View source for σπονδή

{{LSJ1
|Full diacritics=σπονδή
|Medium diacritics=σπονδή
|Low diacritics=σπονδή
|Capitals=ΣΠΟΝΔΗ
|Transliteration A=spondḗ
|Transliteration B=spondē
|Transliteration C=spondi
|Beta Code=spondh/
|Definition=ἡ, (σπένδω) <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">drink-offering</b>, of wine poured out to the gods before drinking, σπονδῇσι θύεσσί τε ἱλάσκεσθαι <span class="bibl">Hes.<span class="title">Op.</span>338</span>; <b class="b3">οὐ σπονδῇ χρέωνται [οἱ Πέρσαι</b>] <span class="bibl">Hdt.1.132</span>; ἦν δὲ κἀμπέλου σπονδή <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span>398</span>; <b class="b3">σπονδὴ θεοῦ</b> a <b class="b2">drink-offering</b> to a god, <span class="bibl">E.<span class="title">Cyc.</span>469</span>; ἔγχει δὴ σπονδήν <span class="bibl">Ar. <span class="title">Pax</span> 1102</span>, cf.<span class="bibl">Antipho 1.19</span>, <span class="title">Berl.Sitzb.</span>1927.169 (Cyrene); σ. ἐγκανάξαι <span class="bibl">Ar.<span class="title">Eq.</span>106</span>; <b class="b3">σπονδὰς θεοῖς λείβειν, σπεῖσαι</b>, <span class="bibl">A.<span class="title">Supp.</span>982</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">El.</span>511</span>; Διοσκόρων μέτα σπονδῶν μεθέξεις <span class="bibl">Id.<span class="title">Hel.</span>1668</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Ba.</span>45</span>; <b class="b3">σπονδὰς ποιεῖσθαι, ποιεῖν</b>, <span class="bibl">Antipho 1.18</span>, <span class="bibl">Men.273</span>, etc.; <b class="b3">τρίτας σπονδὰς ποιήσαντες</b> (where pl. is used of a single libation) <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>2.3.1</span>, cf. τριτόσπονδος; σπονδὴ σπονδή· εὐφημεῖτε εὐφημεῖτε <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pax</span> 433</span>; σπονδῶν μετεῖχε καὶ εὐχῶν <span class="bibl">D. 19.128</span>; <b class="b3">περὶ σπονδὰς καὶ κύλικας εἶχον</b> were engaged in feasting, <span class="bibl">Hdn.4.11.4</span>; of the rites of hospitality, <span class="bibl">D.19.189</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> pl., <b class="b3">σπονδαί</b> <b class="b2">a solemn treaty</b> or <b class="b2">truce</b> (because <b class="b2">solemn drink-offerings</b> were made on concluding them, <span class="bibl">D.S.3.71</span> [here in sg.]; σπονδαί τ' ἄκρητοι καὶ δεξιαὶ ᾗς ἐπέπιθμεν <span class="bibl">Il.2.341</span>; distd. fr. <b class="b3">εἰρήνη</b>, <span class="bibl">And.3.11</span>); σ. τοῦ πολέμου <span class="bibl">Aeschin.2.172</span>; <b class="b3">αἱ Λακεδαιμονίων σ</b>. the <b class="b2">truce with</b> them, <span class="bibl">Th.1.35</span>; <b class="b3">αἱ πρός τινα σ</b>. ib.