View source for ἀμείβω

{{LSJ1
|Full diacritics=ἀμείβω
|Medium diacritics=ἀμείβω
|Low diacritics=αμείβω
|Capitals=ΑΜΕΙΒΩ
|Transliteration A=ameíbō
|Transliteration B=ameibō
|Transliteration C=ameivo
|Beta Code=a)mei/bw
|Definition=[ᾰ], Il., Trag.: Ep. impf. <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> ἄμειβον <span class="bibl">Il.14.381</span>: fut. -ψω <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span> 23</span>: aor. <b class="b3">ἤμειψα</b>, Ep. <b class="b3">ἄμειψα [ᾰ</b>] <span class="bibl"><span class="title">h.Cer.</span>275</span>, <span class="bibl">A.R.3.280</span>; Dor. <b class="b3">ἄμ [ᾱ]</b> <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>5.38</span>; Trag.:—Med., impf. <b class="b3">ἠμειβόμην</b>, Ep. ἀμ- <span class="bibl">Il.3.171</span>, etc.: fut. ἀμείψομαι <span class="bibl">E.<span class="title">Supp.</span>517</span>: aor. <b class="b3">ἠμειψάμην</b>, Ep. and Ion. ἀμ- <span class="bibl">Il.4.403</span>, <span class="bibl">Hdt.1.37</span>, al.:—Pass., fut. ἀμειφθήσεται Hsch.: aor. <b class="b3">ἠμείφθην</b> <span class="title">AP</span>7.589 (Agath.), <span class="bibl">638</span> (Crin.), etc. (in med. sense, <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>4.102</span>, <span class="bibl">Theoc.7.27</span>): pf. ἤμειπται Gal.1.210: Ep. plpf. ἄμειπτο <span class="bibl">Nonn.<span class="title">D.</span>44.241</span>.—Verb and compds. are almost exclus. poet. and Ion., but used once or twice in Pl. and X., and late Prose. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> Act., [[change]], [[exchange]], (not Od.), ἔντε' ἄμειβεν <span class="bibl">Il.17.192</span>, etc.: <b class="b3">τί τινος</b>, as <b class="b3">γόνυ γουνὸς ἀμείβων</b> [[changing]] one knee for other, i. e. walking slowly, ib.<span class="bibl">11.547</span>, etc.:—so either, </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">1</span> <b class="b2">give in exchange</b>, <b class="b3">ὃς πρὸς Τυδεΐδην Διομήδεα τεύχε' ἄμειβε χρύσεα χαλκείων</b> ib. <span class="bibl">6.235</span>: c.acc., δάμαρτ' ἀμείψας <span class="bibl">E.<span class="title">Alc.</span>46</span>: or more freq., </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">take in exchange</b>, τι ἀντί τινος <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>4.17</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">Hel.</span>1382</span>; <b class="b3">πόσιν ἀντὶ σᾶς ἀμεῖψαι ψυχᾶς</b> [[redeem]] at that price, <span class="bibl">Id.<span class="title">Alc.</span>462</span>, etc.; μορφὴν ἀ. ἐκ θεοῦ βροτησίαν <span class="bibl">Id.<span class="title">Ba.</span>4</span>; ἀ. τὰν ἐμὰν [φυλακάν] <span class="bibl">Id.<span class="title">Rh.</span>527</span>; τιμὰν πρὸς ἀνθρώπων ἀμείψω Ibyc.24, cf. <span class="bibl">A.<span class="title">Ch.</span>1019</span> (anap.) (prob.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> in Att. often of Place, [[change]] it, so [[pass]], [[cross]], <b class="b3">πορθμόν, πόρον</b>, <span class="bibl">Id.<span class="title">Pers.</span> 69</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">IA</span> 144</span>, etc.:—hence, </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">b</span> either <b class="b2">pass out of</b> a house, [[leave]] it, <b class="b3">ἀ. στέγας, δώματα</b>, <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>1262</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">El.</span>750</span>; or [[pass into]], [[enter]] it, ἀ. θύρας <span class="bibl">Hdt.5.72</span>, cf. <span class="bibl">A.<span class="title">Ch.</span>571</span>: generally, πόλιν ἐκ πόλεως ἀ. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Sph.</span> 224b</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Prm.</span>138d</span>; v. infr. <span class="bibl">B.11.2</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">4</span> [[change]], [[alter]], χρῶτα βαφῇ <span class="bibl">A.<span class="title">Pers.</span>317</span>; χροιᾶς ἄνθος <span class="bibl">Id.<span class="title">Pr.</span>23</span>; ἐς κακοχυμίην ἤμειψε τὰ σπλάγχνα <span class="bibl">Aret.<span class="title">SD</span>2.13</span>: abs., <b class="b3">πολλὰ ἀ</b>. [[change]] colour, <span class="bibl">Jul.<span class="title">Caes.</span> 309a</span>; so Med., χροιῆς ἄνθος ἀμειβομένης <span class="bibl">Sol.27.6</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">5</span> causal, [[make]] others [[change]], τεύχε' ἄμειβον <span class="bibl">Il.14.381</span>; <b class="b2">pass on, hand on from one to another</b>, τέκνα . . διαδοχαῖς ἀμείβουσαι χεροῖν <span class="bibl">E.<span class="title">Hec.</span>1159</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">b</span> [[shift]], [[dislodge]], κακὸν κακῷ <span class="bibl">Aret.<span class="title">SD</span>2.1</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">6</span> rarely like Med. <span class="bibl">B.1.3</span>, [[repay]], [[return]], ἀ. χάριν <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>729</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Ch.</span>793</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> intr. in part., ἀμείβοντες, οἱ, <b class="b2">the interchangers</b>, i.e. <b class="b2">rafters that meet and cross each other</b>, <span class="bibl">Il.23.712</span>, cf. Theo Sm.<span class="bibl">p.122</span> H., <span class="bibl">Nonn.<span class="title">D.</span>37.588</span>; <b class="b3">ἐν ἀμείβοντι</b>, = [[ἀμοιβάδις]], <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>11.42</span>:—so prob. ἀμείβει καινὸν ἐκ καινῶν τόδε [[succeeds]], <span class="bibl">E.<span class="title">Or.</span>1503</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">B</span> Med., <b class="b2">change one with another, do in turn</b> or [[alternately]], abs., ἀμειβόμενοι φυλακὰς ἔχον <span class="bibl">Il.9.471</span>; ἄειδον ἀμειβόμεναι ὀπὶ καλῇ <span class="bibl">1.604</span>; ὀρχείσθην . . ἀμειβομένω <span class="bibl">Od.8.379</span>; <b class="b3">ἀμειβόμενοι κατὰ οἴκους</b> at every house <b class="b2">in turn</b>, <span class="bibl">1.375</span>, <span class="bibl">2.140</span>; ἄρουραι ἀμειβόμεναι <b class="b2">ploughed and fallow in turn</b>, <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>6.9</span>; so <b class="b3">ἀμειβόμεναι ὁπλαῖς</b> [[alternating]], [[crosswise]], of the motion of the legs in horses or oxen, <span class="bibl">Id.<span class="title">P.</span>4.226</span>; <b class="b3">ἄλλα ἄλλοθεν ἀμείβεται</b> now [[comes]] one thing, now another <b class="b2">in turn</b>, <span class="bibl">E.<span class="title">Hipp.</span>1108</span>; ἀμείβεται μιάσματα <span class="bibl">Id.<span class="title">Med.</span>1267</span>: c. part., <b class="b3">θρῴσκων ἄλλοτ' ἐπ' ἄλλον ἀμείβεται</b> leaps <b class="b2">in turn</b>... <span class="bibl">Il.15.684</span>:—<b class="b3">ἀ. στενότητι</b> [[vary]] in narrowness, <span class="bibl">X.<span class="title">Cyn.</span>9.14</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> of dialogue, ἀμείβεσθαι ἐπέεσσι <b class="b2">answer one another</b>, <span class="bibl">Od.3.148</span>, etc.; in part., <b class="b3">ἀμειβόμενος προσέειπε, προσηύδα</b>, <span class="bibl">Il.3.437</span>, <span class="bibl">17.33</span>; ἀ. πρός τινα <span class="bibl">Hdt.8.60c</span>odd.; <b class="b3">πρός τι</b> ib.<span class="bibl">58</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">Tr.</span>903</span>: c. acc. pers. et dat. rei, <b class="b3">ἀ. τινα μύθῳ, μύθοις</b>, <span class="bibl">Od. 12.278</span>, <span class="bibl">2.83</span>; <b class="b3">ἀ. τινα</b> alone, [[answer]] one, <b class="b2">reply to</b> him, <span class="bibl">Il.1.172</span>, etc.; τὸν λόγοις ἀμείφθη <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>4.102</span>, cf. <span class="bibl">Theoc.7.27</span>; <b class="b3">ἀμείβετο τοῖσδε</b> in these words, <span class="bibl">Hdt.1.35</span>, al.:—later c. acc. rei, τούτοις ἀμείβου . . εὐμαθές τι <span class="bibl">A.<span class="title">Eu.</span>442</span>; ἔπος πρὸς ἔπος <span class="bibl">586</span>; μὴ σφριγῶντ' ἀμείψῃ μῦθον <span class="bibl">E.<span class="title">Supp.</span>478</span>; ταῦτα ἀμείψατο <span class="bibl">Hdt.1.37</span>: c. dupl. acc., ταῦτα τοὺς φίλους ἀμείψατο <span class="bibl">Id.2.173</span>, cf.<span class="bibl">3.52</span>, <span class="bibl">A.<span class="title">Supp.</span>195</span>; ἕν μ' ἄμειψαι μοῦνον <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span>991</span>; <b class="b3">τὸν δὲ . . μῆτιν . . ἀμείβετο</b> [[gave]] him counsel <b class="b2">in reply</b>, <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span> 9.39</span>:—also late Prose, <span class="bibl">Luc.