View source for φηγός

{{LSJ1
|Full diacritics=φηγός
|Medium diacritics=φηγός
|Low diacritics=φηγός
|Capitals=ΦΗΓΟΣ
|Transliteration A=phēgós
|Transliteration B=phēgos
|Transliteration C=figos
|Beta Code=fhgo/s
|Definition=Dor. φᾱγός <span class="bibl">Theoc.9.20</span>, ἡ, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> = [[δρῦς ἀγρία]], <b class="b2">Valonia oak, Quercus Aegilops</b>, <span class="bibl">Thphr.<span class="title">HP</span>3.3.1</span>, <span class="bibl">3.8.2</span>, etc.: freq. in Il.(not in Od.), Διὸς περικαλλέϊ φηγῷ <span class="bibl">Il.5.693</span>; φηγῷ ἐφ' ὑψηλῆ . . Διός <span class="bibl">7.60</span>; <b class="b3">ἡ παλαιὰ φ</b>., of <b class="b2">the oak</b> of Dodona, <span class="bibl">S.<span class="title">Tr.</span>171</span>, cf. Hes.<span class="title">Frr.</span>134.7, 212 (but δρῦς <span class="bibl">S.<span class="title">Tr.</span>1168</span>). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> <b class="b2">acorn of the same tree</b>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pax</span>1137</span> (lyr.), <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span> 372c</span>, Theoc. l.c., <span class="bibl">D.Chr.6.62</span>. (Cf. Lat. <b class="b2">fāgus</b> 'beech', OE. <b class="b2">bóc</b> 'beech'.)</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1267.png Seite 1267]] ἡ, ein Baum, der eine runde eßbare, der Eichel ähnliche Frucht trägt, quercus esculus, Hes. frg. 18. 39, 7; also nicht eigtl. unsere Buche, die eine dreieckige Frucht hat, Theophr. u. A.; Soph. nennt Trach. 171 die dodonäische Eiche ἡ παλαιὰ [[φηγός]], die 1158 [[δρῦς]] heißt. – Auch die eßbare Frucht des Baumes selbst; Ar. Pax 1137; μύρτα καὶ φηγοὺς σποδιοῦσι πρὸς τὸ πῦρ Plat. Rep. II, 372 c.
}}
{{ls
|lstext='''φηγός''': ἡ, [[εἶδος]] δρυὸς φερούσης ἐδώδιμον βάλανον (Θεοφρ. π. Φυτ. Ἱστ. 3. 8, 2), [[ἴσως]] Quercus esculus, εἰ καὶ ἀμφίβολον [[εἶναι]] ἂν τὸ [[δένδρον]] τοῦτο εὑρίσκεται τὰ νῦν ἐν Ἑλλάδι ἢ ἐν Μικρᾷ Ἀσίᾳ· (οὐχὶ τὸ Λατ. fagus [[ὅπερ]] = [[ὀξύα]], «ὀξυά»), εἰ καὶ ἔχουσι τὸ αὐτὸ [[ὄνομα]]), [[συχν]]. ἐν Ἰλ. (οὐχὶ ἐν Ὀδ.)· ἦτο δὲ ἀφιερωμένη ἡ φηγὸς εἰς τὸν Δία· Διὸς περικαλλέϊ φηγῷ Ἰλ. Ε. 693· φηγῷ ἐφ’ ὑψηλῇ... Διὸς Η. 60· ὁ Σοφοκλῆς καλεῖ τὴν Δωδωναίαν δρῦν τὴν παλαιὰν φ., Τραχ. 171 (πρβλ. Ἡσ. Ἀποσπ. 18., 39. 7), ἀλλὰ καὶ δρῦν, [[αὐτόθι]] 1168. ― Περὶ τῆς γλωσσικῆς μεταβάσεως ἀπὸ τοῦ φηγὸς εἰς τὸ fagus ([[ὀξύα]]) ἴδε M. Müller Sc. of. Language, 2, σ. 222, 235. ΙΙ. ἡ [[βάλανος]] τοῦ [[αὐτοῦ]] δένδρου, Ἀριστοφ. Εἰρ. 1137. Πλάτ. Πολ. 372C. Ἐντεῦθεν φηγών, φήγινος, φηγινέος· πρβλ Λατ. fāgus, fag-inus, fag-ineus· ― Ἀγγλο-Σαξον. bôc-e ([[ὀξύα]], Ἀγγλ. beech)· Ἀρχ. Γερμαν. bnohh-a· ― πιθαν. ἐκ τῆς √ΦΑΓ, φαγεῖν, ὡς διδάσκει ὁ Εὐστ. 594. 34, κ. ἀλλ.· πρβλ. ἄκυλος (glans) πρὸς τὸ Σανσκρ. a← (edere)).
