View source for ῥῖγος

{{LSJ1
|Full diacritics=ῥῖγος
|Medium diacritics=ῥῖγος
|Low diacritics=ρίγος
|Capitals=ΡΙΓΟΣ
|Transliteration A=rhîgos
|Transliteration B=rhigos
|Transliteration C=rigos
|Beta Code=r(i=gos
|Definition=εος, τό, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">frost, cold</b>, <span class="bibl">Od.5.472</span>, <span class="bibl">Hdt.6.44</span>, etc.; ὑπὸ λιμοῦ καὶ ῥίγους <span class="bibl">Pl.<span class="title">Euthphr.</span>4d</span>; λιμῷ καὶ ῥίγει μαχόμενος <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>6.1.15</span>: pl., ῥίγη καὶ θάλπη <span class="bibl">Id.<span class="title">Oec.</span>7.23</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">shivering</b>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ti.</span>62b</span>; <b class="b2">shivering fit</b>, as in ague, <span class="bibl">Hp.<span class="title">VM</span>16</span>, <span class="bibl"><span class="title">Aph.</span>4.29</span>, <span class="bibl"><span class="title">BGU</span>956.2</span> (iii A.D.); ῥ. πυρετώδη <span class="bibl">Hp.<span class="title">Fract.</span>34</span>.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0842.png Seite 842]] τό, 1) frigus, Frost, Kälte; Od. 5, 472; ὑπὸ λιμοῦ καὶ ῥίγους, Plat. Euthyphr. 4 d, u. öfter; λιμῷ καὶ ῥίγει μαχόμενος, Xen. Cyr. 6, 1, 16; Folgde; bes. Erstarren vor Frost, Frostschauer, Plat. Tim. 62 b; auch Fieberschauer, Sp. – 2) übrtr., das Schaudern, Entsetzen, Verabscheuen. – [Die Accentuation ῥίγος ist falsch, da ι lang ist.]
}}
{{ls
|lstext='''ῥῖγος''': -εος, τό, (ἴδε [[ῥιγέω]]) [[ψῦχος]], παγετός, Ὀδ. Ε. 472, Ἡρόδ. 6. 44, καὶ Ἀττ.˙ ὑπὸ λιμοῦ καὶ ῥίγους Πλάτ. Εὐθύφρων 4D·λιμῷ καὶ ῥίγει μαχόμενος Ξεν. Κύρ. 6. 1, 14˙ πληθ., ῥίγη καὶ θάλπη ὁ αὐτ. ἐν Οἰκ. 7, 23. 2) τὸ τρέμειν ἐκ τοῦ ψύχους, Πλάτ. Τίμ. 62Β˙ [[ὡσαύτως]], τὸ [[μετὰ]] τοῦ πυρετοῦ [[ῥῖγος]], Ἱππ. π. Ἀρχ. Ἰητρ. 15, Ἀφορ. 1250˙ ῥιγέα πυρετώδη ὁ αὐτ. ἐν Ἀγμ. 774.
}}
{{bailly
|btext=<i>ion.</i> -εος, <i>att.</i> -ους (τό) :<br />froid, gelée.<br />'''Étymologie:''' p. *Ϝρῖγος ; cf. <i>lat.</i> frigus.
}}
{{Autenrieth
|auten=εος (cf. frigus): [[cold]], Od. 5.472†.
}}
{{grml
|mltxt=το / ῥῑγος, ΝΜΑ<br /><b>ιατρ.</b> [[παροδικός]] [[τρόμος]], [[τρεμούλα]], που οφείλεται σε [[αίσθημα]] ψύχους και εμφανίζεται όταν ο [[οργανισμός]] υποβάλλεται σε απότομη [[πτώση]] της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος, [[οπότε]] [[είναι]] περιφερειακής προελεύσεως, [[καθώς]] και [[κατά]] την [[εισβολή]] εμπύρετων νόσων, όπως [[είναι]] οι λοιμώξεις, η [[πνευμονία]], η γρίππη κ.ά. («ῥίγη πυρετώδη», Ιπποκρ.)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>μτφ.</b> [[ανατρίχιασμα]] του σώματος που προκαλείται από έντονο [[συναίσθημα]] («ρίγ' ηδονής τ' αράθυμο [[κύμα]] της σάρκας φέρνει», Γρυπ.)<br /><b>αρχ.</b><br />[[ψύχος]], [[κρύο]], [[παγετός]] («ὑπὸ λιμοῡ καὶ ῥίγους... ἀποθνήσκει», <b>Πλάτ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Το [[ζεύγος]] [[ῥῖγος]]: [[ἔρριγα]] (<b>πρβλ.</b> [[γῆθος]]: <i>γέγηθα</i>) ανάγεται σε ΙΕ <i>srig</i>- «[[κρύο]], [[ψύχος]]» και αντιστοιχεί ακριβώς με τα λατ. <i>frigus</i> «[[ρίγος]], [[ψύχος]]»: <i>frigeo</i>].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ῥῖγος:''' -εος, τό, [[παγετός]], [[ψύχος]], Λατ. [[frigus]], σε Ομήρ. Οδ. κ.λπ.