<span class="bibl">44</span>, etc.; <b class="b3">σπονδὰς φέρειν</b> to offer <b class="b2">a truce</b>, <span class="bibl">E.<span class="title">Ph.</span>97</span>; παραδιδόναι <span class="bibl">Ar.<span class="title">Eq.</span>1389</span>; <b class="b3">προκαλεῖσθαι</b> ib.<span class="bibl">796</span>; δέχεσθαι <span class="bibl">Th.5.21</span>, <span class="bibl">30</span>; ἄγειν πρός τινας δεχημέρους σπονδάς <span class="bibl">Id.6.7</span>; σ. εἵλετο <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>3.2.1</span>; σπονδῶν τυχεῖν <span class="bibl">Id.<span class="title">An.</span>3.1.28</span>; <b class="b3">σ. ποιήσασθαί τινι</b> make <b class="b2">a truce</b> with any one, <span class="bibl">Hdt.1.21</span>; πρός τινας <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ach.</span>52</span>, <span class="bibl">131</span>; less freq., σ. ποιεῖν <span class="bibl">Th.5.76</span>; <b class="b3">σ. σπένδεσθαι</b> (v. <b class="b3">σπένδω</b>) <b class="b3">; ὀμνύειν</b> Foed.ib.<span class="bibl">5.23</span>; σ. γενέσθαι <span class="bibl">Hdt.7.149</span>; <b class="b3">ἐπὶ τούτοις</b> on these conditions, <span class="bibl">Th.4.16</span>; σπονδέων ἐουσέων <span class="bibl">Hdt.7.149</span>; τῶν σ. προκεχωρηκυιῶν <span class="bibl">Th.1.87</span>; αἱ σ. μενόντων <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>2.3.24</span>; <b class="b3">σπονδὰς τέμωμεν</b> (on the false analogy of <b class="b3">ὅρκια τ</b>.) <span class="bibl">E.<span class="title">Hel.</span>1235</span>; τὰς σ. μέλλειν ἀπορρηθήσεσθαι <span class="bibl">Lys.22.14</span>; ξυγχέαι <span class="bibl">Th.5.39</span>, cf. <span class="bibl">1.146</span>; <b class="b3">λύειν</b> ib.<span class="bibl">78</span>, etc.; παραβῆναι <span class="bibl">Ar.<span class="title">Av.</span>461</span>, cf. <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>4.1.1</span>, <span class="bibl">D.19.191</span>; σπονδῶν σύγχυσις <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>379e</span>; <b class="b3">ἐμμενῶ ταῖς σπονδαῖς</b> Foed. ap. <span class="bibl">Th.5.18</span>; <b class="b3">σπονδὰς ποιησαμένους τὰ περὶ Πύλον</b>,= <b class="b3">σπεισαμένους τὰ π. Π</b>., having made <b class="b2">a truce</b> as regards... <span class="bibl">Id.4.15</span>; <b class="b3">σ. τοῖς σώμασιν, ὥστε ἀπελθεῖν</b> <b class="b2">a safe-conduct</b>, <span class="bibl">Aeschin.2.141</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> esp. <b class="b2">the Truce of God</b> during the Olympic games, etc., <b class="b3">αἱ Ὀλυμπιακαὶ σ</b>. <span class="bibl">Th.5.49</span>; <b class="b3">λέγοντες μὴ ἐπηγγέλθαι πω ἐς Λακεδαίμονα τὰς σ</b>. ibid.; during the Eleusinian mysteries, <span class="bibl">Aeschin.2.133</span>, <span class="title">IG</span>12.6.48,68, al. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> <b class="b2">document embodying a treaty</b>, <b class="b3">εἴρηται ἐν [ταῖς σ</b>.] <span class="bibl">Th.1.35</span>, cf. <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>2.4.36</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">III</span> <b class="b2">money payment</b> in addition to rent in kind, <span class="bibl"><span class="title">POxy.</span>101.19</span> (ii A.D.), etc. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">douceur, gratuity</b>, <b class="b3">σ. παιδαρίοις</b> ib.<span class="bibl">1207.10</span> (ii A.D.), etc. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> <b class="b2">fee</b> paid to officials, ib.<span class="bibl">1284.16</span> (iii A.D.), etc.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0923.png Seite 923]] ἡ, die heilige Spende, <b class="b2">Trankopfer</b>, der Wein, den man, bevor man selbst trank, den Göttern zu Ehren auf den Altar oder den Tisch, auch ins Opferfeuer ausgoß; die Sitte ist beschrieben Il. 7, 480; νεκταρέαις σπονδαῖσιν ἄρξαι, Pind. I. 5, 37; θύειν τε λείβειν θ' ὡς θεοῖς Ὀλυμπίοις σπονδάς, Aesch. Suppl. 960; χαλίκρητοι, frg. 438; οὐ σπονδῇ χρέωνται οἱ Πέρσαι, Her. 1, 132; σπονδὰς ποιεῖσθαι, Plat. Conv. 176 a; σπονδὰς ποιεῖν, Xen. An. 4, 3, 13; τρίτας σπονδὰς ποιεῖσθαι, dem Hermes, den Charitinnen und dem Zeus [[σωτήρ]] ein Trankopfer bringen, Mem. 2, 3, 1; vgl. Διὸς σωτηρίου σπονδὴ τρίτου κρατῆρος, Soph. frg. 375; ἀγαθοῦ δαίμονος, Ar. Equ. 106; ἐγχεῖν σπονδήν, Pax 1068. – Bes. die heilige Spende, welche man bei feierlichen Verträgen und Friedensschlüssen zu verrichten pflegte; daher αἱ σπονδαί der feierlich geschlossene Vertrag, das Bündniß, der Waffenstillstand; σπονδαὶ ἄκρητοι, ein mit Spenden von lauterem, ungemischtem Weine geschlossener Waffenstillstand, Il. 2, 341. 4, 159; vgl. Hes. O. 340; Her. 7, 149; σπονδὰς σῷ κασιγνήτῳ φέρων, Eur. Phoen. 97; σπονδαῖς πεποιθώς, 603; dah. auch σπονδὰς τέμωμεν, Hel. 1251, wie sonst ὅρκια; auch im sing., Cycl. 467; von [[εἰρήνη]] unterschieden, Andoc. 3, 11; σπονδαὶ τριακοντούτιδες, Ar. Ach. 194; σπονδὰς ποιεῖσθαι [[πρός]] τινα, Ar. 1599 u. sonst; σπονδαὶ Ὀλυμπιακαί, Thuc. 5, 49, Ἰσθμιάδες, 8, 9; τὴν τῶν ὅρκων καὶ σπονδῶν σύγχυσιν, Plat. Rep. II, 379 e; σπονδὰς ποιεῖσθαι Xen. An. 3, 3, 8 u. öfter; σπονδὰς παρέβαινον, Dem. 19, 191; σπονδαὶ ἐνιαύσιοι, Pol. 5, 87, 4; a. Sp., wie Plut., oft.
}}
{{ls