<span class="title">Alex.</span>19</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> [[repay]], [[requite]], c. acc. pers. et dat. rei, δώροισιν ἀ. τινα <span class="bibl">Od.24.285</span>; χρηστοῖσι <span class="bibl">Hdt.1.41</span>, cf. <span class="bibl">4.97</span>; ὁμοίοις <span class="bibl">D.20.6</span>; ἀμείβομαί σε τῷ φυγεῖν τὴν οἰκίαν <span class="title">Com.Adesp.</span>371: c. acc. pers. only, τὸν ἄδικον ἀ. <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span>12</span>; τοὺς μὲν ἐκόλαζε, τοὺς δὲ ἠμείβετο <span class="bibl">D.C.74.8</span>: c. acc. et dat. rei, ἀ. εὐεργεσίας χάρισιν <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>4.3.15</span>: c. acc. rei only, χάριν φιλότητος <span class="bibl">S.<span class="title">El.</span>134</span>; βροτῶν ἀσυνεσίας <span class="bibl">E.<span class="title">Ph.</span>1727</span>; τὴν προϋπαρχήν <span class="bibl">Arist.<span class="title">EN</span>1165a5</span>: rarely c. dat. pers., πολλοῖσι γὰρ κέρδη πονηρὰ ζημίαν ἠμείψατο <span class="bibl">E.<span class="title">Cyc.</span>312</span>: rarely also c. gen. rei compensatae, ἀ. τινα τῆς δικαιοσύνης <span class="bibl">Luc.<span class="title">Somn.</span> 15</span>:—mostly, <b class="b2">return good for good;</b> but also, <b class="b2">bad for good</b>, φθόνον ἀμειβόμενον τὰ καλὰ ἔργα <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>7.17</span>; <b class="b2">bad for bad</b>, ἀμείψεται φόνον φόνος <span class="bibl">E.<span class="title">El.</span>1093</span>; κακὸν κακῷ <span class="bibl">Aret.<span class="title">SD</span>2.13</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">4</span> [[purchase]], λύχνον <span class="bibl">Lib. <span class="title">Or.</span>45.10</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> <b class="b2">get in exchange</b>, <b class="b3">[οὔτοι] νιν</b> (sc. <b class="b3">Καρθαίαν</b>) Βαβυλῶνος ἀμείψομαι <span class="bibl">Pi.<span class="title">Pae.</span>4.16</span>; <b class="b3">θητικοῦ ἀντὶ τέλους ἱππάδ' ἀμειψάμενος</b> Epigr. ap. <span class="bibl">Arist.<span class="title">Ath.</span>7.4</span>; λῴους φρένας τῶν νῦν παρουσῶν <span class="bibl">S.<span class="title">Tr.</span> 737</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> like Act., [[change]] a place, [[pass]] either [[out]] or [[in]], ψυχὴ . . ἀμείψεται ἕρκος ὀδόντων <span class="bibl">Il.9.409</span>; and reversely of things swallowed, φάρμακα . . ἀ. ἕρκ. ὀδ. <span class="bibl">Od.10.328</span>; ἀμειβόμεναι μέγαν οὐδὸν... ἡ μὲν ἔσω . . ἡ δὲ θύραζε <span class="bibl">Hes. <span class="title">Th.</span>749</span>; πατρίδ' ἀμειψάμενος <span class="bibl">Sol.2</span>; ποταμόν <span class="bibl">Simon.94</span>; πρόθυρα <span class="bibl">A.<span class="title">Ch.</span>965</span>; πύλας <span class="bibl">E.<span class="title">Alc.</span>752</span>; <b class="b3">γῆν οὐρανοῦ ἀ</b>. [[change]] earth for heaven, Plu.2.607e; ὑπὲρ οὐδὸν ἀμειβόμενον <span class="bibl">Theoc. 2.104</span>; ἄλλην ἐξἄλλης πόλεως ἀμειβόμενος <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ap.</span>37d</span>; <b class="b3">ἕτεραδ' ἕτερος ἀμείβεται πήματα</b> <b class="b2">passes through</b> them, <span class="bibl">E.<span class="title">Or.</span>979</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> [[exchange]], τὶ πρὸς νόμισμα <span class="bibl">Plu.<span class="title">Aem.</span>23</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">III</span> [[surpass]], [[outdo]], μελισσᾶν πόνον <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>6.54</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">IV</span> <b class="b3">χεροῖν πίτυλον, ὃς αἰὲν δι' Ἀχέροντ' ἀ. θεωρίδα</b> [[convoys]], [[accompanies]] it, <span class="bibl">A.<span class="title">Th.</span>856</span>.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0120.png Seite 120]] wechseln, Hom. oft, in folgenden Formen: ἀμείβων Iliad. 11, 547, [[ἀμείβοντες]] 23, 712, ἄμειβεν 17, 192, ἄμειβον plur. 14, 381; – ἀμεἰβεται 15, 684. ἀμείβεο imperat. Od. 17, 393, ἀμείβεσθον imper. Iliad. 23, 492, ἀμειβόμενος 3, 437 u. oft, -[[μένω]] Od. 3, 148, -μενοι Iliad. 9, 471, -μένη Od. 4, 234, -μεναι Iliad. 1, 604, ἠμείβετο 1, 292 u. oft, ἀμείβετο 3, 171 u. oft, ἀμειβόμεθα impft. Od. 11, 225, ἠμείψατο Iliad. 23, 542, ἀμείψατο 4, 403, ἀμείψεται conj. Iliad. 9, 409 Od. 10, 328, ἀμείψασθαι Od. 2, 83, ἀμειψάμενος 24, 285; – τεύχεα [[πρός]] τινα die Rüstung mit einem wechseln Il. 6, 235, vgl. 14. 381; ἔντε' ἄμειβεν, er wechselte die Waffen, 17, 192; ὀλίγον [[γόνυ]] γουνὸς ἀμείβων, Knie mit Knie wechselnd, langsam schreitend, 11, 547; οἱ [[ἀμείβοντες]] die sich gegen einander lehnenden Dachsparren 23, 712, wie Nonn. 11. 37, 588; Pind. ἵππους ἀντὶ δελφίνων, austauschend, P. 4, 17; von dem Wechsel eines Ortes, λόφον P. 5, 36, über den Hügel gehen; so bes. Tragg., π ορθμόν Aesch. Pers. 59. βαλὸν ἕρκειον πυλῶν Ch. 564; στέγας, ἑστίαν, das Haus verlassen, Soph. Phil. 1246 (Schol. καταλιπών) Trach. 655; κέλευθον, πόρον, Eur. Or. 1294 Iph. A. 144; Τμῶλον, nach d. Tmolus gehn, Bacch. 65; δώματα El. 750; κλίμακος [[βάθρα]], hinaufsteigen, Phoen. 1186. Auch in Prosa, θύρας ἀμεῖψαι, in die Thür hineingehen, Her. 4, 72; χώραν Plat. Parm. 138 d; πόλιν ἐκ πόλεως, von Stadt zu Stadt gehen, Soph. 224 b; γῆν Luc. Gymn. 18; öfter so in Anthol.; auch = verwandeln, χρῶτα βαφῇ Aesch. Pers. 309; μορφὴν ἐκ θεοῦ βροτησίαν, seine Gestalt aus der eines Gottes in die menschliche verwandeln, Eur. Bacch. 4; καινὸν ἐκ καινῶν Or. 1503; τὸν πόσιν ἀντὶ τῆς ψυχῆς Alc. 463, d. i. mit dem Leben loskaufen; πέπλους αντὶ στολῆς Hel. 1398; auch der bloße gen., πέπλους μέλανας λευκῶν 1293; Ibyc. 51 τιμὰν πρὸς ἀνθρώπων ἀμείψω, Ehre eintauschen; [[χάριν]] τροφᾶς ἀμεῖψαι, Dank abstatten für die Erziehung, Aesch. Ag. 711; auch παλίμποινα ἀμ., vergelten, Ch. 782; ἐν ἀμείβοντι = [[ἀμοιβαδίς]], Pind. N. l 1, 42. – Häufiger im med.; für den aor. med. tritt auch der aor. pass. ein, Pind. P. 4, 102; aber ἀμειφθεῖσαι κέλευθ οι Parm. 9 (IX, 304) sind verwechselte Wege; vgl. [[ἀπαμείβομαι]]; für sich eintauschen, vertauschen, abwechseln, Soph. Trach. 737 λῴους φρένας τῶν νῦν παρουσῶν τῶνδ' ἀμείψασθαί ποθεν, die jetzige Gesinnung mit einer besseren vertauschen; Hom. Iliad. 9, 471 οἱ μὲν ἀμειβόμενοι φυλακὰς ἔχον; Od. 1, 875. 2, 140 ἀμειβόμενοι κατὰ οἴκους; – von einem Tänzerpaare Od. 8, 379 ὠρχείσθην ταρφέ' ἀμειβομένω; Iliad. 1, 604 φόρμιγγος, ἣν ἔχ' [[Ἀπόλλων]], μουσάων θ', αἳ ἄειδον ἀμειβόμεναι ὀπὶ καλῇ, vgl. Od. 24, 80; – bes. 1) [[antworten]], τὸν δ'Ἑλένη μύθοισιν ἀμείβετο Il. 3, 171, u. häufig ἀμειβόμενος προσέειπε, προσηύδα, τὸν δ' ἠμείβετο; χαλεποῖσιν ἀμειβομένω ἐπέεσσιν Od. 3, 148; so Tragg., [[ἔπος]] πρὸς [[ἔπος]] Aesch. Eum. 556, ξένους ἔπη Suppl. 192, πρὸς [[ταῦτα]] 246; Soph. Phil. 378; ἕν μ' ἄμειψαι O. C. 995; μῦθον ἀμείβεσθαι Eur. Suppl. 478, [[πρῶτα]] σὲ πρὸς τὰ πρῶτ' ἀμείψομαι 517, ἄνδρα λόγοις Rhes. 639, πρὸς [[ταῦτα]] λόγῳ Troad. 903; Her. theils ebenso 1, 35, ταῦτα τοὺς φίλους ἠμείψατο 2, 173, theils τινὰ τοῖσδε, mit solchen Worten, 1, 120. 2, 173 u. sonst; auch Plut. u. Luc. – 2) den <b class="b2">Ort vertauschen:</b> [[ψυχή]], ἐπεὶ ἄρ κεν ἀμείψεται [[ἕρκος]] ὀδόντων, sobald die Seele den Zaun der Zähne überschritten hat, Iliad. 9, 409; Od. 10, 328 οὐδὲ γὰρ [[οὐδέ]] τις [[ἄλλος]] ἀνὴρ τάδε φάρμακ' ἀνέτλη, ὅς κε πίῃ καὶ πρῶτον ἀμείψεται [[ἕρκος]] ὀδόντων, entweder conj. conditional. statt des optat. iterativ., oder ἀνέτλη in Präsensbdtg, wie der aor. oft, = pflegt zu ertragen; – Tragg. τόπον, [[πέδον]], πρόθυρα, hineingehen, Aesch. Suppl. 229 Spt. 286 Ch. 859; [[ὅταν]] δι' ἐχθρᾶς ποὺς ἀμείβηται χθονός Phoen. 278; πύλας Alc. 755; Pind. χθόνα P. 4, 226; [[ἄλλην]] ἐξ ἄλλης πόλιν πόλεως, von einer Stadt zur andern gehen, Plat. Apol. 37 d; ὑπὲρ θύρας οὐδὸν ἀμ., über die Schwelle ins Haus gehen, Theocr. 2, 104; οὐρανοῦ γῆν ἀμειψαμένη Plut. de exil. a. E. – 3) δώροις ἀμ., Gabe mit Gabe erwiedern, Od. 24, 285; dah. übh. <b class="b2">vergelten,</b> [[χάριν]] Soph. El. 132; Dank erwidern, εὐεργέταν Pind. I. 1, 53; ζημίαν κέρδη πον ηρὰ ἠμείψαντο, sie gaben ihm schlechten Lohn, Eur. Cycl. 311; εἰ δ' ἀμείψεται φόνον δικάζων [[φόνος]] El. 1093; [[χάριν]] φιλότητος Soph. El. 134; εὐεργεσίας ἀξίαις χάρισιν Xen. Mem. 4, 3, 15; τινὰ χρηστοῖ. σιν ἔργοις Her. I, 97 vgl. 2, 41; τοῖς ὁμοίοις ἀμειβόμενοι Dem. 20, 6; σὲ δὲ θεοὶ ἀμείψαιντο, die Götter mögen Dir vergelten, Hel.; ἀμείψομαί σε τῆσδε τῆς δικαιοσύνης Luc. Somn. 15; τινὰ δικαίᾳ ἀμοιβῇ Asin. 27.
