3,273,762
edits
χροιά: Difference between revisions
From LSJ
47b
(6_6) |
(47b) |
||
| Line 15: | Line 15: | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''χροιά''': Ἐπικ. καὶ Ἰων. χροιή, Ἰλ., (παρὰ Καλλ. εἰς Λουτρ. Παλλ. 28 χροϊά). Ἀττ. χροιὰ καὶ [[χρόα]], τὸ δεύτερον ἀεὶ παρὰ Πλάτ., Λοβέκ. εἰς Φρύν. 496· (ἴδε [[χρώς]])· ἡ [[ἐπιφάνεια]] σώματός τινος, [[μάλιστα]] δὲ τοῦ ἀνθρωπίνου σώματος, ἡ ἐπιδερμίς, [[ὅθεν]] καὶ αὐτὸ τὸ [[σῶμα]], παραδραθέειν φιλότητι ᾗ χροιῇ Ἰλ. Ξ. 164· κατὰ χροιήν ῥέει [[ἱδρώς]] Θέογν. 1011· ὄζειν .. τῆς χρόας ἔφασκεν ἡδύ μου Ἀριστοφ. Πλ. 1020· πρβλ. [[χρώς]]. ΙΙ. ἡ [[ἐπιφάνεια]] πράγματός τινος, τὸ [[χρῶμα]] [[αὐτοῦ]], [[χρῶμα]], Θέογν. 451, Αἰσχύλ. Πρ. 493, Εὐρ. Κύκλ. 517· ἔστι.. [[χρόα]] [[ἀπορροή]] σχημάτων ὄψει [[σύμμετρος]] καὶ αἰσθητὸς Πλάτ. Μένων 76D, Ἀριστ. περὶ Αἰσθ. 3, 15· αἱ χρόαι ἃπασαι μεμιγμέναι ἐκ τριῶν, τοῦ φωτός, καὶ τῶν ὑποκειμένων [χρωμάτων;] περὶ Χρωμάτ. 3, 14. 2) [[μάλιστα]] τὸ [[χρῶμα]] τοῦ δέρματος, χροιᾶς ἀμείψεις [[ἄνθος]] Αἰσχύλ. Πρ. 23· χροιάν ἀλλάξασα Εὐρ. Μήδ. 1168· λευκὴν χροιὰν ἔχεις ὁ αὐτ. ἐν Βάκχ. 457, πρβλ. Ἀριστοφ. Νεφ. 1008, 1012· χρόᾳ ἀδήλῳ τῶν δεδραμένων πέρι, μὲ [[χρῶμα]] ἐξ οὗ οὐδὲν δύναταί τις νὰ εἰκάσῃ περὶ τῶν πεπραγμένων, Εὐρ. Ὀρ. 1318· χρόαν.. τὴν σὴν [[ἥλιος]].. αἰγυπτιώσει Κωμικ. Ἀνώνυμ. 95b· χρόας [[κάλλος]] Πλάτ. Συμπ. 196 Α. ΙΙΙ. ἐν τῇ φιλοσοφίᾳ τῶν Πυθαγορείων ἡ [[ἐπιφάνεια]] σώματός τινος, Ἀριστ. περὶ Αἰσθ.3. 5, Πλούτ. 2. 883C. IV. ἐν τῇ μουσικῇ, [[ἰδιαίτερος]] χρωματισμὸς τῆς μελῳδίας, ὡς τὸ [[χρῶμα]] v, Πλούτ. 2. 1143 Ε. - Περὶ τοῦ τονισμοῦ ἴδε Γρηγ. Κορίνθου 220 ἐν σημ., Ἀρκάδ. σ. 100. | |lstext='''χροιά''': Ἐπικ. καὶ Ἰων. χροιή, Ἰλ., (παρὰ Καλλ. εἰς Λουτρ. Παλλ. 28 χροϊά). Ἀττ. χροιὰ καὶ [[χρόα]], τὸ δεύτερον ἀεὶ παρὰ Πλάτ., Λοβέκ. εἰς Φρύν. 496· (ἴδε [[χρώς]])· ἡ [[ἐπιφάνεια]] σώματός τινος, [[μάλιστα]] δὲ τοῦ ἀνθρωπίνου σώματος, ἡ ἐπιδερμίς, [[ὅθεν]] καὶ αὐτὸ τὸ [[σῶμα]], παραδραθέειν φιλότητι ᾗ χροιῇ Ἰλ. Ξ. 164· κατὰ χροιήν ῥέει [[ἱδρώς]] Θέογν. 1011· ὄζειν .. τῆς χρόας ἔφασκεν ἡδύ μου Ἀριστοφ. Πλ. 1020· πρβλ. [[χρώς]]. ΙΙ. ἡ [[ἐπιφάνεια]] πράγματός τινος, τὸ [[χρῶμα]] [[αὐτοῦ]], [[χρῶμα]], Θέογν. 451, Αἰσχύλ. Πρ. 493, Εὐρ. Κύκλ. 517· ἔστι.. [[χρόα]] [[ἀπορροή]] σχημάτων ὄψει [[σύμμετρος]] καὶ αἰσθητὸς Πλάτ. Μένων 76D, Ἀριστ. περὶ Αἰσθ. 3, 15· αἱ χρόαι ἃπασαι μεμιγμέναι ἐκ τριῶν, τοῦ φωτός, καὶ τῶν ὑποκειμένων [χρωμάτων;] περὶ Χρωμάτ. 3, 14. 