}}
{{bailly
|btext=οῦ (ἡ) :<br /><b>1</b> chêne à glands comestibles, <i>arbre</i> ; ἡ παλαιὰ [[φηγός]] SOPH le chêne antique (de Dodone);<br /><b>2</b> gland, fruit de cet arbre.<br />'''Étymologie:''' cf. <i>lat.</i> fagus ; pê de la R. Φαγ, manger.
}}
{{Autenrieth
|auten=(cf. fagus): a [[sort]] of [[oak]] [[with]] [[edible]] acorns. An [[ancient]] [[tree]] of [[this]] [[species]] [[was]] [[one]] of the landmarks on the [[Trojan]] [[plain]], Il. 7.22, Il. 9.354. (Il.)
}}
{{grml
|mltxt=η, ΝΑ, και δωρ. τ. [[φαγός]] Α<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>βοτ.</b> επιστημονική [[ονομασία]] του γένους της οξιάς<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[είδος]] δρυός με εδώδιμο βαλανίδι<br /><b>2.</b> το βαλανίδι του [[παραπάνω]] φυτού<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> «ἡ παλαιὰ [[φηγός]]» — [[δρυς]] που φύεται στην [[περιοχή]] της Δωδώνης (<b>Σοφ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. [[φηγός]] ανάγεται στον ΙΕ τ. <i>bh</i><i>ā</i><i>go</i>-<i>s</i> «[[οξιά]]» (<b>πρβλ.</b> λατ. <i>fagus</i>, γαλατ. <i>b</i><i>ā</i><i>go</i>-, αρχ. άνω γερμ. <i>buohha</i>, από όπου το γερμ. <i>Buche</i>, [[καθώς]] και τα γοτθ. <i>boka</i> «[[γράμμα]], [[χαρακτήρας]]», αρχ. άνω γερμ. <i>buoh</i> «[[βιβλίο]]», από όπου και το γερμ. <i>Buch</i>), χρησιμοποιήθηκε, όμως, στην Ελληνική για να δηλώσει τη δρυ, τη [[βαλανιδιά]], ένα διαφορετικό δηλ. [[είδος]] δένδρου από την [[οξιά]], η οποία δεν ευδοκιμεί ιδιαίτερα στην [[Ελλάδα]] (<b>βλ.</b> και λ. [[οξιά]]). Η [[σύνδεση]] του ΙΕ ονόματος της οξιάς με τη [[ρίζα]] <i>bhag</i>- (<b>βλ. λ.</b> [[φαγεῖν]]) παραμένει ανεπιβεβαίωτη].
}}
{{lsm
|lsmtext='''φηγός:''' ἡ (φᾰγεῖν),<br /><b class="num">I.</b> είδος βελανιδιάς που φέρει φαγώσιμα βελανίδια, [[Quercus]] esculus(όχι το Λατ. [[fagus]], [[οξυά]], παρόλο που τα ονόματα είναι πανομοιότυπα), αφιερωμένη στο [[Δία]], σε Ομήρ. Ιλ., Σοφ.<br /><b class="num">II.</b> [[βελανίδι]] του ίδιου δέντρου, σε Αριστοφ.
}}
{{elru
|elrutext='''φηγός:''' ἡ<br /><b class="num">1)</b> дуб зимний (со съедобными желудями) ([[Quercus]] esculus L ) Hom., Hes.: ἡ παλαιὰ φ. Soph. древний дуб, т. е. священный дуб в Додоне (по шелесту листьев которого гадали о воле Зевса);<br /><b class="num">2)</b> желудь Arph., Plat.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[φηγός]], [φᾰγεῖν]<br /><b class="num">I.</b> a [[kind]] of oak, [[bearing]] an esculent [[acorn]], [[quercus]] esculus, (not the Lat. [[fagus]], our [[beech]], [[though]] the names are [[identical]]), [[sacred]] to [[Ζεύς]], Il., Soph.<br /><b class="num">II.</b> the [[acorn]] of the [[same]] [[tree]], Ar.
}}