View source for ἐξαρτύω

{{LSJ1
|Full diacritics=ἐξαρτύω
|Medium diacritics=ἐξαρτύω
|Low diacritics=εξαρτύω
|Capitals=ΕΞΑΡΤΥΩ
|Transliteration A=exartýō
|Transliteration B=exartyō
|Transliteration C=eksartyo
|Beta Code=e)cartu/w
|Definition=<b class="b3">[ῡ</b>], <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">get ready</b>, τἄνδον ἐξάρτυε <span class="bibl">E.<span class="title">El.</span> 422</span>; <b class="b2">equip thoroughly, fit out</b>, ἐπίπλουν <span class="bibl">Th.2.17</span>:—more freq. in Med., <b class="b2">get ready for oneself, fit out</b>, ναυτικόν <span class="bibl">Id.1.13</span>, al.; <b class="b3">τὰ ἡμέτερα</b> ib.<span class="bibl">82</span>; <b class="b3">φόνον γε μητρὸς ἐξαρτύσομαι</b> <b class="b2">will set about</b> it, <span class="bibl">E.<span class="title">El.</span>647</span>: c. inf., οἷον ἐξαρτύεται γάμον γαμεῖν <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>908</span>:—Pass., <b class="b2">to be got ready</b>, πάντα σφι ἐξήρτυτο ἐς τὴν κάτοδον <span class="bibl">Hdt.1.61</span>; πόλεμος ἐξαρτύεται <b class="b2">is preparing</b>, <span class="bibl">E.<span class="title">Heracl.</span>419</span>: esp. in pf. part. Pass., <b class="b2">equipped, harnessed</b>, <span class="bibl">Id.<span class="title">Hipp.</span> 1186</span>: c. dat. rei, <b class="b2">furnished</b> or <b class="b2">provided with</b>, ἐξηρτῡμένος νεηνίῃσι καὶ κυσί <span class="bibl">Hdt.1.43</span>; ὕδατι καὶ σιτίοισι εὖ ἐ. <span class="bibl">Id.2.32</span>; <b class="b3">τόξοισιν ἐξηρτυμένοι</b> (<b class="b3">ἐξηρτημένοι</b> cod. Med.) <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>711</span>; ναυτικὰ πλοίοις μακροῖς ἐ. <span class="bibl">Th.1.14</span>; <b class="b3">τοῖς ἄλλοις ἅπασιν ἄριστα ἐ</b>. ib.<span class="bibl">80</span>; καὶ ναυσὶ καὶ πεζῷ ἅμα ἐξαρτυθείς <span class="bibl">Id.6.31</span>; τὰ πρὸς τὴν χρείαν <span class="bibl">D.S.20.4</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> Med., <b class="b2">train musically</b>, Plu.2.973d. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">III</span> <b class="b3">ἐξαρτύειν· παιδεραστεῖν</b>, Hsch.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0873.png Seite 873]] zurecht machen, zurüsten; τἄνδον ἐξάρτυε Eur. El. 422; νεῶν ἐπίπλουν Thuc. 2, 17; pass., τοῖς ἄλλοις ἅπασιν ἐξήρτυνται ἄριστα, damit waren sie aufs beste versehen, 1, 80; ὁ [[στόλος]] καὶ ναυσὶ καὶ πεζῷ ἐξαρτυθείς 6, 31; πάντα ἐξήρτυτο ἐς κάτοδον Her. 1, 61; ἐξηρτυμένος λογάσι, σίτῳ, 1, 43. 7, 147; ταῦτ' οὖν πρὸς τὸν πόλεμον ἡμῖν ἅπαντα ἐξήρτυται Plat. Legg. I, 625 d, u. so die Folgdn bes. von Kriegsrüstungen. – Med., sich rüsten, sich anschicken, οἷον ἐξαρτύεται γάμον γαμεῖν Aesch. Prom. 910; φόνον ἐξαρτύσομαι Eur. El. 647; übh. sich mit Etwas versehen, ναυτικὰ ἐξηρτύετο ἡ Έλλάς Thuc. 1, 13.
