View source for θεῖον

{{LSJ1
|Full diacritics=θεῖον
|Medium diacritics=θεῖον
|Low diacritics=θείον
|Capitals=ΘΕΙΟΝ
|Transliteration A=theîon
|Transliteration B=theion
|Transliteration C=theion
|Beta Code=qei=on
|Definition=(A), Ep. [[θέειον]] (in <span class="bibl">Od.22.493</span> [[θήϊον]]), τό, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> [[brimstone]], used to fumigate and purify, δέπας… ἐκάθηρε θεείῳ <span class="bibl">Il.16.228</span>; οἶσε θέειον... κακῶν ἄκος <span class="bibl">Od.22.481</span>; <b class="b3">δεινὴ δὲ θεείου γίγνεται ὀδμή</b>, from a thunderbolt, <span class="bibl">Il.14.415</span>; <b class="b3">ἐν δὲ θεείου πλῆτο</b>, of a ship struck by lightning, <span class="bibl">Od. 12.417</span>; <b class="b3">ἐμβαλόντες πῦρ ξὺν θ</b>. <span class="bibl">Th.2.77</span>, cf. <span class="bibl">4.100</span>; Κύριος ἔβρεξεν ἐπὶ Σόδομα καὶ Γόμορρα θ. καὶ πῦρ <span class="bibl">LXX <span class="title">Ge.</span>19.24</span>; as a natural product, Hp.Aër.7, <span class="bibl">Ph.2.21</span>,<span class="bibl">143</span>, <span class="bibl">Ti.Locr.99c</span>; θ. ἄπυρον Gal.12.903; opp. <b class="b3">πεπυρωμένον</b>, Dsc.5.107; cf. [[θεάφιον]], [[θέαφος]]. (Perh. cogn. with [[θύω]], [[θυμιάω]], Lat. [[suffire]].) </span><br /><span class="bld">θεῖον</span> (B), τό, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> the [[divinity]], v. [[θεῖος]] (A) 11.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1191.png Seite 1191]] τό, ep. [[θέειον]] u. [[θήϊον]], der Schwefel; ἐν δὲ θεείου πλῆτο Od. 14, 307; [[οἶσε]] [[θέειον]], γρηΰ, κακῶν [[ἄκος]] 22, 481, wo es 493 heißt ἤνεικεν δ' ἄρα πῦρ καὶ [[θήϊον]], zur Reinigung des Zimmers, in dem die Freier erschlagen worden; weil man so dem Schwefel Unheil abwehrende Kraft zuschrieb, soll er von [[θεῖος]], göttlich, seinen Namen bekommen haben. Einzeln bei Folgdn, wie Tim. Locr. 99 c.
}}
{{ls
|lstext='''θεῖον''': Ἐπ. [[θέειον]] καὶ ([[ἅπαξ]]) [[θήϊον]], τό, θειάφι, Λατ. sulfur, ἐν χρήσει πρὸς [[κάπνισμα]] καὶ ἐξάγνισιν (πρβλ. [[θειόω]]), [[δέπας]]... ἐκάθηρε θεείῳ Ἰλ. Π. 228· [[οἶσε]] [[θέειον]].., κακῶν [[ἄκος]] Ὀδ. Χ. 481· ἤνεικεν δ’ ἄρα πῦρ καὶ [[θήϊον]] Χ. 493· δεινὴ δὲ θεείου γίγνεται [[ὀδμή]], ἐκ κεραυνοῦ, Ἰλ. Ξ. 415, πρβλ. Θ. 135· [[οὕτως]] ἐπὶ πλοίου πληγέντος ὑπὸ κεραυνοῦ, θεείου [[πλῆτο]], μὲ καπνοὺς ἐκ θείου, Ὀδ. Μ. 417· πρβλ. Ἱππ. Ἀέρ. 284· ― θ. ἄπυρον, ἦτο φυσικὸν [[θεῖον]], κατὰ διάκρισιν ἀπὸ τοῦ παρεσκευασμένου, [[ὅπερ]] λέγεται πεπυρωμένον, Τίμ. Λοκρ. 99C, Διοσκ. 5. 124. (Ὁ Κούρτ. θεωρεῖ τὸν τύπον [[θέειον]], ὅ ἐ. θέϝειον, ὡς τὸν πρῶτον, καὶ ἀναφέρει αὐτὸν εἰς τὴν αὐτὴν ῥίζαν, εἰς ἣν τὸ θύω, Λατ. [[fumus]], ἴδε ἐν λ. θύω).
