View source for δάϊος

{{LSJ1
|Full diacritics=δάϊος
|Medium diacritics=δάϊος
|Low diacritics=δάϊος
|Capitals=ΔΑΪΟΣ
|Transliteration A=dáïos
|Transliteration B=daios
|Transliteration C=daios
|Beta Code=da/i+os
|Definition=contr. [[δᾷος]], α, ον, Dor. for Ep. [[δήιος]] (contr. [[δῆος]] Thgn. 552b), η, ον: also [[δάϊος]], ον, E.''Tr.''1301 (lyr.), ''HF''915 (lyr.) (Trag. always use the Dor. form): ([[δαίω]] Α):—<br><span class="bld">A</span> [[hostile]], [[destructive]], Hom.only in Il., δηΐου ἐκ πολέμου 7.119; δ. ἄνδρα 6.481: esp. as [[epithet]] of [[πῦρ]], [[burning]], [[consuming]], 8.181, al.; [[δάϊοι]] = [[enemy|enemies]], Pi.''N.''8.28, [[Aeschylus|A.]]''[[Agamemnon|Ag.]]''559; λάφυρα δάων Id.''Th.''278 (dub.l.); φόβημα δαΐων [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Coloneus|OC]]''699 (lyr.): in sg., [[fighting man]], Ar.''Ra.''1022; also [[δάου]] μάχας S.''Ichn.''239; δαΐον ὁρμάν [[hostile]], Ar.''Nu.''335 (=[Philox.]18 (anap.)); ἔπιτε δαΐαν ὁδόν Ar.''Ra.'' 897 (lyr.).<br><span class="bld">2</span> [[unhappy]], [[wretched]], [[Aeschylus|A.]]''[[The Persians|Pers.]]''282 (lyr.), etc., [[Sophocles|S.]]''[[Ajax|Aj.]]''784, [[Euripides|E.]]''[[Andromache|Andr.]]''838(lyr.).<br><span class="bld">II</span> ([[δαῆναι]]) [[knowing]], [[cunning]], [[τεχνίτης]] ''APl.'' 4.119 (Posid.). Adv. [[δαΐως]] = [[capably]], [[artfully]] Epicur.''Fr.''183 codd. Plu. ([[δαιμονίως]] Usener). δᾱϊος: but disyll. in Hom. where the last [[syllable]] is long; Trag., when disyll., written [[δᾷος]], [[Aeschylus|A.]]''[[The Persians|Pers.]]''282; δηῐων at the end of a pentam., ''AP''6.123 (Anyte).]
}}
{{DGE
|dgtxt=-α, -ον<br /><b class="num">• Alolema(s):</b> jón.- ép. [[δήϊος]] <i>Il</i>.7.119, 8.181, Sol.23.17; contr. [[δῇος]] Tyrt.8.12, Thgn.552<br /><b class="num">• Prosodia:</b> [-ᾱ-, pero en Homero [[δήϊος]] se mide disíl. (sinicesis) cuando la última es larga; contr. dór. y trag. δᾷος cuando es disíl.]<br /><b class="num">• Morfología:</b> [tb. -ος, -ον E.<i>Tr</i>.1301, Ar.<i>Nu</i>.335]<br /><b class="num">I</b> sent. neg.<br /><b class="num">1</b> de abstr. y cosas [[destructor]] cont. bélico πόλεμος <i>Il</i>.7.119, δαΐας πεπαυμέ[νοι σάλ] πιγγος A.<i>Fr</i>.451n.8, ἔγχεα S.<i>OC</i> 699, cf. E.l.c., A.R.1.635, μάχα S.<i>Fr</i>.314.245, Lyc.861, τέρας E.<i>Ph</i>.1023, ἄνθεμα ... δήιον ofrenda de guerra</i>, <i>AP</i> 6.128 (Mnasalc.)<br /><b class="num">•</b>del fuego [[devorador]], [[arrasador]], <i>Il</i>.8.181, A.<i>Th</i>.222<br /><b class="num">•</b>rel. fenómenos atmosféricos [[violento]], [[catastrófico]] ἐποίουν ὑγρᾶν Νεφελᾶν ... δάιον ὁρμάν Ar.l.c.<br /><b class="num">•</b>de un camino [[de destrucción]] τίνα λόγων ἔπιτε δαΐαν ὁδόν Ar.<i>Ra</i>.897, δ. νόσος enfermedad destructiva</i> Hsch.