View source for σάλος

{{LSJ1
|Full diacritics=σάλος
|Medium diacritics=σάλος
|Low diacritics=σάλος
|Capitals=ΣΑΛΟΣ
|Transliteration A=sálos
|Transliteration B=salos
|Transliteration C=salos
|Beta Code=sa/los
|Definition=[<b class="b3">ᾰ], ὁ</b>, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">tossing motion</b>, of an earthquake, χθονὸς νῶτα σεισθῆναι σάλῳ <span class="bibl">E.<span class="title">IT</span>46</span>; esp. <b class="b2">rolling swell</b> of the sea, <b class="b3">πόντου σ., πόντιος σ</b>., <span class="bibl">Id.<span class="title">Hec.</span>28</span>, <span class="bibl"><span class="title">IT</span>1443</span>: pl., <b class="b3">πόντιοι σ</b>. <span class="bibl">Id.<span class="title">Or.</span>994</span> (lyr.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">open roadstead, roads</b>, opp. a harbour, <b class="b3">ἐν σάλῳ στῆναι</b>, = [[σαλεύειν]] <span class="bibl">11.2</span>; ἀλίμενον μὲν σάλους δὲ ἔχον <span class="bibl">Plb.1.53.10</span>; οὔτε λιμὴν οὔτε σ. ἐπ' ἀγκύρας <span class="bibl">D.S.3.44</span>, cf. <span class="bibl">Agatharch.92</span>, <span class="title">Peripl.M.Rubr.</span>7 (pl.), 55. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> of ships or persons in them, <b class="b2">tossing on the sea</b>, ἐκ πολλοῦ σ. εὕδοντ' ἐπ' ἀκτῆς <span class="bibl">S. <span class="title">Ph.</span>271</span>; σάλον εἶχεν ἡ θάλασσα <span class="bibl">Plu.<span class="title">Luc.</span>10</span>; <b class="b3">καρηβαρεῖν ὑπὸ σ</b>. <span class="bibl">Luc. <span class="title">Herm.</span>28</span>; ἐν τοσούτῳ σ. ναυτιάσαντα <span class="bibl">Id.<span class="title">Tox.</span>19</span>: metaph. of the ship of the state, τὰ μὲν δὴ πόλεος θεοὶ πολλῷ σ. σείσαντες ὤρθωσαν πάλιν <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>163</span>; πόλις . . σαλεύει κἀνακουφίσαι κάρα βυθῶν ἔτ' οὐχ οἵα τε φοινίον σάλου <span class="bibl">Id.<span class="title">OT</span>24</span>; ἐν σάλῳ πόλις γενομένη <span class="bibl">Lys.6.49</span>; <b class="b3">ἔσχε . . ὁ ἀγὼν ὑποτροπὴν καὶ σ</b>. began to <b class="b2">waver</b>, <span class="bibl">Plu.<span class="title">Alex.</span>32</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Aem.</span>18</span>; cf. σαλεύω <span class="bibl">11.1</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">distemper, restlessness, perplexity</b>, <span class="bibl">LXX <span class="title">Si.</span>40.5</span>, Gal.9.816; τῆς ψυχῆς <span class="bibl">Max.Tyr.1.1</span>.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0859.png Seite 859]] ὁ, jede schwankende, unruhige Bewegung, das Wanken, Schwanken, Schwappen; vorzüglich von der unruhigen Bewegung des Meeres, πόντου [[σάλος]] Eur. Hec. 28, [[πόντιος]] I. T. 1443, wie Ar. Th. 872; ἐκ πολλοῦ σάλου εὕδοντ' ἐπ' ἀκτῆς, Soph. Phil. 271. Dah. übertr., [[πόλις]] ἀνακουφίσαι [[κάρα]] βυθῶν ἔτ' οὐχ οἵα τε φοινίου σάλου, aus dem blutigen Meere der Krankheit, Soph. O. R. 24. – Bes. von dem Schwanken eines Schiffes, welches auf dem Meere vor Anker liegt, [[σάλος]] ἐπ' ἀγκύρας ὑπόκειται τοῖς ναυτιλλομένοις, D. Sic. 3, 44; daher auch ein Ort nahe am Ufer, der zwar keinen Hafen hat, aber den Schiffen einen Ankerplatz gewährt, [[πολισμάτιον]] ἀλίμενον μέν, σάλους δὲ ἔχον, Pol. 1, 53, 10; – und die durch das Schwanken des Schiffes hervorgebrachte Uebelkeit, καρηβαρεῖν ὑπὸ σάλου, Luc. Hermot. 28. – Uebertr., Unruhe, Erschütterung, τὰ μὲν δὴ πόλεος πολλῷ σάλῳ σείσαντες ὤρθωσαν [[πάλιν]], Soph. Ant. 163, in welchem Sinne Alcman bei Apoll. Dysc. auch das Wort als neutr. braucht, καὶ [[τῆνος]] ἐν σάλεσιν πολλοῖς ἥμενος.
