View source for ἄνω

{{LSJ1
|Full diacritics=ἄνω
|Medium diacritics=ἄνω
|Low diacritics=άνω
|Capitals=ΑΝΩ
|Transliteration A=ánō
|Transliteration B=anō
|Transliteration C=ano
|Beta Code=a)/nw
|Definition=(A), imper. <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> ἀνέτω S.<span class="title">Ichn.</span>70, inf. ἄνειν <span class="bibl">Pl.<span class="title">Cra.</span>415a</span>, part. <b class="b3">ἄνων</b>, impf. <b class="b3">ἦνον</b>, etc. (v. infr.): aor. ἤνεσα <span class="title">IG</span>7.3226 (Orchom. Boeot.), <span class="title">Hymn.Is.</span>35, prob. in <span class="title">AP</span>7.701.1 (Diod.) (<b class="b3">ἤνεσ'</b> codd.):— = [[ἀνύω]], [[ἀνύτω]], [[accomplish]], [[finish]], ἦνον ὁδόν <span class="bibl">Od.3.496</span>; οὔτ' ἄν τι θύων οὔτ' ἐπισπένδων ἄνοις <span class="bibl">A.<span class="title">Fr.</span>161</span> (Dobree, cf. <span class="title">AB</span>406); ἀλλ' οὐδὲν ἦνεν <span class="bibl">E.<span class="title">Andr.</span> 1132</span>; ἦ τὸ δέον . . ἤνομεν; S.<span class="title">Ichn.</span>98; <b class="b3">ταῦτα πρὸς ἀνδρός ἐστ' ἄνοντος εἰς σωτηρίαν</b> (cf. ἀνύω 1.6) <span class="bibl">Ar.<span class="title">V.</span>369</span>; ἀρυσσάμενοι ποτὸν ἤνομεν <span class="title">AP</span> 11.64 (Agath.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> Pass., <b class="b2">come to an end, be finished</b>, mostly of a period of time, <b class="b3">μάλα γὰρ νὺξ ἄνεται</b> night [[is]] quickly [[drawing to a close]], <span class="bibl">Il.10.251</span>; <b class="b3">ἔτος ἀνόμενον</b> the [[waning]] year, <span class="bibl">Hdt.7.20</span>; ἦμαρ ἀνόμενον <span class="bibl">A.R.2.494</span>; ἀνομένου τοῦ μηνός <span class="title">SIG</span>577.30 (Milet., iii/ii B.C.); also ὅππως . . ἔργον ἄνοιτο <span class="bibl">Il.18.473</span>; ἤνετο τὸ ἔργον <span class="bibl">Hdt.1.189</span>, <span class="bibl">8.71</span>; ἀνομένων βημάτων <span class="bibl">A.<span class="title">Ch.</span>799</span>; ὁπόταν θήρης . . ἔργον ἄνηται <span class="bibl">Opp.<span class="title">H.</span>5.442</span>: impers., <b class="b3">λιταῖς ἄνεται</b>, = [[λιταὶ ἀνύονται]], <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>8.8</span>. [ᾱ Hom., exc. <span class="bibl">Il.18.473</span>: afterwds. common, cf. A. l.c., Opp.<span class="title">H.</span> l.c. Orig. <b class="b3">ἄνϝω</b>, cf. <b class="b3">ἀνύω.]</b></span><br /><span class="bld">ἄνω</span> (B), Aeol. ὄνω, Adv., (ἀνά): <span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">I</span> with Verbs implying Motion, [[upwards]], ἄ. ὤθεσκε ποτὶ λόφον <span class="bibl">Od.11.596</span>; <b class="b3">ἄ. ἀπὸ θαλάσσης ἀναπλεῖν</b> [[up]] stream, <span class="bibl">Hdt.2.155</span>; ἄ. ποταμῶν χωροῦσι παγαί <span class="bibl">E.<span class="title">Med.</span>410</span> (lyr.), hence "<b class="b3">ἄ. ποταμῶν</b>", proverbial, <span class="bibl">D.19.287</span>, etc.; κόνις δ' ἄ. φορεῖτο <span class="bibl">S. <span class="title">El.</span>714</span>; κονιορτὸς ἄ. ἐχώρει <span class="bibl">Th.4.34</span>; <b class="b3">ἡ ἄ. ὁδός</b> the [[upward]] road, <span class="bibl">Pl. <span class="title">R.