View source for κατοικίζω

{{LSJ1
|Full diacritics=κατοικίζω
|Medium diacritics=κατοικίζω
|Low diacritics=κατοικίζω
|Capitals=ΚΑΤΟΙΚΙΖΩ
|Transliteration A=katoikízō
|Transliteration B=katoikizō
|Transliteration C=katoikizo
|Beta Code=katoiki/zw
|Definition=Cret. καταϝοικίδδω <span class="title">Schwyzer</span> 175.2 (Gortyn): Att.fut. -<span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> ῐῶ <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>725</span>:—<b class="b2">settle, establish</b>, κ. τινὰς ες Μέμφιν <span class="bibl">Hdt.2.154</span>, cf. <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pax</span>205</span>, Decr. ap. <span class="bibl">D.18.182</span>, etc.; <b class="b3">κ. πόλιν εἰς τόπον</b> <b class="b2">place</b> it... <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>370e</span>; γυναῖκας ἐς φῶς ἡλίου κ. <span class="bibl">E.<span class="title">Hipp.</span>617</span>, cf. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ti.</span>70a</span>, Critias <span class="title">Fr.</span>25.38, etc.; κ. ψυχὴν ἐν τάφῳ <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>1069</span>; ἐκγόνους ἐν τόπῳ <span class="bibl">Pl.<span class="title">Criti.</span>113c</span>; <b class="b3">ἐλπίδας ἔν τινι κ</b>. <b class="b2">plant</b> them in his mind, <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>252</span>; κ. τινὰ χώρᾳ <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span>637</span>; τινὰς ἐκ Ῥώμης εἰς τὴν Καμερίαν κ. <span class="bibl">Plu.<span class="title">Rom.</span>24</span>:—Pass., <b class="b2">to be settled</b>, ἐν Αἰγύπτῳ <span class="bibl">Hdt.2.154</span>; περὶ τὸ ἧπαρ <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ti.</span>71d</span>; τοὺς ἐπὶ τοῦ Πόντου κατῳκισμένους <span class="bibl">App.<span class="title">Mith.</span>15</span>; <b class="b3">κ. Λατώσιον</b> <span class="title">Schwyzer</span> l.c. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> c.acc.loci, <b class="b2">colonize, people</b> a place, αἳ Θεμίσκυράν ποτε κατοικιοῦσιν <span class="bibl">A. <span class="title">Pr.</span>725</span>; Μέγαρα <span class="bibl">Hdt.5.76</span>, cf. <span class="bibl">E.<span class="title">Andr.</span>295</span> (lyr.), <span class="bibl">Th.6.76</span>, etc.; τὴν Σικελίαν <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ep.</span>357a</span>; τὸν Εὔξεινον πόντον κ. πόλεσι λαμπραῖς <span class="bibl">Ath.12.523e</span>:—Pass., <b class="b2">to be settled</b>, ἡ Ἑλλὰς -ῳκίζετο <span class="bibl">Th.1.12</span>, cf. <span class="bibl">2.17</span>; <b class="b2">to be founded, established</b>, <span class="bibl">Isoc.9.19</span>; <b class="b3">πόλεις κατοικιζόμεναι εὐθύς</b>, opp. <b class="b3">ἤδη κατοικούμεναι</b>, <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pol.</span>1266b1</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">III</span> Med., <b class="b2">establish oneself, settle</b>, <span class="bibl">Th.2.102</span>; <b class="b3">ἐν Τροιζῆνι, εἰς Αἴγιναν</b>, <span class="bibl">Isoc.19.23</span>, 24. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">IV</span> <b class="b2">bring home and re-establish there, restore to one's country</b>, <span class="bibl">A.