}}
{{ls
|lstext='''ἀμείβω''': [ᾰ], Ἰλ., Τραγ.: Ἐπ. παρατ. ἄμειβον Ἰλ. Ξ. 381: μελλ. -ψω Αἰσχύλ. Πρ. 23: ἀόρ. ἤμειψα Δωρ. ἄμ- [ᾱ] Πίνδ., ἀπαρ. ἀμεῖψαι Ἡρόδ., μετ. ἀμείψας Τραγ: ― Μέσ., παρατ. ἠμειβόμην Ὅμ., Ἡρόδ., Ἐπ. ἀμ- Ἰλ. Γ. 171, κτλ.: μέλλ. ἀμείψομαι Εὐρ. Ἱκ. 517: ἀόρ. ἠμειψάμην Ἰλ., Σοφ., Ἐπ. καὶ Ἰων. ἀμ- Ἰλ. Δ. 403, Ἡρόδ.: ― Παθ.: μέλλ. ἀμειφθήσεται Ἡσύχ., ἀόρ. ἠμείφθην Ἀνθ. Π. 7. 589, 638, κτλ. (ἀλλὰ καὶ = ἠμειψάμην Πινδ. Π. 4. 179, Θεόφρ. 7. 27): πρκμ. ἤμειπται Γαλην., ὑπερσ ἤμειπτο Νόνν. ― Τὸ [[ῥῆμα]] [[εἶναι]] σχεδὸν ἀποκλειστικῶς ποιητ. καὶ Ἰων., ἀλλ’ εὕρηται [[ἅπαξ]] ἢ δὶς παρὰ Πλάτ. καὶ Ξεν. καὶ παρὰ μεταγεν. πεζοῖς (ἡ αὐτὴ δὲ [[παρατήρησις]] ἰσχύει καὶ διὰ τὰ σύνθετα ἀντ- ἀπ- ἀνταπ- μετ- αμείβω, ἀντ’ αὐτῶν δὲ [[εἶναι]] ἐν χρήσει παρὰ τοῖς πεζοῖς τῶν Ἀττ. τὸ [[ἀλλάσσω]] καὶ τὰ σύνθετα [[αὐτοῦ]]. (Ἐκ τῆς √ΜΕϜ ἢ ΜΑϜ [[μετὰ]] προθεματικοῦ α παράγονται τὰ [[ἀμεύομαι]] (ὅ ἐ. ἀμέϝομαι), [[ἀμείβω]], [[ἀμοιβή]]: πρβλ. Σανσκρ. mîv, mîvâmi (moveo), Λατ. moveo, motus, muto, mutuus. Ὁ Κούρτιος θεωρεῖ τὰ Σανσκρ. apamayê (muto), mi-mayas ([[ἀνταλλάσσω]]) ὡς λέξεις [[μακρόθεν]] συγγενευούσας. Α. ἐνεργ. [[ἀλλάσσω]], [[ἀνταλλάσσω]], [[μεταβάλλω]] ([[οὐδαμοῦ]] ἐν Ὀδ.), [[ἔντε]]’ ἄμειβεν Ἰλ. Ρ. 192, κτλ.: τί τινος, ὡς γόνυ γουνὸς ἀμείβων, κινῶν βραδέως τὰ γόνατα τὸ ἓν [[μετὰ]] τὸ [[ἄλλο]], δηλ. βραδυπορῶν, Ἰλ. Λ. 547 (ἴδε κατωτέρω Β. Ι. 1). κτλ.: ― [[ἑπομένως]] ἢ 1) δίδω πρὸς ἀνταλλαγήν, [[ἀνταλλάσσω]], ὃς πρὸς Τυδεΐδην Διομήδεα τεύχε’ ἄμειβε χρύσεα χαλκείων = ἀντὶ χαλκῶν ἔδιδε χρυσᾶ, Ἰλ. Ζ. 235: δάμαρτ’ ἀμείψας Εὐρ. Ἄλκ. 46· ἴδε κατωτέρω 6: ἢ συνηθέστερον, 2) [[λαμβάνω]] ὡς ἀντάλλαγμά τι [[ἀντί]] τινος Πινδ. Π. 4. 30, Εὐρ. Ἑλ. 1382· πόσιν ἀντὶ σᾶς ἀμεῖψαι ψυχᾶς, νὰ ἐξαγοράσῃς διδοῦσα, παρέχουσα τὴν σὴν ψ., ὁ αὐτ. Ἄλκ. 462, κτλ.: μεθ’ ἁπλῆς αἰτιατ., τιμὰν πρὸς ἀνθρώπων ἀμείψω Ἴβυκ. 24. 3) παρ’ Ἀττ. [[συχνάκις]] ἐπὶ τόπου, [[ἀλλάσσω]] τὸν τόπον, [[ὅθεν]] [[διέρχομαι]], [[διαβαίνω]]· πορθμόν, πόρον, Αἰσχύλ. Πέρσ. 69, Εὐρ. Ι. Α. 144, κτλ.: [[ὅθεν]] β) ἢ [[ἐξέρχομαι]] οἰκίας τινός, [[καταλείπω]] αὐτήν, ἀμ. στέγας, δώματα, Σοφ. Φ. 1262, Εὐρ. Ἠλ. 750, ἢ εἰσχωρῶ, [[εἰσέρχομαι]] εἰς αὐτήν· ἀμ. θύρας Ἡρόδ. 5. 72· πρβλ. Αἰσχύλ. Χο. 571: καὶ ἐν γένει [[ἐγκαταλείπω]] τόπον τινά, [[ἀπέρχομαι]] ἢ [[τοὐναντίον]] [[μεταβαίνω]] εἰς αὐτόν, (ὡς τὸ Λατ. muto, Ὁράτ. Carm. 39, Od. I. 17. 2), πόλιν ἐκ πόλεως ἀμ. Πλάτ. Σοφ. 224Β, πρβλ. Παρμ. 138D: οὕτω, μορφὴν ἀμ. ἐκ θεοῦ βροτησίαν Εὐρ. Βάκχ. 4: ἀμ. τὰν ἐμάν [φυλακάν] ὁ αὐτ. Ρῆσ. 527· ἴδε κατωτ. Β. ΙΙ. 2. 4) [[ἁπλῶς]] = [[μεταβάλλω]], [[ἀλλάσσω]], ἀλλοιῶ, χρῶτα βαφῇ Αἰσχύλ. Περσ. 317· χροιᾶς [[ἄνθος]] ὁ αὐτ. Πρ. 23, καὶ οὕτω κατὰ [[μέσον]] τύπον, χροιῆς [[ἄνθος]] ἀμειβομένης Σόλων 27. 6. 5) [[μετὰ]] ἐνεργ. μεταβ. σημ. [[κάμνω]] ἄλλους νὰ ἀλλάξωσι, τεύχε’ ἄμειβον Ἰλ. Ξ. 381· [[διαβιβάζω]], παραλαμβάνων [[παρά]] τινος καὶ διδοὺς εἰς ἕτερον, τέκνα... διαδοχαῖς ἀμείβουσαι χεροῖν Εὐρ. Ἑκ. 1159. 6) σπανίως ὡς τὸ Μέσ. κατωτέρω (Β. Ι. 3) ἀνταποδίδω, ἀμ. [[χάριν]] Αἰσχύλ. Ἀγ. 729, πρβλ. Χο. 793. ΙΙ. ἀμετάβ. κατὰ μετοχ. [[ἀμείβοντες]], οἱ, αἱ δοκοὶ αἱ [[σταυροειδῶς]] συναντώμεναι, «δοκοὶ μεγάλαι ἀλλήλαις προσπίπτουσαι [[ὥστε]] βαστάζειν τὴν ὀροφήν, αἵτινες καὶ [[συστάται]] καλοῦνται» (Σχόλ.), Ἰλ. Ψ. 792, πρβλ. Νόνν. Δ. 37. 588· ἐν ἀμείβοντι = ἀμοιβάδις, Πινδ. Ν. 11. 53: ― οὕτω πιθ., ἀμείβει καινὸν ἐκ καινῶν τόδε, Λατ. excipit, διαδέχεται, ἀκολουθεῖ, Εὐρ. Ὀρ. 1503. Β. Μέσ., ποιῶ τι ἐκ διαδοχῆς, [[διαδέχομαι]] ἄλλον, ἀπολ., ἀμειβόμενοι φυλακὰς ἔχον, ἐκ διαδοχῆς φυλάσσοντες, Ἰλ. Ι. 471· ἄειδον ἀμειβόμεναι ὀπὶ καλῇ (πρβλ. [[ἀμοιβαῖος]]) Α. 604: ὠρχείσθην… ἀμειβομένω Ὀδ. Θ. 379· ἀμειβόμενοι κατὰ οἴκους, εἰς τὴν οἰκίαν ἑκάστου ἐκ διαδοχῆς, Ὀδ. Α. 375, Β. 140· ἄρουραι ἀμειβόμεναι, ἀροτριούμεναι καὶ ἀφινόμεναι ἀκαλλιέργητοι ἐκ διαδοχῆς Πινδ. Ν. 6. 17· [[οὕτως]]: ἀμειβόμεναι ὁπλαῖς, διασταυροῦσαι τὰς ὁπλάς, ἐπὶ τῆς κινήσεως τῶν ποδῶν τῶν ἵππων ἢ βοῶν, Πινδ. Π. 4. 403. (πρβλ. Ἰλ. Λ. 547 καὶ τὸ τοῦ Οὐεργιλ. Sinnatque alterna volumina crurum)· ἄλλα [[ἄλλοθεν]] ἀμείβεται, τώρα ἔρχεται ἓν [[πρᾶγμα]], [[ἔπειτα]] δὲ [[ἄλλο]] ἐκ διαδοχῆς, Εὐρ. Ἱππ. 1108· ἀμείβεται [[φόνος]] ὁ αὐτ. Μήδ. 1267: [[μετὰ]] μετοχ. θρώσκων ἄλλοτ’ ἐπ’ ἄλλον ἀμείβεται, ἐφορμᾷ ἐκ διαδοχῆς… Ἰλ. Ο. 684: ἀμ. στενότητι [[ποικίλλω]] κατὰ τὴν στενότητα, Ξεν. Κυν. 9. 14. 2) [[συχνάκις]] ἐπὶ διαλόγου ἀμείβεσθαι ἐπέεσσι, ἀποκρίνεσθαι ἀλλήλοις, Ὀδ. Γ. 148, κτλ. καὶ κατὰ μετοχ. ἀμειβόμενος προσέφη, προσηύδα, προσέειπε Ὅμ.: ἀμ. [[πρός]] τινα Ἡρ. 8. 60· [[πρός]] τι [[αὐτόθι]] 58, Εὐρ. Τρῳ. 903: ― ἀλλ’ [[ὡσαύτως]] μ. αἰτ. προσ. καὶ δοτ. πράγμ. ἀμ. τινα μύθῳ, μύθοις, ἐπέεσσιν: [[ὡσαύτως]] ἀμείβεσθαί τινα, [[ἁπλῶς]] ἀποκρίνεσθαί τινι, Ὅμ., κτλ.: τὸν λόγοις ἀμείφθη Πινδ. Π. 4. 180, πρβλ. Θεόκρ. 7. 27· ἀμείβετο τοῖσδε, διὰ τούτων τῶν λέξεων, Ἡρόδ. 1. 35 καὶ ἀλλ.: ― ἀκολούθως μετ’ αἰτ. πράγμ. τούτοις ἀμείβου… εὐμαθές τι Αἰσχύλ. Εὐμ. 442, πρβλ. 286· μή... σφριγῶντ’ ἀμείψῃ μῦθον Εὐρ. Ἱκ. 478· ἀμείψατο [[ταῦτα]], Ἡρόδ. 1. 