</span>621c</span>; <b class="b3">ἄ. ἰόντι</b> going <b class="b2">up the country</b> (i.e. [[inland]], v. infr. <span class="bibl">11.1f</span>), <span class="bibl">Hdt.2.8</span>; <b class="b3">ἄ. κάτω</b>, v. infr. <span class="bibl">11.2</span>; <b class="b3">πέμπειν ἄ</b>., i.e. from the nether world, <span class="bibl">A.<span class="title">Pers.</span>645</span> (lyr.), cf. <span class="bibl"><span class="title">Ch.</span>147</span>; σύριγγες ἄ. φυσῶσιμέλαν μένος <span class="bibl">S. <span class="title">Aj.</span>1412</span> (lyr.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> with Verbsimplying Rest, [[aloft]], [[on high]], ib.<span class="bibl">240</span>, etc.; τὸ ἄ. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phdr.</span>248a</span>, etc. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">b</span> [[on earth]], opp. <b class="b2">the world below</b>, νέρθε κἀπὶ γῆς ἄ. <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>416</span>; ἡνίκ' ἦσθ' ἄ. <span class="bibl">Id.<span class="title">El.</span>1167</span>; ἄ. βλέπειν <span class="bibl">Id.<span class="title">Ph.</span>1348</span>; ἄ. ἐπὶ [τῆς] γῆς <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phd.</span>109c</span>; <b class="b3">οἱ ἄ</b>. the [[living]], opp. <b class="b3">οἱ κάτω</b> the [[dead]], <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>1068</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Ph.</span>1348</span>, etc.; <b class="b3">τὰ ἄ. πράγματα</b> the world [[above]], <span class="bibl">Luc.<span class="title">Cont.</span>1</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">c</span> [[in heaven]], opp. [[earth]], <b class="b3">οἱ ἄ. θεοί</b> the gods [[above]], <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>1072</span>; κῆρυξ τῶν ἄ. τε καὶ κάτω <span class="bibl">A.<span class="title">Ch.</span>124</span>: esp. in [[NT]], ἐκ τῶν ἄ. εἰμί <span class="bibl"><span class="title">Ev.Jo.</span>8.23</span>; ἡ ἄ. Ἱερουσαλήμ <span class="bibl"><span class="title">Ep.Gal.</span>4.26</span>; ἡ ἄ. κλῆσις <span class="bibl"><span class="title">Ep.Phil.</span>3.14</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">d</span> generally, of relative position, <b class="b3">ὁ δῆμος ἄ. καθῆτο</b> [[in the upper quarter]] of the city, i.e. the Pnyx, <span class="bibl">D.18.169</span>; <b class="b3">ἡ ἄ. βουλή</b>, i.e. the Areopagus, <span class="bibl">Plu.<span class="title">Sol.</span>19</span>; <b class="b3">βαλλόμενοι ὑπὸ τῶν ἄ</b>. by those [[above on the roofs]], <span class="bibl">Th.4.48</span>; τὰ ἄ. <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>4.3.25</span>; <b class="b3">τὰ ἄ. τῆς οἰκίας</b>, opp. <b class="b3">θεμέλια</b>, <span class="bibl">Id.<span class="title">Eq.</span>1.2</span>; οἱ ἄ. τόποι <span class="title">OGI</span>111.17. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">e</span> geographically, [[on the upper side]], i.e. <b class="b2">on the north</b>, ἄ. πρὸς βορέην <span class="bibl">Hdt.1.72</span>; <b class="b3">οὔτε τὰ ἄ. χωρία οὔτε τὰ κάτω [οὔτε τὰ πρὸς τὴν ἠῶ οὔτε τὰ πρὸς τὴν ἑσπέρην</b>] <span class="bibl">Id.1.142</span>; ὁ ἄ. τόπος <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>435e</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">f</span> [[inward from the coast]], ἡ ἄ. Ἀσίη <span class="bibl">Hdt.1.95</span>; <b class="b3">τὰ ἄ. τῆς Ἀσίης</b> ib.