View source for βίος

{{LSJ1
|Full diacritics=βίος
|Medium diacritics=βίος
|Low diacritics=βίος
|Capitals=ΒΙΟΣ
|Transliteration A=bíos
|Transliteration B=bios
|Transliteration C=vios
|Beta Code=bi/os
|Definition=[ῐ], ὁ, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> [[life]], i. e. not animal life (ζωή), but <b class="b2">mode of life</b> (cf. εἰ χρόνον τις λέγοι ψυχῆς ἐν κινήσει μετα βατικῇ ἐξ ἄλλου εἰς ἄλλον βίον ζωὴν εἶναι <span class="bibl">Plot.3.7.11</span>), <b class="b2">manner of living</b> (mostly therefore of men, v. <span class="bibl">Ammon. p.32</span> V.; but also of animals, διεχώριζον ζῴων τε βίον δένδρων τε φύσιν <span class="bibl">Epicr.11.14</span>, cf. <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>3.11.6</span>, etc.; also ζῆν φυτοῦ βίον <span class="bibl">Arist. <span class="title">GA</span>736b13</span>); ζώεις δ' ἀγαθὸν βίον <span class="bibl">Od. 15.491</span>; ἐμὸν βίον ἀμφιπολεύειν <span class="bibl">18.254</span>; αἰῶνα βίοιο <span class="bibl">Hes.<span class="title">Fr.</span>161</span>; τὸν μακρὸν τείνειν βίον <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>537</span> (lyr.); ὁ καθ' ἡμέραν β. <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span>1364</span>; βίον διαγαγεῖν <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pax</span> 439</span>; τελεῖν <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>1114</span>; διατελεῖν <span class="bibl">Isoc.6.45</span>; <b class="b3">διέρχεσθαι βίου τέλος</b> dub.in <span class="bibl">Pi.<span class="title">I.</span>4(3).5</span>; τελευτᾶν <span class="bibl">Isoc.4.84</span>; ὑπ' ἄλλου τελευτῆσαι β. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>870e</span>; ἐπειδὰν τοῦ ἀνθρωπίνου βίου τελευτήσω <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>8.7.17</span>; τέρμα βίου περᾶν <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>1530</span>; ὁδὸς βίου <span class="bibl">Isoc.1.5</span>, cf. <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>2.1.21</span>; διὰ βίου <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pol.</span>1272a37</span>; prov., <b class="b3">ὁ ἐπὶ Κρόνου βίος</b> 'the Golden Age', <span class="bibl">Id.<span class="title">Ath.</span>16.7</span>; so Ταρτησσοῦ β. <span class="bibl">Him.<span class="title">Ecl.</span>10.11</span>; β. ζωῆς <span class="bibl">Pl.<span class="title">Epin.</span>982a</span> (cf. [[βιοτή]]) ; ζῆν θαλάττιον β. <span class="bibl">Antiph.100</span>; ἀμέριμνον ζῆν β. <span class="bibl">Philem.92.8</span>; λαγὼ β. ζῆν δεδιὼς καὶ τρέμων <span class="bibl">D.18.263</span>; σκληρὸς τῷ β. <span class="bibl">Men.<span class="title">Georg.</span>66</span>: rarely in pl., <span class="bibl">Alex.116.6</span> and <span class="bibl">11</span>, <span class="bibl">Men.855</span>; <b class="b3">τίνες καὶ πόσοι εἰσὶ β</b>.; <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>733d</span>, cf. <span class="bibl">Arist.<span class="title">EN</span>1095b15</span>, <span class="bibl"><span class="title">Pol.</span>1256a20</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> in Poets sts. = [[ζωή]], βίον ἐκπνέων <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>1517</span> (lyr.); ἀποψύχειν <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>1031</span>; φείδεσθαι βίου <span class="bibl">Id.<span class="title">Ph.</span>749</span>; <b class="b3">νοσφίζειν τινὰ βίου</b> ib.<span class="bibl">1427</span>, etc. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> [[lifetime]], ἐς τὸν ἅπαντα ἀνθρώπων β. <span class="bibl">Hdt.6.109</span>; τῶν ἐπὶ τοῦ σοῦ β. γεγονότων λόγων <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phdr.</span> 242a</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">PMagd.</span>18.7</span> (iii B. C.), etc. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> <b class="b2">livelihood, means of living</b> (in Hom. <b class="b3">βίοτος</b>), βίος ἐπηετανός <span class="bibl">Hes.<span class="title">Op.</span>31</span>, <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>6.10</span>; <b class="b3">τὸν βίον κτᾶσθαι, ποιεῖσθαι, ἔχειν ἀπό τινος</b>, to make one's [[living]] off, to [[live]] by a thing, <span class="bibl">Hdt.8.106</span>, <span class="bibl">Th.1.5</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">Oec.</span>6.11</span>; ἀπεστέρηκας τὸν βίον τὰ τόξ' ἑλών <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>931</span>, cf. <span class="bibl">933</span>, <span class="bibl">1282</span>; κτᾶσθαι πλοῦτον καὶ βίον τέκνοις <span class="bibl">E. <span class="title">Supp.</span>450</span>; <b class="b3">πλείον' ἐκμοχθεῖν β</b>. ib.<span class="bibl">451</span>; <b class="b3">β. πολύς</b> ib.<span class="bibl">861</span>; ὀλίγος <span class="bibl">Ar. <span class="title">Pl.</span>751</span>; βίον κεκτημένος <span class="bibl">Philem.99.4</span>; <b class="b3">ὁ ῐδιος β</b>. private [[property]], <span class="title">AJA</span>17.29 (i B. C.), cf. <span class="title">SIG</span>762.40, <span class="bibl">Iamb.<span class="title">VP</span>30.170</span>; <b class="b3">β. Δημήτριος</b>, = [[corn]], <span class="bibl">A.