View source for ἀσελγής

{{LSJ1
|Full diacritics=ἀσελγής
|Medium diacritics=ἀσελγής
|Low diacritics=ασελγής
|Capitals=ΑΣΕΛΓΗΣ
|Transliteration A=aselgḗs
|Transliteration B=aselgēs
|Transliteration C=aselgis
|Beta Code=a)selgh/s
|Definition=ές, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">licentious, wanton, brutal</b>, <span class="bibl">And.4.40</span> (Sup.), <span class="bibl">D.2.19</span> (Comp.); εἰς ἔμ' ἀ. καὶ βίαιος <span class="bibl">Id.21.128</span>, cf. <span class="bibl">Is.8.43</span>; σκῶμμα <span class="bibl">Eup.244</span>: generally, [[outrageous]], ἄνεμος <span class="bibl">Id.320</span>. Adv. <b class="b3">-γῶς, πίονες</b> [[extravagantly]] fat, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pl.</span>560</span>; ἀ. ζῆν <span class="bibl">D.36.45</span>; ἀ. διακείμενος <span class="bibl">Lys.24.15</span>; ἀ. τινὶ χρῆσθαι <span class="bibl">D.9.35</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> [[lascivious]], [[lewd]], <span class="bibl">Jul.<span class="title">Caes.</span>315c</span>.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0369.png Seite 369]] ές (wird von den Alten von. Σέλγη, einer pisidischen Stadt, abgeleitet, vgl. [[θέλγω]], schwelgen), ausgelassen, [[σκῶμμα]] Eupol. Ath. VI, 237 a; ausschweifend, wollüstig, auch frech u. übermüthig, = ὑβρίζων, Dem. 24, 143; Pol. 8, 12, 9; gew. von Männern; von Weibern erst Sp., wie Luc. u. Plut. – Nach B. A. 451 = [[σφοδρός]], [[βίαιος]], [[πνῖγος]], Phereer.; [[ἄνεμος]] Eupol. Poll. 1, 111. – Am häufigsten im adv., ἀσελγῶς, πίονες Ar. Plut. 560; διακεῖσθαι Lys. 24, 15; = παρανόμως Is. 10, 11; καὶ πολυτελῶς ζῆν Dem. 59, 30; καὶ προπετῶς χρῆσθαι αὐτῷ ibid. 33; προπηλακίζεσθαι ibid. 35.
}}
{{ls
|lstext='''ἀσελγής''': -ές, [[ἀκόλαστος]], [[αἰσχρός]], [[κτηνώδης]], Ἀνδοκ. 34. 23, Ἰσαῖος 73. 42, Δημ. 23. 19· [[μετὰ]] τοῦ, [[βίαιος]], εἰ μὲν [[τοίνυν]]... εἰς ἐμὲ μόνον ἀσελγὴς οὕτω καὶ [[βίαιος]] ἐγεγόνει, ὁ αὐτ. 556. 21, Ἰσαῖος 73. 42· σκῶμμ’ ἀσελγὲς Εὔπολ. ἐν «Προσπαλτίοις» 2· [[καθόλου]], [[βίαιος]], [[σφοδρός]], [[ἄνεμος]] Εὔπολ. ἐν Ἀδήλ. 25: - Ἐπίρρ., ἀσελγῶς πίονες, καθ’ ὑπερβολὴν παχεῖς, Ἀριστοφ. Πλ. 560· ἀσελγῶς ζῆν Δημ. 958. 16· ἀσελγῶς διακεῖσθαι Λυσ. 169. 32· ἀσελγῶς τινι χρῆσθαι Δημ. 120. 10. ΙΙ. [[λάγνος]], [[μάχλος]], ἰδίως ἐπὶ γυναικῶν, Ἰωσήπ. Ἰουδ. Π. 1. 22, 3, Λοβ. Φρύν. 184, (Ἴσως ἐκ τοῦ [[θέλγω]], κατὰ μετατροπὴν τοῦ θ εἰς σ: παραβάλλουσι τὴν λέξιν πρὸς τὸ [[σαλάκων]]).
}}
{{bailly
|btext=ής, ές :<br /><b>1</b> grossier, violent;<br /><b>2</b> licencieux, impudique;<br /><i>Cp.</i> ἀσελγέστερος, <i>Sp.</i> ἀσελγέστατος.<br />'''Étymologie:''' DELG ? -- Babiniotis hyp. non démontrée : ἀ- prosth., [[θέλγω]].