<span class="title">Eu.</span>756</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ep.</span> 357b</span>.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1402.png Seite 1402]] 1) ansiedeln, in einen Wohnsitz versetzen; τούτους εἰς Μέμφιν Her. 1, 154; χώρᾳ κατοικιῶ Soph. O. C. 642; γυναῖκας εἰς φῶς ἡλίου, ans Tageslicht bringen, Eur. Hipp. 617; ψυχὴν ἀτίμως ἐν τάφῳ Soph. Ant. 1056; ἑαυτόν Plat. Rep. IX, 592 b; ἐκγόνους ἐν τόπῳ Critia. 113 c; τὸ θνητὸν εἰς [[ἄλλην]] οἴκησιν Tim. 69 d; Sp., ἐκ Ῥώμης εἰς Καμερίαν Plut. Rom. 24; den Verbannten in sein Vaterland zurückführen, γῆς πατρῴας ἐστερημένον σύ τοι κατῴκισάς με Aesch. Eum. 726; übtr. τυφλὰς ἐν αὐτοῖς ἐλπίδας κατῴκισα, Hoffnungen in Einem gründen, erwecken, Prom. 250; εἰς τὰς ἀρχαίας οἰκήσεις Plat. ep. 8 p. 357 b. – Pass. angesiedelt werden, sein, wohnen; Θήβας, οὗ κατῳκίσθην ἐγώ Eur. Herc. Fur. 13; κατοικίσθησαν ἐν Αἰγύπτῳ Her. 1, 154; κατοικισθεὶς εἰς τόπους Thuc. 2, 102; τὴν περὶ τὸ [[ἧπαρ]] ψυχῆς μοῖραν κατῳκισμένην Plat. Tim. 71 d, vgl. 89 e. – 2) γῆν, πόλιν, eine Stadt, ein Land mit Ansiedlern besetzen, bevölkern, anbauen; Θεμίσκυράν ποτε κατοικιοῦσιν Aesch. Prom. 727; Ar. Av. 196; Λεοντίνους, im Ggstz von [[ἐξοικίζω]], Thuc. 6, 76; πόλιν εἰς τοιοῦτον τόπον Plat. Rep. II, 370 e; νήσους Isocr. 4, 35. – Isocr. 19, 23. 24 braucht auch, nach den besseren mss., das med., κατοικισάμενος ἐν Τροιζῆνι, εἰς Αἴγιναν, sich niederlassen.
}}
{{ls
|lstext='''κατοικίζω''': μέλλ. Ἀττ. -ῐῶ. Πέμπω τινὰ νὰ κατοικήσῃ, ποιῶ τινα κατοικεῖν, τοποθετῶ ὡς ἀποίκους, [[ἱδρύω]] ἀποικίαν, ἐν γένει τοποθετῶ, βάλλω τινὰ νὰ κατοικήσῃ, (ἀντίθ. [[ἐξοικίζω]] ἢ ἀνάστατον ποιῶ), κ. τινὰ ἐς τόπον Ἡρόδ. 2. 154, Ἀριστοφ. Εἰρ. 205, Δημ. 289. 14· κ. πόλιν ἐς τόπον, [[σχηματίζω]], Πλάτ. Πολ. 370E· γυναῖκας ἐς φῶς ἡλίου κατ. Εὐρ. Ἱππ. 617, πρβλ. Πλάτ. Τίμ. 69E, κτλ.·― [[ὡσαύτως]], κ. τινὰ ἐν τόπῳ, τοποθετῶ, βάλλω τινὰ νὰ κατοικήσῃ ἐν..., Σοφ. Ἀντ. 1069, Πλάτ. Κριτί. 113C· ἐλπίδας ἔν τινι κ., [[ἐμφυτεύω]] εἰς τὸν νοῦν του, Αἰσχύλ. Πρ. 250· [[ὡσαύτως]], [[χώρα]] Σοφ. Ο. Κ. 637· τοὺς ἐπὶ τοῦ Πόντου κατῳκισμένους Ἀππ. Μιθρ. 15. 2) μετ’ αἰτ. τόπου, πληρῶ λαοῦ τόπον τινά, αἳ Θεμίσκυράν ποτε κατοικιοῦσιν Αἰσχύλ. Πρ. 725· [[Μέγαρα]] Ἡρόδ. 5. 76, πρβλ. Εὐρ. Ἀνρδ. 296, Θουκ. 6. 76, κτλ.· τὴν Σικελίαν Ἐπιστ. Πλάτ. 357Α· τὸν Εὔξεινον πόντον κ. πόλεσι λαμπραῖς Ἀθήν. 523Ε· ὁ Θουκ. (6. 76) ἐν ἑνὶ καὶ τῷ αὐτῷ χωρίῳ συντάσσει τὸ [[ῥῆμα]] μετ’ αἰτιατ. τοῦ προσώπου καὶ μετ’ αἰτιατ. τοῦ πράγματος καὶ ἀντιτίθησι τοῦτο πρὸς τὸ [[ἐξοικίζω]], καί μοι δοκοῦσιν οὐ Λεοντίνους βούλεσθαι κατοικίσαι, ἀλλ’ ἡμᾶς [[μᾶλλον]] ἐξοικίσαι· οὐ γὰρ δὴ εὔλογον τὰς μὲν [[ἐκεῖ]] πόλεις ἀναστάτους ποιεῖν, τὰς δὲ [[ἐνθάδε]] κατοικίζειν. ΙΙ. Παθ., 1) ἐπὶ προσώπων, τοποθετοῦμαι, ἐν τόπῳ Ἡρόδ. 2. 154., 9. 106· ἐς τόπον Θουκ. 2. 102, κτλ.· περὶ τόπον Πλάτ. Τίμ. 71D·― οὕτω καὶ ἐν τῷ μέσ. ἀορ., Ἰσοκρ. 389B, C 2) ἐπὶ τόπων, πληροῦμαι ἀποικιῶν, Θουκ. 1. 12., 2. 17· μορφοῦμαι, ἱδρύομαι, σχηματίζομαι, Ἰσοκρ. 192D. ΙΙΙ. [[ἐπαναφέρω]] εἰς τὴν πατρίδα καὶ [[ἐκεῖ]] ἐκ νέου [[κατοικίζω]], ἀποκαθίστημί τινα εἰς τὴν [[ἑαυτοῦ]] πόλιν (πρβλ. [[κάτειμι]], [[κατέρχομαι]]), Αἰσχύλ. Εὐμ. 756, πρβλ. Ἐπιστ. Πλάτ. 357B.
