr.<i>Ind</i>.6.3, οἱ ... κοντοὶ κατὰ τοῦ πηλοῦ δύνοντες Arr.<i>Ind</i>.41.4, ὑπὸ κεύθεσι λίμνης δύνεις Opp.<i>H</i>.4.37<br /><b class="num">•</b>fig. καλὸν τὸ δῦναι ἀπὸ κόσμου πρὸς θεόν Ign.<i>Rom</i>.2.2, τὸν κόσμον ... κινδυνεύοντα εἰς τὸν τῆς ἀνομοιότητος δύνειν τόπον Ath.Al.<i>Inc</i>.43.<br /><b class="num">3</b> de astros [[ponerse]], [[ocultarse]] ἐπὴν ... Πληιάδες ... δύνωσιν Hes.<i>Op</i>.615, cf. <i>Fr</i>.289, Democr.B 14.3, Arist.<i>Mete</i>.373^b13, LXX <i>Ec</i>.1.5, Arat.617, <i>PHib</i>.27.52 (III a.C.), <i>POxy</i>.235.15 (I a.C.), Str.3.1.5, Ath.19d, Plu.2.203e, <i>Orac.Sib</i>.3.94, Eus.<i>PE</i> 6.10.27, Iust.Phil.<i>Dial</i>.131.3, Plot.3.1.6, Nonn.<i>D</i>.7.298<br /><b class="num">•</b>en part., en frases hechas πρὸς ἥλιον δύνοντα hacia poniente</i> Hippon.7.5, cf. Hdt.3.114, Hp.<i>Aër</i>.1, πρὸς ἡλίου δύνοντος Hdt.9.14, Paus.2.25.1, cf. A.<i>Supp</i>.255, [[ἅμα]] ἡλίῳ δύνοντι al ponerse el sol</i> X.<i>An</i>.2.2.13, <i>HG</i> 1.6.21, Aen.Tact.7.2, ἡλίου δύνοντος X.<i>An</i>.2.2.3, Thphr.<i>Vent</i>.16, <i>PMag</i>.4.333, cf. LXX 3<i>Re</i>.22.36, Plb.6.34.8, <i>H.Mon</i>.10.12, πρὸ ἡλίου δύνοντος antes de la puesta del sol</i> Decr. en Aeschin.1.12<br /><b class="num">•</b>part. subst. neutr. τὸ δῦνον lugar de ocultación</i> de un astro <i>POxy.Astr</i>.4277.1.1.28 (II/III d.C.)<br /><b class="num">•</b>fig. ἀνέτειλε ... ὡς ὁ ἥλιος ἀπὸ Μακεδονίας ... πρὶν ἔδυνε κατὰ Βαβυλῶνα de Alejandro Magno, Pall.<i>Gent.Ind</i>.2.1.<br /><b class="num">4</b> fig., c. ac. de un n. colect. [[integrarse]], [[entrar a formar parte de]] ἔτι κουρίζων ... δῦνεν ὅμιλον ἡρώων A.R.1.195.<br /><b class="num">II</b> tr.<br /><b class="num">1</b> c. suj. de pers. y ac. de armas o vestidos [[revestirse de]], [[ponerse]] ὁ δ' ἄμβροτα τεύχεα δῦνε <i>Il</i>.17.194, θώρηκα περὶ στήθεσσιν ἔδυνε Hes.<i>Sc</i>.124, cf. A.R.1.627, Orph.<i>A</i>.519, χρυσὸν δ' αὐτὸς ἔδυνε περὶ χροΐ <i>Il</i>.8.43, χιτῶνα περὶ χροΐ ... δῦνεν <i>Od</i>.15.61.<br /><b class="num">2</b> fig. de sentimientos [[cubrir]], [[invadir]] ὀδύναι δῦνον μένος Ἀτρεΐδαο <i>Il</i>.11.268, 272, cf. A.R.1.263, 4.724.

}}