<span class="bibl">177</span>; <b class="b3">ἡ ἄ. ὁδός</b> the [[upper]] or [[inland]] road, <span class="bibl">Id.7.128</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>3.1.8</span>; <b class="b3">ἡ ἄ. πόλις</b>, opp. [[the Piraeus]], <span class="bibl">Th.2.48</span>; in full, <b class="b3">οἱ ἀπὸ θαλάσσης ἄ</b>. ib.<span class="bibl">83</span>; ἡ ἄ. Μακεδονία <span class="bibl">Plu.<span class="title">Pyrrh.</span>11</span>; <b class="b3">ὁ ἄ. βασιλεύς</b> the king [[of the upper country]], i.e. of Persia, <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>7.1.28</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">g</span> in the race-course, τὰ ἄ. <b class="b2">turning-post</b>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>613b</span>; cf. [[κάτω]]. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">h</span> in the body, <b class="b3">τὰ ἄ</b>. the [[upper]] parts, opp. <b class="b3">τὸ κάτω</b>, <span class="bibl">Arist.<span class="title">GA</span>741b28</span>, al.; ἡ ἄ. κοιλία <span class="bibl">Id.<span class="title">Mete.</span>360b23</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">i</span> of Time, [[formerly]], [[of old]], <b class="b3">εἰς τὸ ἄ</b>. reckoning [[upwards]] or [[backwards]], of generations, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Tht.</span>175b</span>; <b class="b3">οἱ ἄ</b>. men <b class="b2">of olden time</b>, <span class="bibl">Id.<span class="title">Criti.</span>110b</span>; οἱ ἄ. τοῦ γένους <span class="bibl">Id.<span class="title">Lg.</span>878a</span>; <b class="b3">αἱ ἄ. μητρός</b> the mother's [[lineal ancestors]], <span class="bibl">Id.<span class="title">R.</span>461c</span>, cf. infr. c; ἐν τοῖς ἄ. χρόνοις <span class="bibl">D.18.310</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">k</span> [[above]], in referring to a passage, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Grg.</span> 508e</span>; ἐν τοῖς ἄ. λόγοις <span class="bibl"><span class="title">R.</span>603d</span>, cf. <span class="bibl">Arist.<span class="title">Rh.</span>1412b33</span>, etc. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">1</span> of tones in the voice, οἱ ἄ. τόνοι <span class="bibl">Plu.<span class="title">Cic.</span>3</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">m</span> metaph., <b class="b3">ἄ. βαίνειν</b> walk [[proudly]], <span class="bibl">Philostr.<span class="title">VA</span>1.13</span>; ἄ. φρονεῖν <span class="bibl">Hld.7.23</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">n</span> [[higher]], [[more general]], of <b class="b3">κατηγορίαι</b>, Arist.<span class="title">AP</span>0.82a23. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b3">ἄ. καὶ κάτω</b> <b class="b2">up and down, to and fro</b>, εἷρπ' ἄ. τε καὶ κάτω <span class="bibl">E.<span class="title">HF</span>953</span>; ἄ. καὶ κ. φεύγειν <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ach.</span>21</span>; ἄ. τε καὶ κ. κυκᾶν <span class="bibl">Id.<span class="title">Eq.</span>866</span>; περιπατεῖν ἄ. κ. <span class="bibl">Id.<span class="title">Lys.