View source for ὄργυια

{{LSJ1
|Full diacritics=ὄργυιᾰ
|Medium diacritics=ὄργυια
|Low diacritics=όργυια
|Capitals=ΟΡΓΥΙΑ
|Transliteration A=órgyia
|Transliteration B=orguia
|Transliteration C=orgyia
|Beta Code=o)/rguia
|Definition=Att. [[ὄργυα|ὄργυᾰ]], ᾶς, <span class="title">IG</span>22.1672.9 ; Ion. [[ὀργυιή]], ῆς, ἡ (v. infr.): ([[ὀρέγω]]):—<span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> [[the length of the outstretched arms]], about [[six feet]] or [[one fathom]], ἕστηκε ξύλον . . ὅσον τ' ὄργυι' ὑπὲρ αἴης <span class="bibl">Il.23.327</span> ; τοῦ μὲν ὅσον τ' ὄργυιαν ἐγὼν ἀπέκοψα <span class="bibl">Od.9.325</span>, cf. <span class="bibl">10.167</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>2.3.19</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> more precisely, αἱ ἑκατὸν ὀργυιαὶ δίκαιαί εἰσι στάδιον ἑξάπλεθρον, ἑξαπέδου τῆς ὀργυιῆς μετρεομένης καὶ τετραπήχεος <span class="bibl">Hdt.2.149</span>, cf. <span class="bibl">4.41</span>,<span class="bibl">86</span>, <span class="bibl"><span class="title">PHal.</span> 1.98</span> (iii B. C.), <span class="bibl"><span class="title">POxy.</span>669.39</span> (iii A. D.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> [[rod for measuring land]], = <span class="bibl">91</span>/<span class="bibl">4</span> [[σπιθαμαὶ βασιλικαί]], Hero <b class="b2">*Geom</b>.4.11 :—poet. also [[ὀρόγυια]] (q.v.): in compds. <b class="b3">-ωρυγ-</b>, v. [[δεκώρυγος]]. (Proparox. in nom. and acc. sg., Hom. ll.cc. ; oxyt. or perispom. in other cases, cf. Hdn.Gr.<span class="bibl">2.613</span>, al. ; in Ion. the nom. and acc. sg. end in <b class="b3">-ᾰ, -ᾰν</b>, as in Att., Hom. ll.cc., the gen. and dat. sg. in <b class="b3">-ῆς, -ῇ</b> (acc. [[ὀργυιήν]] before consonant in <span class="bibl">Arat.69</span>,<span class="bibl">196</span>, is corrected to [[ὄργυιαν]] by Voss); [[ὀργυιά]], -άν</b> in late Gr., Hero l.c., etc.)</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0370.png Seite 370]] ἡ ([[ὀρέγω]]), nach Arcad. p. 100, 3 im plur. ὀργυιαί, in Prosa aber auch ὀργυιά accentuirt, bei Hom. rechtfertigt die Kürze der letzten Sylbe den Accent auf der drittletzten; – die [[Klafter]], der Raum zwischen den beiden ausgestreckten Armen; ὅσον τ' [[ὄργυια]], Il. 23, 327 Od. 9, 325; vgl. Xen. Mem. 2, 3, 19, χεῖρες, εἰ δέοι αὐτὰ τὰ [[πλέον]] ὀργυιᾶς διέχοντα ἅμα ποιῆσαι, οὐκ ἂν δύναιντο, πόδες δὲ οὐδ' ἂν ἐπὶ τὰ ὀργυιὰν διέχοντα ἔλθοιεν ἅμα. – Als bestimmtes Längenmaaß, = 4 πήχεις oder sechs Fuß, Her. 2, 149; 100 Orgyien bilden ein Stadion, 4, 41; Plin. übersetzt ulna. – Als Feldmaaß, eine Feldruthe, = 9<sup>1</sup>/<sub>4</sub> σπιθαμαὶ βασιλικαί oder παλαισταί, – Vgl. noch [[ὀρόγυια]].