δ 238.<br /><b class="num">2</b> de pers. [[hostil]], [[enemigo]] κτείνας δήϊον ἄνδρα <i>Il</i>.6.481, δῄων ἀνδρῶν ἀντιάσειν Thgn.l.c., λοξὸν ... ὁρῶσι πάντες ὥστε δήιον Sol.l.c., πᾶς ἄν τις ἀνὴρ ἠράσθη δάιος εἶναι Ar.<i>Ra</i>.1022, βάτου ἦν ... ἐγὼ δήιος <i>AP</i> 7.656 (Leon.)<br /><b class="num">•</b>subst. plu. (οἱ) δάϊοι [[los enemigos]] δηΐοισι μάχεσθαι <i>Il</i>.4.373, δᾴοισιν ... ἕλκεα ῥῆξαν Pi.<i>N</i>.8.28, εἰ μὴ ... δῄων ὀρέγοιτο Tyrt.l.c., cf. Archil.170.5, εὐναὶ γὰρ ἦσαν δαΐων πρὸς τείχεσιν A.<i>A</i>.559, στάζε φόνον δαΐων <i>AP</i> 6.123 (Anyt.).<br /><b class="num">3</b> [[desgraciado]] de pers. ἴυζ' ἄποτμον βοὰν δυσαιανῆ Πέρσαις δαΐοις A.<i>Pers</i>.282, ὦ δαΐα Τέκμησσα S.<i>Ai</i>.784<br /><b class="num">•</b>rel. conducta personal [[de consecuencias funestas]] τόλμαι E.<i>Andr</i>.837.<br /><b class="num">II</b> uso expresivo, sent. posit. [[tremendo]], [[arrasador]], [[extraordinario]] Λύσσιπε ... δάιε τεχνίτα Posidipp.Epigr.18.2.<br /><b class="num">III</b> adv. [[δαΐως]] = [[extraordinariamente]] δ. τε καὶ [[μεγαλοπρεπῶς]] Epicur.<i>Fr</i>.[99] 1.<br /><b class="num">• Etimología:</b> La rel. c. [[δαίω]] ‘[[quemar]]’ < *<i>dau̯iō</i> sería secundaria; deriv. de [[δάϊς]] q.u., que no procede de *<i>dau̯i</i>-, como indica mic. <i>da-i-qo-ta</i> e. e. Δᾱιχ<sup>u̯</sup>όντας.
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0515.png Seite 515]] ion. [[δήϊος]], w. m. s., auch 2 Endungen, Eur. Tr. 1301 Herc. fur. 915; 1) [[feindlich]], vernichtend, bei Tragg. in chor. u. mel.; πῦρ Aesch. Spt. 222; μάχαι Soph. Ai. 365; ἐγχέων [[φόβημα]] δαΐων O. C. 597; [[ὁδός]] Ar. Ran. 897; δάϊοι, Feinde, Pind. N. 8, 28. – 2) elend, unglücklich, auch im Trimeter diese Form, Aesch. Pers. 274. 947; Soph. Ai. 771; Eur. Herc. Fur. 1023. – 3) erfahren, kundig, δάϊε τεχνῖτα Posidip. 14 (Plan. 119); δαΐως καὶ μεγαλοπρεπῶς ἐπεμελήθητε Plut. non posse 15.
}}
{{bailly
|btext=α <i>ou</i> ος, ον :<br /><i>par contr.</i> δᾷος;<br /><b>1</b> [[qui ravage]] <i>ou</i> détruit, destructeur ; οἱ δάϊοι les ennemis, l'ennemi;<br /><b>2</b> [[ruiné]], [[détruit]] ; malheureux, infortuné, misérable.<br />'''Étymologie:''' [[δαίομαι]].
}}
{{elnl
|elnltext=δάϊος en δᾷος -α -ον, f. ook -ος, ep. δήιος [δαίω] ep. δηι - vóór lange lettergreep in uitgangen -οιο, -ων, -οις en -ους wordt gelezen als één lettergreep van zaken, eigenl. van vuur (ver)brandend; alg. vernietigend, verderfelijk. van personen vernietigend, vijandig; subst. plur. οἱ δήιοι de vijanden; in positieve zin strijdlustig, vurig:. πᾶς... ἀνὴρ ἠράσθη δάϊος εἶναι iedere man verlangde ernaar een vurige strijder te zijn Aristoph. Ran. 1022. ongelukkig, ellendig:. ὦ δαΐα Τέκμησσα o ongelukkige Tekmessa Soph. Ai. 784.