</span> 709</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">b</span> <b class="b2">upside-down, topsy-turvy</b>, τὰ μὲν ἄ. κ. θήσω, τὰ δὲ κ. ἄ. <span class="bibl">Hdt.3.3</span>; πάντ' ἄ. τε καὶ κ. στρέφων τίθησιν <span class="bibl">A.<span class="title">Eu.</span>650</span>; τρέπουσα τύρβ' ἄ. κ. <span class="bibl">Id.<span class="title">Fr.</span>311</span>, cf. <span class="bibl">Ar.<span class="title">Av.</span>3</span>; ἄ. κ. συγχεῖν <span class="bibl">E.<span class="title">Ba.</span>349</span>; ἄ. καὶ κ. ποιεῖν τὰ πράγματα <span class="bibl">D.9.36</span>; τοὺς νόμους στρέφειν <span class="bibl">21.19</span>; πόλλ' ἄ., τὰ δ' αὖ κ. κυλίνδοντ' ἐλπίδες <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>12.6</span>; πολλάκις ἐμαυτὸν ἄ. κ. μετέβαλλον <b class="b2">backwards and forwards</b>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phd.</span>96a</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Prt.</span>356d</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> <b class="b3">ἄ. ἔχειν τὸ πνεῦμα</b> [[pant]] or [[gasp]], <span class="bibl">Men.23</span>, cf. <span class="bibl">Sosicr.1</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">B</span> as Prep. with gen., [[above]], ἡ ἄ. Ἅλυος Ἀσίη <span class="bibl">Hdt.1.130</span>, cf. <span class="bibl">103</span>, <span class="bibl">Call.<span class="title">Jov.</span>24</span>; <b class="b3">αἱ ἄ. μητρός</b> (v. supr. <span class="bibl">11.1</span> i); <b class="b3">ἄ. τοῦ γόνατος</b> [[above]] the knee, <span class="bibl">Thphr.<span class="title">Char.</span>4.4</span>; ἀπὸ ἄ. τῆς χθονὸς ταύτης <span class="bibl">LXX <span class="title">3 Ki.</span>14.15</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> with partitive gen., <b class="b3">αἰθέρος ἄ. ἑλεῖν</b> dub. in <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>1092</span>, cf. <span class="bibl">E.<span class="title">Or.</span>1542</span>; γῆς ἥκοντ' ἄ. <span class="bibl">Id.<span class="title">HF</span>616</span>; μικρὸν προαγαγὼν ἄ. τῶν πραγμάτων <span class="bibl">Aeschin.2.34</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">C</span> Comp. <b class="b3">ἀνωτέρω</b>, abs., [[higher]], ἀ. θακῶν . . Ζεύς <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>314</span>; <b class="b3">ἀ. οὐδὲν τῶν πρηγμάτων προκοπτομένων</b> not getting on any [[farther]], <span class="bibl">Hdt. 1.190</span>; ἀδελφῷ ἢ πατρὶ ἢ ἔτι ἀ. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>880b</span>; οὐ προήϊσαν ἀ. τὸ πρὸς ἑσπέρης <span class="bibl">Hdt.8.130</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> c. gen., <b class="b3">ἀ. Σάμου</b> ib.<span class="bibl">132</span>; ἀ. γίγνεσθαί τινων <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>4.2.25</span>; <b class="b3">ἀ. τῶν μαστῶν</b> [[above]] them, ib.<span class="bibl">1.4.17</span>; later ἀνώτερον <span class="bibl">Plb.1.7.2</span>, etc.; cf. [[ἀνώτερος]]. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> Sup. <b class="b3">ἀνωτάτω, ἐς τοὺς ἀ</b>. (sc. <b class="b3">στάντας</b>) <span class="bibl">Hdt.7.23</span>; ἡ ἀ. κώμη <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>7.4.11</span>; ἀνῳκίσανθ' ὅπως ἀ. <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pax</span>207</span>; <b class="b3">ἡ ἀ. ἄσκησις</b> the [[highest]], <span class="bibl">Arr.