View source for πίμπλημι

{{LSJ1
|Full diacritics=πίμπλημι
|Medium diacritics=πίμπλημι
|Low diacritics=πίμπλημι
|Capitals=ΠΙΜΠΛΗΜΙ
|Transliteration A=pímplēmi
|Transliteration B=pimplēmi
|Transliteration C=pimplimi
|Beta Code=pi/mplhmi
|Definition=in pres. and impf. formed <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> like [[ἵστημι]]; Aeol. 3pl. πίμπλεισι Alc.<span class="title">Supp.</span>25.3; Ep. 3sg. subj. πιμπλῇσι <span class="bibl">Hes.<span class="title">Op.</span>301</span>; imper. <b class="b3">πίμπλη</b> cj. in <span class="bibl">Xenarch.3</span>, ἐμ-πίμπλη <span class="bibl">Ar.<span class="title">Av.</span>1310</span>; part. πιμπλάς <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span> 586b</span>; but nom.pl.fem. πιμπλεῖσαι <span class="bibl">Hes.<span class="title">Th.</span>880</span>: impf. 3pl. ἐπίμπλασαν <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>1.5.10</span>: other tenses from <b class="b3">πλήθω</b> (which in pres. and impf. is intr.): fut. πλήσω <span class="bibl">E.<span class="title">Hipp.</span>692</span>, (<b class="b3">ἀνα</b>-) <span class="bibl">Od.5.302</span>: aor. ἔπλησα <span class="bibl">E.<span class="title">Med.</span> 905</span>, etc.; Ep. πλῆσα <span class="bibl">Il.13.60</span>, al.: pf. <b class="b3">πέπληκα</b> (<b class="b3">ἐμ</b>-) <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ap.</span>23e</span>, <span class="bibl"><span class="title">Ly.</span> 204d</span>:—Med., fut.<b class="b3">πλήσομαι</b> (<b class="b3">ἐμ</b>-) <span class="bibl">Arat.1121</span>, <span class="bibl">App.<span class="title">Syr.</span>7</span>:aor. ἐπλησάμην <span class="bibl">Il.9.224</span>, etc.:—Pass., fut. πλησθήσομαι <span class="bibl"><span class="title">Ev.Luc.</span>1.15</span>, <span class="bibl">Charito 5.5</span>, <span class="bibl">Him.<span class="title">Or.</span>23.14</span>, (<b class="b3">ἐμ</b>-) <span class="bibl">E.<span class="title">Hipp.</span>664</span>, <span class="bibl">Isoc.6.69</span>; also πεπλήσομαι <span class="bibl">Porph. <span class="title">Abst.</span>1.16</span>: aor. ἐπλήσθην <span class="bibl">Il.20.156</span>, etc.; Ep. 3pl. πλῆσθεν <span class="bibl">17.211</span>, <span class="bibl">Od.4.705</span>: pf. πέπλησμαι <span class="bibl">Babr.60</span>, (ἐμ-) <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>518b</span>, 3pl. πεπλήαται <span class="bibl">Semon.31</span> A, πέπληνται <span class="bibl">Hp.<span class="title">Flat.</span>8</span>; also shortd. form πλῆνται <span class="bibl">Parm. 1.13</span>: aor. 2 <b class="b3">ἐπλήμην</b>, Ep.3sg. and pl. <b class="b3">πλῆτο, πλῆντο</b>, <span class="bibl">Il.17.499</span>, <span class="bibl">Od.8.57</span>, <span class="bibl">Parm.12.1</span>; ἐν-έπλητο <span class="bibl">Ar.<span class="title">V.