<span class="title">Fr.</span>44</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">III</span> <b class="b2">the world we live in</b>, 'the world', <b class="b3">οἱ ἀπὸ τοῦ β</b>., opp. <b class="b2">the philosophers</b>, <span class="bibl">S.E.<span class="title">M.</span>11.49</span>; simply ὁ βίος <span class="bibl">Id.<span class="title">P.</span>1.211</span>; <b class="b3">ὁ β. ὁ κοινός</b> ib. <span class="bibl">237</span>; μυθικὰς ὑποθέσεις ὧν μεστὸς ὁ β. ἐστί <span class="bibl">Ph.1.226</span>; <b class="b3">ἐκκαθαίρειν τὸν β</b>., of Hercules, <span class="bibl">Luc.<span class="title">DDeor.</span>13.1</span>; <b class="b3">τὸν βίον μιμούμενοι</b>, of comic poets, Sch. Heph.<span class="bibl">p.115C.</span>; also, 'the public', ἵνα ὁ β. εἰδῇ τίνα δεῖ μετακαλεῖσθαι <span class="bibl">Sor.1.4</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">IV</span> <b class="b2">settled life</b>, almost, = [[abode]], ἐν τῇ Θρᾳκίᾳ νήσῳ βίους ἱδρύσαντο <span class="bibl">D.H.1.68</span>, cf. <span class="bibl">72</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">V</span> [[a life]], [[biography]], as those of <span class="bibl">Plu., <span class="title">Thes.</span>1</span>, cf. <span class="bibl">Ph.2.180</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">VI</span> [[caste]], διεῖλε τὸ πλῆθος εἰς τέτταρας β. <span class="bibl">Str.8.7.1</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">VII</span> <b class="b2">wine made from partly dried unripe grapes</b>, <span class="bibl">Plin.<span class="title">HN</span>14.77</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">VIII</span> Astrol., <b class="b2">the second region</b>, Paul.Al.<span class="title">L.</span>2. (Cf. Skt. <b class="b2">jīv´s</b> 'alive', <b class="b2">j[imacracute]vati</b> 'live', Lat. [[uīvus]], etc.)</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0445.png Seite 445]] ὁ, das [[Leben]]; eigentlich Nebenform von βία, die [[Lebenskraft]], die Stärke; vgl. [[ζάλος]] [[ζάλη]], [[κύμβος]] [[κύμβη]], [[πέτρος]] [[πέτρα]], [[πλάνος]] [[πλάνη]], [[πύλος]] [[πύλη]], [[ὕδρος]] [[ὕδρα]], [[χλόος]] [[χλόα]], [[χνόος]] [[χνόη]], [[χρόος]] [[χρόα]], [[χύτρος]] [[χύτρα]]; [[αἶθρος]] αἴθρα, [[κοῖτος]] [[κοίτη]], [[οἶμος]] [[οἴμη]]; [[χῶρος]] [[χώρα]]; [[σφαῖρος]] [[σφαῖρα]]; [[δραγμός]] [[δραγμή]], [[δεσμός]] [[δεσμή]] oder [[δέσμη]]; ἄνδραχνος [[ἀνδράχνη]], [[ἕσπερος]] [[ἑσπέρα]], [[θάλαμος]] [[θαλάμη]], [[κάλαμος]] [[καλάμη]], [[στέφανος]] [[στεφάνη]], [[χάραδρος]] [[χαράδρα]]. Bei Hom. [[βίος]] dreimal: Odyss. 15, 491 ἀνδρὸς δώματ' ἀφίκεο ἠπίου, ὃς δή τοι παρέχει βρῶσίν τε πόσιν τε [[ἐνδυκέως]], ζώεις δ' ἀγαθὸν βίον; 18, 254. 19, 127 εἰ κεῖνός γ' ἐλθὼν τὸν ἐμὸν βίον ἀμφιπολεύοι, μεῖζόν κε [[κλέος]] εἴη ἐμὸν καὶ [[κάλλιον]] [[οὕτως]]. Bei den Folgenden: 1) das [[Leben]], von Pind. an, bei Tragg., u. in Prosa überall. Nach den Gramm. von ζωή, dem bloßen Existiren eines Geschöpfes, so unterschieden, daß es nur das Leben vernünftiger Wesen bezeichnet; doch sagt Xen. Mem. 3, 11, 6 [[βίος]] φαλάγγων; Nicarch. 17 (XI, 397) ἡμιόνων; – [[Lebenszeit]], Lebensdauer, im Ggstz von [[θάνατος]]; sehr gew. βίον ζῆν, διάγειν, διατελεῖν, διατρίβειν, διεξάγειν, διέρχεσθαι; Ggstz τελευτᾶν; s. auch ἀποῤῥηγνύναι, ἀποψύχειν, ἐκλείπειν, ἐκπλῆσαι, καταστρέφειν, μεταλλάττειν; – ἐπὶ τοῦ σοῦ βίου, bei deinen Lebzeiten, Plat. Phaedr. 242 a; pleon. ζωῆς [[βίος]] Epinom. 982 a; Plut. Consol. Apoll. p. 350. – 2) das Leben u. [[Wirken]], [[Lebensart]], Lebenswandel, VLL. [[ἐπιτήδευμα]]; vgl. B. A. 30, der β. θαλάττιος, [[ῥητορικός]] aufführt; Arist Eth. Nic. 1, 5 [[βίος]] [[ἀπολαυστικός]], [[πολιτικός]], [[θεωρητικός]]; vgl. Plat. Legg. V, 733 d u. sonst; Gewerbe, D. Hal. 2, 28. – 3) [[Lebensunterhalt]], [[ἐπηετανός]] Hes. O. 31; βίον ἔχειν 42; βίον καὶ πλοῦτον κτᾶσθαι Eur. Suppl. 450; ἀπ' ἔργων ἀνοσίων Her. 8, 106; [[ἑτέρωθεν]] Aeschin. 1, 195; βίον πορίζειν τινί Ar. Vesp. 706; [[ὁπόθεν]] βίον ἕξει Plut. 534; βίον ποιεῖσθαι [[ἐντεῦθεν]] Thuc. 1, 5, davon leben; ἀπὸ γεωργίας Xen. Oec. 6, 11; ἀπὸ θαλάσσης ἔχειν Plut. Symp. 8, 8, 2; βίον συλλέγεσθαι ἀπό τινος Plat. Legg. XI, 936 b; ἀγείρειν Theocr. 14, 40; ὁ [[βίος]] αὐτοῖς ἀπὸ τῆς θαλάττης Xen. Hell. 7, 1, 2; von Thieren, Mem. 3, 11, 6. – 4) bei Arist. u. bes. Sp., wie Luc. Tim. 4, 25 Hel. 1, 6, die <b class="b2">Lebenden, die Welt</b>; Gramm. ἐν u. παρὰ τῷ βίῳ, im <b class="b2">gewöhnlichen Leben</b>, vgl. B. A. 113, 25 καθ' οὗ ὁ [[βίος]] τάσσει, der gew. Sprachgebrauch. – 5)<b class="b2"> Wohnort</b>, βίους ἱδρύσαντο Dion. Hal. 1, 68. – 6)<b class="b2"> Lebensbeschreibung</b>, Plut.
}}
{{ls
