View source for Βόσπορος

{{ls
|lstext='''Βόσπορος''': ὁ, (βοὸς [[πόρος]] Ὀππ. Ἁλ. 1. 617) [[κυρίως]] «τὸ πέρασμα τοῦ βοός», [[ὄνομα]] διδόμενον εἴς τινας πορθμούς, ἐκ τῶν ὁποίων γνωστότατοι [[εἶναι]] ὁ Θρακικὸς καὶ ὁ Κιμμέριος, Ἡρόδ. 4. 83 καὶ 12, κτλ.· ἀλλ ᾽ [[ἐνίοτε]] τὸ [[ὄνομα]] τοῦτο ἐδίδετο καὶ εἰς τὸν Ἑλλήσποντον, Αἰσχύλ. Πέρσ. 723, 756, Σοφ. Αἴ. 886, καὶ Σχόλ. εἰς Ἰλ. (Περὶ τῆς μυθικῆς ἀρχῆς τοῦ ὀνόματος ἴδε Αἰσχύλ. Πρ. 732, Λόγγ. 1. 30· - [[εἶναι]] [[ὅμως]] μοναδικὸν [[παράδειγμα]] συνθέσεως τὸ βοσ- ἐπὶ τῆς σημασίας τοῦ [[βοῦς]]). - Ἐπίθ. Βοσπόρειος, ον, Στέφ. Β.· Βοσπόριος, α, ον, Σοφ. Αἴ. ἔνθ᾽ ἀνωτ.· [[ἐντεῦθεν]] τὸ Βοσπορεῖον, ὡς [[ὄνομα]] ναοῦ ἀπαντᾷ ἐν ψηφίσμ. Βυζ. παρὰ Δημ. 256. 11: - Βοσπορίτης [ῑ], -ου, ὁ, ὁ παρὰ τὸν Βόσπορον κατοικῶν, Σοφ. Ἀποσπ. 446· [[ὡσαύτως]], Βοσπορανός, ὁ, Στράβ. 312, 495· Βοσπορηνός, ὁ αὐτ. 762.
}}
{{bailly
|btext=ου (ὁ) :<br />Bosphore <i>ou</i> détroit <i>litt.</i> passage pour un bœuf, <i>pê p. allus. à la traversée de la vache Io</i>;<br /><i>subst.</i><br /><b>1</b> [[Βόσπορος]] [[Θρᾴκιος]], <i>(ion.)</i> [[Θρηΐκιος]], <i>ou simpl.</i> ὁ [[Βόσπορος]] ESCHL le Bosphore de Thrace (<i>auj.</i> le détroit de Constantinople) entre la Thrace et l’Asie Mineure;<br /><b>2</b> [[Βόσπορος]] [[Κιμμέριος]] <i>ou</i> [[Κιμμερικός]], le Bosphore Cimmérien (<i>auj.</i> le détroit d’Iénikalé) entre le Palus Méotide et le Pont-Euxin ; <i>p. ext.</i> côte du Bosphore Cimmérien.<br />'''Étymologie:''' [[βοῦς]], [[πόρος]] ; cf. l’angl. Oxford.