37 (ἂν καὶ συχνότερον λέγει τοῖσδε): ἔτι δὲ καὶ [[ταῦτα]] τοὺς φίλους ἀμείψατο Ἡρόδ. 2. 173, πρβλ. 3. 52, Αἰσχύλ. Ἱκ. 195· τὸν δέ... μῆτιν... ἀμείβετο, εἰς ἀπόκρισιν ἔδωκεν εἰς αὐτὸν συμβουλήν, Πινδ. Π. 9. 68· οὐχὶ [[οὕτως]] ἐν τῷ δοκίμῳ Ἀττ. πεζῷ λόγῳ, ἀλλ’ εὕρηται ἐν Λουκ. Ἀλεξ. 19. 3) ἀνταποδίδω, ἀποδίδω τὸ ὅμοιόν τινι, μετ’ αἰτ. προσ. καὶ δοτ. πράγ., δώροισιν ἀμ. τινὰ Ὀδ. Ω. 285· χρηστοῖσι Ἡρόδ. 1. 41, πρβλ. 4. 97· ὁμοίοις Δημ. 458· ἐν τέλ.: μετ’ αἰτ. προσ. μόνον, τὸν ἄδικον ἀμ. Σοφ. Ἀποσπ. 11: [[ὡσαύτως]] μετ’ αἰτ. καὶ δοτ. πράγμ. ἀμ. εὐεργεσίας χάρισιν Ξεν. Ἀπομ. 4. 3, 15· ἢ μετ’ αἰτ. πράγ. μόνον, [[χάριν]] φιλότητος Σοφ. Ἠλ. 134· βροτῶν ἀσυνεσίας Εὐρ. Φοίν. 1727· τὴν προϋπαρχὴν Ἀριστ. Ἠθ. Ν. 9. 2, 5· σπανίως [[μετὰ]] δοτ. προσ. πολλοῖσι γὰρ κέρδη πονηρὰ ζημίαν ἠμείψατο Εὐρ. Κύκλ. 311: σπανίως [[ὡσαύτως]] [[μετὰ]] γεν. τοῦ ἕνεκά τινος, ἀμ. τινὰ τῆς δικαιοσύνης Λουκ. Ἐνύπ. 15. Σημειωτέον ὅτι ἐπὶ ταύτης τῆς ἐννοίας ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἡ [[χρῆσις]] [[εἶναι]]: ἀνταποδίδω καλὸν ἀντὶ καλοῦ· ἀλλὰ καὶ κακὸν ἀντὶ καλοῦ, Πινδ. Π. 7. 19· κακὸν ἀντὶ κακοῦ, Εὐρ. Ἠλ. 1093. ΙΙ. [[λαμβάνω]] ὡς [[ἀντάλλαγμα]], δι’ ἀνταλλαγῆς, λῴους φρένας τῶν νῦν παρουσῶν Σοφ. Τρ. 737. 2) ὡς τὸ ἐνεργ., [[ἀλλάσσω]] τόπον, [[ἐξέρχομαι]] ἢ [[εἰσέρχομαι]], ψυχὴ... ἀμείψεται [[ἕρκος]] ὀδόντων Ἰλ. Ι. 409: καὶ τἀνάπαλιν ἐπὶ πραγμάτων καταπινομένων, φάρμακα... ἀμείψεται [[ἕρκος]] ὀδόντων Ὀδ. Κ. 328· ἀμειβόμεναι μέγαν οὐδόν..., ἡ μὲν ἔσω..., ἡ δὲ [[θύραζε]] Ἡσ. Θ. 749· οὕτω: πατρίδ’ ἀμειψάμενος Σόλων 4· ποταμὸν Σιμων. παρ’ Ἡροδ. 7. 228· βίοτον ἀμείψεται ([[ἔνθα]] τὸ [[μέτρον]] ἀπαιτεῖ ἀμείψει) Αἰσχύλ. Χο. 1019· πρόθυρα [[αὐτόθι]] 965· πύλας Εὐρ. Ἄλκ. 752· γῆν οὐρανοῦ ἀμ., τὴν γῆν ἀντὶ τοῦ οὐρανοῦ, Πλούτ. 2.607Ε· [[ὑπὲρ]] οὐδὸν ἀμειβόμενον Θεόκρ. 2.104· [[ἄλλην]] ἐξ ἄλλης πόλεως ἀμειβόμενος Πλάτ. Ἀπολ. 37D· [[ὡσαύτως]]: ἕτερα δ’ [[ἕτερος]] ἀμείβεται πήματα, διέρχεται δι’ αὐτῶν, ὑφίσταται, Εὐρ. Ὀρ. 979. 3) [[ἀνταλλάσσω]] τι [[πρός]] τι: πρὸς [[νόμισμα]] Πλουτ. Αἰμίλ. 23. ΙΙΙ. [[ὑπερβαίνω]], ὑπερτερῶ· μελισσᾶν πόνον Πινδ. Π. 6. 54, πρβλ. 7. 19· ἴδε [[ἀμεύομαι]]. IV. ἐν Αἰσχύλ. Θ. 856· πίτυλον χεροῖν, ὃς αἰὲν δι’ Ἀχέροντα ἀμ. θεωρίδα, προπέμπει, συνοδεύει (deducit κατὰ Βλωμφίλδιον).
}}
{{bailly
|btext=<i>f.</i> ἀμείψω, <i>ao.</i> [[ἤμειψα]], <i>pf. inus.</i><br /><i>Pass. f.</i> ἀμειφθήσομαι, <i>ao.</i> [[ἠμείφθην]], <i>pf.</i> [[ἤμειμμαι]];<br /><b>A.</b> <i>tr.</i> <b>I.</b> échanger :<br /><b>1</b> prendre en échange, acc. ; πόρον [[ἀμ]]. EUR passer par un endroit;<br /><b>2</b> donner en échange : [[πρός]] τινά [[τι]] ἀμείβειν τινός IL donner à qqn une chose en échange d’une autre ; <i>fig.</i> ἀμείβειν χάριν ESCHL témoigner en retour sa reconnaissance;<br /><b>3</b> prendre et donner tout à tour, quitter et reprendre : τέκν’ [[ἐν]] [[χεροῖν]] διαδοχαῖς ἀμείβουσαι EUR prenant et faisant passer les enfants l’un après l’autre de main en main;<br /><b>II.</b> changer, altérer : χρῶτα πορφυρᾷ βαφῇ ESCHL se teindre la peau avec de la couleur pourpre;<br /><b>B.</b> <i>intr.</i> prendre la place de, succéder à : [[οἱ]] ἀμείβοντες IL poutres qui se soutiennent mutuellement;<br /><i><b>Moy.</b></i> ἀμείβομαι (<i>f.</i> ἀμείψομαι, <i>ao.</i> ἠμειψάμην <i>ou</i> [[ἠμείφθην]] <i>au sens actif</i>);<br />échanger, <i>càd</i> :<br /><b>1</b> prendre <i>ou</i> obtenir en échange : λῴους φρένας [[τῶν]] [[νῦν]] παρουσιῶν τῶνδ’ ἀμείψασθαί ποθεν SOPH <i>litt.</i> (puisses-tu) prendre de qqe part des sentiments meilleurs que ceux dont tu fais preuve en ce moment;<br /><b>2</b> donner en échange : [[τι]] πρὸς [[νόμισμα]] PLUT échanger qch à soi contre de l’argent ; <i>particul.</i> donner en échange par compensation, compenser : δώροισιν ἀ. τινά OD donner à qqn des présents en échange ; ἀ. ὁμοίοις DÉM rendre la pareille ; ἀ. εὐεργεσίας χάρισιν XÉN donner des marques de reconnaissance en retour de bienfaits <i>litt.</i> compenser des bienfaits par) ; φόνον [[φόνος]] ἀμείβεται EUR le meurtre suit et venge le meurtre ; <i>rar. avec le gén. de chose</i> : ἀ. τινα τῆς δικαιοσύνης LUC récompenser qqn de son équité;<br /><b>3</b> prendre la place de, remplacer, succéder : ἀμειβόμενοι [[φύλακας]] [[ἔχον]] IL ils faisaient sentinelle tout à tour ; ἀμείβεσθαι [[ἐπέεσσι]] OD répondre à qqn ; ἀμειβόμενος δὲ προσηύδα IL à son tour, il répondit ; τὸν δ’ ἠμείβετ’ [[ἔπειτα]] IL il lui répondit alors ; πρὸς [[ταῦτα]] [[ἀμ]]. HDT répondre à ces paroles ; [[ταῦτα]] τοὺς φίλους ἀμείψατο HDT il fit cette réponse à ses amis ; <i>abs.</i> répondre;<br /><b>4</b> changer de place pour entrer <i>ou</i> pour sortir ; ἀ. [[ἕρκος]] ὀδόντων franchir la barrière des dents ; γῆν οὐρανοῦ ἀ. PLUT quitter la terre pour le ciel ; πόλιν [[ἐκ]] πόλεως ἀ. PLAT aller de ville en ville.<br />'''Étymologie:''' ἀ- prosth. et R. Μυ, ΜεϜ changer de place ; cf. ἀμεύομαι ; <i>lat.</i> moveo.