}}
{{bailly
|btext=<b>1</b> conduire <i>ou</i> établir dans une résidence : τινα [[ἐς]] πόλιν, [[ἐς]] χώραν HDT conduire et établir qqn dans un pays ; avec le dat. seul : χώρᾳ SOPH établir dans un pays ; <i>fig.</i> ἐλπίδας ἔς τινι κ. ESCHL déposer (<i>litt.</i> faire habiter) des espérances dans l’âme de qqn;<br /><b>2</b> coloniser : πόλιν ESCHL fonder <i>ou</i> peupler une cité;<br /><b>3</b> ramener <i>ou</i> rétablir dans sa demeure <i>en parl. d’exilés</i>;<br /><i>Pass. (ao.</i> κατῳκίσθην, <i>pf.</i> κατῴκισμαι) être venu s’établir dans, <i>avec</i> [[εἰς]] et l’acc. ; <i>p. ext.</i> être établi dans, habiter, <i>avec</i> ἔν τινι;<br /><i><b>Moy.</b></i> κατοικίζομαι (<i>ao.</i> κατῳκισάμην) être venu s’établir, s’être établi dans, <i>avec</i> [[εἰς]] et l’acc. <i>ou</i> ἔν τινι.<br />'''Étymologie:''' [[κατά]], [[οἰκίζω]].
}}
{{Slater
|sltr=[[κατοικίζω]] <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[settle]], [[establish]] [[pass]]. πολλὰ δ' Αἰγύπτῳ κατῴκισθεν ἄστη ταῖς Ἐπάφου παλάμαις (κατῳκίσθησαν Σ., καταοίκισεν coni. Maas, subiectum [[Ἄργος]] ponens: Αἰγύπτοιο κατῴκισεν Heyne: καταοίκισθεν Schr.) (N. 10.5) ἂν δὲ Ῥόδον κατῴκισθεν (οἱ [[τοῦ]] Θήρωνος πρόγονοι sc.: καταοίκισθεν coni. Schr.) fr. 119. 1.
}}
{{grml
|mltxt=(ΑΜ [[κατοικίζω]])<br /><b>1.</b> [[στέλνω]] κάποιον να κατοικήσει [[κάπου]] («γυναῑκας εἰς φῶς ἡλίου κατῴκισας», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>2.</b> [[ιδρύω]] [[αποικία]] σε μια [[χώρα]], [[αποικίζω]] («ἁπάσας δὲ τὰς νήσους κατῴκισαν», Ισοκρ.)<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> (ενεργ. και μέσ.) [[μένω]], [[διαμένω]], [[κατοικώ]]<br /><b>2.</b> [[στρατοπεδεύω]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[επαναφέρω]] κάποιον στην [[πατρίδα]] μου («γαίας πατρῴας ἐστερημένον σύ τοι κατῴκισάς με», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>μέσ.</b> <i>κατοικίζομαι</i><br />εγκαθίσταμαι [[κάπου]] ως [[κάτοικος]] («κατοικισάμενος ἐν Τροιζῆνι», Ισοκρ.).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>κατ</i>(<i>α</i>)- <span style="color: red;">+</span> [[οἰκίζω]] «[[ιδρύω]] [[αποικία]], [[στέλνω]] κάποιον να κατοικήσει»].