2) [[μάλιστα]] τὸ [[χρῶμα]] τοῦ δέρματος, χροιᾶς ἀμείψεις [[ἄνθος]] Αἰσχύλ. Πρ. 23· χροιάν ἀλλάξασα Εὐρ. Μήδ. 1168· λευκὴν χροιὰν ἔχεις ὁ αὐτ. ἐν Βάκχ. 457, πρβλ. Ἀριστοφ. Νεφ. 1008, 1012· χρόᾳ ἀδήλῳ τῶν δεδραμένων πέρι, μὲ [[χρῶμα]] ἐξ οὗ οὐδὲν δύναταί τις νὰ εἰκάσῃ περὶ τῶν πεπραγμένων, Εὐρ. Ὀρ. 1318· χρόαν.. τὴν σὴν [[ἥλιος]].. αἰγυπτιώσει Κωμικ. Ἀνώνυμ. 95b· χρόας [[κάλλος]] Πλάτ. Συμπ. 196 Α. ΙΙΙ. ἐν τῇ φιλοσοφίᾳ τῶν Πυθαγορείων ἡ [[ἐπιφάνεια]] σώματός τινος, Ἀριστ. περὶ Αἰσθ.3. 5, Πλούτ. 2. 883C. IV. ἐν τῇ μουσικῇ, [[ἰδιαίτερος]] χρωματισμὸς τῆς μελῳδίας, ὡς τὸ [[χρῶμα]] v, Πλούτ. 2. 1143 Ε. - Περὶ τοῦ τονισμοῦ ἴδε Γρηγ. Κορίνθου 220 ἐν σημ., Ἀρκάδ. σ. 100. | ||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=η, ΝΜΑ, και αττ. τ. [[χρόα]] και επικ. και ιων. τ. χροιή Α<br /><b>1.</b> [[χρώμα]], [[χρωματισμός]] (α. «αυτό το [[πλακάκι]] έχει παράξενη [[χροιά]]» β. «αἱ χρόαι ἅπασαι μεμιγμέναι ἐκ τριῶν, τοῡ φωτός, καὶ δι' ὧν φαίνεται τὸ φῶς, καὶ τῶν ὑποκειμένων χρωμάτων», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>2.</b> (<b>[[λόγιος]] τ.</b>) [[επιδερμίδα]] (α. «[[ερύθημα]] αιδούς επεχύθη επί της απαλής χροιάς της», Καλλιγ.<br />β. «ἡ βαφὴ τῆς χρόας ἐνάερον καὶ ἀχλυώδη ποιοῡσα τὴν ἐπιφάνειαν», <b>Πλούτ.</b>)<br /><b>3.</b> <b>μτφ.</b> <b>μουσ.</b> το [[ποιόν]] του ήχου, που καθιστά δυνατή τη [[διάκριση]] δύο ή περισσότερων ήχων με την [[ίδια]] [[οξύτητα]] και [[ένταση]], [[αλλά]] με διαφορετική [[προέλευση]], ηχόχρωμα<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> [[απόχρωση]]<br /><b>2.</b> <b>μτφ.</b> [[μορφή]], [[χαρακτήρας]] (α. «[[πολιτική]] [[χροιά]]» β. «τα [[λόγια]] του είχαν [[χροιά]] προσταγής»)<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br />το [[χρώμα]] της ανθρώπινης επιδερμίδας, του δέρματος<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> το [[δέρμα]]<br /><b>2.</b> το ανθρώπινο [[σώμα]]<br /><b>3.</b> (στους Πυθαγορείους) η [[επιφάνεια]] [[κάθε]] σώματος.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ο τ. <i>χροιή</i> /[[χροιά]] έχει σχηματιστεί από το θ. <i>χροFοσ</i>- της λ. [[χρώς]] «[[χρώμα]], [[επιδερμίδα]]» με κατάλ. -<i>ιᾱ</i> (<b>[[πρβλ]].</b> [[ῥοιά]] / [[ῥοιή]] / <i>ῥόα</i>), με σίγηση τών ενδοφωνηεντικών -<i>F</i>- και -<i>σ</i>- και [[υφαίρεση]]: <i>χροFoσ</i>-<i>ια</i> > <i>χρο</i>-<i>ο</i>-<i>ια</i> > [[χροιά]] (για τη [[μορφή]] του θ. και τον σχηματισμό <b>βλ.</b> και λ. [[χρώς]])]. | |||
}} | }} | ||