}}
{{elru
|elrutext='''δάϊος:'''<br /><b class="num">I</b> (ᾱ), эп.-ион. тж. [[δήϊος]] (иногда двусложно), стяж. [[δᾷος]] 3 и 2<br /><b class="num">1</b> [[губительный]], [[истребительный]] ([[πῦρ]] Hom., Aesch.; [[πόλεμος]] Hom.; μάχαι, ἐγχέων [[φόβημα]] Soph.);<br /><b class="num">2</b> [[враждебный]], [[вражеский]] ([[ἀνήρ]] Hom.): λόγων [[ἐπιέναι]] δαΐαν ὁδόν Arph. вступать в словесное состязание;<br /><b class="num">3</b> [[злополучный]], [[несчастный]] Trag.<br /><b class="num">II</b> эп.-ион. [[δήϊος]] ὁ (только pl.) [[неприятель]], враг Hom., Pind., Aesch.
}}
{{ls
|lstext='''δάϊος''': συνῃρ. δᾷος, α, ον, Δωρ. ἀντὶ τοῦ Ἐπ. δήιος (συνῃρ. δῇος Θέογν. 552 B), η, ον· [[ὡσαύτως]] [[δάϊος]], ος, ον, Εὐρ. Τρῳ. 1031, Ἡρ. Μαιν. 915· οἱ Τραγ. ἀείποτε μεταχειρίζονται τὸν Δωρ. τύπον, καθὼς μεταχειρίζονται καὶ [[γάϊος]], [[νάϊος]], ἀντὶ γήιος, νήιος, ἂν καὶ ἔλεγον δῃοῦν καὶ [[ἀδῇος]], ἴδε Δινδ. Αἰσχύλ. Ἀγ. 559, Χο. 628· ([[δαΐς]], [[δαίω]] Α)· -[[ἐχθρικός]], καταστρεπτικός, [[φοβερός]], Ὅμ., ἀλλὰ μόνον ἐν τῇ Ἰλ.· ἰδίως ὡς ἐπίθ. τοῦ [[πυρός]], καῖον, καταναλίσκον, καὶ παρὰ Τραγ.· -δάϊοι, ἐχθροί, Πίνδ. Ν. 8. 49· [[λάφυρα]] δᾴων Αἰσχύλ. Θήβ. 271· [[φόβημα]] δαΐων Σοφ. Ο. Κ. 699· καὶ ἐν τῷ ἑνικῷ, [[ἐχθρός]], Ἀριστοφ. Βατρ. 1022· οὕτω, δαΐαν ὁρμάν, ἐχθρικήν, πολεμίαν, ὁ αὐτ. Νεφ. 335· ἔπιτε δαΐαν ὁδὸν ὁ αὐτ. Βατρ. 897. 2) [[δυστυχής]], [[ἄθλιος]], Αἰσχύλ. Πέρσ. 282, κτλ., Σοφ. Αἴ. 784, Εὐρ. Ἀνδρ. 838 ([[ἔνθα]] ἔχομεν γεν. θηλ. δαΐας). ΙΙ. ([[δαῆναι]]) γινώσκων, [[ἔμπειρος]], [[τεχνίτης]] Ἀνθ. Πλαν. 119· πρβλ. [[δαΐφρων]]. [δᾱϊος· ἀλλὰ παρ’ Ὁμ. [[ὅπου]] ἡ τελευταία συλλαβὴ [[εἶναι]] μακρά, ἡ [[λέξις]] πρέπει νὰ προφέρηται ὡς [[δισύλλαβος]]· ἀλλὰ παρ’ Ἀττ., [[ὅταν]] [[εἶναι]] [[δισύλλαβος]], γράφεται δᾷος, Αἰσχύλ. Πέρσ. 271· ἐν Ἀνθ. Π. 6. 123 ἔχομεν δῆῐων ἐν τέλει πενταμέτρου].