|lstext='''βίος''': ὁ, οὐχὶ ἡ τῶν ζῴων [[ἔμψυχος]] [[ὕπαρξις]] (ζωή), ἀλλὰ [[κατάστασις]] ζωῆς, [[τρόπος]] ζωῆς, (διὸ καὶ κατὰ τὸ πλεῖστον ἐπὶ τῶν ἀνθρώπων, ἴδε Ἀμμών. σ. 30· διεχώριζον ζῴων τε βίον δένδρων τε φύσιν Ἐπικρ. ἐν Ἀδήλ. 1. 14· ἀλλ. ἴδε Ξεν. Ἀπομν. 3. 11, 6), ζώεις δ’ ἀγαθὸν βίον Ὀδ. Ο. 491· ἐμὸν βίον ἀμφιπολεύειν Σ. 254., Τ. 127· αἰῶνα βίοιο Ἡσ. Ἀποσπ. 172. 1 Gottl.· – ἀκολούθως παρ’ ἅπασι τοῖς συγγραφεῦσι, τὸν μακρὸν β. τείνειν Αἰσχύλ. Πρ. 537· ὁ καθ’ ἡμέραν β. Σοφ. Ο. Κ. 1364· βίον διάγειν Ἀριστοφ. Εἰρ. 439· τελεῖν Σοφ. Ἀντ. 1114· διατελεῖν Ἰσοκρ. 125Β· διέρχεσθαι Πίνδ. Ι. 4. 7· τελευτᾶν Ἰσοκρ., Πλάτ., κτλ.· [[τέρμα]] βίου περᾶν Σοφ. Ο. Τ. 1530· ὁδὸς βίου Ἰσοκρ. 2Α, πρβλ. Ξεν. Ἀπομν. 2. 1, 21· διὰ βίου Ἀριστ. Πολ. 2. 10, 11, κτλ. – [[ὡσαύτως]], [[βίος]] ζωῆς Πλάτ. Ἐπινομ. 982Α· οὕτω, ζόας βιοτὰ Εὐρ. Ἡρ. Μαιν. 664· ζῆν θαλάττιον βίον Ἀντιφ. Ἐφεσ. 1· ἀμέριμνον ζῆν βίον Φιλήμ. ἐν Ἀδήλ. 7. 8· λαγὼ βίον ἔζης δεδιὼς καὶ τρέμων Δημ. 314. 21· σπαν. κατὰ πληθ., Αἰσχύλ. Ἀποσπ. 41, Ἄλεξ. Κυβ. 1. 6 καὶ 11, Μένανδ. ἐν Ἀδήλ. 291· τίνες καὶ πόσοι εἰσὶ βίοι; Πλάτ. Νόμ. 733D, πρβλ. Ἀριστ. Ἠθ. Ν. 1. 5, 3, Πολ. 1. 8, 4 κἑξ. 2) [[ἐνίοτε]] παρὰ ποιηταῖς = ζωή, βίον ἐκπνεῖν Αἰσχύλ. Ἀγ. 1517· ἀποψύχειν Σοφ. Αἴ. 1031· φείδεσθαι βίου ὁ αὐτ. Φ. 749· νοσφίζειν τινὰ βίου [[αὐτόθι]] 1427, κτλ. 3) ἡ [[διάρκεια]] τῆς ζωῆς, ὁ [[χρόνος]] τῆς ζωῆς, Ἡρόδ. 6. 109, Πλάτ. Φαίδρ. 242Α. ΙΙ. τὰ μέσα πρὸς ζωήν, εἰσόδημα, [[περιουσία]], κτλ. (παρ’ Ὁμ. [[βίοτος]]), [[βίος]] ἐπηετανὸς Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 31, Πίνδ. Ν. 6. 19· τὸν βίον κτᾶσθαι, ποιεῖσθαι, ἔχειν ἀπό τινος, πορίζομαι τὰ πρὸς τὸ ζῆν ἔκ τινος, ἀποζῶ ἔκ τινος πράγματος, Ἡρόδ. 8. 106, Θουκ. 1. 5, κτλ.· ἀπεστέρηκας τὸν βίον, δηλ. τὸ [[τόξον]] καὶ τὰ βέλη του, Σοφ. Φ. 931, πρβλ. 933, 1282 (ἴδε [[βιοστερής]])· κτᾶσθαι πλοῦτον καὶ βίον τέκνοις Εὐρ. Ἱκέτ. 450· πλείον’ ἐκμοχθεῖν β. [[αὐτόθι]] 451· β. πολὺς 861· [[ὀλίγος]] Ἀριστοφ. Πλ. 751. ΙΙΙ. ὁ [[κόσμος]] ἐν ᾧ ζῶμεν· οἱ ἀπὸ τοῦ βίου, [[ἐναντίον]] τοῦ οἱ φιλόσοφοι, Σέξτ. Ἐμπ. Μ. 11. 49· ἐκκαθαίρειν τὸν β., ἐπὶ τοῦ Ἡρακλέους, Λουκ. Θ. Διαλ. 13. 1. IV. [[κατοικία]], [[κατοίκησις]], [[διαμονή]], ἐν Θρᾳκίᾳ βίους ἱδρύσαντο Διον. Ἁλ. 1. 68, 72. V. [[βιογραφία]], [[ἔκθεσις]] τοῦ βίου τινός.., οἷαι αἱ τοῦ Πλουτάρχου, ὃ ἴδε, Θησ. 1, πρβλ. Φίλωνα 2. 180. (Ἐκ τῆς αὐτῆς ῥίζης παράγονται τὰ [[βιοτή]], [[βίοτος]], [[βιόω]], Λατ. vivo, vivus, vita, victus, ἴδε ζάω· πρβλ. Σανσκρ. giv, ģivâmi (vivo) ģivi-
}}
{{bailly
|btext=ου (ὁ) :<br /><b>I.</b> vie, <i>càd</i> :<br /><b>1</b> la vie en soi, l’existence : ὁ καθ’ ἡμέραν [[βίος]] SOPH la vie de chaque jour ; [[ζώειν]] ἀγαθὸν βίον OD vivre d’une vie heureuse ; λάγω βίον [[ζῆν]] DÉM vivre une vie de lièvre (toujours tremblant et craintif);<br /><b>2</b> temps de la vie, durée de la vie;<br /><b>3</b> condition de vie, genre de vie;<br /><b>4</b> <i>p. ext. c.</i> [[ζωή]] souffle de vie;<br /><b>II.</b> moyen de vivre, moyens d’existence, ressources pour vivre ; [[βίος]] [[ὀλίγος]] AR ressources pour vivre modiques ; βίον ἔχειν [[ἀπό]] τινος XÉN vivre de qch (de l’agriculture, <i>etc.</i>) ; βίον ποιεῖσθαι THC se procurer des ressources pour vivre ; ἀποστερεῖν τὸν βίον SOPH enlever (à qqn) le moyen de vivre ; fortune ; <i>◊ prov.</i> [[βίος]] βίου δεόμενος [[οὐκ]] ἔστιν [[βίος]] la vie sans moyens de vivre, ce n’est pas une vie;<br /><b>III.</b> récit d’une vie, biographie ; Βίοι παράλληλοι « Vies mises en parallèle », <i>titre d’un ouvrage de Plutarque</i>.<br />'''Étymologie:''' R. ΒιϜ &gt; Βι, vivre ; <i>lat.</i> vivo, vita, etc.
}}
{{Autenrieth
|auten=[[life]]. (Od.)
}}
{{Slater
|sltr=<b>βῐος</b> (βίου, -ῳ, -ον) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[life]] <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>a</b> [[span]], [[length]] of [[life]]. μή, φίλα ψυχά, βίον ἀθάνατον σπεῦδε (P. 3.61) ταύτας δὲ [[μήποτε]] τιμᾶς ἀμείρειν γονέων βίον πεπρωμένον (i. e. = γονέας πεπρωμένον βίον διάγοντας) (P. 6.27) [[δόλιος]] γὰρ αἰὼν ἐπ' [[ἀνδράσι]] κρέμαται, ἑλίσσων βίου πόρον (Tricl: βιότου codd.) (I. 8.15) ἐπὶ [[γῆρας]] ἱξέμεν βίου (Pae. 6.117) μηδἀμαύρου τέρψιν ἐν βίῳ fr. 126. [[οἶδε]] μὲν βίου τελευτάν, οἶδεν δὲ διόσδοτον ἀρχάν sc. the [[initiate]] in the Eleusinian mysteries fr. 137. [βίου (codd.: βιότου Donaldson) (I. 4.5) ].<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> [[way]] of [[life]]. [[ἔχει]] δ' ἀπάλαμον βίον τοῦτον ἐμπεδόμοχθον sc. Tantalos (O. 1.59) βίον κορυσσέμεν ὀρθοβούλοισι μαχαναῖς (P. 8.75) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>c</b> [[livelihood]]. ἀρούραισιν, αἵτ' ἀμειβό- μεναι [[τόκα]] μὲν ὦν βίον ἀνδράσιν ἐπηετανὸν ἐκ πεδίων ἔδοσαν (N. 6.10)
}}
{{DGE
|dgtxt=-ου, ὁ<br /><br /><b class="num">• Morfología:</b> [jón. gen. βίοιο Hes.<i>Fr</i>.276.1, Emp.B 115.5]<br /><b class="num">A</b> concr.<br /><b class="num">I</b> en rel. c. los medios econ.<br /><b class="num">1</b> [[mantenimiento]], [[mantenencia]], [[sustento]] esp. en rel. c. reservas agrícolas ᾧτινι μὴ β. ... κατάκειται ..., τὸν γαῖα φέρει, Δημήτερος [[ἀκτήν]] Hes.<i>Op</i>.31, cf. A.<i>Fr</i>.44.5, τοῖσι φέρει μὲν γαῖα πολὺν βίον Hes.<i>Op</i>.232, cf. 42, 316, 577, 601, βίον ἀνδράσιν ... ἐκ πεδίων ἔδοσαν Pi.<i>N</i>.6.10, τὰ τέκνα βίου δεόμενα Arist.<i>HA</i> 619<sup>b</sup>27<br /><b class="num">•</b>considerado producto de exportación μηδ' ἐν νηυσὶν ἅπαντα βίον ... τίθεσθαι Hes.<i>Op</i>.689<br /><b class="num">•</b>[[medios de vida]] gener. πλωίζεσκ' ἐν νηυσί, βίου κεχρημένος ἐσθλοῦ Hes.<i>Op</i>.634, βίου χρήμῃ πλανᾶται Archil.207.5, ἀσθενείη βίου Hdt.2.47, 8.51, εὐχαῖς βίον ... συλλεγόμενος de un mendigo, Pl.<i>Lg</i>.936c<br /><b class="num">•</b>esp. [[hacienda]], [[peculio]], [[fortuna]] οἱ ... ἡμέων πλεῖστον ἔχουσι βίον Sol.1.72, Thgn.228, πολύς β. E.