}}
{{ls
|lstext='''σάλος''': (ᾰ), ὁ, ἑτερόκλ. δοτ. πληθ. Ἀλκμὰν παρ’ Ἀπολλ. Δυσκ. σάλεσσιν ὡς εἰ ἐξ ὀνομαστ. [[σάλος]], τό· - πᾶσα ἀσταθὴς καὶ παλμικὴ ἢ ἐπαναληπτικὴ [[κίνησις]], ἐπὶ σεισμοῦ, χθόνος νῶτα σεισθῆναι σάλῳ Εὐρ. Ι. Τ. 46· [[μάλιστα]] ἡ ἀσταθὴς ἄνω καὶ [[κάτω]] κίνησης τῆς θαλάσσης, πόντου σ., [[πόντιος]] σ. ὁ αὐτ. ἐν Ἑκάβ. 28, Ι. Τ. 1443· [[οὕτως]] ἐν τῷ πληθ., πόντιοι σάλοι ὁ αὐτ. ἐν Ὀρ. 994.<br />2) ἀνοικτὴ [[θάλασσα]], [[πέλαγος]], ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸν λιμένα, ἐν σάλῳ στῆναι = σαλεύειν ΙΙ. 2, Λατ. in salo stare in ancoris, ἀλίμενον μὲν σάλους δὲ ἔχον Πολύβ. 1. 53, 10· [[οὔτε]] λιμὴν [[οὔτε]] σ. Διόδ. 3. 44, πρβλ. Ἀρρ. Περίπλ. Ἐυρθρ. θαλάσσ. σ. 5. ΙΙ. ἐπὶ πλοίων ἢ τῶν ἐν αὐτοῖς ἀνθρώπων, ἡ ἐν τῇ θαλάσσῃ ἄνω καὶ [[κάτω]] [[κίνησις]], [[ταραχή]], [[κλύδων]], ἐκ πολλοῦ σάλου εὕδοντ’ ἐπ’ ἀκτῆς Σοφ. Φιλ. 271· σάλον εἶχεν [[θάλασσα]] Πλουτ. Λούκ. 10· καρηβαρεῖν ὑπὸ σ. Λουκ. Ἑρμότ. 28· ἐν τοσούτῳ σ. ναυτιάσαι ὁ αὐτ. ἐν Τοξ. 19· - μεταφορ., ἐπὶ τοῦ πλοίου τῆς πολιτείας, ταραχὴ ἐν τρικυμίᾳ, τὰ μὲν δὴ πόλεως θεοὶ πολλῷ σ. σείσαντες ὤρθωσαν [[πάλιν]] Σοφ. Ἀντ. 162· [[πόλις]] … σαλεύει κἀνακουφίσαι [[κάρα]] βυθῶν ἔτ’ οὐχ οἵα τε φοινίου τε σάλου ὁ αὐτ. ἐν Ο. Τ. 22· [[πόλις]] ἐν σάλῳ ἐστὶ Λυσ. 107. 28· ἐπὶ στρατιωτῶν, σάλον ἔχειν, διατελεῖν ἐν λύπῃ καὶ δυστυχίᾳ, Πλουτ. Ἀλέξ. 32, πρβλ. Αἰμίλ. 18· πρβλ. [[σαλεύω]] ΙΙ. 1. 2) [[δυσάρεστος]] [[κατάστασις]], ἀνησυχία, [[ταραχή]], Ἀλκμὰν ἔνθ’ ἀνωτ., Ἑβδ. (Σειρὰχ Μ΄, 5). Ἐκ τῆς √ΣΑΛ παράγονται [[ὡσαύτως]] τὰ σάλη, σαλεύω, σαλεία, σαλάσσω, σαλᾱγέω, σάλαξ, σαλάγη, σαλύγη· καὶ σόλος· [[ὡσαύτως]] σαλαΐζω, σαλάκων· πρβλ. Λατ. sal-um· Ἀρχ. Γερμαν. swell-an (schwellen, swell)· τὸ [[σάλος]] συνήθως ἀναφέρεται εἰς τὸ ἃλς (mare)· ἀλλ’ ἡ ἐξ ἀρχῆς [[σημασία]] τοῦ [[σάλος]] [[εἶναι]] τῆς ἀστάτου κινήσεως, ἐν ᾧ τὸ ἃλς (ἡ) = mare ἔχει στενὴν σχέσιν πρὸς τὸ ἃλς (ὁ) = sal. - Καθ’ Ἡσύχ.: «[[σάλος]]· [[φροντίς]], [[ταραχή]], [[κλύδων]], καὶ τῆς θαλάσσης κλύδωνος [[κίνησις]]».
}}
{{bailly
|btext=ου (ὁ) :<br />agitation, <i>particul.</i> :<br /><b>1</b> agitation du sol, tremblement de terre;<br /><b>2</b> agitation des flots ; <i>p. ext.</i> lieu d’ancrage, mouillage ; <i>fig.</i> agitation, trouble ; détresse.<br />'''Étymologie:''' R. Σαλ, être agité ; cf. <i>lat.</i> salum.
