View source for ὄρχος

{{LSJ1
|Full diacritics=ὄρχος
|Medium diacritics=ὄρχος
|Low diacritics=όρχος
|Capitals=ΟΡΧΟΣ
|Transliteration A=órchos
|Transliteration B=orchos
|Transliteration C=orchos
|Beta Code=o)/rxos
|Definition=ὁ, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">a row of vines</b> or <b class="b2">fruit-trees</b>, παρὰ νείατον ὄ. <span class="bibl">Od.7.127</span>, cf. <span class="bibl">24.341</span>, <span class="bibl">Hes.<span class="title">Sc.</span>296</span> ; <b class="b3">ὄρχους ἐπέκειρεν ὀδόντι</b>, of a boar, <span class="bibl">B.5.108</span> ; ἀμπελίδος ὄ. <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ach.</span>995</span> ; ἡμερίδων ὄρχους <span class="title">IG</span>14.1389 ii 23 ; οὐκ ὀρθῶς τοὺς ὄ. ἐφύτευσεν <span class="bibl">X.<span class="title">Oec.</span>20.3</span> ; φυτεύουσι . . αὐτὸ κατ' ὄρχους <span class="bibl">Thphr.<span class="title">HP</span> 4.4.8</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> <b class="b3">ὀρχός</b>, = [[ταρσός]], <b class="b2">rim of eyelid</b>, <span class="bibl">Poll.2.69</span>. (Wrongly derived by Sch.<span class="bibl">Theoc.1.48</span> from <b class="b3">ὀρύσσω</b> and glossed by <b class="b3">βόθρος</b>.) </span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0390.png Seite 390]] ὁ ([[εἴργω]], [[ἕρκος]]), ein Gehege, ein umzäunter Raum, der bepflanzt ist, Garten, Weingarten; Od. 7, 127. 24, 341; Hes. Sc. 296; ἀμπελίδος, Ar. Ach. 959; Xen. oec. 20, 3 u. Sp., wie Theophr. Nach Anderen mit [[ἄρχω]] (vgl. [[ὄρχαμος]]) od. mit [[ὀρθός]] zusammenhangend u. eigtl. eine Reihe bedeutend. – Nach den Gramm. auch Grube, Gruft, nach Schol. Theocr. 1, 48 bes. zur Pflanzung eines Absenkers, für ὄρυχος.
}}
{{ls
|lstext='''ὄρχος''': ὁ, σειρὰ κλημάτων ἢ καρποφόρων δένδρων, παρὰ νείατον ὄρχον Ὀδ. Η. 127, πρβλ. Ω. 341, Ἡσ. Ἀσπ. Ἡρ. 296· [[ὄρχος]] ἀμπελίδος Ἀριστοφ. Ἀχ. 995· ἡμερίδων ὄρχους Ἑλλ. Ἐπιγράμμ. 1046. 82· οὐκ ὀρθῶς τοὺς ὄρχους ἐφύτευσαν Ξεν. Οἰκ. 20. 3· φυτεύουσι ... αὐτὸ κατ’ ὄρχους Θεοφρ. περὶ Φυτ. Ἱστ. 4. 4, 8· - [[ὄρχατος]] [[εἶναι]] [[τύπος]] [[περιληπτικός]]· πρβλ. [[ὡσαύτως]] τὸ [[ὄρχαμος]]. ΙΙ. παρὰ γραμμ. [[ὡσαύτως]] = [[ὄρυγμα]].
}}
{{bailly
|btext=ου (ὁ) :<br />rangée d’arbres <i>ou</i> de ceps de vigne, allée plantée d’un verger <i>ou</i> d’un vignoble.<br />'''Étymologie:''' [[ἔρχομαι]], sel. d’autres de [[ὀρέγω]].
}}
{{Autenrieth
|auten=[[row]] of vines, Od. 7.127 and Od. 24.341.