}}
{{lsm
|lsmtext='''κατοικίζω:''' μέλ. Αττ. <i>-ιῶ</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[μετατοπίζω]] σ' ένα [[μέρος]], [[εμφυτεύω]], [[τοποθετώ]] ή [[εγκαθιστώ]] [[εκεί]] σαν αποίκους, <i>κ. τινὰ εἰς τόπον</i>, σε Ηρόδ., Αριστοφ.· γυναῖκας ἐς [[φῶς]] ἡλίου κατ., σε Ευρ.· επίσης, <i>κ. τινὰ ἐν τόπῳ</i>, [[τοποθετώ]] ή [[βάζω]] κάποιον να κατοικήσει σ' έναν [[τόπο]], σε Σοφ.· <i>ἐλπίδας ἔν τινι κ</i>., τις [[εμφυτεύω]] στο [[μυαλό]] του, σε Αισχύλ.<br /><b class="num">2.</b> με αιτ. τόπου, [[αποικώ]], [[γεμίζω]] με ανθρώπους έναν [[τόπο]], σε Ηρόδ., Αισχύλ. κ.λπ.<br /><b class="num">II.</b> Παθ.,<br /><b class="num">1.</b> λέγεται για πρόσωπα, είμαι τοποθετημένος ή εγκαταστημένος, <i>ἐν τόπῳ</i>, σε Ηρόδ.· <i>ἐς τόπον</i>, σε Θουκ.<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για τόπους, έχω εγκαταστημένες αποικίες, αποικούμαι, στον ίδ.<br /><b class="num">III.</b> [[επαναπατρίζω]], επανεγκαθιστώ, [[επαναφέρω]] κάποιον στην [[πατρίδα]] του, σε Αισχύλ.
}}
{{elru
|elrutext='''κατοικίζω:''' <b class="num">1)</b> селить, поселять (Ἴωνάς τε καὶ Κᾶρας ἐς Μέμφιν Her.); pass. селиться (ἐν [[ταύτῃ]] τῇ [[χώρα]] Thuc.): πρῶτοι [[οὗτοι]] ἐν Αἰγύπτῳ ἀλλόγλωσσοι κατοικίσθησαν Her. они были первыми иноязычными поселенцами в Египте;<br /><b class="num">2)</b> переселять (ἐκ Ῥώμης εἰς Καμερίαν Plut.);<br /><b class="num">3)</b> возвращать из изгнания (τινὰ γαίας πατρῴας ἐστερημένον Aesch.);<br /><b class="num">4)</b> заселять, населять, колонизировать; (Θεμίσκυραν Aesch.; τὴν Σικελίαν Plat.; νήσους Isocr.);<br /><b class="num">5)</b> учреждать, основывать (τὴν πόλιν εἰς τοιοῦτον τόπον Plat.);<br /><b class="num">6)</b> вводить, устанавливать (ἱερὰ θυσίας τέ τινι Plat.);<br /><b class="num">7)</b> водворять, заключать (ψυχὴν ἐν τάφῳ Soph.);<br /><b class="num">8)</b> вселять, внушать (τυφλὰς ἐλπίδας ἔν τινι Aesch.);<br /><b class="num">9)</b> создавать, производить (τινὰ εἰς [[φῶς]] ἡλίου Eur.).
}}
{{elnl
|elnltext=κατοικίζω [κατά, οἶκος] Ion. aor. κατοίκισα vestigen, doen wonen:; ἐς Μέμφιν in Memphis Hdt. 2.154.3; ἐκγόνους αὐτοῦ κατῴκισεν... ἔν τινι τόπῳ hij vestigde zijn nakomelingen op een bepaalde plaats Plat. Criti. 113c; χώρᾳ δ ’ ἔμπολιν κατοικιῶ ik zal hem als medeburger in het land laten wonen Soph. OC 637; overdr.:; ἐν αὐτοῖς ἐλπίδας κατῴκισα ik heb hoop in hen opgewekt Aeschl. PV 250; ψυχήν... ἐν τάφῳ κατοικίσας door een levende ziel in een graf te doen wonen Soph. Ant. 1069; med. zich vestigen; pass. gevestigd zijn:. ἡ περὶ τὸ ἧπαρ ψυχῆς μοῖρα κατῳκισμένη het deel van de ziel dat rond de lever zit Plat. Tim. 71d. koloniseren:. κ. πόλιν een stad stichten Plat. Resp. 370e; κ. τὴν Σικελίαν Sicilië koloniseren Plat. epist. 357a. weer in het vaderland laten wonen (ballingen):. σύ τοι κατῴκισάς με u bent het die mij weer in mij vaderland laat wonen Aeschl. Eum. 756.
}}