|lstext='''σπονδή''': ἡ, ([[σπένδω]]) προσφορὰ ποτοῦ, ὡς τὸ χοή, δηλ. ὁ [[οἶνος]] ὃν ἔχυνον [[χάριν]] τῶν θεῶν πρὶν πίωσιν ἐκ τοῦ ποτηρίου, [[ὅπως]] ἁγιασθῇ τὸ [[πῶμα]], Λατ. libatio, σπονδῇ θυέεσσί τε ἱλάσκεσθαι Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 336· οὐ σπονδῇ χρέωνται οἱ Πέρσαι Ἡρόδ. 1. 132· ἦν δὲ κἀμπέλου σπονδὴ Σοφ. Ἀποσπ. 464· ἐκ σπονδῆς θεοῦ, [[μετὰ]] τὴν προσφορὰν σπονδῆς εἰς τὸν θεόν, Εὐρ. Κύκλ. 469· σπονδὴν ἐγχεῖν Ἀριστοφ. Εἰρ. 1102, Ἀντιφῶν 113. 25· ἐγκανάξαι Ἀριστοφ. Ἱππ. 106· σπονδὰς θεοῖς λείβειν, σπένδειν Αἰσχύλ. Ἱκέτ. 982, Εὐρ. Ἠλ. 511· Διοσκόρων [[μετὰ]] σπονδῶν μεθέξεις Εὐρ. Ἑλ. 1668, πρβλ. Βάκχ. 45· σπονδὰς ποιεῖν Μένανδρ. ἐν «Κεκρ.» 2· συχνότερον ποιεῖσθαι, Ἀντιφῶν 113. 24, κτλ.· τρίτας σπονδὰς ποιεῖσθαι ([[ἔνθα]] ὁ πληθ. κεῖται ἐπὶ μιᾶς μόνης σπονδῆς), Ξεν. Κύρ. 2. 3, 1, πρβλ. τριτόσπονδος, [[σωτήρ]] Ι. 2· ἡ [[συνήθεια]] περιγράφεται ἐν Ἰλ. Η. 480· τὴν τελετὴν ταύτην συνώδευεν [[ὕμνος]], ἴδε Ἀριστοφ. Εἰρ. 431 κἑξ.· σπονδῶν μετεῖχε καὶ εὐχῶν, ἦτο [[μέτοχος]] τῶν ἑορταστικῶν τελετῶν, Δημ. 380. 24· περὶ σπονδὰς καὶ κύλικας ἔχειν, ἀσχολοῦμαι εἰς εὐωχίας, Ἡρῳδιαν. 4. 11· ἐπὶ τῶν τελετῶν τῆς ξενίας, Δημ. 400. 17. ΙΙ. ὁ πληθ. σπονδαὶ σημαίνει [[ἐπίσημον]] συνθήκην ἢ ἀνακωχήν, ([[ἐπειδὴ]] ἐπίσημοι σπονδαὶ ἐτελοῦντο κατὰ τὴν συνομολόγησιν αὐτῶν, Διόδ. 3. 71· διαφέρει δὲ τοῦ [[εἰρήνη]], Ἀνδοκ. 24. 40)· σπονδαί τ’ ἄκρητοι καὶ δεξιαὶ ᾗς [[ἐπέπιθμεν]], ἡ [[συνθήκη]] ἡ γενομένη διὰ σπονδῆς ἀκράτου οἴνου, Ἰλ. Β. 341, Δ. 159· σπ. τοῦ πολέμου Αἰσχίν. 51. 15· αἱ Λακεδαιμονίων σπ., αἱ μετ’ αὐτῶν συνθῆκαι, Θουκ. 1. 35, πρβλ. 5. 30· αἱ [[πρός]] τινα σπ. ὁ αὐτ. 1. 44, κτλ.· σπονδὰς φέρειν, [[προσφέρω]] ἀνοκωχήν, Εὐρ. Φοίν. 97· παραδιδόναι Ἀριστοφ. Ἱππ. 1389· προκαλεῖσθαι [[αὐτόθι]] 796· σπ. δέχεσθαι Θουκ. 5. 21, 30· ἄγειν ὁ αὐτ. 6. 7· αἱρεῖσθαι Ξεν. Ἑλλ. 3. 2, 1· σπονδῶν τυχεῖν ὁ αὐτ. ἐν Ἀν. 3. 1, 28· - σπ. ποιεῖσθαί τινι, [[κάμνω]] ἀνοκωχὴν [[πρός]] τινα, Ἡρόδ. 1. 21· [[πρός]] τινα Ἀριστοφ. Ἀχ. 52. 131· σπανιώτερον, σπ. ποιεῖν Ἀριστοφ. Ἀχ. 58, Θουκ. 5.76· σπ. σπένδεσθαι (ἴδε ἐν λ. [[σπένδω]])· ὀμνύειν Θουκ. 5. 23· σπ. γίγνονται Ἡρόδ. 7. 149· ἐπὶ τούτοις, μὲ τούτους τοὺς ὅρους, Θουκ. 4. 16· σπονδέων ἐουσέων Ἡρόδ. 7. 149· αἱ σπ. προχωροῦσι Θουκ. 1. 87· μένουσι Ξεν. Ἀν. 2. 3, 24· ἔτι καὶ, σπονδὰς τέμνειν (καθ’ ἡμαρτημένην ἀναλογίαν πρὸς τὸ ὅρκια τ.) Εὐρ. Ἑλ. 1235· σπ. ἀπειπεῖν Λυσ. 165. 28· συγχέειν Θουκ. 5. 39, πρβλ. 1. 146· λύειν ὁ αὐτ. 1. 78, κτλ.· παραβαίνειν Ἀριστοφ. Ὄρν. 461· σπονδῶν [[σύγχυσις]] Πλάτ. Πολ. 379Ε· σπονδὰς ἄγειν [[πρός]] τινας Θουκ. 6. 7· ἐμμένειν ἐν σπονδαῖς ὁ αὐτ. 5. 18· σπονδὰς ποιεῖσθαι τὰς περὶ Πύλον = σπένδεσθαι τὰ περὶ Π., [[κάμνω]] ἀνακωχὴν ὡς [[πρός]]..., ὁ αὐτ. 4. 15· σπ. αἰτεῖν τοῖς σώμασι, [[ὥστε]] ἀπελθεῖν, ζητεῖν ἐγγύησιν ἀσφαλείας σωματικῆς, Αἰσχίν. 46. 38. 2) ἰδίως ἡ [[ἐπίσημος]] [[εἰρήνη]] ἢ ἀνακωχὴ κατὰ τὴν διάρκειαν τῶν Ὀλυμπιακῶν ἀγώνων, κτλ., αἱ Ὀλυμπιακαὶ σπ. Θουκ. 5. 49, πρβλ. Αἰσχίν. 45. 38· τὰς σπ. ἐπαγγέλλειν εἰς τόπον Θουκ. 5. 49. 3) αὐτὴ ἡ [[εἰρήνη]], τὸ κείμενον αὐτῆς, εἴρηται ἐν ταῖς σπ. ὁ αὐτ. 1. 35, Ἡσύχ.