</span>911</span>, <span class="bibl">1304</span>; imper. <b class="b3">ἔμ-πλησο</b> ib.<span class="bibl">603</span>; opt. <b class="b3">ἐμ-πλῄμην, -ῇτο</b>, <span class="bibl">Id.<span class="title">Ach.</span>236</span>, <span class="bibl"><span class="title">Lys.</span>235</span>; part. ἐμ-πλήμενος <span class="bibl">Id.<span class="title">V.</span> 424</span>, <span class="bibl">984</span>, etc.—In the compd. <b class="b3">ἐμπίμπλημι</b> (q.v.; more freq. in Prose) the second μ is sts. dropped, as <b class="b3">ἐμπίπλημι</b>; but returns with the augm., as in <b class="b3">ἐνεπίμπλασαν</b>; cf. [[πίμπρημι]] :—<b class="b2">fill</b>, c. gen.rei, <b class="b2">fill full of</b>... τράπεζαν ἀμβροσίης <span class="bibl">Od.5.93</span>; πήρην σίτου καὶ κρειῶν <span class="bibl">17.411</span>; <b class="b3">π. τινὰ μένεος, θάρσευς φρένας</b>, <span class="bibl">Il.13.60</span>, <span class="bibl">17.573</span>; καλάμης τὸ πλοῖον <span class="bibl">Hdt.1.194</span>; π. κρητῆρα κακῶν <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>1398</span>; πίμπλημ' ὄμμα δακρύων <span class="bibl">S.<span class="title">El.</span>906</span>; <b class="b3">δακρύων ἔπλησεν ἐμέ</b> <b class="b2">filled</b> me <b class="b2">full</b> of tears, <span class="bibl">E.<span class="title">Or.</span>368</span>: c. dat. rei, <b class="b2">fill with</b>... ἰαχῇ τε φόβῳ τε πάσας πλῆσαν ὁδούς <span class="bibl">Il.16.374</span>; δακρύοις Ἑλλάδ' ἅπασαν ἔπλησεν <span class="bibl">E.<span class="title">Or.</span>1363</span> (lyr.); simply, <b class="b2">fill</b>, ἰχθύες . . πιμπλᾶσι μυχούς <span class="bibl">Il.21.23</span>, cf. <span class="bibl">14.35</span>, <span class="bibl">Hes.<span class="title">Op.</span>411</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Grg.</span>494a</span>; π. μέλος <span class="bibl">A.<span class="title">Fr.</span>57.4</span>: abs., <b class="b3">πίμπλη σὺ μὲν ἐμοί</b> (sc. <b class="b3">τὴν κύλικα</b>) <span class="bibl">Xenarch.3</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">fill full, satisfy, glut</b>, <span class="bibl">E.<span class="title">Cyc.</span>146</span>, etc. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> <b class="b2">fill, discharge</b> an office, <span class="bibl">A.<span class="title">Ch.</span>361</span> (dub.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> Med., <b class="b2">fill for oneself</b>, or <b class="b2">what is one's own</b>, <b class="b3">πλησάμενος οἴνοιο δέπας</b> <b class="b2">having filled himself</b> a cup of wine, <span class="bibl">Il.9.224</span>, cf. <span class="bibl">Od.14.112</span>, etc.; <b class="b3">π. νῆας</b> <b class="b2">load</b> ships, ib.