}}
{{DGE
|dgtxt=-ές<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>de fenómenos naturales [[violento]] [[ἄνεμος]] Eup.345, τὸ πνῖγος Pherecr.191.<br /><b class="num">2</b> de pers. y abstr. en rel. c. la conducta [[insolente]] ἀ. ὢν καὶ [[βίαιος]] Is.8.43, τῶν θαυματοποιῶν ἀσελγέστεροι ὄντες D.2.19, εἰς ἔμ' ἀ. ... καὶ [[βίαιος]] ἐγεγόνει D.21.128, οἱ Θεσσαλοί Theopomp.Hist.162, σκῶμμα Eup.261, [[βλασφημία]] Plu.<i>Them</i>.21, λοιδορία Philostr.<i>VS</i> 491<br /><b class="num">•</b>neutr. plu. sup. como adv., Hyp.<i>Eux</i>.29, Philostr.<i>VA</i> 3.20<br /><b class="num">•</b>subst. ὁ ἀ. [[persona insolente]] τοὺς ἀσελγεστάτους νομιμωτέρους ποιήσετε And.4.40, τις τῶν ἀσελγεστέρων Philostr.<i>VS</i> 620.<br /><b class="num">3</b> [[depravado]], [[licencioso]] οὐδὲν ἄδικον οὐδ' ἀσελγὲς ἐπετήδευσαν Plb.8.10.9, πολλὰ ποιεῖν ἀσελγῆ Plb.29.13.1, πολλὰ πραξάντων ἀσελγῆ καὶ εἰπόντων Plu.2.189c<br /><b class="num">•</b>[[impúdico]] [[γυνή]] Hierocl.<i>Facet</i>.244, cf. D.P.<i>Au</i>.1.11, μνηστῆρες D.Chr.2.47, ἀνδρῶν ἀσελγῶν ἀπρεπῆ μαθήματα Amph.<i>Seleuc</i>.81, cf. Plu.2.88d, D.Chr.3.33, ἀσελγὲς αἰσχρότητος ἐργαστήριον Amph.<i>Seleuc</i>.87<br /><b class="num">•</b>de abstr. [[βίος]] Ph.1.255.<br /><b class="num">II</b> adv. -ῶς<br /><b class="num">1</b> [[insolente]], [[abusivamente]] de unos hijos παρανόμως καὶ ἀ. ἔχουσι τὰ τῆς μητρὸς χρήματα Is.10.11, ἅπασιν ἀ. οὕτω χρῆσθαι D.9.35, ἐγέλα ἀ. D.Chr.1.81, ἄγριος ταῦρος γενομένος ... ἀ. παρὰ φύσιν D.Chr.2.73<br /><b class="num">•</b>[[excesivamente]] ὑβριστής εἰμι καὶ [[βίαιος]] καὶ λίαν ἀ. διακείμενος Lys.24.15, πίονές εἰσιν ἀ. Ar.<i>Pl</i>.560.<br /><b class="num">2</b> [[depravadamente]] καὶ ταῖς ἡδοναῖς οὕτως ἀ. ἐχρήσατο Theopomp.Hist.192, ζῇς ἀ. ὥστε τοὺς ἀπαντῶντας αἰσθάνεσθαι D.36.45, cf. Plu.2.801a.<br /><br /><b class="num">• Etimología:</b> Etim. desc. Se propone deriv. de θέλγω y α- < *<i>n̥</i>-.