}}
{{Autenrieth
|auten=fut. ἀμείψω, -ομαι, aor. ἠμείψατο, ἀμείψατο: I. [[act]]., [[change]], [[exchange]]; τινός τι [[πρός]] τινα ([[something]] [[with]] [[one]] [[for]] [[something]] [[else]]), Il. 6.235 ; [[ὀλίγον]] [[γόνυ]] γουνὸς ἀμείβων, ‘only a [[little]] changing [[knee]] [[for]] [[knee]]’ (in retreating [[slowly]] [[step]] by [[step]]), Il. 11.547; [[part]]. as subst., [[ἀμείβοντες]], ‘rafters’ of a [[house]], Il. 23.712.—II. [[mid]]., [[change]] [[with]] [[each]] [[other]], [[answer]], [[pass]]; of [[responsive]] (‘amoebean’) [[singing]], Il. 1.604; ‘alternating’ in the [[dance]], Od. 8.379 ; θρώσκων ἀμείβεται, ‘springs [[alternately]],’ Il. 15.684; ‘[[passing]] [[from]] [[house]] to [[house]],’ Od. 1.375; ‘requiting’ [[one]] [[with]] gifts, Od. 24.285. In the [[sense]] of [[answer]], [[very]] freq. the [[part]]. ἀμειβόμενος, ‘in [[reply]],’ ἀμειβόμενος προσέειπεν, ἠμείβετο μύθῳ.
}}
{{Slater
|sltr=<b>ᾰμείβω</b> (ἀμείβοντι coni.: aor. μειψεν, -ψαντες: med. ἀμείβεται; -όμενοι, -όμεναι, -ομένοις: fut. ἀμείψομαι: impf. ᾰμείβετο: aor. [[pass]]. pro med. ᾰμείφθη. <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>a</b> [[exchange]] “ἀντὶ δελφίνων ἐλαχυπτερύγων ἵππους ἀμείψαντες [[θοάς]]” (P. 4.17) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> [[pass]] Κρισαῖον λόφον ἄμειψεν ἐν [[κοιλόπεδον]] [[νάπος]] θεοῦ (P. 5.38) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>2</b> med. c. aor. [[pass]].<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>a</b> [[exchange]] τι [[ἀντί]] τινος, ]νιν Βαβυλῶνος ἀμείψομαι[ (Pae. 4.15) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> [[answer]] ἀγανοῖσι λόγοις ὧδ' ἀμείφθη (P. 4.102) c. acc. dupl., τὸν δὲ [[Κένταυρος]] ζαμενὴς μῆτιν ἑὰν εὐθὺς ἀμείβετο (P. 9.39) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>c</b> [[requite]] τὸ δἄχνυμαι, φθόνον ἀμειβόμενον τὰ καλὰ ἔργα (P. 7.19) [[ἄμμι]] δ' ἔοικε Κρόνου σεισίχθον υἱὸν γείτον ἀμειβομένοις εὐεργέταν ἁρμάτων [[ἱπποδρόμιον]] κελαδῆσαι (i. e. ἀντιδίδοντας τῷ θεῷ τὸν ὕμνον ἀντὶ [[τῶν]] [[εἰς]] τὸν νικηφόρον εὐεργεσιῶν Σ.) (I. 1.53) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>d</b> [[surpass]] [[γλυκεῖα]] δὲ φρὴν καὶ συμπόταισιν ὁμιλεῖν μελισσᾶν ἀμείβεται τρητὸν πόνον (P. 6.54) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>e</b> [[part]]. in [[turn]], by [[turn]] τοὶ μὲν ἀλλάλοισιν ἀμειβόμενοι γάρυον τοιαῦτ (P. 4.93) χαλκέαις δ' ὁπλαῖς ἀράσσεσκον χθόν ἀμειβόμενοι of oxen (τοὺς πόδας ἐναλλάσσοντες Σ.) (P. 4.226) καρποφόροις ἁρούραισιν, αἵτ' ἀμειβόμεναι, [[τόκα]] μὲν ὦν βίον ἀνδράσιν ἐπηετανὸν ἐκ πεδίων ἔδοσαν, [[τόκα]] δ αὖτ ἀναπαυσάμεναι [[σθένος]] ἔμαρψαν (N. 6.9) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>3</b> dub., ἀλλ' ἐν ἀμείβοντι (Musurus: ἐναμείβοντι codd.) (N. 11.42)
}}
{{DGE
|dgtxt=<b class="num">• Prosodia:</b> [ᾰ-]<br /><br /><b class="num">• Morfología:</b> [pres. inf. act. beoc. ἄμιβεγ (ante χ-) Corinn.(?) 39.6.1; pret. sin aum.: impf. ἄμειβον <i>Il</i>.14.381, ἀμείβετο <i>Il</i>.3.171, aor. ind. ἄμειψε <i>h.Cer</i>.275, ἄμειψεν A.R.3.280, ἀμείψατο <i>Il</i>.4.403, Hdt.1.37, ἄμίψατο Corinn.1.3.51, plusperf. ἄμειπτο Nonn.<i>D</i>.44.241, c. aum. ᾱ- dór. aor. ἄμειψεν Pi.<i>P</i>.5.38]<br /><b class="num">A</b> gener. tr. act.<br /><b class="num">I</b> c. ac. Compl. dir. de cosa<br /><b class="num">1</b> [[cambiar]], [[cambiar de]] [[ἔντε]]' ἄμειβεν <i>Il</i>.17.192, τεύχε' <i>Il</i>.14.381, μέγεθος καὶ [[εἶδος]] <i>h.Cer</i>.275, εἴδεα Emp.B 125, χρῶτα ... βαφῇ A.<i>Pers</i>.316, χροιᾶς ... [[ἄνθος]] A.<i>Pr</i>.23, χώραν ἀμεῖβον ἄλλοτ' [[ἄλλοθι]] γίγνεται Pl.<i>Prm</i>.138d, [[ἄλλοτε]] [[ἄλλην]] γῆν ἀ. Luc.<i>Anach</i>.18, ἐπεισέρχεται πολλὰ ἀμείβων, ὥσπερ οἱ χαμαιλέοντες, χρώματα Iul.<i>Caes</i>.309a<br /><b class="num">•</b>fig. [[adquirir]] χροιῆς [[ἄνθος]] ἀμειβομένης cuando la piel adquiera su flor (e.d. la barba)</i>, Sol.19.6.<br /><b class="num">2</b> [[relevar]] τίνος ἁ φυλακά; τίς ἀμείβει τὰν ἐμάν; ¿de quién es la guardia? ¿quién sigue a la mía?</i> E.<i>Rh</i>.527.<br /><b class="num">II</b> igual constr. más otro régimen (gener.)<br /><b class="num">1</b> v. act. no preposicional [[dar a cambio]], [[cambiar por]] c. ac. y gen. τεύχε' ἄμειβε χρύσεα χαλκείων dio sus armas de oro a cambio de unas de bronce</i>, <i>Il</i>.6.235, v. med. mismo sent. οὔνιν Βαβυλῶνος ἀμείψομαι no la cambiaré por Babilonia (la ciudad de Cartea)</i>, Pi.<i>Fr</i>.52d.15, οὐρανοῦ καὶ σελήνης γῆν ἀμειψαμένη cambiando (el alma) la tierra por el cielo y la luna</i> Plu.2.607e<br /><b class="num">•</b>sólo c. ac. δάμαρτ' ἀμείψας dando su esposa a cambio (de su vida)</i>, E.<i>Alc</i>.46<br /><b class="num">•</b>sólo c. ac. κλύω ... Ἰὼ πάτρας ἀμφὶς ἀμεῖψαι κερασφόρον ἄταν sé que Ío lejos de su patria ha cambiado (se ha despojado de) la maldición de sus cuernos</i> E.<i>Fr</i>.1.3.29 Bond<br /><b class="num">•</b>c. idea de movimiento [[alternar]], [[cambiar]], [[mover alternativamente]] [[γόνυ]] γουνὸς ἀμείβων <i>Il</i>.11.547.<br /><b class="num">2</b> v. act. c. ac. y εἰς [[cambiar en]], [[convertir]] τὸ [[αἷμα]] ἐς χροιὴν λευκήν Aret.<i>SD</i> 2.11.5, ἐς κακοχυμίην ἤμειψε τὰ σπλάγχνα cambió en insalubridad las visceras</i> e.d. produjo enfermedad en las visceras</i> Aret.<i>SD</i> 2.1.1<br /><b class="num">•</b>tb. en v. med.-pas. ἐς δὲ κονίην ἠμείφθη κενεὴν εὔσταχυς ἡλικίη su juventud floreciente se convirtió en polvo vano</i>, <i>AP</i> 7.589, νῦν δ' οἱ μὲν ἐς ὑμέας ἠμείφθησαν δαίμονες los dioses han cambiado para vosotros</i>, <i>AP</i> 7.638 (Crin).<br /><b class="num">3</b> v. act. c. ac. y [[ἀντί]], ἐκ + gen. [[recibir a cambio de]] ἀντὶ δελφίνων ... ἵππους ἀμείφαντες Pi.<i>P</i>.4.17, πέπλους ... ἀντὶ ... στολῆς E.<i>Hel</i>.1382, πόσιν ἀντὶ σᾶς ... ψυχᾶς E.<i>Alc</i>.462, μορφὴν δ' ἀμείψας ἐκ θεοῦ βροτησίαν habiendo recibido (adquirido) la forma humana en vez de la divina</i> E.<i>Ba</i>.4<br /><b class="num">•</b>δέδοικα μή τι πὰρ θεοῖς ἀμβλακὼν τιμὰν πρὸς ἀνθρώπων ἀμείψω temo que a pesar de haber pecado contra los dioses reciba a cambio honra de parte de los hombres</i> Ibyc.29<br /><b class="num">•</b>v. med. mismo sent. θητικοῦ ἀντὶ τέλους ἱππάδ' ἀμειψάμενος habiendo cambiado de la clase de los tetes a la de los caballeros</i> e.d. habiendo pasado de tete a caballero</i> epigr. en Arist.<i>Ath</i>.7.4, [[ἄλλην]] ἐξ ἄλλης πόλεως ἀμειβομένῳ (para un hombre) que cambia una ciudad por otra e.d. que pasa de una a otra ciudad</i> Pl.