<i>Supp</i>.861, cf. Semon.8.85, Thgn.321, Men. en Phot.β 143, ὀλίγος Ar.<i>Pl</i>.751, Call.<i>Epigr</i>.26.1, γένος ... β. τε Hdt.1.31, μετάδοσιν ἐποιήσατο τῆς ἀπὸ τοῦ βίου χορηγίας <i>IClaros</i> 1.P.1.16 (II a.C.), γυμνασιαρχήσαντα ἐκ τοῦ ἰδίου βίου <i>Sardis</i> 27.12 (I a.C.), cf. <i>IG</i> 5(2).516.16 (Licosura II/III d.C.), <i>IGBulg</i>.1<sup>2</sup>.13.40 (I a.C.), <i>IG</i> 9(2).1107.13 (Demetríade II a.C.), Iambl.<i>VP</i> 170, <i>Eu.Marc</i>.12.44, <i>Eu.Luc</i>.8.43 (var.), tb. plu. οἱ ἴδιοι βίοι Plb.3.25.8.<br /><b class="num">2</b> [[avituallamiento]], [[abastecimiento de colectivos, ciudades y estados]], Pl.<i>Lg</i>.842c, αἱ τοῦ βίου κατασκευαί en la Atlántida, consistente en minería y productos espontáneos del campo, Pl.<i>Criti</i>.114e<br /><b class="num">•</b>fig. β. τοῦ κόσμου los bienes terrenales</i>, 1<i>Ep.Io</i>.3.17.<br /><b class="num">3</b> [[tesoro]], [[fortuna]] hallado bajo tierra, Philostr.<i>VA</i> 2.39.<br /><b class="num">II</b> identificado c. el suj. de la vida<br /><b class="num">1</b> [[la humanidad]] συνεπιμαρτυρεῖ ... ὁ β. [[ἅπας]] toda la humanidad es testigo</i> Arist.<i>Mu</i>.400<sup>a</sup>15, cf. Luc.<i>Peregr</i>.6, Hld.4.8.2.<br /><b class="num">2</b> [[el pueblo]], [[la gente]] σκληρὸς ὁ γέρων τῷ βίῳ Men.<i>Georg</i>.66, ὁ β. ὁ κοινὸς S.E.<i>P</i>.1.237<br /><b class="num">•</b>op. ‘los filósofos’ οἱ ἀπὸ τοῦ βίου S.E.<i>M</i>.11.49, cf. <i>P</i>.1.211, κατὰ τὸν βίον λέγεται παροιμία según un proverbio popular</i> Sch.A.R.4.61a, ὁ τοιοῦτος β. Hld.1.6.1.<br /><b class="num">III</b> local [[el mundo]] ἐκκαθαίρειν τὸν βίον de Heracles, Luc.<i>DDeor</i>.15.1, χάρ[ιν τ] ούτου ἐκαλούμην μέγας ἐν τῷ βίῳ <i>Mim.Fr.Pap</i>.4.19.<br /><b class="num">B</b> abstr.<br /><b class="num">I</b> gener.<br /><b class="num">1</b> [[género o modo de vida dep. del sustento y la situación econ., esp. c. determ. cualit.]] ζώεις δ' ἀγαθὸν βίον (consistente en βρῶσίν τε πόσιν τε) <i>Od</i>.15.491, [[ἀργυροστερής]] A.<i>Ch</i>.1003, ἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τίνα; S.<i>OT</i> 1124, ἐποίησε τὸν ἀνθρώπειον βίον πόριμον ἐξ ἀπόρου Gorg.B 11a.30, cf. Antipho Soph.B 49, Athenio 1.7, [[ἀμέριμνος]] Men.<i>Comp</i>.2.12, Ταρτησσοῦ β. vida de Tarteso</i> e.d. ‘vida de Jauja’, Him.10.14<br /><b class="num">•</b>determinado por el cont. amplio εἰ κεῖνός γ' ἐλθὼν τὸν ἐμὸν βίον ἀμφιπολεύοι (habla Penélope) <i>Od</i>.18.254, 19.127, cf. Thgn.303, (ἐν Αἰγύπτῳ) βίου τροφάς S.<i>OC</i> 338, cf. 446, E.<i>Hel</i>.254, dep. de τέχνη o τέχναι Pl.<i>Prt</i>.321e, <i>Plt</i>.299e, Hp.<i>Morb.Sacr</i>.1.32, Call.<i>Fr</i>.267.<br /><b class="num">2</b> [[casta]] o [[clase]] según situación econ. o profesional διεῖλε τὸ πλῆθος ... εἰς τέτταρας βίους, τοὺς δὲ δημιουργούς Str.8.7.1 (cf. A II).<br /><b class="num">3</b> [[género de vida]] gener., c. calificaciones diversas:<br /><b class="num">a)</b> [[ἀπράγμων]] Archil.121, κίβδηλος Anacr.82.6, [[ἀπάλαμος]] Pi.<i>O</i>.1.59, cf. Democr.B 61, θαλάσσιος β. Archil.160, cf. Call.<i>Fr</i>.178.33, ὑπαίθριος γὰρ ὁ β. ... ἔστ' ἐν ὅπλοις Gorg.B 11a.12, cf. Plb.16.21.1, ἐπίγειος ref. anim., Arist.<i>PA</i> 694<sup>a</sup>2-7, Περὶ βίων Sobre los géneros de vida</i> tít. de una obra de Epicuro, Epicur.[1] 30.5;<br /><b class="num">b)</b> calificada como placentera o desgraciada τίς δὲ β., τί δὲ τερπνὸν [[ἄτερ]] χρυσῆς Ἀφροδίτης Mimn.1.1, τέρψις ἀνθρώπων βίῳ B.1.169, cf. Pi.<i>Fr</i>.126, [[δύσφορος]] A.<i>A</i>.859, cf. <i>Eu</i>.955, Emp.B 20.3, E.<i>Hipp</i>.383, Pl.<i>Phlb</i>.21a, β. [[ἀνεόρταστος]] μακρὴ ὁδὸς [[ἀπανδόκευτος]] Democr.B 230, εὐδαίμων Pl.<i>Ti</i>.42b, cf. <i>Grg</i>.494c, Men.<i>Mon</i>.741, Chrysipp.<i>Stoic</i>.3.176, σεμνόν τε καὶ ἡσύχιον βίον <i>IG</i> 12(7).396.15 (III d.C.);<br /><b class="num">c)</b> en rel. c. el saber y la ciencia ὁ δὲ [[ἀνεξέταστος]] β. οὐ βιωτὸς ἀνθρώπῳ una vida no sometida a examen no merece ser vivida por el hombre</i> Pl.<i>Ap</i>.38a, ἂν ὁ β. διοικοῖτο κατὰ ἐπιστήμην Chrysipp.<i>Stoic</i>.3.60, cf. Pl.<i>R</i>.534c, <i>Phlb</i>.22d, Chrysipp.<i>Stoic</i>.3.173, Epicur.<i>Ep</i>.[2] 37.3;<br /><b class="num">d)</b> identificada c. naciones o grupos Ἑλλάδος καὶ ξυμμάχων βίον ... πεφυρμένον θηρσίν θ' ὅμοιον A.<i>Fr</i>.181a.2, Ἰωνικός Pl.<i>Lg</i>.680d, [[Ἑλληνικός]] LXX 4<i>Ma</i>.8.8, Ὀρφικοὶ βίοι Pl.<i>Lg</i>.782c, <i>Phd</i>.95c, ἱερός de los eleos, Plb.4.73.9, β. δούλης E.<i>Andr</i>.89, Arist.<i>VV</i> 1251<sup>b</sup>13, πονητικὸς ὁ τῶν γυναικῶν β. Arist.<i>GA</i> 775<sup>a</sup>33, οὗτος μὲν θεῶν β. Pl.<i>Phdr</i>.248a, cf. Ocell.44, οὐκ ἀνθρώπων βίον, [[ἀλλά]] τινος πλεύμονος Pl.<i>Phlb</i>.21c, δοκίμων ἀνδρῶν βίοι de las vidas a elegir en futuras generaciones, Pl.<i>R</i>.618a, cf. 617d, ἥρωος β. Plu.2.416c, Diog.Oen.2.2.9, ὁ ἐν Μούσαις β. Ael.<i>VH</i> 14.37;<br /><b class="num">e)</b> c. connotaciones morales [[vida]] incluso [[conducta]] βίον κορυσσέμεν ὀρθοβούλοισι μαχαναῖς Pi.<i>P</i>.8.75, cf. Democr.B 43, B 61, Antipho Soph.B 51, Hp.<i>Iusi</i>.4, βίον καὶ χρηστὸν καὶ πονηρὸν διαγιγνώσκοντα Pl.<i>R</i>.618c, [[ἄδικος]] β. Pl.<i>Lg</i>.663d, Chrysipp.