}}
{{elru
|elrutext='''ῥῖγος:''' εος τό<br /><b class="num">1)</b> холод, стужа Hom., Her., Xen. etc.;<br /><b class="num">2)</b> озноб, дрожь ([[τρόμος]] καὶ ῥ. Plat.).
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: n.<br />Meaning: <b class="b2">frost, cold, shivering fit</b> (ε 472).<br />Compounds: Some compp., e.g. <b class="b3">ῥιγο-πύρετος</b> m. (<b class="b3">-ον</b> n.) <b class="b2">tertian fever, ague</b> (Gal., Ptol. a.o.) for older (Hp.) <b class="b3">πυρετὸς καὶ ῥῖγος</b> (Strömberg Wortstud. 85), <b class="b3">ἀ-ρριγής</b> (adv. <b class="b3">-γέως</b>) <b class="b2">not sensitive to cold</b> (Hp.); also <b class="b3">ἄ-ρ(ρ)ιγος</b> <b class="b2">id., not shivering</b> (Arist., Aret.) as <b class="b3">δύσ-ριγος</b> <b class="b2">to tolerate cold badly</b> (Hdt., Arist., Thphr.); both connected with <b class="b3">ῥιγέω</b> as e.g. <b class="b3">δύσ-φορος</b> with <b class="b3">φορέω</b>, <b class="b3">φέρω</b>. From it as denom. <b class="b3">ῥιγώω</b>, <b class="b3">-ῶσαι</b>, rarely w. <b class="b3">ἐπι-</b>, <b class="b3">ἐν-</b> a.o., <b class="b2">to freeze</b> (ξ 481), after the opposite <b class="b3">ἱδρώω</b> (not from <b class="b3">*ῥιγωσ-</b> with e.g. Schwyzer 724).<br />Derivatives: <b class="b3">ἔρριγα</b> perf. [[freeze]], [[congeal]], [[shudder]], aor. <b class="b3">ῥιγῆσαι</b> (ep. Il.), fut. <b class="b3">ῥιγήσω</b> (Ε 351), pres. <b class="b3">ῥιγέω</b> (Pi.); rarely w. <b class="b3">ἀπο-</b>, <b class="b3">ἐπι-</b>, <b class="b3">κατα-</b>. -- Primary comp. <b class="b3">ῥίγιον</b> [[colder]], [[ghastlier]], [[terribler]] (Hom., Hes., Semon.), sup. <b class="b3">ῥίγιστα</b> (Ε 873), <b class="b3">-ος</b>, <b class="b3">-ον</b> (A. R., Nic.). -- Further adj.: 1. <b class="b3">ῥιγεδανός</b> [[ghastly]], [[terrible]] (Τ 325, A. R., Opp.), after unknown example to <b class="b3">ῥιγος</b> or from <b class="b3">*ῥιγεδών</b>? (Chantraine Form. 362, Schwyzer 530, Specht Ursprung 199 a. 345); 2. <b class="b3">ῥιγαλέος</b> <b class="b2">id.</b> (Emp.); to <b class="b3">ῥῖγος</b> as <b class="b3">ἀργαλέος</b> to <b class="b3">ἄλγος</b> (Debrunner IF 23, 21, Benveniste Origines 46); 3. <b class="b3">ῥιγηλός</b> (<b class="b3">κατα-</b>) <b class="b2">id.</b> (ξ 226, Hes. Sc., Nic., Nonn. Ap), from <b class="b3">ἔριγα</b>, <b class="b3">ῥιγέω</b>; 4. <b class="b3">ῥιγώδης</b> <b class="b2">causing a shivering fit</b> (Hp., Gal.), from <b class="b3">ῥῖγος</b>; 5. `<b class="b3">Ρῖγμος</b> m. n. of a Thracian (Υ 485); to <b class="b3">ῥῖγος</b> as <b class="b3">θερμός</b> to <b class="b3">θέρος</b> (Risch $ 19f)?<br />Origin: IE [Indo-European] [1004] <b class="b2">*sriHg-os</b> [[cold]]<br />Etymology: With <b class="b3">ἔρριγα</b> : <b class="b3">ῥῖγος</b> agree <b class="b3">γέγηθα</b> : <b class="b3">γῆθος</b>, <b class="b3">λέληθα</b> : Dor. <b class="b3">λᾶθος</b>, with ablaut <b class="b3">γέγονα</b> : <b class="b3">γένος</b> a.o.; as <b class="b3">ῥίγιον</b> : <b class="b3">ῥῖγος</b> also e.g. <b class="b3">ἄλγιον</b> : <b class="b3">ἄλγος</b>, <b class="b3">κέρδιον</b> : <b class="b3">κέρδος</b> (Schwyzer 539). -- With <b class="b3">ῥῖγος</b> agrees exactly Lat. [[frīgus]] n. [[cold]], [[frost]], [[shivering]] when we posit IE <b class="b2">*sriHgos</b> n. Thus <b class="b3">ῥιγέω</b> = Lat. [[frīgeō]], but they may originate from parallel innovation. Further connection quite uncertain; s. WP. 2, 7 05 f. and W.-Hofmann s. [[frīgeō]] w. rich lit.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[ῥῖγος]], ος, εος, τό,<br />[[frost]], [[cold]], Lat. [[frigus]], Od., etc.