}}
{{ls
|lstext='''ἐξαρτύω''': ῡ, [[παρασκευάζω]], [[ἑτοιμάζω]], τἄνδον ἐξάρτυε Εὐρ. Ἠλ. 422: [[παρασκευάζω]] ἐντελῶς, [[ἐξοπλίζω]], καὶ τῇ Πελοποννήσῳ ἑκατὸν νεῶν ἐπίπλουν ἐξαρτύοντες Θουκ. 2. 17· συχνότερον ἐν τῷ μέσ., ναυτικά τε ἐξηρτύετο ἡ Ἑλλὰς καὶ τῆς θαλάσσης [[μᾶλλον]] ἀντείχοντο Θουκ. 1. 13, 25., 2. 13· τὰ ἡμέτερα ὁ αὐτ. 1. 82· ἐγὼ φόνον γε μητρὸς ἐξαρτύσομαι, ἐγὼ θὰ παρασκευάσω τὰ πάντα διὰ τὸν φὸνον τῆς μητρός, Εὐρ. Ἠλ. 647· μετ’ ἀπαρ., [[οἷον]] ἐξαρτύεται γάμον γαμεῖν Αἰσχύλ. Πέρσ. 908: - Παθ., εἶμαι ἕτοιμος, πάντα σφι ἐξήρτυτο εἰς τὴν κάτοδον Ἡρόδ. 1. 61· [[πόλεμος]] ἐξαρτύεται, παρασκευάζεται, Εὐρ. [[Ἡρακλ]]. 419: - ἰδίως κατὰ μετοχ. παθ. πρκμ., ἕτοιμος, σεσαγμένος, ἐζευγμένος, ἐπὶ ἵππων, ἐξηρτυμένας πώλους παρ’ αὐτὸν δεσπότην ἐστήσαμεν ὁ αὐτ. ἐν Ἱππ. 1186· [[ὡσαύτως]] [[μετὰ]] δοτ. πράγμ. (ὡς τὸ ἐξηρτημένος μετ’ αἰτ. πράγμ.), παρεσκευασμένος ἢ ἐφωδιασμένος μέ τι, ἐξηρτυμένος νεηνίῃσι καὶ κυσὶ Ἡρόδ. 1. 43· ὕδασι καὶ σιτίοισι εὖ ἐξ. 2. 32· τόξοισιν ἐξηρτυμένοι (διάφ. γραφ. ἐξηρτημένοι) Αἰσχύλ. Πρ. 711· πλοίοις μακροῖς ἐξ. Θουκ. 1. 14· τοῖς ἅπασιν ἄριστα ἐξ. [[αὐτόθι]] 80· καὶ ναυσὶ καὶ πεζῷ ἅμα ἐξαρτυθεὶς ὁ αὐτ. 6. 31· ἐν 6. 17 ὑπάρχει διάφ. γραφ. ἐξήρτηται. ΙΙ. ἐν τῷ μέσ., [[ὡσαύτως]], ἐξασκῶ, καθάπερ [[ὄργανον]] ἐξαρτυομένου τὴν φωνὴν καὶ παρασκευάζοντος Πλούτ. 2. 973D: πρβλ. [[ἐξάρτυσις]].
}}
{{bailly
|btext=<i>impf.</i> ἐξήρτυον;<br /><i>Pass. impf.</i> ἐξηρτυόμην, <i>ao.</i> ἐξηρτύθην, <i>pf.</i> ἐξήρτυμαι;<br />préparer (une expédition, une guerre, <i>etc.</i>) ; <i>particul.</i> harnacher un cheval ; <i>Pass.</i> être muni <i>ou</i> pourvu de qch;<br /><i><b>Moy.</b></i> ἐξαρτύομαι;<br /><b>1</b> se préparer, se disposer;<br /><b>2</b> préparer pour soi, acc..<br />'''Étymologie:''' [[ἐξ]], [[ἀρτύω]].