<span class="bibl">87</span>; <b class="b3">π. . . θυμὸν ἐδητύος ἠδὲ ποτῆτος</b> <b class="b2">fill up, satiate</b> one's desire with... <span class="bibl">17.603</span>; ματρόθεν δυσώνυμα λέκτρ' ἐπλήσω <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span>528</span> (lyr.); <b class="b3">πεδία πίμπλασθ' ἁρμάτων</b> <b class="b2">fill</b> the plain <b class="b2">full of your</b> chariots, v.l. in <span class="bibl">E.<span class="title">Ph.</span>522</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">III</span> Pass., <b class="b2">to be filled, be full of</b>, τῶν . . ἐπλήσθη πεδίον <span class="bibl">Il.20.156</span>; πλῆτο ῥόος . . ἵππων τε καὶ ἀνδρῶν <span class="bibl">21.16</span>; ὄσσε δακρυόφι πλῆσθεν <span class="bibl">Od.4.705</span>, etc.; μένεος . . φρένες . . πίμπλαντο <span class="bibl">Il.1.104</span>; πλῆσθεν . . μέλε' ἐντὸς ἀλκῆς <span class="bibl">17.211</span>; <b class="b3">ἀλκῆς πλῆτο φρένας</b> . . ib.<span class="bibl">499</span>; ἀϋτῆς . . ἐπλήσθη στέγος <span class="bibl">E.<span class="title">Heracl.</span>646</span>: rarely c. dat., λέκτρα δ' ἀνδρῶν πόθῳ πίμπλαται δακρύμασι <span class="bibl">A.<span class="title">Pers.</span>134</span> (lyr.); δάκρυσι τὸ στράτευμα πλησθέν <span class="bibl">Th.7.75</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">to be filled, satisfied, have enough of</b> a thing, αἱμάτων γένυσιν πλησθῆναι <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>121</span>; <b class="b3">π. τῆς νόσου ξυνουσίᾳ</b> <b class="b2">to be wearied of it by</b> being with it, <span class="bibl">Id.<span class="title">Ph.</span>520</span>; ἡδονῶν <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>442a</span>, etc. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> of females, <b class="b2">become pregnant</b>, <span class="bibl">Arist. <span class="title">HA</span>576b29</span>, <span class="bibl">578b32</span>. (Cf. Skt.<b class="b2">piparti</b> 'fill', <b class="b2">pūrṇá</b>-, Lat. <b class="b2">plenus</b>, Goth. <b class="b2">fulls</b>, etc. 'full'.)</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0616.png Seite 616]] fut. u. s. w. werden von [[πλήθω]] (s. unten, u. vgl. [[πλέος]], [[πλήρης]]) gebildet, πλήσω, πέπλησμαι, ἐπλήσθην; aor. syncop. med. mit passiv. Bdtg ἐπλήμην, Hom. πλῆτο, πλῆντο, opt. πλῄμην oder πλείμην, Ar. Ach. 236, imperat. πλῆσο (wegen des Ausfalls des μ der Reduplication s. [[ἐμπίπλημι]]); – vollmachen, <b class="b2">anfüllen</b>; c. acc., ἰχθύες φεύγοντες πιμπλᾶσι μυχοὺς λιμένος, Il. 21, 23; gewöhnlich τί τινος, Etwas womit, z. B. τράπεζαν ἀμβροσίης πλήσασα, nachdem sie den Tisch mit Ambrosia angefüllt hatte, Od. 5, 93; [[τάχα]] κεν φεύγοντες ἐναύλους πλήσειαν νεκύων, Il. 16, 72; ἀμφοτέρω πλῆσεν μένεος, Il. 13, 60, u. öfter in ähnlichen Verbindungen. – Im med. für sich füllen, πλησάμενος δ' οἴνοιο [[δέπας]], Il. 9, 224, πλησάμενος δ' ἄρα θυμὸν ἐδητύος ἠδὲ ποτῆτος, Od. 17, 603. 