}}
{{ls
|lstext='''ὄργυιᾰ''': ἢ ὀργυιά, Ἰωνικ. ὀργυιή, ῆς, ἡ, ([[ὀρέγω]], πρβλ. [[ἀγυιά]])· [[κυρίως]] τὸ [[μῆκος]] ἢ [[διάστημα]] τῶν ἐκτεταμένων [[ἑκατέρωθεν]] ὁριζοντίως βραχιόνων (ὡς φαίνεται ἔν τινι τῶν μαρμάρων τοῦ Pomfret ἐν Ὀξονίᾳ), δηλ. [[περίπου]] 6 πόδ. ἢ 1 μέτρ. καὶ 85 ἑκατοστ., ἕστηκε [[ξύλον]] ..., ὅσον τ’ ὄργυι’ Ἰλ. Ψ. 327· ὅσον τ’ ὄργυιαν ... ἀπέκοψα Ὀδ. Ι. 325, πρβλ. Κ. 167, Ξεν. Ἀπομν. 2. 3, 19. 2) τὸ ἀκριβὲς [[μῆκος]] ὡς [[μέτρον]] ὑπάρχει παρ’ Ἡροδ. 2. 149, ἑξαπέδου τῆς ὀργυιῆς μετρεομένης καὶ τετραπήχεος, καὶ προσθέτει ὅτι: 100 ὀργυιαὶ ἀποτελοῦσιν ἓν [[στάδιον]], πρβλ. 4. 41 καὶ 86· - ἀλλ’ ὁ Πλίν. τὸ μεταφράζει διὰ τοῦ ulna 10 πόδ. 3) χωρομετρική τις [[ῥάβδος]], = 9 ¼ σπιθαμαῖς βασιλικαῖς, Ἥρων Μαθημ. - Ποιητ. [[ὡσαύτως]] [[ὀρόγυια]], ὃ ἴδε. [[Κατὰ]] τὸν Ἀρκάδ. 98. 3, ἀείποτε [[ὄργυια]], ἀλλ’ ἐν τῇ ὀνομ. πληθ. ὀργυιαί. Εἶναι [[ὄργυια]] παρ’ Ὁμ.· ἀλλὰ παρὰ τοῖς πεζογράφοις τὸ ἑνικ. φαίρεται καὶ ὀργυιά· καὶ [[οὕτως]] Ἰων. ὀργυιὴ ἐν Ἀράτ. 169, Νικ. Θηρ. 169. Ἐν συνθέσει γίνεται ὠρυγ-, ἴδε [[δεκώρυγος]].
}}
{{bailly
|btext=ας (ἡ) :<br /><b>1</b> brasse, longueur des deux bras étendus de l’extrémité d’une main à l’autre;<br /><b>2</b> mesure de quatre coudées <i>ou</i> six pieds.<br />'''Étymologie:''' DELG [[ὀρέγω]].
}}
{{Autenrieth
|auten=(όρέγω): [[distance]] spanned by the outstretched [[arms]], [[fathom]].
}}
{{grml
|mltxt=η (ΑΜ ὀργυιά)<br /><b>βλ.</b> [[οργιά]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ὄργυιᾰ:''' Αττ. ὄργυᾰ-ᾶς, Ιων. <i>-<b>ή</b></i>, -ῆς, ἡ ([[ὀρέγω]], πρβλ. [[ἀγυιά]]), το [[μήκος]] των οριζοντίως τεντωμένων βραχιόνων, [[περίπου]] 6 πόδια, ή ένα μέτρο μήκους έξι ποδών, σε Όμηρ., Ηρόδ. (ο [[οποίος]] αναφέρει ότι 100 <i>ὀργυιαί</i> αποτελούν έναν [[στάδιο]]).