}}
{{FriskDe
|ftr='''ῥῖγος''': {rhĩgos}<br />'''Grammar''': n.<br />'''Meaning''': [[Frost]], [[Kälte]], [[Fieberschauer]] (seit ε 472).<br />'''Composita''' : Einige Kompp., z.B. [[ῥιγοπύρετος]] m. (-ον n.) [[Wechselfieber]], [[Fieberfrost]] (Gal., Ptol. u.a.) für älteres (Hp.) πυρετὸς καὶ [[ῥῖγος]] (Strömberg Wortstud. 85), [[ἀρριγής]] (Adv. -γέως) [[gegen Kälte nicht empfindlich]] (Hp.); auch ἄρ(ρ)ιγος ‘ds., nicht schauernd (Arist., Aret.) wie [[δύσριγος]] [[die Kälte schwer ertragend]] (Hdt., Arist., Thphr. usw.); beide an [[ῥιγέω]] angeschlossen wie z.B. [[δύσφορος]] an [[φορέω]], [[φέρω]]. Davon das Denom. ῥιγώω, -ῶσαι, vereinzelt m. ἐπι-, ἐν- u.a., [[frieren]] (seit ξ 481), nach dem Oppositum [[ἱδρώω]] (nicht von *ῥιγωσ- mit z.B. Schwyzer 724).<br />'''Derivative''': Daneben [[ἔρριγα]] Perf. [[friere]], [[erstarre]], [[schaudere]]. Aor. ῥιγῆσαι (ep. poet. seit Il.), Fut. ῥιγήσω (Ε 351), Präs. [[ῥιγέω]] (Pi.); ganz vereinzelt m. ἀπο-, ἐπι-, κατα-. — Primärer Komp. [[ῥίγιον]] [[frostiger]], [[schauderhafter]], [[schrecklicher]] (Hom. Hes., Semon.), Sup. ῥίγιστα (Ε 873), -ος, -ον (A. R., Nik.). —Sonstige Adj.: 1. [[ῥιγεδανός]] [[schauderhaft]], [[schrecklich]] (Τ 325, A. R., Opp. u.a.), nach unbek. Vorbild zu ῥιγος od. von *ῥιγεδών? (Chantraine Form. 362, Schwyzer 530, Specht Ursprung 199 u. 345); 2. [[ῥιγαλέος]] ib. (Emp.); zu [[ῥῖγος]] wie [[ἀργαλέος]] zu [[ἄλγος]] (Debrunner IF 23, 21, Benveniste Origines 46); 3. [[ῥιγηλός]] (κατα-) ib. (ξ 226, Hes. ''Sc''., Nik., Nonn. ''Ap''), von ἔριγα, [[ῥιγέω]]; 4. [[ῥιγώδης]] [[Fieberschauer verursachend]] (Hp., Gal.), von [[ῥῖγος]]; 5. Ῥῖγμος m. N. eines Thrakers (Υ 485); zu [[ῥῖγος]] wie [[θερμός]] zu [[θέρος]] (Risch PAR 19f)?<br />'''Etymology''' : Zu [[ἔρριγα]] : [[ῥῖγος]] stimmen [[γέγηθα]] : [[γῆθος]], [[λέληθα]] : dor. [[λᾶθος]], mit Ablaut [[γέγονα]] : [[γένος]] u.a.rn.; wie [[ῥίγιον]] : [[ῥῖγος]] noch z.B. ἄλγιον : [[ἄλγος]], κέρδιον : [[κέρδος]] (Schwyzer 539). — Mit [[ῥῖγος]] deckt sich genau lat. ''frīgus'' n. [[Kälte]], [[Frost]], [[Schauer]] bei Ansetzung von idg. *''srīgos'' n. Ebenso [[ῥιγέω]] = lat. ''frīgeō'', wobei indessen mit paralleler Neubildung zu rechnen ist. Weitere Anknüpfung ganz unsicher; s. WP. 2, 7 05 f. und W.-Hofmann s. ''frīgeō'' m. reicher Lit.<br />'''Page''' 2,654-655
}}