}}
{{bailly
|btext=ῆς (ἡ) :<br /><b>1</b> libation, <i>càd</i> offrande de vin pur <i>ou</i> d’autres liquides que l’on répandait à terre <i>ou</i> sur le foyer, <i>ou</i> sur l’autel <i>ou</i> sur la victime, et que l’on consacrait aux dieux : τρίτας σπονδὰς ποιεῖσθαι XÉN faire les trois libations (en l’honneur d’Hermès, des Grâces et de Zeus sauveur);<br /><b>2</b> <i>particul.</i> libations qui accompagnent la conclusion d’un traité, <i>d’où (en ce sens tjrs au pl.</i> [[αἱ]] σπονδαί) traité, alliance, convention : σπονδαὶ ἄκρητοι IL armistice avec libation de vin pur ; σπονδὰς σπένδεσθαι XÉN, ποιεῖσθαι THC, <i>rar.</i> ποιεῖν THC, συγχέειν THC faire une convention ; σπονδὰς ὀμνύειν THC jurer un traité ; σπονδὰς ἄγειν [[πρός]] τινα THC conclure un traité avec qqn ; ἐμμένειν [[ἐν]] σπονδαῖς THC rester dans les termes d’un traité ; σπονδὰς παραβαίνειν XÉN violer un traité ; σπονδὰς λύειν THC rompre un traité ; σπονδαὶ γίγνονται HDT un traité survient, <i>càd</i> est conclu ; σπονδαί εἰσιν HDT un traité existe, subsiste;<br /><b>3</b> <i>particul.</i> trêve <i>ou</i> armistice pendant la célébration des jeux Olympiques;<br /><b>4</b> document écrit qui contient les clauses d’un traité, instrument diplomatique.<br />'''Étymologie:''' [[σπένδω]].
}}
{{Autenrieth
|auten=[[drink]]-[[offering]], [[libation]], see [[σπένδω]]. Then a [[treaty]], ratified by libations, pl., Il. 2.341 and Il. 4.159.
}}
{{eles
|esgtx=[[libación]], [[líquido para derramar]]
}}
{{grml
|mltxt=η, ΝΜΑ [[σπένδω]]<br /><b>1.</b> [[έκχυση]] κρασιού ή άλλου υγρού από [[ποτήρι]] στη γη [[κατά]] τις αρχαίες ιεροτελεστίες, [[κυρίως]] στις θυσίες, στις κηδείες και στις συνθηκολογήσεις (α. «ἦν δὲ κἀμπέλου [[σπονδή]]», <b>Σοφ.</b><br />β. «ἔγχει δὴ σπονδήν», <b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>στον πληθ.</b> <i>σπονδές</i> και <i>σπονδαί</i><br />επίσημη [[συνθήκη]] ανακωχής ή ειρήνης («ἄγοντες πρὸς Ἀθηναίους δεχημέρους σπονδάς», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> «τριακοντούτεις σπονδές [σπονδαί]» — η [[ειρήνη]] που συμφωνήθηκε [[μεταξύ]] Αθηναίων και Σπαρτιατών το 445 π.Χ.<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>μτφ.</b> [[κρασοκατάνυξη]], [[οινοποσία]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> το [[κείμενο]] της συνθήκης, οι όροι της ειρήνης («λύσετε δὲ οὐδὲ τὰς Λακεδαιμονίων σπονδάς», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>2.</b> η επίσημη [[ανακωχή]] [[κατά]] τη [[διάρκεια]] τών Ολυμπιακών Αγώνων («ἐς Λέπρεον αὐτών ὁπλίτας ἐν ταῑς Ὀλυμπιακαῑς σπονδαῑς ἐσπέμψαι», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>3.</b> [[πληρωμή]] σε [[χρήμα]] επί [[πλέον]] της καταβολής σε [[είδος]]<br /><b>4.</b> [[φιλοδώρημα]]<br /><b>5.</b> πρόσθετο [[επίδομα]] σε αξιωματούχους<br /><b>6.</b> <b>φρ.</b> α) «σπονδῶν [[μετέχω]] καὶ εὐχῶν» ή «σπονδῶν κοινωνῶ» — [[μετέχω]] στις εορταστικές εκδηλώσεις ή στις τελετές της ξενίας<br />β) «περὶ σπονδὰς ἔχω» — [[ασχολούμαι]] με ευωχίες (<b>Ηρωδιαν.</b>).
}}