19, 198, nachdem er seine Eßlust gestillt. sich an Speise und Trank gesättigt hatte; – pass., μένεος δὲ μέγα φρένες πίμπλαντο, Il. 1, 104, [[ὄσσε]] δ' ἄρα [[σφέων]] δακρυόφιν πίμπλαντο, Od. 20, 349, wie τὼ δέ οἱ [[ὄσσε]] δακρυόφιν πλῆσθεν, d. i. ἐπλήσθησαν, Il. 17, 696; u. eben so im aor. syncop., ἀλκῆς καὶ σθένεος πλῆτο φρένας, 17, 499, πλῆτο [[ῥόος]] ἐπιμὶξ ἀνδρῶν τε καὶ ἵππων, 21, 16, u. öfter. – Eben so Tragg. u. in Prosa: τοσῶνδε κρατῆρ' ἐν δόμοις κακῶν ὅδε πλήσας ἀραίων, Aesch. Ag. 1371; aber auch c. dat., λέκτρα δ' ἀνδρῶν πόθῳ πίμπλαται δακρύμασιν, Pers. 131; χαρᾷ δὲ πίμπλημ' εὐθὺς [[ὄμμα]] δακρύων, Soph. El. 894 u. öfter; [[πρίν]] ποθ' ἁμετέρων αἱμάτων γένυσιν πλησθῆναι, sättigen, Ant. 121; u. im med., [[μητρόθεν]] δυσώνυμα λέκτρ' ἐπλήσω; O. C. 532; πεδία πίμπλασθ' ἁρμάτων, Eur. Phoen. 525; οὐδὲ τὸ στέγον ἑαυτῶν πιμπλάντες, Plat. Rep. IX, 586 b; λήθης τε καὶ κακίας πλησθεῖσα, Phaedr. 248 c; Sp., [[χῶρος]] δίψης ἀεὶ πιμπλάμενος, Luc. Nigr. 16; Plut. u. A.
}}
{{ls
|lstext='''πίμπλημι''': ἐν τῷ ἐνεστ. καὶ παρατ. σχηματίζεται ὡς τὸ [[ἵστημι]]· Ἐπικ. γ΄ ἑνικ. ὑποτ. πίμπλῃσι Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 299· προστ. πίμπλα Ξέναρχος ἐν «Διδύμοις» 2, ἐμπίπλη Ἀριστοφ. Ὄρν. 1310· ― παρατ. γ΄ πληθ. ἐπίμπλασαν Ξεν. Ἀν. 1. 5, 10· ― οἱ λοιποὶ χρόνοι σχηματίζονται ἐκ τοῦ [[πλήθω]] ([[ὅπερ]] ἐν τῷ ἐνεστ. καὶ παρατ. [[εἶναι]] ἀμετάβ., ἴδε ἐν λ.): μέλλ. πλήσω Εὐρ. Ἱππ. 691, (ἀνα-) Ὅμ.· ― ἀόρ. ἔπλησα Εὐρ., κλ.· Ἐπικ. πλῆσα Ὅμ.· ― πρκμ. πέπληκα (ἐμ-) Πλάτ. Ἀπολ. 23Ε, Λυσίας 204C· ― Μέσ., μέλλ. πλήσομαι (ἐμ-) Ἀππ., Ἄρατ.· ― ἀόρ. ἐπλησάμην Ὅμ., Ἀττ. ― Παθητ., μέλλ. πλησθήσομαι Χρησμ. Σιβυλλ. 3. 311, (ἐμ-) Εὐρ., κλ.· [[ὡσαύτως]] πεπλήσομαι Πορφ. π. Ἀποχ. Ἐμψύχ. 1. 16· ― ἀόρ. ἐπλήσθην Ὅμ., Ἀττ.· Ἐπικ. γ΄ πληθ. πλῆσθεν Ὀδ. Δ. 705, Ἰλ. Ρ. 211· ― πρκμ. πέπλησμαι Βάβρ. 60, (ἐμ-) Πλάτ. Πολ. 518Β, γ΄ πληθ. πέπληνται Ἱππ. 298. 33 (κοινῶς: πεπλήρωνται)· ― πλὴν τῶν χρόνων τούτων ὑπῆρχε ποιητ. ἀόρ. β΄ [[μετὰ]] τύπου ὑπερσυντ. ἐπλήμην, Ἐπικ. γ΄ ἑνικ. καὶ πληθ. [[πλῆτο]], [[πλῆντο]] Ὅμ.· ἐνέπλητο Ἀριστοφ. Σφ. 911, 1304· προστ. ἔμπλησο [[αὐτόθι]] 603· εὐκτ. ἐμπλῄμην, -ῇτο ὁ αὐτ. ἐν Ἀχ. 236, Λυσ. 235 μετοχ. ἐμπλήμενος ὁ αὐτ. ἐν Σφ. 424, 984, κτλ. ― Ἐν τῷ συνθέτ. [[ἐμπίμπλημι]] ([[ὅπερ]] [[εἶναι]] συνηθέστερον ἐν πεζῷ λόγῳ), τὸ δεύτερον μ ἐκπίπτει, [[οἷον]] [[ἐμπίπλημι]]· ἀλλ’ ἐπανέρχεται [[μετὰ]] τῆς αὐξήσεως, [[οἷον]] ἐνεπίμπλασαν, ἴδε Λοβέκ. εἰς Φρύν. 95, πρβλ. [[πίμπρημι]]· ὁ Αἰσχύλ. ἔχει πῐπλάντων [[χάριν]] τοῦ μέτρου, Χο. 360. ― Παράλληλ. ἀλλ’ οὐχὶ Ἀττ. τύποι: γ΄ ἑνικ. παθ. πιμπλάνεται Ἰλ. Ι. 679· μετοχ. πιμπλῶν (ὡς εἰ ἐκ ῥήματος [[πιμπλέω]]) Ἱππ. 1199F· Ἰωνικ. θηλ. μετοχ. πληθ. πιμπλεῦσαι Ἡσ. Θ. 880· γ΄ ἑνικ. παρατατ. ἐνεπιμπλέετο Ἡρόδ. 3. 