}}
{{bailly
|btext=<span class="bld">1</span>ου (τό) :<br /><b>1</b> soufre;<br /><b>2</b> fumée de soufre.<br />'''Étymologie:''' R. Θυ, être vaporeux ; cf. [[θυμός]], <i>lat.</i> [[fumus]].<br /><span class="bld">2</span><i>neutre ou acc. masc. de</i> [[θεῖος]]²;<br /><i>acc. de</i> [[θεῖος]]¹.
}}
{{eles
|esgtx=[[azufre]]
}}
{{StrongGR
|strgr=[[probably]] neuter of [[θεῖος]] (in its [[original]] [[sense]] of [[flashing]]); [[sulphur]]: [[brimstone]].
}}
{{Thayer
|txtha=θείου, τό ([[apparently]] the neuter of the adjective [[θεῖος]] equivalent to [[divine]] [[incense]], [[because]] [[burning]] [[brimstone]] [[was]] regarded as having [[power]] to [[purify]], and to [[ward]] [[off]] [[contagion]] ([[but]] [[Curtius]], § 320 allies it [[with]] [[θύω]]; cf. Latin fumus, English [[dust]])), [[brimstone]]: [[Homer]], Iliad 16,228; [[Odyssey]] 22,481, 493; ([[Plato]]) Tim. Locr., p. 99c.; Aelian v. h. 13,15 (16); Herodian, 8,4, 26 (9 edition, Bekker).) 
}}
{{lsm
|lsmtext='''θεῖον:''' τό, η θεϊκή [[υπόσταση]], [[θεότητα]], βλ. [[θεῖος]] II.<br /><b class="num">• [[θεῖον]]:</b> Επικ. [[θέειον]], [[θήϊον]], τό, [[θειάφι]], Λατ. [[sulfur]], χρησιμοποιείται στο [[λιβάνισμα]], [[απολύμανση]] με καπνό που επέφερε εξαγνισμό, σε Όμηρ.· δεινὴ δὲ θεείου γίγνεται [[ὀδμή]], από κεραυνό, σε Ομήρ. Ιλ.
}}
{{elru
|elrutext='''θεῖον:'''<br /><b class="num">I</b> τό [[θεῖος]] II]<br /><b class="num">1)</b> божество: τὸ θ. [[πᾶν]] φθονερόν (sc. ἐστιν) Her. всякое божество завистливо; [[ὥσπερ]] κατὰ θ. Arph. словно по воле божества;<br /><b class="num">2)</b> божественное начало, божественность: [[μάλιστα]] μετέχει τοῦ θείου ὁ [[ἄνθρωπος]] Arst. (из всех живых существ) наиболее причастен божественному человек;<br /><b class="num">3)</b> pl. божественные дела, деяния (τὰ [[θεῖα]] ἐπαινεῖν Soph.);<br /><b class="num">4)</b> pl. божественные вопросы (τὰ [[θεῖα]] ζητεῖν Xen.);<br /><b class="num">5)</b> pl. почитание богов, религия: [[ἔρρει]] τὰ [[θεῖα]] Soph. религия в упадке (досл. падает).<br /><b class="num">II</b> эп. [[θέειον]] и редко [[θήϊον]] τό [[θύω]] или [[θεῖος]] II] сера (θείου [[ὀσμή]] Arst.; [[πῦρ]] καὶ θ. NT): θ. κακῶν [[ἄκος]] Hom. сера - (очистительное) средство от зол (сера употреблялась для культовых очищений).
