View source for ἄμμος

{{LSJ1
|Full diacritics=ἄμμος
|Medium diacritics=ἄμμος
|Low diacritics=άμμος
|Capitals=ΑΜΜΟΣ
|Transliteration A=ámmos
|Transliteration B=ammos
|Transliteration C=ammos
|Beta Code=a)/mmos
|Definition=(A), or ἅμμος (cf. <b class="b3">ὕφ-αμμος</b>), ἡ, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">sand</b>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phd.</span>110a</span>, etc. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> <b class="b2">sandy ground, racecourse</b>, <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span> 3.3.6</span>. (Related to <b class="b3">ἄμαθος</b> as <b class="b3">ψάμμος</b> to <b class="b3">ψάμαθος</b>.) </span><br /><span class="bld">ἄμμος</span> (B), Aeol. <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> = [[ἁμός]] (A), q. v.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0126.png Seite 126]] ἡ, wie [[ψάμμος]], Sand, obgleich Moeris letztere Form für attisch erklärt, Plat. Phaed. 110 a; Sandplatz zum Reiten, Xen. Mem. 3, 3, 6; Mörtel, Theophr.; Puzzolanerde, Strab. V, 245.
}}
{{ls
|lstext='''ἄμμος''': ἢ ἅμμος, (πρβλ. ὕφαμμος) ἡ, ὡς καὶ παρ’ ἡμῖν, Πλάτ. Φαίδων 110Α, κτλ. ΙΙ. ἀμμῶδες [[ἔδαφος]], κατάλληλον [[δηλονότι]] πρὸς ἱπποδρομίαν, Ξεν. Ἀπομν. 3. 3, 6. (συγγεν. τῷ [[ἄμαθος]] ὡς τὸ [[ψάμμος]] πρὸς τὸ ψάμμαθος).
}}
{{bailly
|btext=<span class="bld">1</span>ου (ἡ) :<br /><b>1</b> sable;<br /><b>2</b> arène sablée.<br />'''Étymologie:''' DELG v. [[ἄμαθος]].<br /><span class="bld">2</span><i>éol. c.</i> [[ἁμός]].
}}
{{DGE
|dgtxt=v. [[ἁμός]], -ά ,-όν.<br />-ου, ἡ<br /><br /><b class="num">• Morfología:</b> [τὸ ἄ. <i>Ep.Rom</i>.4.18 (ap. crít.)]<br /><b class="num">1</b> [[arena]] Pl.<i>Phd</i>.110a, Arist.<i>HA</i> 543<sup>b</sup>18, <i>MA</i> 698<sup>b</sup>16, Aen.Tact.18.3, 4, Lyc.247, <i>BGU</i> 1506.2 (III a.C.), Hero <i>Aut</i>.2.9, Plu.<i>Fab</i>.6, LXX <i>Ex</i>.2.12, Aq.<i>De</i>.33.19, Sm.<i>De</i>.33.19, D.C.<i>Epit</i>.9.23.2<br /><b class="num">•</b>frec. en comparaciones y como símbolo de una magnitud incontable τοὺς ἀστέρας ὁπόσοι εἰσί, καὶ τὴν ἄμμον; Pl.<i>Euthd</i>.294b, ὡς ἡ [[ἄμμος]] τῆς γῆς LXX <i>Ge</i>.28.14, λαὸς ὡς ἡ ἄ. ἡ παρὰ τὴν θάλασσαν τῷ πλήθει LXX 1<i>Re</i>.13.5, cf. <i>Ge</i>.22.17, 28.14, Aq.3<i>Re</i>.4.20, Sm.3<i>Re</i>.4.20, Thd.<i>Ie</i>.33.22, <i>Ep.Hebr</i>.11.12<br /><b class="num">•</b>en otras comparaciones τὸ δὲ σοφίας γένος ἄμμῳ γῆς ἐξομοιοῦται Ph.1.647.<br /><b class="num">2</b> [[arenal]] ἐπάγειν τοὺς πολεμίους ἐπὶ τὴν ἄμμον κελεύσεις, [[ἔνθαπερ]] εἰώθατε ἱππεύειν X.<i>Mem</i>.3.3.6, cf. <i>SB</i> 9792.4 (II a.C.), <i>PRyl</i>.153.5 (II a.C.).<br /><b class="num">3</b> [[gravilla]], [[arena de construcción]], [[mortero]] Mitteis <i>Chr</i>.1.273.12 (II/III a.C.), <i>PMich</i>.620.135 (III a.C.).<br /><br /><b class="num">• Etimología:</b> Cf. [[ἄμαθος]].
}}
{{StrongGR
|strgr=[[perhaps]] from [[ἅμα]]; [[sand]] (as heaped on the [[beach]]): [[sand]].
}}
{{Thayer
|txtha=ἡ, [[sand]]; [[see]]. to a [[Hebrew]] [[comparison]] [[ἄμμος]] τῆς θαλάσσης and [[ἄμμος]] ἡ [[παρά]] τό [[χεῖλος]] τῆς θαλάσσης are used for an [[innumerable]] [[multitude]], [[sandy]] [[ground]], [[Xenophon]], [[Plato]], Theophrastus [[often]], [[Plutarch]], the Sept. [[often]].) 