<span class="title">Epict.</span>3.24.84</span>, cf. <span class="bibl">Ph.1.33</span>, al.; τὰ ἀ. τῶν γενῶν <span class="bibl">Arist.<span class="title">Metaph.</span>998b18</span>, cf. Zeno Stoic.1.51, <span class="bibl">S.E.<span class="title">P.</span> 1.138</span>; τὰ ἀ. τρία <span class="bibl">Ph.1.321</span>; <b class="b3">ἡ ἀ. διαίρεσις</b> Ps.-Alex.Aphr.<span class="title">in SE</span>20.27.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0267.png Seite 267]] adv. zu ἀνά, Hom. zweimal: Od. 11, 596 λᾶαν ἄνω ὤθεσκε ποτὶ λόφον, hinauf, empor; Iliad. 24, 544 ὅσσον [[Λέσβος]] ἄνω, Μάκαρος [[ἕδος]], ἐντὸς ἐέργειι hier nahm Aristarch ἄνω = ἀνά u. verband es mit ἐέργει, ἄνω ἐέργει = ἀνείργει, so viel Lesbos einschließt, s. Scholl. Aristonic., vgl. Friedl. Ariston. p. 28. – Bei den Folgenden heißt ἄνω: 1) hinauf, empor; ἄνω πέμπειν Aesch. Pers. 636; vgl. Ch. 145; αἰθέρος ἄνω, hinauf in den Aether, Soph. Phil. 1081, wie Eur. Or. 1542; ἄγειν, βλέπειν, ἀναβαίνειν, Plat. Phaedr. 246 d Rep. VII, 517 a. – 2) häufiger: oben, oberhalb, in sehr verschiedenen Beziehungen; von der Himmelsgegend: nordwärts, im Ggstz von [[κάτω]], südwärts, Her. 1, 72. 142; vom Meer ab, landeinwärts, 4, 18; ὁ ἄνω [[βασιλεύς]], der Perserkönig; auf dem Berge, ἐπεὶ δὲ ἄνω [[ἦσαν]], nachdem sie oben waren, Xen. Hell. 3, 5, 13; oben bei den Göttern, ἐν τοῖς θεοῖς Plat. Cratyl. 408 c; οἱ ἄνω θεοί, die oberen Götter, des Olymps, im Ggstz der unterirdischen, Soph. Ant. 1059 u. sonst. Eben so oben auf der Erde lebend, im Ggstz der Unterwelt, Phil. 1332 El. 1158; οἱ ἄνω, die Lebenden, Ant. 1055. Oben, d. i. ἐν τοῖς [[ἔμπροσθεν]] λόγοις Plat. Gorg. 588 e. – 3) Auch von der Zeit: vormals, früher, οἱ ἄνω τοῦ γένους, Vorfahren, Plat. Legg. IX, 878 a; εἰς τὸ ἄνω, in aufsteigender Linie, Theaet. 175 b; οἱ ἄνω πρὸ αὐτοῦ Philostr. – 4) Der Ggstz ist stets [[κάτω]]. Dah. Her. 3, 3 τὰ μὲν ἄνω [[κάτω]] [[θήσω]] τὰ δὲ [[κάτω]] ἄνω, das Oberste zu unterst lehren, alles verwirren; dah. sprichwötrlich τὸ λεγόμενον ἄνω [[κάτω]] πάντα Plat. Theaet. 159 d; sehr oft bei Attikern, ἄνω τε καὶ [[κάτω]] τίθησι Aesch. Eum. 620; Eur. Bacch. 740. 752 u. oft; Plat. Prot. 356 d u. öfter; ἄνω καὶ [[κάτω]] Phaedr. 272 b; κινεῖν, ἕλκειν, στρέφεσθαι Phaed. 111 e Lach. 196 b; seltener ohne Conjunction, die z. B. bei Dem. 2, 16 αἱ ἄνω [[κάτω]] στρατεῖαι u. 4, 41 nach den mss. hinzuzusetzen; καὶ ἄνω καὶ [[κάτω]] 9, 36; vgl. 23, 178. Doch fehlt sie oft bei Com.; auch [[κάτω]] ἄνω, Antiphan. Ath. I, 14 f; Eur. Bacch. 349. 602 El. 842 I. T. 282; ἄνω καὶ [[κάτω]] διαλέγεσθαι, hin u. her reden, immer wieder auf denselben Gegenstand zurückkommen. Auch mit dem gen., ἄνω καὶ [[κάτω]] τοῦ Κρανείου Luc. de conscrib. hist. 3. – 5) Als praepos. mit dem gen., oberhalb, über, Sp., z. B. Callim. Iov. 24; Ilion. Hal. 1, 56. – compar. u. superl. [[ἀνωτέρω]] u. [[ἀνωτάτω]], s. einzeln.
}}
{{ls