108. ― Ἐν Ἡσιόδ. Ἀσπ. Ἡρ. 291, ἀντὶ [[ἔπιπλον]] ἀλωὴν (ὡς ἐκ ῥήματος πίπλω) ἔπιτνον ἤδη ἐκ διορθώσεως φέρεται. (Ἐκ τῆς √ΠΛΑ˘, ὡς φαίνεται ἐκ τοῦ ἀπαρ. πιμπλάναι· πρβλ. πλήθω, πλέως, πλῆθος, πλήρης· πρβλ. [[ὡσαύτως]] πολύς, πλείων, πλεῖστος, πλοῦτος· Σανσκριτ. prî, pi-par-mi, pri-nami (compleo), prâ-nas, pûrnas (plenus)· Λατ. ple-o (ἐν συνθέσει), ple-nus, ple-bes, pop-ulus· Σλαυ. plu-nu (plenus), plu-ku (populus)· Λιθ. pil-ti (implere· Γοτθ. full-s ([[πλήρης]]), full-o ([[πλήρωμα]])· Ἀγγλο-Σαξον. full, fol-c· Ἀρχ. Γερμ. fol, fol-c, κτλ.). Πληρῶ, [[γεμίζω]]· [[μετὰ]] γεν. πράγματ., πληρῶ, [[γεμίζω]] μέ τι, τράπεζαν ἀμβροσίης Ὀδ. Ε. 93· πήρην σίτου καὶ [[κρειῶν]] Ρ. 411· π. τινὰ μένεος, φρένας θάρσους, Ἰλ. Ν. 60, Ρ. 573· οὕτω παρ’ ἅπασι τοῖς συγγραφεῦσι, π. τὸ [[πλοῖον]] καλάμης Ἡρόδ. 1. 194· π. κρητῆρα κακῶν Αἰσχύλ. Ἀγ. 1397· πίμπλημ’ [[ὄμμα]] δακρύων Σοφ. Ἠλ. 906· δακρύων ἔπλησεν ἐμέ, μὲ ἐνέπλησε δακρ., Εὐρ. Ὀρ. 368· ― [[ὡσαύτως]] [[μετὰ]] δοτ. πράγματος (πρβλ. [[σάττω]] ΙΙ), [[γεμίζω]] μέ τι, δακρύοισιν Ἑλλάδα ἔπλησεν [[αὐτόθι]] 1363· πέμφιγι πλήσας ὄψιν Σοφ. Ἀποσπ. 483 (ἴδε κατωτ. ΙΙΙ. 2)· ― ἐν Ἰλ. Π. 374, ἰαχῇ τε φόβῳ τε πάσας πλῆσαν ὁδούς, ἰαχῇ καὶ φόβῳ [[εἶναι]] πιθαν. δοτικ. τρόπου: ― [[ἁπλῶς]], [[γεμίζω]], ἰχθύες... πιμπλᾶσι μυχοὺς Φ. 23, πρβλ. Ξ. 35, Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 409, Πλάτ. Γοργ. 494Α· π. [[μέλος]] Αἰσχύλ. Ἀποσπ. 55· ― πίμπλα σὺ μὲν ἐμοὶ (δηλ. τὴν κύλικα) Ξέναρχος ἐν «Διδύμοις» 2. 2) πληρῶ ἐντελῶς, [[γεμίζω]], ἱκανοποιῶ, χορταίνω, Εὐρ. Κύκλ. 146, κτλ. 3) πληρῶ θέσιν τινά, [[κατέχω]] [[ἀξίωμα]], Αἰσχύλ. Χο. 370 (ἀλλὰ τὸ [[χωρίον]] φαίνεται ὅτι [[εἶναι]] ἐφθαρμένον). ΙΙ. κατὰ τὸ πλεῖστον ἐν τῷ ἀορ., [[γεμίζω]] δι’ ἐμαυτόν, ἢ [[γεμίζω]] τι ἀνῆκον εἰς ἐμέ, πλήσασθαι [[δέπας]] οἴνοιο Ἰλ. Ι. 224, πρβλ. Ὀδ. Ξ. 112· πλησάμενοι δέ τε νῆας ἔβαν, φορτώσαντες τὰ πλοῖα ἀπῆλθον, Ὀδ. Ξ. 87· θυμὸν πλήσασθαι... ἐδητύος ἠδὲ ποτῆτος, Λατ. animum explere, P. 603· [[μητρόθεν]] δυσώνυμα λέκτρ’ ἐπλήσω Σοφ. Ο. Κ. 528· πεδία πίμπλασθ’ ἁρμάτων Εὐρ. Φοίν. 522, κτλ. ΙΙΙ. Παθ., πληροῦμαι, τῶν δ’ ἅπαν ἐπλήσθη [[πεδίον]] Ἰλ. Υ. 156· [[πλῆτο]] [[ῥόος]]... ἀνδρῶν τε καὶ ἵππων Φ. 16· [[ὄσσε]] δακρυόφιν πλῆσθεν Ὀδ. Δ. 705, κτλ.· μένεος... φρένες... πίμπλαντο Ἰλ. Α. 104· πλῆσθεν… [[μέλε]]· ἐντὸς ἀλκῆς Ρ. 211· [[ὡσαύτως]], ἀλκῆς [[πλῆτο]] φρένας... [[αὐτόθι]] 499· οὕτω παρὰ Τραγικ., κλ. 2) πληροῦμαι ἔκ τινος πράγματος, χορταίνω, γένυσι πλησθῆναι αἱμάτων Σοφ. Ἀντ. 121· πλ. τῆς νόσου συνουσίᾳ, βαρύνομαι τὴν νόσον ὡς ἔχων αὐτὴν ἐπὶ πολύ, ἢ [[ἴσως]] ἐπὶ τῆς σημασίας τοῦ [[ἀναπίμπλημι]] ΙΙ. 2), ὁ αὐτ. ἐν Φιλ. 520· ἡδονῶν Πλάτ. Πολ. 442Α, κτλ.· ― σπανίως [[μετὰ]] δοτ., λέκτρα δ’ ἀνδρῶν πόθῳ πίμπλαται δακρύμασι Αἰσχύλ. Πέρσ. 134· δάκρυσι τὸ [[στράτευμα]] πλησθὲν Θουκ. 7. 75· ἴδε ἀνωτ. Ι. 1. 3) ἐπὶ τῶν θηλέων, [[γίνομαι]] [[ἔγκυος]] Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 6. 22, 15., 29. 6.