<i>Ap</i>.37d<br /><b class="num">•</b>tb. c. ac. y gen. λῴους φρένας τῶν νῦν παρουσῶν τῶνδ' ἀμείψασθαι que cambiases los sentimientos que ahora tienes por otros mejores</i> S.<i>Tr</i>.737<br /><b class="num">•</b>sólo c. ac. [[cambiarse]], [[mudarse de ropa y similares]] δυσόρφναια δ' ... τάδε σκότι' ἀμείβομαι me pongo estos oscuros harapos</i> E.<i>Ph</i>.326.<br /><b class="num">III</b> c. idea de movimiento<br /><b class="num">1</b> v. act. c. ac. de direcc. o extensión (c. palabras de lugar) [[atravesar]], [[pasar]] λόφον Pi.<i>P</i>.5.38, κέλευθον B.18.16, πορθμόν A.<i>Pers</i>.70, πόρον E.<i>IA</i> 144, θύρας Hdt.5.72, cf. A.<i>Ch</i>.571<br /><b class="num">•</b>según contexto [[dejar atrás]], [[salir de]] ἔξελθ' ἀμείψας τάσδε πετρήρεις στέγας S.<i>Ph</i>.1262, δώματα E.<i>El</i>.750<br /><b class="num">•</b>c. παρά + ac. τάφον παρὰ λιτὸν Ἀνακρείοντος ἀμείβων pasando junto a la sencilla tumba de Anacreonte</i>, <i>AP</i> 7.26 (Antip.Sid.)<br /><b class="num">•</b>en v. med. mismo sent. [[cruzar]], [[atravesar]], [[pasar]] ψυχὴ ... ἀμείψεται ἕρκος ὀδόντων <i>Il</i>.9.409, cf. <i>Od</i>.10.328, οὐδόν Hes.<i>Th</i>.749, ποταμόν Simon.83.2D., πρόθυρα A.<i>Ch</i>.965, πύλας E.<i>Alc</i>.752, ὑπὲρ οὐδόν Theoc.2.104, πατρίδ' ἀμειψάμενος mudando de patria</i> Sol.2.4<br /><b class="num">•</b>fig. οὔτις μερόπων ἀσινῆ βίοτον ... <ἂν> [[ἄτιμος]] ἀμείψαι ningún hombre cruzará indemne una vida sin dolor</i> A.<i>Ch</i>.1019.<br /><b class="num">2</b> igual cont. c. ac. de pers. [[hacer cruzar]], [[hacer pasar]] πίτυλον, ὃς αἰὲν δι' Ἀχέροντ' ἀμείβεται τὰν ... θεωρίδα golpe de remos que hace cruzar el Aqueronte a la peregrinación (de los muertos)</i>, A.<i>Th</i>.856<br /><b class="num">•</b>c. dat. instrum. (τέκνα) διαδοχαῖς ἀμείβουσαι χερῶν haciendo pasar (a los niños) de mano en mano</i> E.<i>Hec</i>.1159.<br /><b class="num">3</b> fig. [[sobrepasar]] μελισσᾶν ... πόνον Pi.<i>P</i>.6.54.<br /><b class="num">B</b> usos especiales de la v. med. c. constr. diferentes de A<br /><b class="num">I</b> c. dat. instrum. o c. ac. interno [[variar]] στενότητι X.<i>Cyn</i>.9.14<br /><b class="num">•</b>[[cambiarse]], [[mudarse]] τᾷ δὲ χολᾷ τὸ πρόσωπον ἀ. Theoc.23.13<br /><b class="num">•</b>[[corresponder]] τὰ δὲ ἄλλα (ἐμπόλια) ἀμειβόμενα τὸ ἴσον ἀπὸ τοῦ μεγίστου εἰς τὸ ἐλάχιστον los demás (tarugos) guardando la misma proporción (e.d. correspondiendo) desde el mayor al menor</i>, <i>IG</i> 2<sup>2</sup>.1675.9 (Eleusis IV a.C.).<br /><b class="num">II</b> <b class="num">1</b>[[devolver]], [[pagar]], [[dar su merecido]] (según el contexto más amplio se define como [[recompensar]] o [[castigar]] cf. ἀμείβεσθαι· ἐπὶ τοῦ χάριν εἰδέναι, καὶ ἐπὶ τοῦ κακὸν ἀντιδιδόναι <i>AB</i> 183.15)<br /><b class="num">a)</b> c. ac. de pers. y dat. instrum. σ' εὖ δώροισιν <i>Od</i>.24.285, χρηστοῖσί με Hdt.1.41, πολλῶν ὀφείλω σοι χάριτας, γονῆς, τροφῆς· ἀμείβομαί σε τῷ φυγεῖν τὴν οἰκίαν <i>Com.Adesp</i>.371K., αὐτοὺς ... αἰωνίῳ χάριτι I.<i>BI</i> 4.461, ἔφη ... ἀμείψασθαί με ἀμοιβῇ τῇ δικαίᾳ θέλων Luc.<i>Asin</i>.27, ἀγαθοῖς δὲ πολλοῖς ὑβρίσαντας ἠμείψω Babr.119.9, κακίᾳ ἠμείψαντό σε Aq.<i>Ge</i>.50.17<br /><b class="num">•</b>tb. c. ac. asimilado al de pers. [[dar las gracias]], [[agradecer]] θυσίαις ἠμείβοντο τὴν τοῦ θεοῦ περὶ αὐτοὺς πρόνοιαν dieron las gracias con sacrificios por la providencia divina para con ellos</i> I.<i>AI</i> 3.38<br /><b class="num">•</b>c. ac. de pers. y gen. ἀ. ... σε τῆς δικαιοσύνης darte las gracias por tu justicia</i> Luc.<i>Somn</i>.15<br /><b class="num">•</b>sólo c. ac. de pers. τοὺς μὲν ἐκόλαζε τοὺς δὲ ἠμείβετο a los unos castigaba, a los otros recompensaba</i> D.C.74.8.4, pero τὸν δ' ἄδικον ἀ. castigar al culpable</i> S.<i>Fr</i>.12<br /><b class="num">•</b>c. ac. de objetos personif. πεσόντα γ' ὧδ' ἀμείψομαι os castigaré así arrojándoos al suelo</i> A.<i>A</i>.1267;<br /><b class="num">b)</b> c. ac. int. δίδυμα καὶ τριπλᾶ παλίμποινα θέλων ἀμείψῃ dobles y triples recompensas has de pagar de buen grado</i> A.<i>Ch</i>.793, τὸ δ' [[ἄχνυμαι]], φθόνον ἀμειβόμενον τὰ καλὰ ἔργα me duelo de la envidia que resulta de las acciones nobles</i> Pi.<i>P</i>.7.19, ἀ. ... ἀσυνεσίας castigar las insensateces</i> E.<i>Ph</i>.1727, φόνον E.<i>El</i>.1093, οὐδ' ἐστὶν ἴσον τὸ τὴν προϋπαρχὴν ἀμείψασθαι no es equitativo pagar (e.d. devolver) el servicio original</i> Arist.<i>EN</i> 1165<sup>a</sup>5, ἀμοιβόμενος (<i>sic</i>) τὰς [[ἀμοιβάς]] Mitteis <i>Chr</i>.2.361.17 (IV a.C.), ὦ παντοίας φιλότητος ἀμειβόμεναι χάριν oh vosotras que venís a dar las gracias por una amistad de todo tipo</i> S.<i>El</i>.134<br /><b class="num">•</b>a veces c. ac. int. y dat. de pers. πολλοῖσι ... κέρδη πονηρὰ ζημίαν ἠμείψατο a muchos las ganancias injustas les han traído un castigo</i> E.<i>Cyc</i>.312, tb. en v. act. χάριν γὰρ τροφεῦσιν ἀμείβων dando las gracias a quienes lo criaron</i> A.<i>A</i>.729<br /><b class="num">•</b>c. ac. int., dat. de pers. y [[ἀντί]] + gen. ὁ ... Θεὸς ἀντὶ τῶν πόνων ... ἀμείψεται αὐτῷ πλούσια ... τὰ ἀντάμοιβα <i>PMasp</i>.151.256 (VI a.C.)<br /><b class="num">•</b>en v. pas. τὸ [δ] ὲ γενόμενον [[ἀνάλωμα]] ... ἀπολογισάμενοι τῇ πόλει οἱ πρεσβευταὶ ὅπως ἀμείβωνται rindiendo cuentas a la ciudad del gasto los embajadores ... para que pagasen</i>, <i>SIG</i> 656.46 (Teos III a.C.), cf. tb. abs., Thd.<i>Pr</i>.11.17;<br /><b class="num">c)</b> c. ac. de pers. y ac. int. o adverb. ([[δεῖ]]) αὐτὴν ἀμείβεσθαι χαριζομένην τὸν αὐτὸν τρόπον (debes) pagarle sus favores en la misma medida</i> X.<i>Mem</i>.3.11.12, ἀ. ὑμᾶς τὴν χάριν ταύτην Sm.2<i>Re</i>.2.6;<br /><b class="num">d)</b> c. ac. de n. de acción, fig. [[vengarse de]] τὰν ἄθεον ... ὕβριν <i>AP</i> 3.1<br /><b class="num">•</b>c. ac. de n. de acción y dat. instrum. [[pagar]] τὰς εὐεργεσίας ... χάρισιν X.<i>Mem</i>.4.3.15<br /><b class="num">•</b>c. ac. de abstr. y dat. instrum. ἀ. τὸ κακὸν κακῷ compensar el mal con el mal</i> Aret.<i>SD</i> 2.13.19.<br /><b class="num">2</b> en contextos monetarios (c. νόμισμα, [[ἀργύριον]]) [[comprar]] o [[vender]] καὶ παρεκάλει τοὺς ἔχοντας ἀντιβολῶν καὶ δακρύων ἀμείψασθαι πρὸς νόμισμα y convocaba a los poseedores suplicándoles con lágrimas en los ojos que se lo vendiesen por dinero</i> Plu.<i>Aem</i>.23, πόθεν ἂν οὖν ἀμειψάμην τὸν λύχνον de dónde habría podido comprar la lámpara</i> Lib.