}}
{{grml
|mltxt=η (AM [[ἄμμος]], η<br />Μ και [[ἄμμος]], ο<br />Α και ἅμμος, η)<br />σωροί [[κόκκων]] ή λεπτών θραυσμάτων ορυκτών ή βράχων, που απαντώνται στους γιαλούς, στον βυθό θάλασσας ή λίμνης, στην [[κοίτη]] ή στις εκβολές ποταμού ή που καλύπτουν εκτάσεις ξηράς στις ερήμους<br /><b>μσν.- νεοελλ.</b><br /><b>φρ.</b> <b>νεοελλ.</b> «σαν την άμμο», <b>μσν.</b> «σὰν (τον) ἄμμον» ή «[[ὑπὲρ]] τὸν ἄμμον», για [[δήλωση]] αναρίθμητου πλήθους<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> [[αμμώδης]] [[έκταση]], [[αμμουδιά]]<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> «[[χτίζω]] στην άμμο», [[δημιουργώ]] [[κάτι]] [[επάνω]] σε ασταθή θεμέλια, σε αμφίβολη [[βάση]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> ομαλό αμμώδες [[έδαφος]] κατάλληλο για ιπποδρομίες<br /><b>2.</b> [[αμμοκονία]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ως [[προς]] τη [[χρήση]] της λ. [[ἄμμος]] αξίζει να σημειωθεί ότι πρωτοεμφανίζεται στον Πλάτωνα. Παλαιότερα, στον Όμηρο, με τη [[σημασία]] της <i>ἄμμου</i> χρησιμοποιείται [[κυρίως]] η λ. [[ψάμαθος]], σπάνια δε τα [[ἄμαθος]] και [[ψάμμος]]. Η λ. [[ἄμμος]] πλάστηκε πιθ. από το [[ἄμαθος]] με αναλογική [[επίδραση]] του [[ψάμμος]] (ή, [[αλλιώς]], με συμφυρμό τών [[ἄμαθος]] <span style="color: red;">+</span> [[ψάμμος]]). Πρβλ. αντιστρόφως και ετυμολ. του [[ψάμαθος]] από αναλογική [[επίδραση]] του [[ἄμαθος]]. Το [[γένος]] της λ. μεταπλάστηκε αργότερα σε [[αρσενικό]] (<i>ο [[ἄμμος]]), [[γιατί]] η κατάλ. -<i>ος</i> θεωρήθηκε χαρακτηριστική τών αρσενικών ουσιαστικών (<b>[[πρβλ]].</b> και ἡ [[πλάτανος]] &GT; <i>ὁ [[πλάτανος]], ἡ [[θόλος]] &GT; <i>ὁ [[θόλος]] <b>κ.τ.ό.</b>). Διαλεκτικώς σχηματίστηκε και [[περιττοσύλλαβος]] πληθ. σε -<i>ουδες</i> (<i>ἄμμουδες</i><br /><b>[[πρβλ]].</b> [[ἆθος]]-<i>ἄθουδες</i>).<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[ἀμμώδης]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[ἄμμινος]], [[ἄμμιον]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[άμμουδα]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> [[αμμόγειος]], [[αμμόδρομος]], [[αμμοδύτης]], [[αμμοκονία]], [[αμμοσκοπία]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[ἀμμοβάτης]], [[ἀμμόνιτρον]], [[ἀμμόχρυσος]]<br /><b>μσν.- νεοελλ.</b><br />[[ἀμμόχωστος]]<br /><b>μσν.</b><br /><i>ἀμμοπλύνω</i><br /><b>νεοελλ.</b><br />[[αμμοαργιλλώδης]], [[αμμόγη]], [[αμμοδίαιτος]], [[αμμοδιυλιστήριο]], [[αμμοδοχείο]], <i>αμμοδόχη</i>, [[αμμοειδής]], <i>αμμοθεραπεία</i>, <i>αμμοθήκη</i>, [[αμμοθύελλα]], [[αμμοκάικο]], [[αμμοκονίαμα]], <i>αμμόλιθος</i>, [[αμμόλουτρο]], [[αμμόλοφος]], [[αμμομαντεία]], [[αμμοσκέπαστος]], [[αμμοσκεπής]], [[αμμότοπος]], [[αμμόφιλος]], [[αμμοχάλικο]], [[αμμόχορτο]], [[αμμωρολόγιον]]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ἄμμος:''' ή ἅμμος, ἡ, [[άμμος]] (βλ. [[ἄμαθος]]), σε Πλάτ. κ.λπ.<br /><b class="num">II.</b> αμμώδες [[έδαφος]], [[έδαφος]] κατάλληλο για αγώνες δρόμου, σε Ξεν.
}}
{{elru
|elrutext='''ἄμμος:''' ἡ<br /><b class="num">1)</b> песок Plat., Arst., Plut.;<br /><b class="num">2)</b> песчаная почва, песчаное место Xen.
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: f.<br />Meaning: [[sand]] (Pl.).<br />Derivatives: <b class="b3">ἀμμίτης</b> m. (sc. <b class="b3">λίθος</b>), also <b class="b3">ἀμμῖτις</b> f. [[sandstone]] (Plin.).<br />Origin: LW [a loanword which is (probably) not of Pre-Greek origin]<br />Etymology: Considered to be contamination of [[ἄμαθος]] and <b class="b3">ψάμμος</b>, but this assumed starting point fails to appreciate that this is a non-IE word that may not have followed the sound laws of IE words. S. s.vv. - On <b class="b3">Ἀμμίτης</b> as river name Redard Les noms grecs en <b class="b3">-της</b> 130 etc.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=<br /><b class="num">I.</b> [[sand]] (v. [[ἄμαθος]]), Plat., etc.<br /><b class="num">II.</b> [[sandy]] [[ground]], a [[race]]-[[course]], Xen.
}}