}}
{{StrongGR
|strgr=[[probably]] from the [[base]] of [[σαίνω]]; a [[vibration]], i.e. ([[specially]]), [[billow]]: [[wave]].
}}
{{Thayer
|txtha=σάλου, ὁ, the [[tossing]] or [[swell]] of the [[sea]] (R. V. billows): [[Sophocles]], [[Euripides]], others.) 
}}
{{grml
|mltxt=ο, ΝΜΑ<br /><b>1.</b> ισχυρή [[κύμανση]] της θάλασσας, [[θαλασσοταραχή]] («ἐν πόντου σάλῳ πολλοῑς διαύλοις κυμάτων φορούμενος», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>2.</b> (για πλοία, [[καθώς]] και για τους επιβάτες του) [[κλυδωνισμός]] λόγω τρικυμίας<br /><b>3.</b> <b>μτφ.</b> α) [[θορυβώδης]] [[ανακίνηση]], ανατάραξη (α. «σάλο προκάλεσαν οι πρόσφατες αποκαλύψεις» β. «τὰ μὲν δὴ πόλιος θεοὶ πολλῷ σάλῳ σείσαντες ὤρθωσαν [[πάλιν]]», <b>Σοφ.</b>)<br />β) <b>μτφ.</b> δυσάρεστη [[κατάσταση]], [[ανησυχία]], [[ταραχή]] («θυμὸς καὶ [[ζῆλος]] καὶ ταραχὴ καὶ [[σάλος]] καὶ [[φόβος]] θανάτου», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (για σεισμό) [[κάθε]] [[ασταθής]] και παλμική [[κίνηση]] που επαναλαμβάνεται με [[συχνότητα]] («χθονὸς νῶτα σεισθῆναι σάλῳ», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>2.</b> η ανοιχτή [[θάλασσα]], το [[πέλαγος]] σε [[αντιδιαστολή]] [[προς]] το [[λιμάνι]]<br /><b>3.</b> <i>([[κατά]] τον <b>Ησύχ.</b>)</i> «[[φροντίς]]»<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> α) «σάλον ἔχειν» — [[αισθάνομαι]] [[λύπη]] ή [[δυστυχία]]<br />β) «ἐν σάλῳ στῆναι»<br />(για [[πλοίο]]) [[κλυδωνίζομαι]] από τα κύματα της ταραγμένης θάλασσας.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ναυτικός όρος, άγνωστης ετυμολ., πιθ. δάνεια ή ινδοευρωπαϊκής προέλευσης. Ανεπιβεβαίωτες παραμένουν οι συνδέσεις της λ. με τους τ. [[τύλη]] / [[τύλος]] «σκληρό [[υπόστρωμα]]» ή το γερμ. <i>schwellen</i> «[[φουσκώνω]]». Τη λ., [[τέλος]], δανείστηκε πιθ. η Λατινική (<b>πρβλ.</b> <i>salum</i> / <i>salus</i>)].
}}
{{lsm
|lsmtext='''σάλος:''' [ᾰ], ὁ,<br /><b class="num">I.</b> οποιαδήποτε [[ασταθής]] [[κίνηση]] που προκαλεί δονήσεις, [[ταλάντωση]], [[κλυδωνισμός]], λέγεται για σεισμό, σε Ευρ.· [[αναταραχή]] ή τα φουσκωμένα κύματα της θάλασσας, [[θαλασσοταραχή]], [[φουρτούνα]], στον ίδ.· ομοίως στον πληθ., <i>πόντιοι σάλοι</i>, στον ίδ.<br /><b class="num">II.</b> λέγεται για πλοία ή ανθρώπους που βρίσκονται μέσα σε πλοία, [[θαλασσοταραχή]], [[κούνημα]], [[κλυδωνισμός]], σε Σοφ.· μεταφ., λέγεται για την [[πολιτεία]] που παρομοιάζεται με [[πλοίο]], [[αναταραχή]], [[κλυδωνισμός]], στον ίδ.· βρίσκομαι σε [[αναταραχή]], [[ανησυχώ]], [[αμφιταλαντεύομαι]], σε Πλούτ.
}}
{{elru
|elrutext='''σάλος:''' (ᾰ) ὁ<b class="num">1)</b> волнение, колебание ([[πόντιος]] σ. или πόντιοι σάλοι Eur.);<br /><b class="num">2)</b> морская качка: ἐκ [[πολλοῦ]] σάλου Soph. после сильной качки; καρηβαρῶν ὑπὸ τοῦ σάλου Luc. страдающий головной болью от качки;<br /><b class="num">3)</b> потрясение, смута: ἐν πολλῷ σάλῳ καὶ κινδύνῳ [[γενέσθαι]] Lys. подвергнуться страшным потрясениям и опасностям; σ. [[φοίνιος]] Soph. кровавая смута;<br /><b class="num">4)</b> якорная стоянка, рейд Polyb., Diod.
}}