<i>Stoic</i>.3.188, cf. Bato 3.5, πονηρ[ὸν κ] α[ὶ] λῃστρικὸν β[ίον <i>BGU</i> 372.2.2 (II d.C.), τοῦ βίου τῶν περὶ τὸν Ἐπίκουρον Phld.<i>Cont</i>.10.10, cf. 15.4;<br /><b class="num">f)</b> definiendo la suerte de la ψυχή en la ‘otra vida’, Pl.<i>Lg</i>.728d, cf. <i>Phdr</i>.249b, ὁ β. Χριστιανῶν Clem.Al.<i>Paed</i>.1.13.102.<br /><b class="num">4</b> [[vida cotidiana]] παλιντυχεῖ τριβᾷ βίου A.<i>A</i>.465, βίου μεταστάσεις E.<i>Fr</i>.554, ἐν τοῖς ... τοῦ βίου παραλόγοις Th.8.24, cf. 2.97, E.<i>El</i>.235, <i>Alc</i>.789, Arist.<i>Pol</i>.1265<sup>b</sup>41, Plb.5.87.3<br /><b class="num">•</b>op. ζωή la ‘existencia en general’, Pl.<i>Lg</i>.803b, cf. <i>Ti</i>.44c, Plot.3.7.11, ὡς ὡραΐζεθ' ἡ Τύχη πρὸς τοὺς βίους Men.<i>Fr</i>.788<br /><b class="num">•</b>[[vida real]] op. la fingida, Hp.<i>Vict</i>.1.12, ὁ β. πρᾶξις ἐστ' οὐ ποίησις Arist.<i>Pol</i>.1254<sup>a</sup>7, ὑποκρινόμενον εὖ τοῖς βίοις haciendo en la vida real un buen papel</i> Alex.121.6, cf. 11, τὸν ... βίον ... μιμούμενοι dicho de los poetas cómicos, Sch.Heph.p.115, ὦ Μένανδρε καὶ βίε, πότερος ἄρ' ὑμῶν πότερον ἀπεμιμήσατο; Ar.Byz. en Syrian.<i>in Hermog</i>.2.23 (= Ar.Byz.<i>Fr</i>.T 7).<br /><b class="num">5</b> [[vida]], [[biografía]] por identificación c. el hombre individual, como género literario, Plu.<i>Thes</i>.1, Ph.2.80, Philostr.<i>VS</i> tít., οἱ τοὺς βίους τῶν ἀνδρῶν συνταξάμενοι D.H.<i>Amm</i>.1.3, de santos, Basil.<i>Ep</i>.2.3.<br /><b class="num">II</b> como algo que se realiza en el tiempo<br /><b class="num">1</b> [[vida]], [[tiempo de la vida]] αἰῶνα βίοιο Hes.<i>Fr</i>.276.1, 4 (pero cf. infra), ὁ χρόνος τοῦ βίου μου LXX <i>Ib</i>.10.20, cf. 1<i>Ep.Petr</i>.4.2, διατελεῖν βίον B.<i>Fr</i>.11.3, cf. Pi.<i>P</i>.6.27, Isoc.6.45, βίου δύντος αὐγαῖς A.<i>A</i>.1123, cf. Protag.B 4, Antipho Soph.B 49, 52, S.<i>Ant</i>.1114, τὸν μακρὸν τείνειν βίον A.<i>Pr</i>.537, μακραίωνος ... βίοιο de ciertos démones, Emp.B 115.5, cf. Pl.<i>Epin</i>.982a, βίον διαγαγεῖν Ar.<i>Pax</i> 439, τέρμα τοῦ βίου περάσαι S.<i>OT</i> 1530, ἐν δυσμαῖς τοῦ βίου Pl.<i>Lg</i>.770a, <i>Prt</i>.351b, <i>Cri</i>.43d, τελευτῆσαι ... βίον Pl.<i>Lg</i>.870e, cf. X.<i>Cyr</i>.8.7.17, Isoc.4.84, Pl.<i>Phdr</i>.242a, <i>Phlb</i>.63a, Arist.<i>Pol</i>.1272<sup>a</sup>37, ἐν βίῳ S.<i>Ph</i>.182, διὰ βίου Pl.<i>Phd</i>.68a, Is.6.54, ὁ λοιπὸς β. Plb.3.116.9, εἰς τὸ [λοι] πὸν τοῦ βίου para el resto de mis días</i>, <i>PEnteux</i>.43.7 (III a.C.), ἐς τὸν ἅπαντα ἀνθρώπων βίον Hdt.6.109, pero μακάριος β. la vida eterna</i> Clem.Al.<i>Paed</i>.1.10.95, Origenes <i>Cels</i>.4.30<br /><b class="num">•</b>como segmento de tiempo humano op. otro superior: op. αἰών ‘tiempo inmortal’ de los dioses, Simon.79, [[δόλιος]] γὰρ αἰὼν ... ἑλίσσων βίου πόρον Pi.<i>I</i>.8.15, ὁ β. [[βραχύς]], ἡ δὲ τέχνη μακρή la vida es breve, el arte largo</i> Hp.<i>Aph</i>.1.1, β. καὶ χρόνος μετρεῖται περιόδῳ Arist.<i>GC</i> 336<sup>b</sup>13, ὅσας ἂν σεαυτὸν εὐφράνῃς ἡμέρας, ταύτας βίον νόμιζε, τὰς δ' ἄλλας χρόνον <i>TAM</i> 3.584.9 (Termeso II/III d.C.)<br /><b class="num">•</b>op. al ‘más allá’ Pi.<i>Fr</i>.137.2, Antipho Soph.B 53a, ὁ νῦν β. 2<i>Ep.Clem</i>.20.2.<br /><b class="num">2</b> [[edad]], [[era]] ὁ ἐπὶ Κρόνου β. la edad de Crono</i> Arist.<i>Ath</i>.16.7.<br /><b class="num">III</b> op. al ‘morir’<br /><b class="num">1</b> [[vida]], [[existencia]] τὸν δὲ ἐκείνων βίον τεθνεῶτες Heraclit.B 62, μὴ φείσῃ βίου S.<i>Ph</i>.749, Πάριν ... νοσφιεῖς βίου S.<i>Ph</i>.1427, σῴζεσθαι E.<i>Alc</i>.146, <i>Hec</i>.12<br /><b class="num">•</b>c. [[ἄφθιτος]], [[ἀθάνατος]] y op. θάνατος: οὐδ' ἄφθιτον ... βίον ... ἐξίκοντο τελέσαντες Simon.18.3, Κύπρις ... ἔστι δ' [[ἄφθιτος]] β. S.<i>Fr</i>.941.3, μή, φίλα ψυχά, βίον ἀθάνατον σπεῦδε Pi.<i>P</i>.3.61, θάνατος ἢ β. S.<i>Ai</i>.802, cf. E.<i>Alc</i>.21, 130, <i>Hec</i>.338, Call.<i>Fr</i>.110.40<br /><b class="num">•</b>en juego de palabras con [[βιός]] ‘arco’ (productor de ‘muerte’) τῷ οὖν τόξῳ ὄνομα β., ἔργον δὲ θάνατος Heraclit.B 48, cf. S.<i>Ph</i>.931, 933, 1282, 1422, Ar.<i>Pl</i>.34<br /><b class="num">•</b>como principio vital cuya pérdida trae la muerte βίον ἐκπνέων A.<i>A</i>.1517, cf. <i>Pers</i>.507, ἀπέψυξεν βίον S.<i>Ai</i>.1031, cf. <i>El</i>.225, E.<i>Hel</i>.142, κατ] άλυσιν τοῦ βίου <i>PEnteux</i>.29.10 (III a.C.), ὁ β. ταῦτα así es la vida</i> fórmula en inscr. funerarias <i>CIIud</i>.761.14 (Eumenia, imper.), <i>RECAM</i> 80, 405 (Galacia), <i>SEG</i> 37.810 (Roma IV/V d.C.).<br /><b class="num">2</b> [[vida orgánica]] de las plantas ἐν φύλλοισι θαλλούσης β. ... ἐλαίας A.<i>Pers</i>.616, cf. Arist.<i>GA</i> 736<sup>b</sup>13<br /><b class="num">•</b>basado en la existencia de ψυχή Pl.<i>Ti</i>.73b, β. τις καὶ πνεύματός ἐστι καὶ [[γένεσις]] καὶ φθῖσις Arist.<i>GA</i> 778<sup>a</sup>2, cf. Ocell.13<br /><b class="num">•</b>tb. de seres para nosotros inanimados ἡλίου Hp.<i>Flat</i>.3<br /><b class="num">•</b>como objeto de la ciencia διεχώριζον ζῴων τε βίον δένδρων τε φύσιν Epicr.10.14.<br /><br /><b class="num">• Etimología:</b> N. rad. tem. en grado ø de la r. *<i>g<sup>u̯</sup>eiH<sup>u̯</sup>3</i>- ‘vivir’, cf. [[βείομαι]], ἐβίων, ζώω c. otros grados vocálicos.