<i>Or</i>.45.10<br /><b class="num">•</b>tb. act. y en uso pregnante τὸν μαθήματα συνωνούμενον πόλιν τε ἐκ πόλεως νομίσματος ἀμείβοντα al que compra los conocimientos y yendo de ciudad en ciudad los vende (los cambia) por dinero</i> (pero cf. A III 1) Pl.<i>Sph</i>.224b<br /><b class="num">•</b>c. dat. instrum. [[comerciar]] σίτῳ ἀμείβονται Plb.4.38.5.<br /><b class="num">III</b> ref. al movimiento local o sucesión temporal<br /><b class="num">1</b> c. suj. plu. o du., abs. [[alternar]], [[turnarse]] ὑμὰ κτήματ' ἔδοντες, ἀμειβόμενοι κατὰ οἴκους comiéndoos vuestras riquezas, turnándoos de casa en casa</i>, <i>Od</i>.1.375, 2.140, ταρφέ' ἀμειβομένω pasándose (la pelota) repetidamente</i>, <i>Od</i>.8.379<br /><b class="num">•</b>[[relevarse]] οἱ μὲν ἀμειβόμενοι φυλακὰς ἔχον <i>Il</i>.9.471<br /><b class="num">•</b>c. dat. instrum. [[moverse alternativamente]] ὁπλαῖς ... ἀμειβόμενοι ref. al movimiento de las patas de los animales al andar, Pi.<i>P</i>.4.226<br /><b class="num">•</b>[[sucederse alternativamente]] [[ἄγχι]] ... ἀρούραισιν, αἵτ' ἀμειβόμεναι como ... tierras (que se cultivan y dejan en barbecho) alternando</i> Pi.<i>N</i>.6.9, ἄλλα γὰρ [[ἄλλοθεν]] ἀμείβεται E.<i>Hipp</i>.1108.<br /><b class="num">2</b> c. suj. sg. y part. [[alternativamente]] θρῷσκων ἄλλοτ' ἐπ' ἄλλον (ἵππον) ἀμείβεται salta alternativamente de un caballo a otro</i>, <i>Il</i>.15.684.<br /><b class="num">IV</b> ref. a la voz y a las palabras<br /><b class="num">1</b> c. suj. plu. y dat. instrum. [[alternarse]] ἄειδον ἀμειβόμεναι ὀπὶ καλῇ cantaban alternándose con su bella voz</i>, <i>Il</i>.1.604.<br /><b class="num">2</b> esp. en el diálogo [[contestar]], [[responder]], [[replicar]]<br /><b class="num">a)</b> c. suj. sg. y dat. instrum. ἀ. ἐπέεσσιν <i>Il</i>.23.492, <i>Od</i>.3.148, μύθοισιν <i>Od</i>.2.83, μύθῳ <i>Il</i>.24.200, <i>Od</i>.12.278, λόγῳ E.<i>Tr</i>.903<br /><b class="num">•</b>c. otro verbo que significa ‘hablar’ ἐξαῦτις μύθοισιν ἀμειβομένη προσέειπεν <i>Od</i>.4.234, tb. c. ac. de pers. τὴν δὲ Πάρις μύθοισιν ἀμειβόμενος προσέειπε <i>Il</i>.3.437<br /><b class="num">•</b>c. dat. instrum. y ac. de pers. τὸν ... μύθοισιν <i>Il</i>.3.171, τὸν ... λόγοις ... ἀ. Pi.<i>P</i>.4.102, μιν ... τοισίδε Hdt.1.35, 4.97, cf. 2.173<br /><b class="num">•</b>abs. ἀμειβόμενος δὲ προσηύδα <i>Il</i>.14.270, 17.33, Archil.144;<br /><b class="num">b)</b> c. ac. int. ταῦτα Hdt.1.37, ἔπος ... πρὸς ἔπος A.<i>Eu</i>.586, μῦθον E.<i>Supp</i>.478<br /><b class="num">•</b>c. ac. int. y ac. de pers. μ' οὐδὲν ἀμείβεται Alcm.3.64, ταῦτα μὲν τοὺς φίλους Hdt.2.173, cf. 3.52, S.<i>OC</i> 991, τὸν δὲ ... μῆτιν ... ἀμείβετο le contestó con un consejo</i> Pi.<i>P</i>.9.38<br /><b class="num">•</b>c. ac. int. y dat. de cosa τούτοις ἀμείβου ... εὐμαθές τι a esto contesta algo comprensible</i> A.<i>Eu</i>.442, o giro preposicional οὐδὲν πρὸς ταῦτα ἀ. Hdt.8.58<br /><b class="num">•</b>sólo c. giro preposicional ἀ. περὶ ὅτου τις ἔροιτο Luc.<i>Alex</i>.19.<br /><b class="num">3</b> abs. [[responder]], [[no faltar]] ἐπειδὴ μᾶλλον ἢ ἧττον ἐν αὐτοῖς ἡ [[δύναμις]] ἤμειπται ya que más o menos responde en ellos la fuerza</i> Gal.1.210.<br /><b class="num">C</b> intr. act.<br /><b class="num">1</b> [[sucederse]] ἀμείβει καινὸν ἐκ καινῶν τόδε E.<i>Or</i>.1503.<br /><b class="num">2</b> part. subst. ἀμείβοντες los [[pares]] maderos que apoyándose uno en otro sujetan la armadura o tijera de un edificio <i>Il</i>.23.712, Theo Sm.p.122, Nonn.<i>D</i>.37.592.<br /><br /><b class="num">• Etimología:</b> Rel. lat. <i>migrare</i>, de *<i>meig<sup>u̯</sup></i>- ‘cambiar’.
}}
{{lsm
|lsmtext='''ἀμείβω:''' [ᾰ]· Επικ. παρατ. <i>ἄμειβον</i>, μέλ. <i>-ψω</i>, αόρ. αʹ [[ἤμειψα]] (από τη √<i>ΜΕΙΒ</i> ή <i>ΜΕΥ</i> με <i>α</i> ως [[πρόθεμα]], πρβλ. [[ἀμεύομαι]], Λατ. MOV-eo).<br /><b class="num">Α.</b> [[αλλάζω]], [[ανταλλάσσω]], [[ἔντε]]' ἄμειβεν, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>ἀμ τί τινος</i>, όπως το [[γόνυ]] γουνὸς ἀμείβων, αλλάζοντας το ένα [[γόνατο]] με το [[άλλο]], δηλ. [[περπατώ]] [[αργά]], σε Ομήρ. Ιλ.· και ομοίως, [[είτε]]: <b>I.1.</b> [[δίνω]] εις [[αντάλλαγμα]], <i>τεύχε' ἄμειβε χρύσεα χαλκείων</i>, αντήλλαξε τη [[χρυσή]] [[πανοπλία]] για μια χάλκινη, στο ίδ. [[είτε]]:<br /><b class="num">2.</b> [[παίρνω]] σε [[αντάλλαγμα]], <i>πόσιν ἀντὶ σᾶς ἀμεῖψαι ψυχᾶς</i>, να τον εξαγοράσεις με [[αντίτιμο]] την [[ίδια]] [[σου]] την [[ζωή]], σε Ευρ.<br /><b class="num">3.</b> λέγεται για [[τόπο]], [[εναλλάσσω]] και [[επομένως]] [[διέρχομαι]], [[διασχίζω]], σε Αισχύλ., Ευρ.· [[έπειτα]], [[είτε]] περνώ από έναν [[τόπο]], τον [[αφήνω]], ή περνώ μέσα σ' αυτόν, [[μπαίνω]] μέσα του, σε Ηρόδ., Αττ.<br /><b class="num">4.</b> [[αλλά]], [[μεταβάλλω]], [[μεταλλάσσω]], <i>χρῶτα</i>, το [[χρώμα]] μου, σε Αισχύλ.<br /><b class="num">5.</b> Ενεργ. μτβ., κάνω τους άλλους να αλλάξουν, <i>τεῦχε ἄμειβον</i>, σε Ομήρ. Ιλ.· [[παραδίδω]], [[μεταδίδω]] από [[χέρι]] σε [[χέρι]], σε Ευρ.<br /><b class="num">6.</b> όπως το Μέσ. I. 3, [[ξεπληρώνω]], [[ανταποδίδω]], [[επιστρέφω]], ἀμ. [[χάριν]], σε Αισχύλ.<br /><b class="num">II. 1.</b> αμτβ. στη μτχ., [[ἀμείβοντες]], <i>οἱ</i>, τα δοκάρια που συναντιούνται σταυροειδώς, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>ἐν ἀμείβοντι = ἀμοιβάδις</i>, σε Πίνδ.<br /><b class="num">2.</b> <i>ἀμείβει καινὸν ἐκ καινῶν</i>, [[κάτι]] καινούριο έρχεται [[μετά]] από τα υπόλοιπα, σε Ευρ. <b>Β. I.1.</b> Μέσ., [[ανταλλάσσω]] [[κάτι]] με [[κάτι]] [[άλλο]], <i>ἀμειβόμενοι</i>, διαδοχικά, [[εναλλάξ]], σε Όμηρ.· [[έρχομαι]] ως [[ακολουθία]], σε Ευρ.<br /><b class="num">2.</b> [[συχνά]] χρησιμοποιείται για το διάλογο, [[αποκρίνομαι]] επάλληλα, σε Ομήρ. Οδ.· [[συχνά]] στη μτχ. <i>ἀμειβόμενος</i>, αυτός που αποκρίνεται, βρίσκεται σε [[θέση]] να απαντήσει, σε Όμηρ.· με αιτ., <i>ἀμ. τινα μύθῳ</i>, μύθοις [[ἐπέεσσι]], στον ίδ.· [[ακόμα]], [[ταῦτα]] τοὺς φίλους ἠμείψατο, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">3.</b> [[ανταποδίδω]], [[ξεπληρώνω]], <i>δώροισιν ἀμ. τινα</i>, σε Ομήρ. Οδ.· <i>χρηστοῖσι</i>, σε Ηρόδ.· επίσης με αιτ. και δοτ. πράγμ., <i>ἁμ.εὐεργεσίας χάρισιν</i>, σε Ξεν.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[λαμβάνω]], [[δέχομαι]] ως [[αντάλλαγμα]], λῴους φρένας [[τῶν]] [[νῦν]] παρουσιῶν, σε Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> όπως το Ενεργ., [[εναλλάσσω]] έναν [[τόπο]], τον [[διέρχομαι]], [[είτε]] βγαίνοντας [[είτε]] μπαίνοντας σ' αυτόν, σε Όμηρ. κ.λπ.
