View source for σφεδανός

{{LSJ1
|Full diacritics=σφεδᾰνός
|Medium diacritics=σφεδανός
|Low diacritics=σφεδανός
|Capitals=ΣΦΕΔΑΝΟΣ
|Transliteration A=sphedanós
|Transliteration B=sphedanos
|Transliteration C=sfedanos
|Beta Code=sfedano/s
|Definition=ή, όν, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> = [[σφοδρός]], <b class="b2">vehement, violent</b>, στάσιες <span class="bibl">Xenoph.1.23</span>; <b class="b3">γένυες</b> (sc. <b class="b3">λέοντος</b>) <span class="title">AP</span>6.219.12 (Antip.); τόξον <span class="bibl">Euph.9.10</span>; κάρηαρ <span class="bibl">Nic.<span class="title">Th.</span>642</span>; <b class="b3">ῥοιζός</b> Epic. in <span class="title">Arch.Pap.</span>7p.4. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> Hom. only neut. sg. as Adv., <b class="b2">eagerly</b>, σφεδανὸν Δαναοῖσι κελεύων <span class="bibl">Il.11.165</span>, <span class="bibl">16.372</span>; σφεδανὸν ἔφεπ' ἔγχεϊ <span class="bibl">21.542</span> (Aristarch. and several codd. <b class="b3">σφεδανῶν</b>, from σφεδανάω, <b class="b2">raging</b>, cf. Theognost.<span class="title">Can.</span>12, Hsch.).</span>
}}
{{ls
|lstext='''σφεδᾰνός''': -ή, -όν, = [[σφοδρός]], [[ὁρμητικός]], [[βίαιος]], [[ἰσχυρός]], στάσιες Ξενοφάν. 1. 23˙ γένυες λέοντος Ἀνθολ. Π. 11. 219˙ κάρηνον Νικ. Θηρ. 642. ΙΙ. παρ’ Ὁμ. μόνον ὡς ἐπίρρ., [[μετὰ]] σπουδῆς, συντόνως, [[ἐπιτεταμένως]], σφοδρῶς, σφεδανὸν Δανάοισι κελεύων Ἰλ. Λ. 165, Π. 372˙ σφεδανὸν ἔφεπ’ ἔγχεϊ Φ. 542 ([[ἔνθα]] ὁ Heyne ἑπόμενος τῷ Ἀριστάρχῳ ἔγραψε σφεδανῶν, ἐκ ῥήματ. σφεδανάω, μαινόμενος, [[ὁρμητικός]], πρβλ. Θεογνώστ. Κανόν. 12, Ἡσύχ.˙ ἀλλ’ ἴδε Spiztn. ἐν τόπῳ καὶ εἰς Ἰλ. Λ. 165).
}}
{{bailly
|btext=ή, όν :<br />violent, véhément, impétueux ; <i>adv.</i> • σφεδανόν IL vivement.<br />'''Étymologie:''' cf. [[σφαδᾴζω]], [[σφοδρός]] ; sel. d’autres, apparenté à [[σπεύδω]].
}}
{{grml
|mltxt=και [[σφαδανός]] -ή, -όν, Α<br /><b>1.</b> [[σφοδρός]], [[ορμητικός]], [[βίαιος]] («ἢ στάσιας σφεδανάς», Ξενοφ.)<br /><b>2.</b> (στον Όμ. το ουδ. ως επίρρ.) <i>σφεδανόν</i><br />με [[ορμή]], με [[σφοδρότητα]], ορμητικά.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Το επίθ. ανάγεται πιθ. στην ΙΕ [[ρίζα]] <i>sp</i>(<i>h</i>)<i>e</i>(<i>n</i>)<i>d</i>- «[[σπαράζω]], [[σπαρταρώ]]» (<b>βλ. λ.</b> [[σφαδάζω]]) και έχει σχηματιστεί με έρρινο [[επίθημα]] -<i>ανός</i> (<b>πρβλ.</b> <i>ἐδ</i>-<i>ανός</i>, <i>σκεπ</i>-<i>ανός</i>). Το επίθ. συνδέεται με το συνώνυμο του <i>σφοδ</i>-<i>ρός</i>, με [[υγρό]] [[επίθημα]] -<i>ρός</i> (<b>βλ. λ.</b> [[σφοδρός]])].
}}
{{lsm
|lsmtext='''σφεδᾰνός:''' -ή, -όν = [[σφοδρός]],<br /><b class="num">I.</b> [[ορμητικός]], [[βίαιος]], [[ισχυρός]], σε Ανθ.<br /><b class="num">II.</b> σε Όμηρ. μόνο ως επίρρ., ορμητικά, με ζήλο, με [[σπουδή]].
}}
{{elnl
|elnltext=σφεδανός -ή -όν [~ σφαδάζω, σφενδόνη] gewelddadig, hevig, heftig. adv. acc. n. onstuimig, wild.
}}
{{elru
|elrutext='''σφεδᾰνός:''' сильный, мощный (γένυες λέοντος Anth.).
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: adj.<br />Meaning: [[violent]], [[vehement]] (Il. [<b class="b3">-όν</b> adv.], Xenoph., hell. epic, AP).<br />Derivatives: Besides <b class="b3">σφοδρός</b>, adv. <b class="b3">-ρα</b>, <b class="b3">-ρῶς</b> <b class="b2">id.</b> (μ 124) with <b class="b3">σφοδρ-ότης</b> f. [[violence]], [[vehemence]] (Pl., X. a.o.), <b class="b3">-ύνομαι</b>, <b class="b3">-ύνω</b>, also w. <b class="b3">ἐπι-</b>, <b class="b2">to become, make violent, vehement</b> (A. Pr. 1011, Ph., Plu. a.o.; after the opposite <b class="b3">πραΰνομαι</b> a.o., s. Fraenkel Denom. 37), <b class="b3">-όομαι</b> <b class="b2">id.</b> (Ph. v. l., Gal.).<br />Origin: XX [etym. unknown]<br />Etymology: With <b class="b3">σφεδανός</b> cf. <b class="b3">ἐδανός</b>, <b class="b3">στεγανός</b>, <b class="b3">σκεπανός</b>, <b class="b3">ἰδανός</b> a.o. (Chantraine Form. 196 f., Schwyzer 489f.); so it can be a primary formation. On the other hand <b class="b3">σφοδρός</b> is prob. to be judged like <b class="b3">οἰκτρός</b>, <b class="b3">φοβερός</b> a.o.; together with <b class="b3">σφεδανός</b> it can go back on an [[r]] : <b class="b2">n-</b>stem (Benveniste Origines 20) [improbable]. Possible Greek cognates are [[σφαδάζω]] and [[σφενδόνη]]; s.v. with further combinations. -- On <b class="b3">σφόδρα</b> also Aly Glotta 15, 97 ff. and Thesleff Intensification 92 ff.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=σφεδᾰνός, ή, όν = [[σφοδρός]]<br /><b class="num">I.</b> [[furious]], Anth.<br /><b class="num">II.</b> in Hom. only as adv. [[vehemently]], [[eagerly]].
}}