}}
{{DGE
|dgtxt=<b class="num">• Morfología:</b> [dór. med. aor. ind. 1<sup>a</sup> sg. ἐξηρτυόμαν Anaxil.15.2]<br /><b class="num">I</b> tr.<br /><b class="num">1</b> [[disponer]], [[preparar]], [[dejar listo]] c. ac. de cosa τἄνδον ἐξάρτυε E.<i>El</i>.422, frec. ref. a preparativos bélicos τῇ Πηλοποννήσῳ ἑκατὸν νεῶν ἐπίπλουν ἐξαρτύοντες preparando una expedición naval de cien naves contra el Peloponeso</i> Th.2.17, cf. D.S.18.72, ταύτας ἐξήρτυε τὰς παρασκευάς Plb.5.92.1, ἐξήρτυε ... στόλον ναυτικόν Hdn.2.14.7, cf. 3.1.7, Plb.1.36.8, 14.1.2, 29.26.1, D.S.13.71, 20.82, Arr.<i>Ind</i>.27.10, οἱ τὴν ἐπιβουλὴν ἐξαρτύσαντες ref. a los asesinos de César, D.C.<i>Epit.Xiph</i>.33.8, en v. pas. πάντα σφι ἐξήρτυτο ἐς τὴν κάτοδον todo había sido preparado para su regreso</i> Hdt.1.61, οἳ ... τοῖς ἄλλοις ἅπασιν ἄριστα ἐξήρτυνται los cuales están muy bien provistos de todo lo demás</i> Th.1.80, ναυσὶ καὶ πεζῷ [[ἅμα]] ἐξαρτυθείς Th.6.31<br /><b class="num">•</b>esp. en part. perf. pas. [[equipado]], [[guarnecido]], [[provisto]] frec. c. dat. instrum. ὕδατί τε καὶ σιτίοισι εὖ ἐξηρτυμένοι bien provistos de agua y de víveres</i> Hdt.2.32, ἐξηρτυμένοι λογάσι τε νεηνίῃσι καὶ κυσί para una cacería, Hdt.1.43, τόξοισιν ἐξηρτυμένοι A.<i>Pr</i>.711, (ναυτικὰ) πλοίοις μακροῖς ἐξηρτυμένα Th.1.14, ἐξηρτυμένας πώλους ... ἐστήσαμεν E.<i>Hipp</i>.1186, πάντα δὲ ἐξηρτυμένα ἱκανῶς Pl.<i>Criti</i>.117d, c. ac. de rel. τὰ πρὸς τὴν χρείαν ἐξηρτυμένοι D.S.20.4<br /><b class="num">•</b>en v. med. mismo sent. πόλεμος ἐξαρτύεται E.<i>Heracl</i>.419, ναυτικά τε ἐξηρτύετο ἡ [[Ἑλλάς]] Grecia ponía a punto sus fuerzas navales</i> Th.1.13, cf. 121, 2.13, Plu.<i>Luc</i>.13, τὰ ἡμέτερ' ... ἐξαρτύεσθαι poner a punto nuestros asuntos</i> Th.1.82, φόνον γε μητρὸς ἐξαρτύσομαι E.<i>El</i>.647, κιθάρας, λύρας, σκινδαψὸν ἐξηρτυόμαν Anaxil.l.c., πάντα δ' ἐξαρτύονται πρὸς τὴν ἔξοδον I.<i>BI</i> 3.89, κυβερνήτης ... ἐξαρτυσάμενος τὸ σκάφος Onas.4.5, λόγον ὥσπερ ὄργανον ἐξαρτυόμενος Plu.<i>Per</i>.8, cf. Antiochus Ascalonius 13, τὸ σῶμα πρὸς τοὺς ἀγῶνας ἐξαρτυόμενος Plu.<i>Dem</i>.6, δυνάμεις τε ἐξηρτύετο D.C.51.5.5, πρὸς τὸ μέλλον ἑτέρας ἐξηρτύοντο μηχανάς Eun.<i>VS</i> 488, τὰ ἐς τὸν πόλεμον ... ἐξαρτύεσθαι Procop.