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: f.<br />Meaning: [[fathom]] (Ψ 327).<br />Other forms: (Att. inscr. <b class="b3">-υα</b>), also <b class="b3">ὀρόγυια</b> (Pi.), <b class="b3">-ᾶς</b>, <b class="b3">-ῆς</b>, pl. <b class="b3">αί</b> (cf. below).<br />Compounds: As 2. member beside regelar and usual <b class="b3">-όργυιος</b> (λ 312) also <b class="b3">δεκ-ώρυγος</b> <b class="b2">ten fathoms long</b> a.o. (X. Kyn. 2,5) with comp. length. and remarkable metathesis (cf. <b class="b3">-ώνυμος</b>).<br />Derivatives: <b class="b3">ὀργυι-αῖος</b> (AP), <b class="b3">-όεις</b> (Nic.), <b class="b2">a fathom long or wide</b>, <b class="b3">-όομαι</b> in (<b class="b3">δι-</b>, <b class="b3">περι-)ωργυιωμένος</b> <b class="b2">outstretched (a fathom wide)</b> (Ctes., Hipparch., Lyc.).<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]<br />Etymology: Subst. ptc. without reuplucation like <b class="b3">ἄγυια</b>, <b class="b3">ἅρπυια</b> (s. vv. w. lit.) a.o., from <b class="b3">ὀρέγω</b> (<b class="b3">-ομαι</b>? Fraenkel Glotta 32, 18) <b class="b2">stretch (the arms)</b> with vowel syncope conditioned by the oxytonesis (or ablaut) : <b class="b3">ὀρόγυια</b> (assim. from <b class="b3">*ὀρέγυια</b>?): <b class="b3">ὀργυιᾶς</b>, <b class="b3">-αί</b>; s. Schwyzer 255f., 381 a. 474 w. lit., also (on the meaning) 541 n. 5. Older lit. in Bq and WP. 2, 363. - The explanation as a perfect ptc. is rather difficult, both formally and semantic; for the old interpretation see Beekes Devel. 27f. Also the supposed archaic ablaut <b class="b3">ὄργυια</b> - <b class="b3">ὀρόγυια</b> is problematic; rather one thinks the o was anaptyctic, as Chantraine says in DELG ("semble secondaire"); anaptyxis is frequent in Pre-Greek (Furnée 378-385, esp. 381f.). The enaptyxis could also take the form <b class="b3">-ορυγ-</b> [from Pre-Greek <b class="b3">*αρυγ-</b>?], which explains the compound form <b class="b3">-ωρυγ-</b>, and the transition to <b class="b3">-υος</b> (Chantraine). Now that [[ἄγυια]] has proved to be a Pre-Greek word, this must also be assumed for our word. (Not in Furnée.)
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=ὄργυιᾰ, ορ [[ὀργυιά]], ionic -ή, ῆς, ἡ, [[ὀρέγω]], cf. ἀγυια]<br />the [[length]] of the outstretched [[arms]], [[about]] 6 feet, or 1 [[fathom]], Hom., Hdt. (who says that 100 ὀργυιαί make one [[stadium]]).
}}
{{FriskDe
|ftr='''ὄργυια''': {órguia}<br />'''Forms''': (att. Inschr. -υα), auch [[ὀρόγυια]] (Pi. u.a.), -ᾶς, -ῆς, pl. αί (vgl. unten)<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': [[Klafter]] (seit Ψ 327).<br />'''Composita''' : Als Hinterglied neben regelmäßigem und gewöhnlichem -όργυιος (seit λ 312) auch [[δεκώρυγος]] [[zehn Klafter lang]] u.a. (X. ''Kyn''. 2,5) mit komp. Dehnung und auffallender Metathese (vgl. -ώνυμος).<br />'''Derivative''': Davon [[ὀργυιαῖος]] (''AP''), -όεις (Nik.), ‘klafterlang, -breit’, -όομαι in (δι-, περι-)ωργυιωμένος ‘(klafterweit) ausgebreitet’ (Ktes., Hipparch., Lyk. u.a.).<br />'''Etymology''' : Reduplikationsloses subst. Ptz. wie ἄγυια, ἅρπυια (s. dd. m. Lit.) u.a., von [[ὀρέγω]] (-ομαι? Fraenkel Glotta 32, 18) ‘(die Arme) ausstrecken’ mit von der Oxytonese bedingter Vokalsynkope (nicht Ablaut) : [[ὀρόγυια]] (aus *ὀρέγυια assim.?): ὀργυιᾶς, -αί; s. Schwyzer 255f., 381 u. 474 m. Lit., auch (zur Bed.) 541 A. 5. Laryngalistische Ablautsbetrachtungen bei Austin Lang. 17, 88. Ält. Lit. auch bei Bq und WP. 2, 363.<br />'''Page''' 2,412
}}