}}
{{Abbott
|astxt=[[βίος]], -ον, ὁ, [in LXX [[chiefly]] for יָמִים;] <br /><b class="num">1.</b>[[period]] or [[course]] of [[life]], [[life]]: Lk 8:14, I Ti 2:2, II Ti 2:4, I Jo 2:16. <br /><b class="num">2.</b>[[living]], [[livelihood]], [[means]] (in Pr 31:14 for לֶחֶם; v. DCG, ii, 39a): Mk 12:44, Lk 8:43 15:12, 30 21:4, I Jo 3:17.† SYN.: [[ζωή]], is [[life]] intensive, "vita quâ, vivimus," the [[vital]] [[principle]]; [[βίος]], [[life]] [[extensive]], "vita quam vivimus," (1) the [[period]] of [[life]], (2) the [[means]] by [[which]] it is sustained. Hence, in cl., ζ., [[being]] confined to the [[physical]] [[life]] [[common]] to men and animals, is theinferior [[word]] (cf. zoology, biography). In NT, [[ζωή]] is [[elevated]] [[into]] the [[ethical]] and [[spiritual]] [[sphere]] (cf. Tr., Syn., §xxvii).
}}
{{StrongGR
|strgr=a [[primary]] [[word]]; [[life]], i.e. ([[literally]]) the [[present]] [[state]] of [[existence]]; by [[implication]], the [[means]] of [[livelihood]]: [[good]], [[life]], [[living]].
}}
{{Thayer
|txtha=βίου, ὁ (from [[Homer]] [[down]]);<br /><b class="num">a.</b> [[life]] [[extensively]], i. e. the [[period]] or [[course]] of [[life]] ([[see]] [[below]] and Trench, § xxvii.): ).<br /><b class="num">b.</b> (as [[often]] in Greek writings from [[Hesiod]], Works, 230,575; [[Herodotus]], [[Xenophon]]) [[that]] by [[which]] [[life]] is sustained, [[resources]], [[wealth]] (A. V. [[living]]): WH omits; Tr marginal [[reading]] brackets the [[clause]]); [[goods]]). (For לֶחֶם in SYNONYMS: [[βίος]], [[ζωή]]: [[ζωή]] [[existence]] (having [[death]] as its [[antithesis]]); [[βίος]] the [[period]], [[means]], [[manner]], of [[existence]]. Hence, the [[former]] is [[more]] [[naturally]] used of animals, the [[latter]] of men; cf. zoology, biography. N. T. [[usage]] exalts [[ζωή]], and so tends to [[debase]] [[βίος]]. But [[see]] Lightfoot, Ignatius ad Romans 7 [ET].]
}}
{{grml
|mltxt=ο και βιος, το (AM [[βίος]], ο)<br /><b>1.</b> η ανθρώπινη ζωή<br /><b>2.</b> ο [[τρόπος]] που ζει [[κανείς]] («[[αμέριμνος]] [[βίος]]», «[[ταλαίπωρος]] [[βίος]]»)<br /><b>3.</b> ο [[χρόνος]], η [[διάρκεια]] της ζωής<br /><b>4.</b> η εξιστόρηση της ζωής κάποιου, η [[βιογραφία]]<br /><b>5.</b> τα [[αγαθά]], τα [[υπάρχοντα]]<br /><b>6.</b> ο [[πλούτος]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> η [[παρουσία]] του ανθρώπου σε κάποιον τομέα της ζωής («[[πολιτικός]] [[βίος]]», «[[δημόσιος]] [[βίος]]») κ.λπ.<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> «[[βίος]] και [[πολιτεία]]» — για ανθρώπους με περιπετειώδη, όχι πολύ καθαρή ζωή<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> ο [[κόσμος]] της καθημερινότητας<br /><b>2.</b> [[κατοικία]], [[διαμονή]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ο τ. [[βίος]] [[καθώς]] και οι παράλληλοι τ. [[βίοτος]] και [[βιοτή]] προέρχονται από την ινδοευρωπαϊκή δισύλλαβη [[ρίζα]] <i>g</i><sup>w</sup><i>iy</i>(<i>∂</i>)-, ενώ η υποτεθείσα για το [[βίος]] [[ρίζα]] <i>g</i><sup>w</sup><i>iwo</i>- (δηλ. [[βίος]] <span style="color: red;"><</span> <i>βίFος</i>), από την οποία σχηματίστηκαν τα γοτθ. <i>qius</i>, αρχ. ιρλ. <i>beo</i> «[[ζωντανός]]», δεν [[είναι]] πιθανή. Από μορφολογικής απόψεως ο τ. [[βίοτος]] ίσως [[είναι]] [[νεώτερος]] [[σχηματισμός]] [[κατά]] το [[θάνατος]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό) <b>βλ.</b> <i>βιο</i>-. (Β' συνθετικό) [[αιωνόβιος]], [[αμφίβιος]], [[βραχύβιος]], [[έμβιος]], [[ημερόβιος]], [[θαλασσόβιος]], [[ισόβιος]], [[κοινόβιος]], [[λιμνόβιος]], [[λιτόβιος]], [[μακρόβιος]], [[νυκτόβιος]], [[ολιγόβιος]], [[ορεσίβιος]], [[σύμβιος]], [[σωσίβιος]], [[υγρόβιος]], [[φαυλόβιος]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[άβιος]], [[αβρόβιος]], <i>αγχίβιος</i>, [[αεξίβιος]], [[αθεσμόβιος]], [[αλειφόβιος]], [[αλιτρόβιος]], [[αλκίβιος]], [[αμαξόβιος]], [[αμαυρόβιος]], [[αμετρόβιος]], [[αμιμητόβιος]], <i>αναπηρόβιος</i>, <i>ανδρόβιος</i>, <i>απειρόβιος</i>, [[αποχειρόβιος]], <i>αργόβιος</i>, [[αργυρόβιος]], <i>αριστόβιος</i>, <i>αρπαξίβιος</i>, <i>αυξόβιος</i>, <i>αυχμηρόβιος</i>, [[δηρόβιος]], [[δύσβιος]], [[δωσίβιος]], [[έκβιος]], <i>ενυγρόβιος</i>, [[ενυδρόβιος]], [[εξαμηνόβιος]], [[επίβιος]], [[ερυθίβιος]], [[ερυσίβιος]], [[εύβιος]], [[εφημερόβιος]], [[ηδύβιος]], [[ημίβιος]], [[ιθύβιος]], [[κακόβιος]], [[καλόβιος]], [[κτησίβιος]], [[λαμπρόβιος]], [[λιπόβιος]], [[λυπρόβιος]], [[λυχνόβιος]], [[μεγαλόβιος]], [[μελάμβιος]], [[μελλέβιος]], [[μεσόβιος]], [[μιμόβιος]], [[μυρμηκόβιος]], [[ναυσίβιος]], [[νυκτερόβιος]], [[νυκτίβιος]], [[οικόβιος]], [[οικτρόβιος]], [[οιόβιος]], [[ολβιόβιος]], [[ομόβιος]], [[ομοιόβιος]], [[ορέσβιος]], [[παλίμβιος]], [[πυρίβιος]], [[ριγεσίβιος]], [[ρυπαρόβιος]], [[σκληρόβιος]], [[συκόβιος]], [[τηθίβιος]], [[τηλέβιος]], <i>τρυγύβιος</i>, [[τρυσίβιος]], [[τρυφερόβιος]], [[υλόβιος]], [[υπηνόβιος]], [[φερέσβιος]], <i>φοιόβιος</i>, [[χειρόβιος]], [[χερσόβιος]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[αγελόβιος]], [[αερόβιος]], [[αισχρόβιος]], [[ακανθόβιος]], [[αναερόβιος]], [[βαθύβιος]], [[δασόβιος]], [[δενδρόβιος]], [[ελόβιος]], [[θαμνόβιος]], [[καφενόβιος]], [[λαθρόβιος]], [[μηχανόβιος]], [[μονόβιος]], <i>ντισκόβιος</i>, [[πλανόβιος]]. Απαντούν [[ακόμη]] τα ανθρωπωνύμια: <i>Αθηνόβιος</i>, <i>Ανχίβιος</i>, <i>Αριστόβιος</i>, <i>Αρχέβιος</i>, <i>Αυτόβιος</i>, <i>Δεξίβιος</i>, <i>Δωρόβιος</i>, <i>Ελκεβία</i>, <i>Εργόβιος</i>, <i>Ερμόβιος</i>, <i>Εύβιος</i>, <i>Ευθύβιος</i>, <i>Ευρησίβιος</i>, <i>Ζηλόβιος</i>, <i>Ζηνόβιος</i>, <i>Ζώβιος</i>, <i>Ηδύβιος</i>, <i>Θαρσύβιος</i>, <i>Θεόβιος</i>, <i>Καλλίβιος</i>, <i>Καϋοτρόβιος</i>, <i>Κλειτόβιος</i>, <i>Κτησίβιος</i>, <i>Μελάμβιος</i>, <i>Μηλόβιος</i>, <i>Μητρόβιος</i>, <i>Ονησίβιος</i>, <i>Ορόβιος</i>, <i>Πατρόβιος</i>, [[Πολύβιος]], <i>Σώβιος</i>, <i>Σωσίβιος</i>, <i>Φανόβιος</i>, <i>Χαιρέβιος</i>].