}}
{{Slater
|sltr=<b>δᾱϊος, δᾱος</b> subs., <br /><b>1</b> [[enemy]] [[σφόδρα]] δόξομεν δαίων ὑπέρτεροι ἐν φάει καταβαίνειν (N. 4.38) ἦ μὰν ἀνόμοιά γε δᾴοισιν ἐν θερμῷ χροὶ ἕλκεα ῥῆξαν (Hermann: δαίοισιν codd.) (N. 8.28) δᾴο]ις (e Σ supp. G-H.) Πα. 2. . [δαιον (supp. Kambylis:) v. γάιος.]
}}
{{grml
|mltxt=<b>(I)</b><br />[[δάϊος]], -α, -ον (Α)<br /><b>βλ.</b> [[δήιος]].<br /><b>(II)</b><br />[[δάϊος]], -ον (Α)<br />[[έμπειρος]], [[γνώστης]] («Λύσιππε... δάϊε τεχνίτα»).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. [[δάιος]] συνδέεται με το [[δαήναι]], απαρμφ. του αορ. <i>εδάην</i> ([[πρβλ]]. [[διδάσκω]])].
}}
{{lsm
|lsmtext='''δάϊος:''' [ᾱ], συνηρ. δᾷος, <i>-α</i>, <i>-ον</i>, Επικ. [[δήϊος]], συνηρ. δῇος, <i>-η</i>, <i>-ον</i>,·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[εχθρικός]], [[καταστροφικός]], [[τρομακτικός]], προσωνύμιο του [[πυρός]], αυτός που κατακαίει, που «καταναλώνει», που αφανίζει, σε Ομήρ. Ιλ., Τραγ.· <i>δάϊοι</i>, <i>δᾷοι</i>, εχθροί, σε Αισχύλ., Σοφ.· στον ενικ., [[εχθρός]], [[πολέμιος]], σε Αριστοφ.· από όπου ως επίθ., [[εχθρικός]], [[πολεμικός]], στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> [[θλιμμένος]], δυστυχισμένος, [[αξιοθρήνητος]], [[άθλιος]], σε Τραγ.<br /><b class="num">II.</b> [[γνώστης]], [[έμπειρος]] [[τεχνίτης]], ειδήμων, [[έμπειρος]], [[δεξιοτέχνης]], σε Ανθ. (με τη δεύτερη [[σημασία]] από το <i>*δάω</i>, [[δαῆναι]]· με την πρώτη [[σημασία]] πιθ. από το <i>δαΐς</i>, [[μάχη]]).
}}
{{etym
|etymtx=See also: s. [[δήϊος]].
}}
{{FriskDe
|ftr='''δάϊος''': {dáïos}<br />'''See also''': s. [[δήϊος]].<br />'''Page''' 1,342
}}
{{WoodhouseReversedUncategorized
|woodrun=[[horrible]], [[miserable]], [[sad]], [[unfortunate]], [[unhappy]]
}}
{{trml
|trtx====[[hostile]]===
Albanian: armiqësor; Arabic: عَدَائِيّ‎; Belarusian: варожы, воражы; Bulgarian: вражески, неприятелски, враждебен; Catalan: hostil; Chinese Mandarin: 敵對的／敌对的, 懷敵意的／怀敌意的; Czech: nepřátelský; Dutch: [[vijandig]]; Esperanto: malamika; Finnish: vihamielinen; French: [[hostile]]; German: [[feindlich]], [[feindselig]]; Greek: [[εχθρικός]], [[δάϊος]]; Ancient Greek: [[πολέμιος]], [[ἐχθρός]], [[ἐναντίος]], [[δυσμενής]], [[ὑπεναντίος]], [[ἀνάρσιος]], [[παλίγκοτος]]; Hungarian: ellenséges; Japanese: 敵の, 敵対的な; Kazakh: ғадауатты; Korean: 적대적인; Latin: [[hostilis]], [[alienus]]; Macedonian: непријателски; Norwegian Bokmål: fiendtlig; Nynorsk: fiendtleg; Occitan: ostil; Old English: fēondlīċ; Plautdietsch: fientlich; Polish: wrogi; Portuguese: [[hostil]]; Quechua: awqa; Romanian: ostil; Russian: [[враждебный]], [[вражеский]], [[неприятельский]]; Scottish Gaelic: nàimhdeach, nàimhdeil, eucairdeach; Serbo-Croatian Cyrillic: непријатѐљскӣ; Roman: neprijatèljskī; Slovak: nepriateľský; Slovene: sovražen; Spanish: [[hostil]]; Swedish: fientlig; Ukrainian: ворожий
}}