}}
{{bailly
|btext=<i>impf.</i> ἐπίμπλην, <i>f.</i> πλήσω, <i>ao.</i> [[ἔπλησα]], <i>pf. inus.</i><br /><i>Pass. ao.</i> [[ἐπλήσθην]], <i>pf.</i> πέπλησμαι;<br /><b>1</b> remplir : πήρην σίτου OD une besace de provisions de bouche ; τινα μένεος IL qqn de courage ; φρένας [[θάρσευς]] IL l’âme de hardiesse ; <i>Pass.</i> être plein, rempli de;<br /><b>2</b> remplir, couvrir, obstruer : μυχοὺς λιμένος IL le fond d’un lac;<br /><b>3</b> <i>fig.</i> rassasier, combler : αἱμάτων πλησθῆναι SOPH être rassasié de sang;<br /><i><b>Moy.</b></i> πίμπλαμαι (<i>ao.</i> ἐπλησάμην);<br /><b>1</b> remplir pour soi : [[δέπας]] οἴνοιο IL se remplir une coupe de vin ; [[νῆας]] OD équiper des navires pour soi;<br /><b>2</b> rassasier : θυμὸν ἐδητύος ἠδὲ ποτῆτος OD <i>ou abs.</i> π. θυμόν OD rassasier son cœur de nourriture et de boisson.<br />'''Étymologie:''' R. Πλα, remplir, avec redoubl. πι-μ-πλα- ; cf. [[πλήθω]], <i>lat.</i> compleo, impleo, plenus, etc.
}}
{{Autenrieth
|auten=3 pl. πιμπλᾶσι, aor. πλῆσε, opt. πλήσειαν, [[part]]. πλήσᾶσα, [[mid]]. ipf. πίμπλαντο, aor. opt. 3 pl. πλησαίατο, aor. 2 [[πλῆτο]], -[[ντο]], [[pass]]. aor. 3 pl. πλῆσθεν: [[make]] [[full]], [[fill]], τινά (τὶ) τινος, [[less]] [[often]] τινί, Il. 16.374; [[mid]]. (aor. 1), [[fill]] [[for]] [[oneself]], [[δέπας]] οἴνοιο, Il. 9.224; [[fig]]., θῦμόν, [[satisfy]], Od. 17.603; [[pass]]. and aor. 2 [[mid]]., be [[filled]], [[get]] [[full]], [[fill]] up, Il. 1.104, Od. 8.57.
}}
{{Slater
|sltr=[[πίμπλημι]] <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[fill]] τοὶ δ' ἐπίμπλαν ἐσσύμενοι πίθους (i. e. impf., Naber: ἐπίμπλων codd. Plutarchi: ἐπίμπλεν Wil.: δὲ πίμπλων Page) *fr. 104b. 3.* πέλλαι γὰρ ξύλιναι πίθοι τε πλῆσθεν ἅπαντες *fr. 104b. 5.*
}}
{{eles
|esgtx=[[llenar]]
}}
{{grml
|mltxt=και πίπλημι και [[πίπλω]] και [[πιμπλάω]] και [[πιμπλέω]] και [[πιμπλάνομαι]], ΜΑ<br /><b>1.</b> [[πληρώ]], [[γεμίζω]] με [[κάτι]] (α. «τράπεζαν ἀμβροσίης πλήσασα», <b>Ομ. Οδ.</b><br />β. «δακρύοισι... Ἑλλάδ' ἅπασαν ἔπλησε», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>2.</b> [[γεμίζω]] το [[στόμα]] μου ή την [[κοιλιά]] μου, [[χορταίνω]] («[[οὗτος]] μὲν οὐδ' αν τήν γνάθον πλήσειέ μου», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> <b>παθ.</b> <i>πίμπλαμαι</i><br />πληρούμαι, [[γεμίζω]] («ἐπλήσθησαν ἅπαντες Πνεύματος Ἁγίου», ΚΔ)<br /><b>2.</b> (για θηλ. ζώα) [[μένω]] [[έγκυος]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Το ρ. <i>πί</i>-<i>μ</i>-<i>πλη</i>-<i>μι</i> με ενεστ. διπλασιασμό <i>πι</i>- και έρρινο [[ένθημα]] -<i>μ</i>- (<b>πρβλ.</b> <i>πί</i>-<i>μ</i>-<i>πρημι</i>) ανάγεται στην ΙΕ [[ρίζα]] <i>pl</i><i>ē</i>- / <i>pel</i><i>ә</i><sub>1</sub>- / <i>pel</i>- «[[πληρώ]],[[γεμίζω]]» και συνδέεται με τα: αρχ. ινδ. <i>prn</i><i>ā</i><i>ti</i>, αβεστ. <i>ham</i>-<i>p</i><i>ā</i>-<i>fr</i><i>ā</i><i>i</i>-<i>ti</i> και τα λατ. <i>pleο</i> / <i>plenus</i>. Ο θεματ. αόρ. του ρ. [[πλῆτο]]—</i>που [[πρέπει]] να διακριθεί από τον αόρ. <i>πλήτο</i> (<span style="color: red;"><</span> <i>pl</i><i>ā</i>-) του [[πελάζω]]— συνδέεται με τον αντίστοιχο αρχ. ινδ. <i>a</i>-<i>pr</i><i>ā</i><i>t</i>, ενώ ο σιγματικός αόρ. <i>ἔ</i>-<i>πλησ</i>-<i>ε</i> με τον αρχ. ινδ. <i>a</i>-<i>pr</i><i>ā</i><i>s</i>. Ο αιολ. τ. του γ' πληθ. <i>πίμπλεισι</i> και ο ιων. τ. μτχ. θηλ. <i>πιμπλεῖσαι</i> ανάγονται [[είτε]] σε θ. <i>pl</i><i>ē</i> [[είτε]] σε θ. <i>pl</i><i>ә</i><sub>1</sub>-. Οι τ. της [[μέσης]] φωνής με βραχύ -<i>α</i>-, <i>πίμπλαμαι</i>, <i>πίμπλαμεν</i> αποτελούν ελληνική [[καινοτομία]]. Το -<i>σ</i>- στον σχηματισμό του παθ. αορ. <i>ἐ</i>-<i>πλή</i>-<i>σ</i>-<i>θην</i> (<b>πρβλ.</b> <i>ἐμνήσθην</i>) οφείλεται σε αναλογική [[επέκταση]] από παθ. αορ. που είχαν στο θ. -<i>σ</i>- (<b>πρβλ.</b> [[ζώννυμι]]: <i>ἐζώσθην</i>). Σε αναλογική [[επέκταση]] οφείλεται και το -<i>σ</i>- του παθ. παρακμ. <i>πέπλησμαι</i>. Οι ενεστ. τ. [[πιμπλάω]] και [[πιμπλέω]] αποτελούν θεματικές συνηρημένες μορφές του [[πίμπλημι]], ενώ ο ενεστ. [[πίπλω]] θεματική [[μορφή]] [[χωρίς]] έρρινο [[ένθημα]]. Από το ρ. [[πίμπλημι]] παράγονται τα επίθ. [[πλέως]] και [[πλήρης]], όπως και ο ενεστ. [[πλήθω]] και το ουσ. [[πλήθος]]. Στην [[ίδια]] [[ρίζα]], [[τέλος]], ανάγονται τα: [[πλείων]], [[πλήμνη]] και [[πολύς]]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''πίμπλημι:''' στον ενεστ. και παρατ. σχηματίζεται όπως το [[ἵστημι]]· Επικ. γʹ ενικ. υποτ. <i>πίμπλῃσι</i>· προστ. <i>πίμπλα</i> ή <i>πίπλη</i>, παρατ. γʹ πληθ. <i>ἐπίμπλασαν</i>· οι υπόλοιποι χρόνοι σχηματίζονται από το [[πλήθω]] (το οποιο στον ενεστ. και παρατ. είναι αμτβ., βλ. [[πλήθω]])· μέλ. <i>πλήσω</i>, αόρ. αʹ [[ἔπλησα]], Επικ. <i>πλῆσα</i>· παρακ. <i>πέπληκα</i> — Μέσ., αόρ. αʹ <i>ἐπλησάμην</i>, Παθ. μέλ. [[πλησθήσομαι]], αόρ. αʹ [[ἐπλήσθην]], Επικ. γʹ πληθ. [[πλῆσθεν]]· παρακ. <i>πέπλησμαι</i>· [[εκτός]] από αυτούς τους χρόνους, υπήρχε και ποιητ. αόρ. βʹ [[ἐπλήμην]], Επικ. γʹ ενικ. και πληθ. [[πλῆτο]], [[πλῆντο]]· πρβλ. [[ἐμπίπλημι]] (από √<i>ΠΛΕ</i> ή <i>ΠΛΑ</i>).<br /><b class="num">I. 1.</b> [[γεμίζω]] εντελώς με [[κάτι]], με γεν., σε Όμηρ. κ.λπ.· με δοτ., [[γεμίζω]] από [[κάτι]], σε Ευρ.· απόλ., [[συμπληρώνω]], [[γεμίζω]], [[συμπληρώνω]], [[συμπληρώνω]], σε Ομήρ. Ιλ., Αττ.<br /><b class="num">2.</b> [[πληρώ]] [[θέση]], [[κατέχω]] [[αξίωμα]], σε Αισχύλ.<br /><b class="num">II.</b> Μέσ., [[γεμίζω]] για τον εαυτό μου ή για ό,τι ανήκει σε μένα, πλήσασθαι [[δέπας]] οἴνοιο, [[γεμίζω]] για τον εαυτό μου ένα [[ποτήρι]] [[κρασί]], σε Ομήρ. Ιλ.· πλήσασθαι [[νῆας]], φόρτωσαν τα πλοία, σε Ομήρ. Οδ.· <i>θυμὸν πλήσασθαι ἐδητύος ἠδὲ ποτῆτος</i>, [[παραχορταίνω]], [[υπερκαλύπτω]] την [[επιθυμία]] κάποιου για [[φαγητό]] και ποτό, στο ίδ.· <i>[[πεδία]] πίμπλασθ' ἁρμάτων</i>, η [[πεδιάδα]] είναι εντελώς γεμάτη με τα άρματά σας, σε Ευρ.<br /><b class="num">III. 1.</b> Παθ., πληρούμαι, [[γίνομαι]] ή είμαι [[γεμάτος]] από, με γεν., σε Όμηρ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> έχω αρκετό από κάποιο [[πράγμα]], <i>πλησθῆναι αἱμάτων</i>, σε Σοφ.· <i>ἡδονῶν</i>, σε Πλάτ.· [[σπανίως]] με δοτ., δάκρυσι [[πλησθείς]], σε Θουκ.