|lstext='''ἄνω''': ἀπαρ. ἄνειν, Πλάτ. Κρατ. 415Λ. μετοχ. ἄνων: παρατ. [[ἦνον]], κτλ. (ἴδε κατωτ.): ἀόρ. ἤνεσα, Ἐπιγράμμ. Ἑλλ. 491., 1028. 35. Ριζικὸς [[τύπος]] τοῦ [[ἀνύω]], [[ἀνύτω]], [[διανύω]], τελειώνω, [[ἦνον]] ὁδὸν «[[ἐνταῦθα]] τὸ [[ἦνον]] τὸ [[ἁπλῶς]] ἤνυον, ἐτελείουν δηλοῖ» (Εὐστ.), Ὀδ. Γ. 496· οὐτ’ ἂν τι θύων οὔτ’ ἐπισπένδων ἄνοις (ὡς ὁ Dobree ἀντὶ ναοῖς ἢ λάβοις) Αἰσχύλ. Ἀποσπ. 161· ἀλλ’ οὐδὲν [[ἦνον]] Εὐρ. Ἀνδρ. 1132· [[ταῦτα]]... πρὸς ἀνδρός ἐστ’ ἄνοντος ἐς σωτηρίαν (ὡς τὸ [[ἀνύω]] Ι. 3) Ἀριστοφ. Σφ. 369, [[ἔνθα]] ἴδε Δινδ., ἀρυσσάμενοι... ἤνομεν Ἀνθ. Π. 11. 64· ἄνοις ἀντὶ τοῦ ἀνύοις Φρύν. ἐν Α. Β. 406· ΙΙ. Παθ., [[φθάνω]] εἰς [[τέρμα]], προχωρῶ πρὸς τὸ [[τέλος]] μου, κατὰ τὸ πλεῖστον ἐπὶ τῆς συντελέσεως περιόδου τινὸς χρονικῆς, [[μάλα]] γὰρ νὺξ ἄνεται, ἡ νὺξ [[ταχέως]] πλησιάζει εἰς τὸ [[τέρμα]] της, «ἀνύεται, τελειοῦται» (Σχόλ.), Ἰλ. Κ. 251· [[ἔτος]] ἀνόμενον, φθίνον, ἀπολεῖπον, Ἡρόδ. 7. 20, πρβλ. 1. 189· [[ἦμαρ]] ἀνόμενον Ἀπολλ. Ρόδ. Β. 494· ἀλλ’ [[ὡσαύτως]], [[ὅππως]]... [[ἔργον]] [[ἄνοιτο]] Ἰλ. Σ. 473· [[ἤνετο]] τὸ [[ἔργον]] Ἡρόδ. 8. 71· ἀνομένων βημάτων Αἰσχύλ. Χο. 799· [[ὁπόταν]] θήρης... [[ἔργον]] ἄνηται Ὀππ. Ἁλ. 5. 442: - ἀπροσώπ., ἄνεται δὲ πρὸς [[χάριν]] εὐσεβίας ἀνδρῶν λιταῖς, «γράφει δὲ κατ’ ἐνίους Ἀσκληπιάδης [[ἄνευ]] τοῦ σ, λιταί, καὶ οὕτω καθίστησι τὸν λόγον: «πρὸς δὲ τὸ κεχαρισμένον τῇ εὐσεβείᾳ τῶν ἀνδρῶν ἀνύοντες λιταὶ» (Σχόλ.), Πινδ. Ο. 8. 10· πρβλ. [[ἀνύω]], ἐν ἀρχ. [ᾱ Ὅμ., πλὴν ἐν Ἰλ. Σ. 473: [[μετέπειτα]] ἐγένετο κοινόν· πρβλ. Αἰσχύλ. ἔνθ’ ἀνωτ., Ὀππ. Ἁλ. 5. 442].
}}
{{bailly
|btext=<span class="bld">1</span><i>seul. prés. et impf.</i> [[ἦνον]] ; <i>Pass. seul. prés.</i> [[ἄνομαι]] <i>et impf.</i> ἠνόμην;<br />mener à terme, accomplir, achever, acc..<br />'''Étymologie:''' DELG v. [[ἀνύω]].<br /><span class="bld">2</span><i>adv. et prép.</i><br />en haut :<br /><b>A.</b> <i>adv.</i> <b>I.</b> de bas en haut : λᾶαν [[ἄνω]] [[ὤθεσκε]] OD il poussait sans cesse une pierre de bas en haut ; κονιορτὸς [[ἄνω]] ἐχώρει THC la cendre s’élevait (en épais nuages) ; [[ἄνω]] [[τε]] καὶ [[κάτω]], [[ἄνω]] καὶ [[κάτω]] de bas en haut et de haut en bas, en tout sens ; τὰ μὲν [[ἄνω]] [[κάτω]] τιθέναι, τὰ δὲ [[κάτω]] [[ἄνω]] HDT mettre tout sens dessus dessous, bouleverser tout de fond en comble ; <i>p. anal.</i> :<br /><b>1</b> <i>en parl. de la région du nord</i> ὅσσον [[Λέσβος]] [[ἄνω]] ἐέργει IL tout ce que borne, en remontant vers le nord, l’île de Lesbos;<br /><b>2</b> <i>en parl. de l’intérieur des terres</i> [[ἄνω]] [[ἰέναι]], πορεύεσθαι HDT aller, se diriger vers l’intérieur ; ἡ [[ἄνω]] [[ὁδός]] HDT la route vers l’intérieur;<br /><b>3</b> <i>fig.</i> en remontant, en se reportant plus haut;<br /><b>II.</b> en haut : τὸ [[ἄνω]], τὰ [[ἄνω]] la partie supérieure, le haut ; [[οἱ]] [[ἄνω]] θεοί SOPH les dieux d’en haut ; <i>en parl. de la terre, par opp. aux enfers</i> [[οἱ]] [[ἄνω]] ceux d’en haut, les vivants ; <i>en parl. du nord</i> [[ἄνω]] πρὸς Βορέην HDT en haut vers le nord ; <i>en parl. de l’intérieur des terres</i> τὰ [[ἄνω]] τῆς Ἀσίης HDT, τῆς Λιβύης HDT l’intérieur de l’Asie, de la Libye ; ὁ [[ἄνω]] [[βασιλεύς]] le roi de Perse, le grand roi ; <i>ou</i> le roi de Thrace ; <i>en parl. de la partie haute d’une ville</i> ἡ [[ἄνω]] [[πόλις]] THC la ville haute ; ἡ [[ἄνω]] [[βουλή]] PLUT le tribunal d’en haut, l’aréopage ; <i>avec idée de temps</i> [[οἱ]] [[ἄνω]] χρόνοι LUC les temps anciens;<br /><b>III.</b> au-dessus, par-dessus;<br /><b>B.</b> <i>prép.</i> au-dessus de, <i>gén;<br />Cp.</i> [[ἀνωτέρω]], <i>Sp.</i> [[ἀνωτάτω]].<br />'''Étymologie:''' [[ἀνά]].