}}
{{grml
|mltxt=ὀρχός, ὁ (Α)<br />το [[άκρο]] τών βλεφάρων.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> [[ὄρχος]], με καταβιβασμό του τόνου].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ὄρχος:''' ὁ, [[σειρά]] αμπελιών ή οπωροφόρων δέντρων, σε Ομηρ., Αριστοφ. κ.λπ.
}}
{{elru
|elrutext='''ὄρχος:''' ὁ ряд деревьев, кустов или лоз, шпалера Hom., Xen.: ὄ. ἀμπελίδος Arph. виноградная шпалера.
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: m.<br />Meaning: <b class="b2">row of vines or fruit trees</b> (η 127, ω 341, Hes. Sc. 296, B., Ar., X., Thphr.);<br />Other forms: <b class="b3">ὀρχός</b> m. <b class="b2">border of the eyelid, ταρσός</b> (Poll. 2, 69); <b class="b3">ὀρχάς περίβολος</b>, <b class="b3">αἱμασιά</b> H., <b class="b3">ὀρχάδος στέγης</b> (S. Fr. 812); <b class="b3">ὀρχηδόν</b> (Hdt. 7, 144), after H., = <b class="b3">ἡβηδόν</b>, usu. explained as <b class="b2">in a row, general</b>.<br />Derivatives: Besides <b class="b3">ὄρχατος</b> m. <b class="b2">ordened plantation, garden</b> (η 112, ω 222, AP), pl. <b class="b2">rows of garden plants, fruit trees, vines</b> (Ξ 123, E. Fr. 896, 2, Moschio Trag. 6, 12), metaph. <b class="b3">ὀδόντων</b>, <b class="b3">κιόνων ὄρχατος</b> (AP, Ach. Tat.). With <b class="b3">μ-</b>suffix: <b class="b3">ὀρχμαί φραγμοί</b>, <b class="b3">καλαμῶνες</b>, <b class="b3">φάραγγες</b>, <b class="b3">σπῆλυγξ</b> H.; <b class="b3">ὀρχμούς λοχμῶδες καὶ ὄρειον χωρίον οὑκ ἐπεργαζόμενον</b> (Lex.); in the same meaning <b class="b3">ὀρχάμη</b> (Poll. 7, 147).<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]<br />Etymology: If the <b class="b3">ἅπ</b>. <b class="b3">λεγ</b>. <b class="b3">ὀρχηδόν</b> is rightly understood as <b class="b2">following the row</b>, is for <b class="b3">ὄρχος</b> also the general meaning [[row]] to be accepted; from there, prob. as collective abstract, <b class="b3">ὄρχατος</b> prop. <b class="b2">order of rows (of plants)</b>. Then it seems hardly possible, to bring the above words together under a notion [[fence]], [[enclosure]], which, thought obvious for <b class="b3">ὄρχατος</b> in the sense of [[garden]] and acceptable for the rare <b class="b3">ὀρχός</b>, <b class="b3">ὀρχάς</b>, hardly fits <b class="b3">ὄρχος</b> (pace Porzig Satzinhalte 310). Thus the connection with IE <b class="b2">*u̯er-ǵh-</b> <b class="b2">turn, wind together, fence in</b> in Lith. <b class="b2">veržiù</b> <b class="b2">fence in, string</b> (diff. s. [[εἴργω]]), Germ., e.g. OWNo. [[virgill]] [[snare]], NHG <b class="b2">er-würgen</b> a.o. (Brugmann IF 15, 84ff., WP. 1, 272f., Pok.1154 f.) is weakened; doubtful as well becomes the comparison with Lith. <b class="b2">sérgmi</b> <b class="b2">preserve, watch over</b> (Fraenkel KZ 72, 193 ff. with Prellwitz). Attractive Mann Lang. 26, 385: to Alb. [[varg]] [[row]], [[wreath]], [[chain]]. -- Commonly accepted is the connection with the town-name <b class="b3">Όρχομενός</b> (older <b class="b3">Ἐρχ-</b>, cf. Schwyzer 255; Illyr. <b class="b3">Όργομεναί</b>, Krahe ZNF 7, 25 n. 4 a. 11, 81). S. also [[εἴργω]], [[ἔρχατος]], [[ὄρχαμος]]. - As there is no IE etymon, it seems more probable that the word (note the meanings!; and th name of the town) is Pre-Greek.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[ὄρχος]], ὁ,<br />a row of vines or [[fruit]]-trees, Od., Ar., etc.