<i>Pers</i>.2.6.19, c. or. complet. de inf. οἷον ἐξαρτύεται γάμον γαμεῖν según la boda que se dispone a celebrar</i> A.<i>Pr</i>.908, c. dat. instrum. πᾶσιν ἐξηρτύσαντο τοῖς εἰς τὸν ἀγῶνα ἐπιτηδείοις se pertrecharon de todo lo necesario para el combate</i> D.H.5.45<br /><b class="num">•</b>abs. [[hacer preparativos]] πρὸς πολιορκίαν τῶν ἐρυμάτων ἐξηρτύετο I.<i>BI</i> 3.127, ἐκείνη ... ἡ μακαρία πάντως ἐξήρτυσε καὶ ἐξαρτύσασα εἰς πρόσωπον ἀγγέλων οὐκ ὤφθη Epiph.Const.M.43.88B.<br /><b class="num">2</b> [[adiestrar]], [[instruir]] c. ac. de pers. Παῦλος τὸν ... μαχητὴν ἐξαρτύει en el combate espiritual, Cyr.Al.<i>Ep.Fest</i>.15.1.93, en v. pas. Τίμων ... ὑπὸ Μενεδήμου τὸ ἐριστικόν φησι λαβόντα ἐξαρτυθῆναι Numen.25.23.<br /><b class="num">3</b> mús., en v. med. [[ensayar]], [[poner a punto]] c. ac. de cosa [[ἄσκησις]] ... καὶ [[ἀναχώρησις]] ... τοῦ μιμητικοῦ καθάπερ ὄργανον ἐξαρτυομένου τὴν φωνὴν καὶ παρασκευάζοντος disciplina y talento de la imitación que ensayaba y preparaba su voz como un instrumento musical</i> ref. a un pájaro parlante, Plu.2.973d.<br /><b class="num">II</b> ἐξαρτύειν· παιδεραστεῖν Hsch.
}}
{{grml
|mltxt=(Α [[ἐξαρτύω]]) [[αρτύω]]<br />[[ετοιμάζω]], [[συγυρίζω]] [[κάτι]] («χώρει δ' ἐς δόμους, ὅσον [[τάχος]] καὶ [[τάνδον]] ἐξάρτυε», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>μέσ.</b><br /><b>1.</b> [[συμπληρώνω]] τα εφόδιά μου, [[προμηθεύομαι]], εφοδιάζομαι με [[κάτι]] ή ως [[προς]] [[κάτι]] («ναυτικά τε ἐξηρτύετο ἡ [[Ἑλλάς]]», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>2.</b> [[προετοιμάζω]], [[προπαρασκευάζω]] («ἐγὼ φόνον γε μητρὸς ἐξαρτύσομαι», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>3.</b> [[εξασκώ]]<br /><b>4.</b> <b>(μτχ.)</b> <i>ἐξηρτημένος</i><br />[[έτοιμος]], σαμαρωμένος, ζευγμένος.
}}
{{lsm
|lsmtext='''ἐξαρτύω:''' [ῡ], μέλ. <i>-ύσω</i>, [[ετοιμάζω]], [[παρασκευάζω]] εντελώς, [[εφοδιάζω]], [[εξοπλίζω]], σε Ευρ., Θουκ. — Μέσ., [[ετοιμάζω]] για τον εαυτό μου, εφοδιάζομαι, εξοπλίζομαι, στον ίδ.· με απαρ., <i>ἐξαρτύεται γαμεῖν</i>, σε Αισχύλ. — Παθ., είμαι [[έτοιμος]], πάντα [[σφι]] ἐξήρτυτο, σε Ηρόδ.· σε Παθ. μτχ. παρακ. [[έτοιμος]], ζεμένος (λέγεται για [[άλογο]]), σε Ευρ.· με δοτ. πράγμ., εφοδιασμένος, εξοπλισμένος ή προμηθευμένος με [[κάτι]], σε Ηρόδ., Αισχύλ. κ.λπ.
}}