}}
{{Autenrieth
|auten=([[ἀνά]]): upwards, Od. 11.596 ; [[Λέσβος]] [[ἄνω]] (i. e. [[towards]] [[Troy]], ‘[[north]]’?).. καὶ [[Φρυγίη]] [[καθύπερθε]], Il. 24.544.<br />ipf. [[ἦνον]]: [[complete]]; ὁδόν, Od. 3.496; [[pass]]. νὺξ ἄνεται, ‘draws to a [[close]],’ Il. 10.251 ; [[ὅππως]] [[ἔργον]] [[ἄνοιτο]] ([[note]] the [[quantity]]), Il. 18.473.
}}
{{Slater
|sltr=<b>ᾰνω</b> <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> up met. αἵ γε μὲν [[ἀνδρῶν]] πολλ' [[ἄνω]] τὰ δ αὖ [[κάτω]] κυλίνδοντ ἐλπίδες (O. 12.6)<br /><b>ᾱνω</b> <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[accomplish]] [[pass]]. ἄνεται δὲ πρὸσχάριν εὐσεβίας [[ἀνδρῶν]] λιταῖς (i. e. impers., [[there]] is [[accomplishment]] [[for]] prayers ) (O. 8.8) σὺν γὰρ [[ὑμῖν]] τά τε τερπνὰ καὶ τὰ γλυκἔ ἄνεται πάντα βροτοῖς (Kayser: τὰ γλυκέα γίνεται codd.) (O. 14.6)
}}
{{DGE
|dgtxt=<b class="num">• Morfología:</b> [compar. ἀνωτέρω A.<i>Fr</i>.312, sup. ἀνωτάτω Hdt.7.23]<br /><b class="num">A</b> adv. <br /><b class="num">I</b> c. verb. de mov. <br /><b class="num">1</b> c. idea de lugar [[hacia arriba]] λᾶαν [[ἄνω]] ὤθεσκε <i>Od</i>.11.596, αἵ γε μὲν ἀνδρῶν πόλλ' [[ἄνω]], τὰ δ' αὖ κάτω ψεύδη ... κυλίνδοντ' ἐλπίδες Pi.<i>O</i>.12.6, πέμπετε δ' [[ἄνω]] enviad arriba</i> e.e., a la Tierra desde el Hades, A.<i>Pers</i>.645, κόνις δ' [[ἄνω]] φορεῖθ' S.<i>El</i>.714, κονιορτὸς ... ἐχώρει [[ἄνω]] Th.4.34, σύριγγες [[ἄνω]] φυσῶσι μέλαν μένος S.<i>Ai</i>.1412, οἱ ἀσκοὶ ... [[ἄνω]] φέρουσι τὸ συνεχές los odres empujan hacia arriba lo que está unido a ellos</i> Arist.<i>Ph</i>.217<sup>a</sup>3, ᾖρεν τοὺς ὀφθαλμοὺς [[ἄνω]] <i>Eu.Io</i>.11.41<br /><b class="num">•</b>[[río arriba]] ἀναπλέοντι ἀπὸ θαλάσσης [[ἄνω]] para el que navega contra corriente</i> Hdt.2.155, ἄ. ποταμῶν ... χωροῦσι παγαὶ E.<i>Med</i>.410<br /><b class="num">•</b>de donde prob. [[ἄνω]] ποταμῶν [[confusión]] [[ἄνω]] ποταμῶν ... πάντες οἱ περὶ πορνείας ἐρρύησαν λόγοι Decr. en D.19.287, ὀψώνιον ... ἀποστελῶ σε [[ἄνω]] te mandaré dinero y provisiones río arriba</i>, <i>POxy</i>.744.8 (I a.C.)<br /><b class="num">•</b>κἄνω καὶ κάτω ... φεύγουσι huyen para arriba y para abajo, en todas direcciones</i> Ar.<i>Ach</i>.21, tb. [[ἄνω]] τε καὶ κάτω τὸν βόρβορον κυκῶσιν Ar.