}}
{{DGE
|dgtxt=-ου, ὁ <b class="num">I</b> [[Bósforo]]<br /><b class="num">1</b> [[Bósforo Tracio]] estrecho entre Europa y Asia que une el Ponto Euxino y la Propóntide, actual Bósforo, A.<i>Pers</i>.723, Hdt.4.83, 85, Plb.4.39.4, Euthydemus <i>SHell</i>.455.4, Str.2.5.23, I.<i>AI</i> 16.16, D.P.140<br /><b class="num">•</b>llamado también Β. Μύσιος Str.12.4.8.<br /><b class="num">2</b> [[Bósforo Cimerio]] estrecho que une el Ponto Euxino y la laguna Meótide, actual estrecho de Kerch, Hdt.4.12, 100, Arist.<i>HA</i> 552<sup>b</sup>18, Scymn.873, Plb.4.39.3, D.S.4.28, Str.2.1.16, 5.23, Plu.<i>Thes</i>.27, <i>Sull</i>.11, Luc.<i>Tox</i>.4, Ptol.<i>Geog</i>.5.8.1<br /><b class="num">•</b>tb. llamado Β. ὁ Σκυθικός Hsch., ὁ τῆς [[Ἀσίας]] Β. St.Byz.s.u. Ζυγοί.<br /><b class="num">3</b> ciu. en la costa europea del estrecho del mismo nombre, tb. llamada Panticapeon, actual Kerch, Aeschin.3.171, D.20.29, 36, Scymn.837, 898, Plu.<i>Pomp</i>.38, App.<i>BC</i> 2.92, D.C.37.14.2, St.Byz.s.u. y s.u. Παρθένου ἱερόν, Men.Prot.19.1.139, Procop.<i>Aed</i>.3.7.10.<br /><b class="num">4</b> estrecho de la India, St.Byz.<br /><b class="num">II</b> adj. -ος, -ον [[del Bósforo]] [[ἀκτή]] ref. a Bizancio, Nonn.<i>D</i>.3.368.<br /><br /><b class="num">• Etimología:</b> Comp. de Βοϝός-πορος ‘paso de la vaca’ c. primer término *<i>gu̯eH<sup>u̯</sup></i>3- ‘vaca’ c. hapl. y para el segundo v. [[πείρω]]
}}
{{grml
|mltxt=ο (AM [[Βόσπορος]])<br />το [[πέρασμα]] της βοός, της αγελάδας, ο [[πορθμός]] που ενώνει τον Εύξεινο Πόντο με την [[Προποντίδα]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[ονομασία]] διαφόρων πορθμών («Θρακικός [[Βόσπορος]]», «Κιμμέριος [[Βόσπορος]]»)<br /><b>2.</b> ο [[Ελλήσποντος]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. [[Βόσπορος]] προήλθε με [[υφαίρεση]] από το <i>Βοόσ</i>-<i>πορος</i>, που ερμηνεύθηκε πιθ. παρετυμολογικά από τους αρχαίους ως «[[πέρασμα]] της βοός». Ίσως συνδέθηκε η [[ονομασία]] με τον μύθο της Ιούς, που πέρασε τον πορθμό μεταμορφωμένη σε [[βόδι]]. Τέλος, ο τ. [[Βόσπορος]] εμφανίζει όμοιο σχηματισμό με το [[τοπωνύμιο]] <i>Βούπορθμος</i> ([[ακρωτήριο]] της Β. Αργολίδας στην [[περιοχή]] της Ερμιονίδας)].
}}
{{lsm
|lsmtext='''Βόσπορος:''' ὁ, [[σημείο]] διάβασης των βοδιών, [[ονομασία]] αρκετών στενών, πορθμών, από τους οποίους πιο γνωστοί είναι ο Θρακικός και ο [[Κιμμέριος]], σε Ηρόδ.· επίσης, έτσι ονομάζεται και το στενό του Ελλησπόντου, σε Αισχύλ., Σοφ.
}}
{{elru
|elrutext='''Βόσπορος:''' ὁ Боспор, «Коровий брод» (название двух проливов): Β. или Β. θρᾴκιος (ион. θρηΐκιος) Боспор Фракийский, позже Константинопольский пролив, ныне Босфор Aesch., Her., Polyb.; Β. Κιμέριος или [[Κιμμερικός]] Босфор Киммерийский, ныне Керченский пролив Aeschin., Dem., Plut.
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: m.<br />Meaning: name of several stratits, esp. = thestrait ofByzantium; also used for the Hellespont (Hdt.).<br />Derivatives: <b class="b3">Βοσπόρειος</b>, <b class="b3">-ιος</b>, <b class="b3">-ίτης</b> (S.), <b class="b3">Βοσπορεῖον</b> a tempel (Decr. ap. D.), <b class="b3">Βοσπορηνός</b>, <b class="b3">-ανός</b> <b class="b2">inhabitant of the kingdom of B.</b> (Str.); s. Chantr. Form. 206; Schwyzer 490.<br />Etymology: 1Ox-ford', from <b class="b3">*Βοόσ-πορος</b> through hyphairesis; s. Kretschmer, Glotta 27 (1939) 29 (who compares <b class="b3">Βούπορθμος</b> near Hermione).
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=<br />ox-[[ford]], [[name]] of [[several]] straits, of [[which]] the Thracian and Cimmerian are [[best]] [[known]], Hdt.; also of the [[Hellespont]], Aesch., Soph.
}}