}}
{{elru
|elrutext='''ἀμείβω:''' (aor. [[ἤμειψα]] - дор. ἄμειψα с ᾱμ; aor. med. ἠμειψάμην и [[ἠμείφθην]]; aor. pass. [[ἠμείφθην]])<br /><b class="num">1)</b> тж. med. менять(ся), обменивать (τί τινος Hom., Plut. и τι [[ἀντί]] τινος Pind., Eur.): πρός τινά τι ἀ. τινος Hom. выменивать у кого-л. что-л. на что-л.; ἀμείψασθαί τι πρὸς [[νόμισμα]] Plut. вернуть что-л. в обмен на деньги; ἀ. χρῶτα πορφυρᾷ βαφῇ Aesch. принимать пурпурную окраску; μορφὴν ἀμείψας ἐκ θεοῦ βροτησίαν Eur. сменив внешность бога на человеческую; ἀμεῖψαί τινα ἀντὶ τῆς ψυχῆς [[ἑαυτοῦ]] Eur. спасти кого-л. ценой своей жизни;<br /><b class="num">2)</b> сменять, чередовать ([[ἕως]] ἂν νὶξ ἀμείψηται [[φάος]] Eur.): [[ὀλίγον]] [[γόνυ]] γουνὸς ἀ. Hom. медленно передвигать ноги; преимущ. med. чередоваться, сменяться, перемежаться: ἀ. τι διαδοχαῖς [[χεροῖν]] Eur. передавать что-л. из рук в руки; ἀμείβει καινὸν ἐκ καινῶν [[τόδε]] Eur. вот новое событие приходит на смену недавним; ἐν ἀμείβοντι (sc. χρόνῳ) Pind. попеременно, чередуясь; οἱ [[ἀμείβοντες]] (sc. δοκοί или στρωτῆρες) Hom. кровельные стропила; ἀμειβόμενοι φυλακὰς ἔχον Hom. они посменно несли стражу; ἀμειβόμενος [[προσηύδα]] Hom. он, в свою очередь, сказал (ср. 5);<br /><b class="num">3)</b> воздавать, отплачивать (τινά τινι Hom., реже τινί τι Eur. и τινά τινος Luc.): εὖ τινα δώροισιν ἀμείψασθαι Hom. вознаградить кого-л. богатыми дарами; ἀμείψεται φόνον [[φόνος]] Eur. убийство будет возмездием за убийство; [[χάριν]] τινὶ ἀμεῖψαι Aesch. отблагодарить кого-л.; εὐεργεσίας ἀξίαις χάρισιν ἀμείβεσθαι Xen. достойно отблагодарить за благодеяния; πολλοῖσι κέρδη πονηρὰ ζημίαν ἠμείψατο Eur. многие поплатились за преступную корысть; [[δίδυμα]] [[παλίμποινα]] ἀμεῖψαι Aesch. возместить в двойном размере;<br /><b class="num">4)</b> преимущ. med. менять местопребывание, т. е. проходить, переходить, входить или выходить ([[ἄλλην]] ἐξ ἄλλης πόλεως ἀμειβόμενος Plat.): ἀμείψασθαι [[ἕρκος]] ὀδόντων Hom. переступить ограду зубов, т. е. выйти из уст или войти в уста; ἀ. τὰς θύρας Her. переступать (порог) двери, т. е. входить или выходить; ἔξελθ᾽ ἀμείψας τάσδε στέγας Soph. или ἄμειψον δόματα [[τάδε]] Eur. выйди из этого помещения; βίοτον ἀμεῖψαι (v. l. ἀμείψασθαι) Aesch. прожить жизнь;<br /><b class="num">5)</b> med. отвечать, возражать (τινα Hom., Eur.): χαλεποῖσιν ἀμείβεσθαι ἐπέεσσιν или μύθοισιν Hom. обмениваться сердитыми речами, перебраниваться; ἀμείβεσθαί τι Her., Eur., Plut. или λόγῳ πρός τι Eur. отвечать на что-л.
}}
{{etym
|etymtx=-ομαι<br />Grammatical information: v.<br />Meaning: [[change]], [[exchange]], mid. also <b class="b2">answer, repay, requite.</b> (Il.).<br />Other forms: <b class="b3">ἀμεὶβοντες</b> <b class="b2">rafters that meet and cross each other</b> (Il. Ψ 712).<br />Derivatives: <b class="b3">ἀμοιβή</b> <b class="b2">change, exchange, requital, recompense, answer</b>. - Adj. <b class="b3">ἀμοιβός</b> `one who exchanges, in requital' (Il.)<br />Origin: IE [Indo-European] [713] <b class="b2">*h₂meigʷ-</b> change<br />Etymology: No exact correspondence. One compares Lat. [[migrare]] [[wander]] as from <b class="b2">*migros</b> <b class="b2">changing (place)</b>. The <b class="b3">-β-</b> will go back to <b class="b2">*gʷ as *b</b> is rare in PIE, which gives <b class="b2">*h₂meigʷ-</b> The root <b class="b2">*h₂mei</b> - change is well known, Skt. <b class="b2">máyate</b>, Lat. <b class="b2">(com)mū-nis</b> , but the enlargement -gʷ- is rare.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[From Root !μειβ, or !μευ, with α prefixed, cf. [[ἀμεύομαι]] Lat. MOV-eo.]<br />A. Act. to [[change]], [[exchange]], [[ἔντε]]' ἄμειβεν Il.; ἀμ. τί τινος, as [[γόνυ]] γουνὸς ἀμείβων changing one [[knee]] for the [[other]], i. e. [[walking]] [[slowly]], Il.:—and so, [[either]]<br /><b class="num">1.</b> to [[give]] in [[exchange]], τεύχε' ἄμειβε χρύσεα χαλκείων exchanged [[golden]] [[armour]] for brasen, Il.; or<br /><b class="num">2.</b> to [[take]] in [[exchange]], πόσιν ἀντὶ σᾶς ἀμεῖψαι ψυχᾶς to [[redeem]] him at the [[price]] of [[thine]] own [[life]], Eur.<br /><b class="num">3.</b> of [[place]], to [[change]] it, and so to [[pass]], [[cross]], Aesch., Eur.: —then, [[either]] to [[pass]] out of a [[place]], [[leave]] it, or to [[pass]] [[into]], [[enter]] it, Hdt., [[attic]]<br /><b class="num">4.</b> [[simply]], to [[change]], [[alter]], χρῶτα one's [[colour]], Aesch.<br /><b class="num">5.</b> Causal, to make others [[change]], τεύχε' ἄμειβον Il.: to [[pass]] on, [[hand]] on from one to [[another]], Eur.<br /><b class="num">6.</b> like Mid. I. 3, to [[repay]], [[return]], ἀμ. [[χάριν]] Aesch.<br /><b class="num">II.</b> intr. in [[part]]., [[ἀμείβοντες]], οἱ, interchangers, i. e. the rafters that [[meet]] and [[cross]] [[each]] [[other]], Il.; ἐν ἀμείβοντι = [[ἀμοιβαδίς]], Pind.<br /><b class="num">2.</b> ἀμείβει καινὸν ἐκ καινῶν one new [[thing]] [[comes]] on [[after]] others, Eur.<br />B. Mid. to [[change]] one with [[another]], ἀμειβόμενοι by turns, [[alternately]], Hom.: to [[come]] in [[turn]], Eur.<br /><b class="num">2.</b> often of [[dialogue]], to [[answer]] one [[another]], Od.; often in [[part]]. ἀμειβόμενος, [[answering]], in [[answer]], Hom.; c. acc., ἀμ. τινα μύθωι, μύθοις, [[ἐπέεσσι]] Hom.; [[even]], [[ταῦτα]] τοὺς φίλους ἠμείψατο Hdt.<br /><b class="num">3.</b> to [[repay]], [[requite]], δώροισιν ἀμ. τινα Od.; χρηστοῖσι Hdt.; also c. acc. et dat. rei, ἀμ. εὐεργεσίας χάρισιν Xen.<br /><b class="num">II.</b> to get in [[exchange]], λώιους φρένας τῶν νῦν παρουσῶν Soph.<br /><b class="num">2.</b> like Act. to [[change]] a [[place]], to [[pass]] [[either]] out of or [[into]], Hom., etc.
}}
{{FriskDe
|ftr='''ἀμείβω''': -ομαι<br />{ameíbō}<br />'''Grammar''': ̌v.<br />'''Meaning''': ‘wechseln, (ver)tauschen, eintauschen’, med. auch [[antworten]], [[vergelten]] (alt und häufig).<br />'''Derivative''': Neben dem alten Verbalnomen [[ἀμοιβή]] (s. unten) erscheint seit der hell. Zeit (Plb., LXX) die Neubildung [[ἄμειψις]] [[Wechsel]], [[Austausch]] mit [[ἀμειπτικός]]. Seit alters weit verbreitet war dagegen [[ἀμοιβή]] mit verschiedenen Bedeutungen und Sinnfärbungen: ‘Wechsel, Tausch (handel), Vergeltung, Dank, Antwort u. a.’. Von [[ἀμοιβή]] wiederum mehrere Ableitungen: [[ἀμοιβαῖος]] [[abwechselnd]] (Pi., Emp., Hdt. usw.), [[ἀμοιβάδιος]] ib. (Opp., Q. S., ''AP''; vgl. [[ἀμοιβαδίς]] und andere Adverbia unten); ἀμοιβιμαῖον [[Vergeltung]], [[Lohn]] (''IGRom''., Lydien; zur Bildung Chantraine Mélanges Maspero 2, 219ff.). Ein vereinzeltes Substantiv ist [[ἀμοιβεύς]] "Vertauscher", Benennung des Poseidon bei Lyk. 617. — Mehrere Adverbia: [[ἀμοιβηδίς]], (ἐπ)αμοιβαδίς (Hom. usw.), vgl. Schwyzer 631 : 9, usw. — Das Denominativum [[ἀμοιβάζω]] [[vertauschen]] tritt erst spät auf (Men. Prot.). — Neben [[ἀμοιβή]] steht seit Il. das Nom. ag. (Adj.) [[ἀμοιβός]] [[ablösend]], [[zum Entgelt]], sowohl als Simplex wie vor allem als Hinterglied. — Späte Gelegenheitsbildung [[ἀμειβώ]] = [[ἀμοιβή]] (Eust.).<br />'''Etymology''' : Ohne sichere und genaue Entsprechung. Seit Walter KZ 11, 430 vergleicht man u. a. lat. ''migrare'' [[wandern]] als Denominativum von *''migros'' [[den Ort wechselnd]]. Durch Abtrennung eines ''g<sup>u̯</sup>''-Suffixes kann man auch lat. ''mū''-''nus'' usw. (idg. ''mei''-) heranziehen. W.-Hofmann s. ''migro'', WP. 2, 245.<br />'''Page''' 1,90
}}