}}
{{elnl
|elnltext=πίμπλημι [~ πλήρης, ~ πλέως] naast them. praes. πλήθω en πιμπλάνομαι; Aeol. praes. 3 plur. πίμπλεισιν, Ion. med. 3 plur. them. πιμπλῶνται, imperf. 3 plur. ἐπίμπλασαν, ep. med. 3 plur. πίμπλαντο, ep. conj. 3 plur. πιμπλῇσι, imperat. πίμπλη, them. πίμπλᾱ, ptc. πιμπλάς, f. plur. πιμπλεῖσαι;\n aor. ἔπλησα, med. ἐπλησάμην (met acc. ), ook athem. ἐπλήμην ( intrans. ),\n ep. 3 sing. πλῆτο, plur. πλῆντο, ptc. πλήσας, med. πλησάμενος; aor. pass. ἐπλήσθην, ep. 3 plur. πλῆσθεν; perf. πέπληκα, med.-pass. πέπλησμαι, Ion. med.-pass. 3 plur. πέπληνται en πεπλήαται,\n zonder redupl. πλῆνται, plqperf. med.-pass. (ἐ)πεπλήσμην; fut. πλήσω,\n zelden med. πλήσομαι act. vullen (met): met gen..; τράπεζαν ἀμβροσίης de tafel met ambrozijn Od. 5.93; zelden met dat..; ἰαχῇ ὁδούς de wegen met geschreeuw Il. 16.374; ook med..; πλησάμενος δ ’ οἴνοιο δέπας na zijn beker met wijn te hebben gevuld Il. 9.224; πλησάμενος θυμὸν ἐδητύος ἠδὲ ποτῆτος zijn buik met eten en drinken gevuld hebbend Od. 17.603; overdr.. ἀμφοτέρω... πλῆσεν μένεος hij vervulde hen beiden met strijdlust Il. 13.60. pass. zich vullen (met), vol raken (van): met gen..; πλῆντο... δόμοι ἀνδρῶν ἀγρομένων de kamers vulden zich met mannen die bijeenkwamen Od. 8.57; met dat..; τὼ δέ οἱ ὄσσε δακρυόφι πλῆσθεν zijn beide ogen vulden zich met tranen Il. 17.696; genoeg krijgen van:; ὅταν δὲ πλησθῇς τῆς νόσου ξυνουσίᾳ wanneer jij genoeg hebt van de steeds aanwezige ziekte Soph. Ph. 520; in vervulling gaan:; πλησθῆναι πάντα τὰ γεγραμμένα dat alles wat is geschreven, in vervulling gaat NT Luc. 21.22; verlopen:. ἐπλήσθησαν αἱ ἡμέραι de dagen liepen ten einde NT Luc. 1.23.
}}
{{elru
|elrutext='''πίμπλημι:''' (impf. ἐπίμπλην, fut. πλήσω, aor. [[ἔπλησα]] - эп. πλῆσα; pass.: aor. [[ἐπλήσθην]], pf. [[πέπλησμαι]]) тж. med.<br /><b class="num">1)</b> наполнять (πήρην σίτου καὶ [[κρειῶν]] Hom.; τὸ [[πλοῖον]] καλάμης Her.; σπόγγον ὄξους NT): π. μένεός τινα Hom. придать кому-л. силу; πλησάμενοι [[νῆας]] Hom. нагрузив свои корабли; δάκρυσι [[πλησθείς]] Thuc. весь в слезах; [[ὅταν]] δὲ πλησθῇς τῆς νόσου ξυνουσίᾳ Soph. когда ты досыта наглядишься на болезнь (Филоктета); αἱμάτων τινὸς πλησθῆναι Soph. упиться чьей-л. кровью; πλησθῆναι (о самках) Arst. забеременеть;<br /><b class="num">2)</b> med. (о времени) исполняться, оканчиваться (ἐπλήσθησαν αἱ ἡμέραι τῆς λειτουργίας NT) или наступать (ἐπλήσθησαν αἱ ἡμέραι τοῦ [[τεκεῖν]] αὐτήν NT).
}}