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: n.<br />Meaning: [[brimstone]] (Il., IA).<br />Other forms: ep. <b class="b3">θέειον</b>, also <b class="b3">θήϊον</b> (χ 493)<br />Compounds: also with <b class="b3">δια-</b>, <b class="b3">ἐκ-</b>, <b class="b3">περι-</b>, <b class="b2">treat with sulphur</b> (Od., medic.); from here <b class="b3">θεώματα τὰ περικαθαρτήρια</b> H.<br />Derivatives: Diminutivum <b class="b3">θε(ι)άφιον</b> (H., Tz.; <b class="b3">θέαφος</b> Eust.), adj. <b class="b3">θειώδης</b> [[sulphuric]] (Str., medic.), denomin. verb <b class="b3">θειόω</b>, <b class="b3">θεόω</b>, ep. <b class="b3">θεειόω</b>,<br />Origin: IE [Indo-European] [268] <b class="b2">*dʰues-</b> [[smoke]] [doubtful!]<br />Etymology: The basic form was <b class="b3">θέειον</b>, from where through hyphaeresis <b class="b3">θεῖον</b>, through further loss of the <b class="b3">ι θεόω</b>, <b class="b3">θεάφιον</b>; further through metrical lengthening and suffix-change unique <b class="b3">θήϊον</b>. <b class="b3">θέειον</b> < <b class="b3">*θϜέσειον</b> is a substantivized adjective from a noun <b class="b3">*θϜέσος</b> n. prop. [[smoke]], formed to a verb for <b class="b2">smoke, breathe (out)</b> in Lith. <b class="b2">dves-iù</b> <b class="b2">expire the soul</b>. Solmsen Unt. 85ff. (in details diff.). Cf. on <b class="b3">θεός</b> and 2. <b class="b3">θύω</b>.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[θεῖον]], ου, τό,<br />the [[divinity]] [v. [[θεῖος]] II.]<br />1<br />[[brimstone]], Lat. [[sulfur]], used to [[fumigate]] and [[purify]], Hom.; δεινὴ δὲ θεείου γίγνεται [[ὀδμή]], from a [[thunderbolt]], Il.
}}
{{FriskDe
|ftr='''θεῖον''': {theĩon}<br />'''Forms''': ep. [[θέειον]], auch [[θήϊον]] (χ 493)<br />'''Grammar''': n.<br />'''Meaning''': [[Schwefel]], [[Schwefelgeruch]] (ion. att. seit Il.).<br />'''Composita''' : auch mit δια-, ἐκ-, περι-, [[schwefeln]], [[mit Schwefel ausräuchern]] (Od., Mediz. u. a.); davon [[θεώματα]]· τὰ [[περικαθαρτήρια]] H.<br />'''Derivative''': Davon das Deminutivum θε(ι)άφιον (H., Tz.; θέαφος Eust.), Adj. [[θειώδης]] [[schwefelig]] (Str., Mediz. usw.), denominatives Verb [[θειόω]], [[θεόω]], ep. [[θεειόω]],<br />'''Etymology''' : Als gemeinsame Grundform ist [[θέειον]] anzusetzen, woraus durch Hyphärese [[θεῖον]], durch weiteren Wegfall des ι [[θεόω]], [[θεάφιον]]; dazu durch metrische Dehnung und Suffixtausch das einmalige [[θήϊον]]. In [[θέειον]] aus *θϝέσειον liegt ein substantiviertes Adjektiv von einem Nomen *θϝέσος n. eig. [[Rauch]] vor, das zu einem Verb für [[rauchen]], [[ausatmen]] in lit. ''dves''-''iù'' [[den Geist aushauchen]] gebildet ist. Solmsen Unt. 85ff. (in Einzelheiten abweichend). Vgl. [[θεός]] und 2. [[θύω]].<br />'''Page''' 1,658
}}