}}
{{grml
|mltxt=-ές (AM [[ἀσελγής]], -ές)<br />ο [[ακόλαστος]], ο [[λάγνος]]<br /><b>αρχ.</b><br />ο [[αδιάντροπος]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αβέβαιης ετυμολ. Η [[υπόθεση]], [[κατά]] την οποία η λ. [[ασελγής]] αποτελεί βοιωτικό [[δάνειο]] <span style="color: red;"><</span> [[αθελγής]] («[[τρελός]]») <span style="color: red;"><</span> [[θέλγω]] «[[αποβλακώνω]] [[μαγεύω]]», όπου το <i>α</i>- πιθ. συνεσταλμένη [[βαθμίδα]] του <i>εν</i>-, δεν [[είναι]] ικανοποιητική. Επίσης, η [[σύνδεση]] της λ. με λεττιτ. <i>tulrums</i>, «[[οίδημα]], όγκος» ή με αρμ. <i>elc</i> «κατεστραμμένος, [[κακός]]», <i>z</i>-<i>elc</i> «[[άσωτος]] [[ακόλαστος]]» [[είναι]] φωνητικά αδύνατη. Ο τ. [[ασελγής]] χρησιμοποιείται ευρύτατα στην αττική διάλεκτο (κωμικοί, ρήτορες, [[Πλάτων]]) για να χαρακτηρίσει τον άνθρωπο που κατέχεται από αισχρή και αχαλίνωτη [[ορμή]], από [[ακολασία]], ενώ με τη [[σημασία]] «[[άσεμνος]]» απαντά σε μεταγενέστερους χρόνους.<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[ασέλγεια]], [[ασελγώ]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[ασελγαίνω]]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ἀσελγής:''' -ές, [[ασελγής]], [[λάγνος]], [[ακόλαστος]], [[βίαιος]], σε Δημ.· επίρρ., [[ἀσελγῶς]] πίονες, υπερβολικά παχείς, χοντροί, σε Αριστοφ.· [[ἀσελγῶς]] [[ζῆν]], σε Δημ. (προέλ. από <i>-σελγής</i> είναι αμφίβ.).
}}
{{elru
|elrutext='''ἀσελγής:'''<br /><b class="num">1)</b> разнузданный, наглый, грубый Isae., Dem., Arst., Polyb., Plut.;<br /><b class="num">2)</b> распущенный, распутный Plut., Luc.
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: adj.<br />Meaning: [[licentious]], [[wanton]], [[unconstrained]] (Lys.).<br />Other forms: Unclear <b class="b3">ἀσάλγαν ὕβριν</b>, <b class="b3">ἀμέλειαν</b> and <b class="b3">ἀσαλγάνας φοβερός</b>, <b class="b3">εἴρηκε δε οὔτως παραβαρβαρίζων</b> H.; as the final remark says, this may be just a vulgar or [[barbarian]] pronunciation.<br />Derivatives: <b class="b3">ἀσέλγεια</b> [[licentiousness]] (Pl..). Denom. <b class="b3">ἀσελγαίνω</b> <b class="b2">behave as a ἀσελγής </b> (D.).<br />Origin: XX [etym. unknown]<br />Etymology: Unknown. See Havers IF 28, 194ff. (Boeotian for <b class="b3">*ἀθελγής</b>; meaning difficult; <b class="b3">α-</b> from zero grade of <b class="b3">ἐν</b>). As to the glosses, <b class="b3">α</b>\/<b class="b3">ε</b> is frequent in Pre-Greek words, <b class="b3">ἀσαλγα</b> may be a Pre-Greek <b class="b3">φορματιον</b> = <b class="b3">ἀσελγεία</b>, the form of the second gloss is unexplained (as is the meaning). I am not sure whether the conclusion of substr. origin is allowed.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[The [[origin]] of -σελγής is [[uncertain]].]<br />[[licentious]], [[wanton]], [[brutal]], Dem.:—adv., [[ἀσελγῶς]] πίονες [[extravagantly]] fat, Ar.; ἀς. ζῆν Dem.
}}
{{FriskDe
|ftr='''ἀσελγής''': {aselgḗs}<br />'''Meaning''': [[ausgelassen]], [[schwelgerisch]], [[frech]] (att.).<br />'''Derivative''': Davon [[ἀσέλγεια]] [[Ausgelassenheit]] (att., hell.). Denominatives Verb [[ἀσελγαίνω]] (wie [[ὑγιαίνω]] zu [[ὑγιής]] usw.) [[ἀσελγής]] sein]] (att.); vereinzelt [[ἀσελγέω]] (Sch.); davon wahrscheinlich unabhängig (vgl. Chantraine Formation 178) [[ἀσέλγημα]] (Plb., Pap. u. a.). — Unerklärte Nebenform: [[ἀσάλγαν]]· ὕβριν, ἀμέλειαν; [[ἀσαλγάνας]]· [[φοβερός]] H.; vgl Havers IF 28, 194ff.<br />'''Etymology''' : Mehrere vergebliche Erklärungsversuche: Havers l. c. (: böotisch für *ἀθελγής; Bedeutung nicht günstig); Prellwitz KZ 47, 295f. (: lett. ''tulzums'' [[Geschwulst]] usw. [?]); Pisani KZ 68, 163f. (: arm. ''eɫc'' [[verdorben]], [[schlecht]], ''z''-''eɫc'' [[ausschweifend]], [[unzüchtig]]; lautlich unmöglich).<br />'''Page''' 1,161
}}