}}
{{lsm
|lsmtext='''βίος:''' [ῐ]ὁ,<br /><b class="num">I. 1.</b> [[βίος]], δηλ. όχι η [[ζωή]] που κυριολεκτικά σημαίνει τον κύκλο ύπαρξης των ζώων ([[ζωή]]), [[αλλά]] η [[κατάσταση]] του βίου, [[τρόπος]] διαβίωσης, Λατ. [[vita]], σε Ομήρ. Οδ. κ.λπ.· στον πληθ., <i>τίνες καὶ πόσοι εἰσὶ βίοι;</i>, σε Πλάτ.<br /><b class="num">2.</b> στους ποιητές, [[βίος]] = [[ζωή]]· <i>βίον ἐκπνεῖν</i>, σε Αισχύλ.· <i>ἀποψύχειν</i>, σε Σοφ.<br /><b class="num">3.</b> η [[διάρκεια]] της ζωής, ο [[χρόνος]] της ζωής, σε Ηρόδ., Πλάτ.<br /><b class="num">II.</b> τα μέσα προς [[ζωή]], το [[εισόδημα]], [[περιουσία]], τα προς το ζην, Λατ. [[victus]], σε Ησίοδ., Σοφ. κ.λπ.· τὸν βίον ποιεῖσθαι ἀπό τινος, πορίζομαι τα προς το ζην από [[κάτι]], σε Θουκ. κ.λπ.<br /><b class="num">III.</b> [[έκθεση]] της ζωής, [[βιογραφία]], όπως οι βιογραφίες του Πλουτ.
}}
{{elru
|elrutext='''βίος:''' (ῐ) ὁ<br /><b class="num">1)</b> жизнь: [[ζώειν]] ἀγαθὸν βίον Hom. счастливо жить; ὁ καθ᾽ ἡμεραν β. Soph., Arst. повседневная жизнь; βίον ἐκπνεῖν Aesch. и τελευτᾶν Isocr. закончить жизнь, умереть; ἐπὶ τοῦ σοῦ βίου Plat. в течение твоей жизни;<br /><b class="num">2)</b> образ жизни ([[νομαδικός]], [[γεωργικός]] Arst.);<br /><b class="num">3)</b> средства к жизни (βίον ἔχειν ἀπὸ γεωργίας Xen.): βίον ποιεῖσθαι Thuc. и [[κτᾶσθαι]] Eur. добывать средства к жизни;<br /><b class="num">4)</b> свет, общество (ἐκκαθαίρειν τὸν βίον Luc.): οἱ ἀπὸ τοῦ βίου Sext. люди с мирскими интересами, практики;<br /><b class="num">5)</b> жизнеописание (βίοι παράλλελοι Plut.).
}}
{{etym
|etymtx=See also: s. [[βιω-]]
}}
{{elnl
|elnltext=[[βίος]] -ου, ὁ<br /><b class="num">1.</b> leven, bestaan (meestal van een mens):; εἰ κείνος... τὸν ἐμὸν βίον ἀμφιπολεύει als hij mijn bestaan verzorgt Od. 18.254; βίον διαγαγεῖν (zijn) leven leiden Aristoph. Pax 439; λαγὼ βίον ἔζης [[δεδιώς]] in je angst leefde jij het leven van een haas Dem. 18.263; zelden plur..; τίνες καὶ πόσοι εἰσὶ βίοι ; welke soorten van leven zijn er en hoeveel? Plat. Lg. 733d; voor levensduur ; ἐπὶ [[τοῦ]] [[σοῦ]] βίου tijdens jouw leven Plat. Phaedr. 242a; voor levensbeschrijving ; περὶ τὴν [[τῶν]] βίων παραλλήλων ἀναγραφήν bij het opschrijven van de parallelle levens(beschrijvingen) Plut. Thes. 1.2; poët. voor levensadem. βίον ἐκπνεῖν de laatste adem uitblazen Aeschl. Ag. 1517.<br /><b class="num">2.</b> levensmiddelen, middelen van bestaan, voorraad :. [[ᾧτινι]] μὴ [[βίος]] [[ἔνδον]]... κατάκειται wie niet genoeg levensmiddelen in huis heeft Hes. Op. 31; ὁ καθ ’ ἡμέραν [[βίος]] mijn dagelijks onderhoud Soph. OC 1364; [[βίος]] [[ὀλίγος]] karige middelen van bestaan Aristoph. Pl. 751; ἰσοκλήρους τοῖς βίοις γενομένους met gelijke middelen van bestaan Plut. Lyc. 8.3.<br /><b class="num">3.</b> post-klass. wereld, mensheid :. ἐκκαθαίρων τὸν βίον de wereld schoon makend Luc. 79.15.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=<br /><b class="num">I.</b> [[life]], i. e. not [[animal]] [[life]] (ζωή), but a [[course]] of [[life]], [[manner]] of [[living]], Lat. [[vita]], Od., etc.; in pl., τίνες καὶ πόσοι εἰσὶ βίοι; Plat.<br /><b class="num">2.</b> in Poets = ζωή, βίον ἐκπνεῖν Aesch.; ἀποψύχειν Soph.<br /><b class="num">3.</b> [[life]]-[[time]], Hdt., Plat.<br /><b class="num">II.</b> a [[living]], [[livelihood]], [[means]] of [[living]], [[substance]], Lat. [[victus]], Hes., Soph., etc.; τὸν βίον ποιεῖσθαι ἀπό τινος to make one's [[living]] of a [[thing]], Thuc., etc.<br /><b class="num">III.</b> a [[life]], biography, as those of Plut.