}}
{{FriskDe
|ftr='''ὄρχος''': {órkhos}<br />'''Forms''': ὀρχός m. [[Rand des Augenlids]], [[ταρσός]] (Poll. 2, 69); [[ὀρχάς]]· [[περίβολος]], [[αἱμασιά]] H., ὀρχάδος στέγης (S.''Fr''.812); [[ὀρχηδόν]] (Hdt. 7, 144), nach H., = [[ἡβηδόν]], gew. als [[der Reihe nach]], [[männiglich]] erklärt.<br />'''Grammar''': m.<br />'''Meaning''': ‘Reihe von Weinstöcken od. Obstbäumen’ (η 127, ω 341, Hes. ''Sc''. 296, B., Ar., X., Thphr.);<br />'''Derivative''': Daneben [[ὄρχατος]] m. [[geordnete Pflanzung]], [[Garten]] (η 112, ω 222, ''AP''), pl. [[Reihen von Gartenpflanzen]], [[Obstbäumen]], [[Weinstöcken]] (Ξ 123, E. ''Fr''. 896, 2, Moschio Trag. 6, 12), übertr. ὀδόντων, κιόνων [[ὄρχατος]] (''AP'', Ach. Tat.). Mit μ-Suffix: [[ὀρχμαί]]· φραγμοί, καλαμῶνες, φάραγγες, [[σπῆλυγξ]] H.; ὀρχμούς· λοχμῶδες καὶ [[ὄρειον]] [[χωρίον]] [[οὐκ]] ἐπεργαζόμενον (''Lex''.); in derselben Bed. [[ὀρχάμη]] (Poll. 7, 147).<br />'''Etymology''' : Wenn das ἅπ. λεγ. [[ὀρχηδόν]] richtig als [[der Reihe nach]] verstanden wird, ist für [[ὄρχος]] auch die allgem. Bed. [[Reihe]] anzunehmen; davon, wohl als kollektives Abstraktum, [[ὄρχατος]] eig. ‘Reihenfolge (von Pflanzen)’. Dann scheint es kaum möglich, die obigen Wörter unter einem Begriff [[Gehege]], [[Zaun]] zusammenzufassen, der, obwohl für [[ὄρχατος]] im Sinn von [[Garten]] naheliegend und für die seltenen ὀρχός, [[ὀρχάς]] zutreffend, sich mit [[ὄρχος]] schlecht verträgt (trotz Porzig Satzinhalte 310). Dadurch wird die Anknüpfung an idg. ''u̯er''-''ĝh''- [[drehen]], [[zusammenwinden]], [[einengen]] in lit. ''veržiù'' [[einengen]], [[schnüren]] (anders s. [[εἴργω]]), germ., z.B. awno. ''virgill'' [[Strick]], nhd. ''er''- ''würgen'' u.a. (Brugmann IF 15, 84ff., WP. 1, 272f., Pok.1154 f.) erschüttert; zweifelhaft ebenfalls der Vergleich mit lit. ''sérgmi'' [[behüten]], [[bewachen]] (Fraenkel KZ 72, 193 ff. mit Prellwitz). Ansprechend Mann Lang. 26, 385: zu alb. ''varg'' [[Reihe]], [[Kranz]], [[Kette]]. — Nach allg. Annahme hierher auch der Stadtname [[Ὀρχομενός]] (älter Ἐρχ-, vgl. Schwyzer 255; illyr. Ὀργομεναί, Krahe ZNF 7, 25 A. 4 u. 11, 81). S. auch [[εἴργω]], [[ἔρχατος]], [[ὄρχαμος]].<br />'''Page''' 2,434
}}