}}
{{FriskDe
|ftr='''βίος''': {bíos}<br />'''Grammar''': m.<br />'''Meaning''': [[Leben]], [[Lebensführung]], [[Lebensunterhalt]], [[Vermögen]] (seit Od.).<br />'''Derivative''': Daneben als primäre Bildungen [[βιοτή]] f. ‘Leben(sart), Lebensunterhalt’ (vorw. poet. seit Od.), [[βίοτος]] m. [[Leben]], [[Lebensgut]] (poet. seit Il.; nach [[θάνατος]] neugebildet?, s. Porzig Satzinhalte 343) mit dem herabsetzenden Deminutiv [[βιότιον]] (Ar.); mit anderem Vokalismus kret. βίετος (vgl. unten); außerdem als vereinzelte Umbildung nach den Adjektivabstrakta βιότητα Akk. (''h''. ''Hom''. 8, 10 am Versende). — Von [[βίοτος]] oder [[βιοτή]] (nicht von [[βιότης]]) das Adj. [[βιοτήσιος]] [[lebenserhaltend]], [[lebenslang]] (A. R., ''AP'' u. a.; nach [[βροτήσιος]] usw.; vgl. Chantraine Formation 41f.); ferner das denominative [[βιοτεύω]] [[leben]], [[sein Leben erhalten]] (Pi., Th. usw.), wovon [[βιοτεία]] (X., Plb.) und [[βιότευμα]] (Sokr. ''Ep''.). Neben [[βίος]] stand ein primärer langvokalischer Wurzelaorist [[ἐβίων]], [[βιῶναι]] (seit Il.), zu dem nach und nach die übrigen Tempusformen hinzugeschaffen wurden: σ-Aor. Med. trans. (kaus.) ἐβιώσαο (θ 468), Akt. intr. ἐβίωσα (Hdt.), Fut. βιώσομαι, Perf. βεβίωκα, außerdem das auch kausativ gebrauchte (ἀνα)βιώσασθαι, (ἀνα)[[βιώσκομαι]]; zuletzt, für [[ζώω]], [[ζῆν]], das Präsens [[βιόω]]. Alt war dagegen das futurisch gebrauchte [[βέομαι]], βέῃ (O 194 u. a.), [[βείομαι]] (X 431; metr. Verlangerung?), βιόμεσθα (''h''. ''Ap''. 528; Umbildung nach [[ἐβίων]]?); zur Erklärung s. unten. — Von [[ἐβίων]] usw.: [[βίωσις]] [[Lebensweise]] (LXX, NT u. a.), ferner (oder von [[βίος]]) [[βιωτός]] [[lebenswert]] (att.) mit [[βιωτικός]] [[auf das Leben bezüglich]], [[lebensfähig]] (Arist., Plb. usw.). Dagegen [[βιώσιμος]] [[lebensfähig]] (Hdt., Soph. usw.) zunächst nach [[θανάσιμος]] (: [[θάνατος]]) von [[βίοτος]] oder [[βίος]] in Anlehnung an [[ἐβίων]]; unklar Arbenz Die Adj. auf -ιμος 71f. — Für sich steht, mit δ aus idg. ''g<sup>u̯</sup>'' (s. unten), herakl. ἐνδεδιωκότα, falls = ἐμβεβιωκότα, vgl. Schwyzer 300.<br />'''Etymology''' : Der Aorist [[ἐβίων]] fußt auf einer zweisilbigen idg. Wurzel ''g<sup>u̯</sup>ii̯ō''- mit schwundstufiger Anfangs- und hochstufiger Endsilbe. Die entsprechende ''ē''-Stufe, ''g<sup>u̯</sup>ii̯ē''-, liegt in [[ὑγιής]] (mit Übertritt zu den σ-Stämmen) vor, s. d. Neben dieser Wurzelform stehen im Griechischen noch folgende : 1. Als rhythmische Wechselform ''g<sup>u̯</sup>i̯ō''-, ''g<sup>u̯</sup>i̯ē''- in [[ζώω]], [[ζῆν]] (s. d.). 2a. Mit reduzierter Endsilbe -''ŏ'' (vgl. [[δοτός]] : [[δίδωμι]]) in [[βιοτή]], [[βίοτος]] (vgl. [[ἄροτος]]), idg. ''g<sup>u̯</sup>ii̯ə''-; ebenso in [[βίος]], das somit als ein zweisilbiges Wurzelnomen betrachtet werden darf; vgl. indessen unten. 2b. Mit reduzierter Endsilbe -''ĕ'' ([[θετός]] : [[τίθημι]]; idg. ''g<sup>u̯</sup>ii̯ə''-) evtl. in kret. βίετος, falls nicht Umbildung nach den Nomina auf -ετος. 3. Mit hochstufiger Anfangssilbe und reduzierter Endsilbe, wobei der Reduktionslaut vor dem hinzutretenden Themavokal gesetzmäßig wegfiel: ''g<sup>u̯</sup>ei''(''ə'')''ŏ''-, ''g<sup>u̯</sup>ei''(''ə'')''ĕ''- in [[βέομαι]], βέῃ, die dann als kurzvokalische Konjunktive des Aorists [[ἐβίων]] zu gelten haben. Die Erklärung dieser offenbar alten Formen kann indessen nicht als sicher betrachtet werden, s. Schwyzer 780 m. A. 8, Chantraine Gramm. hom. 1, 452 m. Lit.; jedenfalls verfehlt Bechtel Lex. s. [[βείομαι]]. Die übrigen idg. Sprachen bieten von dieser vielgestaltigen Wortgruppe keine Formen, die den oben genannten unmittelbar entsprechen. Wir müssen uns deshalb mit einem Vergleich der einschlägigen Wurzelformen begnügen. Wir finden dabei: 1. die in [[ἐβίων]] vorliegende langvokalische Stufe idg. ''g<sup>u̯</sup>ii̯ō''-, ''g<sup>u̯</sup>ii̯ē''- in aw. ''ǰyā''-''tu''- [[Leben]] = aind. *''jiyā''-''tu''-, nach ''jívati'' in ''jīvā́tu''- umgebildet; aw. ''ǰyā''-''tu''- entspricht, wenn zweisilbig gelesen, idg. ''g<sup>u̯</sup>i̯ō''-, ''g<sup>u̯</sup>i̯ē''- in [[ζώω]], [[ζῆν]]; 2. die für [[βέομαι]] angenommene Hochstufe ''g<sup>u̯</sup>ei''(''ə'')-, ''g<sup>u̯</sup>oi''(''ə'')- in aw. ''gaya''- [[Leben]], aind. ''gáya''- m. [[Lebensgut]], idg.''g<sup>u̯</sup>oi''(''ə'')''ŏ''-; 3. die für [[βίοτος]] usw. angesetzte Schwundstufe ''g<sup>u̯</sup>ii̯ə''- vielleicht in arm. ''kea''-''m'' [[ich lebe]] (vgl. arm. ''ara''-''wr'' [[Pflug]] gegenüber [[ἄροτρον]]); anders Meillet Esquisse<sup>2</sup> 110. — Dagegen vermißt man im Griechischen die einsilbige Reduktionsstufe ''g<sup>u̯</sup>ī''-, die z. B. in aw. ''ǰī''-''ti''-, aksl. ''ži''-''tь'', wohl auch in lat. ''vīta'', osk. ''bíitam'' (Akk.) vorliegt (vgl. W.-Hofmann s. ''vīvō''). Auch die davon ausgehende ''u''-Erweiterung in lat. ''vīvus'', aind. ''jīvá''-, aksl. ''živъ'' usw. [[lebendig]] und in ''vīvō'', aind. ''jī́vati'', aksl. ''živǫ'' [[leben]] fehlt im Griechischen, wo sie indessen in ζωϝός (s. [[ζώω]]) zutage tritt. (Nach Specht KZ 62, 111 A. 2 ist deshalb [[βιῶναι]] von ''g<sup>u̯</sup>ii̯ō''(''u̯'')- ausgegangen; jedenfalls nicht zu beweisen). Die kurzvokalische Nebenform ''g<sup>u̯</sup>ĭu̯o''- in got. ''qius'', air. ''beo'' [[lebendig]] ist auch für [[βίος]] (als *βίϝος) angesetzt worden (z. B. WP. 1, 670), ohne Not und nicht wahrscheinlich, s. Meillet BSL 26, 16ff.; jedenfalls sind [[βιοτή]] und [[βίοτος]] am leichtesten als Primärbildungen verständlich.<br />'''Page''' 1,238-239
}}
{{Chinese
|sngr='''原文音譯'''：b⋯oj 比哦士<br />'''詞類次數'''：名詞（11）<br />'''原文字根'''：力<br />'''字義溯源'''：生活*，生計，養生，財物，日常生活，產業，世俗，今生<br />'''同源字'''：1） （[[βίος]]）生活 2） （[[βιόω]]）度日 3） （[[βίωσις]]）活著 4） （[[βιωτικός]]）今生的事<br />'''同義字'''：1） （[[βίος]]）生活 2） （[[ζωή]]）生命 3） （[[πνεῦμα]]）氣，靈 4） （[[ψυχή]]）魂<br />'''出現次數'''：總共（11）；可（1）；路（5）；提前（1）；提後（1）；彼前（1）；約壹（2）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 養生的（4） 可12:44； 路8:43； 路15:12； 路21:4；<br />2） 生活（3） 路8:14； 提前2:2； 彼前4:3；<br />3） 養生財物（1） 約壹3:17；<br />4） 今生（1） 約壹2:16；<br />5） 產業（1） 路15:30；<br />6） 世俗（1） 提後2:4
}}