<i>Eq</i>.866, τὰ δ' ἄλλα πάντ' [[ἄνω]] τε καὶ κάτω στρέφων A.<i>Eu</i>.650, cf. E.<i>HF</i> 1307, στρέφεις ... τοὺς λόγους [[ἄνω]] καὶ κάτω Pl.<i>Grg</i>.511a, ταράσσειν Critias <i>Fr.Trag</i>.11.3, ποιεῖν D.9.36, μετατίθεσθαι Pl.<i>Min</i>.316c, μεταβάλλειν Pl.<i>Sph</i>.242a, τὰ μὲν [[ἄνω]] κάτω θήσω, τὰ δὲ κάτω [[ἄνω]] Hdt.3.3<br /><b class="num">•</b>c. ὁδός: τῆς [[ἄνω]] ὁδοῦ del camino que sube</i> Pl.<i>R</i>.621c, cf. Hdt.7.128, X.<i>An</i>.3.1.8, ὁδὸς [[ἄνω]] κάτω μία καὶ ὡυτή el camino de subida y bajada es uno y el mismo</i> Heraclit.B 60, cf. ὄρος ... αἰεὶ [[ἄνω]] τεῖνον Hdt.2.8.<br /><b class="num">2</b> [[hacia el Norte]] ὅσσον Λέσβος [[ἄνω]] ... ἐέργει <i>Il</i>.24.544, οὔτε ... τὰ [[ἄνω]] αὐτῆς χωρία ... οὔτε τὰ κάτω Hdt.1.142, τὸν [[ἄνω]] τόπον Pl.<i>R</i>.435e.<br /><b class="num">3</b> c. idea de tiempo προαγαγὼν [[ἄνω]] retrocediendo (a cosas anteriores)</i>, Aeschin.2.34.<br /><b class="num">4</b> compar. fig. [[más allá]] ἀνωτέρω τε οὐδὲν τῶν πρηγμάτων προκοπτομένων Hdt.1.190.<br /><b class="num">II</b> sin mov. <br /><b class="num">1</b> [[en la parte superior]], [[arriba]] en gener. τὸν δ' ὀρθὸν [[ἄνω]] κίονι δήσας S.<i>Ai</i>.239, ὡς δὲ [[ἄνω]] ἦσαν X.<i>HG</i> 3.5.20, ὁ δῆμος [[ἄνω]] καθῆτο (en la Pnix) D.18.169<br /><b class="num">•</b>en constr. adjetival τὴν δὲ [[ἄνω]] βουλήν el Consejo de arriba (e.d. el Areópago)</i>, Plu.<i>Sol</i>.19, ἐπὶ τῶν [[ἄνω]] τόπων <i>OGI</i> 111.17<br /><b class="num">•</b>tb. sup. ἀνωτάτω [[más alto]] εἰς τὸν ἀνωτάτω ... τόπον Hero <i>Spir</i>.1.proem.p.10, τὴν ἀνωτάτω στέγην Scymn.906<br /><b class="num">•</b>subst. τὰ [[ἄνω]] (τῆς οἰκίας) las partes superiores de la casa</i> op. los cimientos, X.<i>Eq</i>.1.2, οἱ [[ἄνω]] los (soldados situados) arriba</i> Th.4.48, tb. compar. τὰ ἀνωτέρω τῶν ἄρθρων las partes superiores de las articulaciones</i> Hp.<i>Art</i>.66, tb. sup. οἱ ἀνωτάτω Hdt.7.23, τὸ ἀνωτάτω μέρος τοῦ σώματος Corn.<i>ND</i> 20.<br /><b class="num">2</b> [[arriba]], [[sobre la tierra]] op. Hades νέρθε κἀπὶ γῆς [[ἄνω]] S.<i>OT</i> 416, [[ἄνω]] βλέποντα S.<i>Ph</i>.1348<br /><b class="num">•</b>subst. τὰ [[ἄνω]] [[la superficie]] op. una caverna, Pl.<i>R</i>.516a, οἱ [[ἄνω]] los vivos</i> S.<i>Ant</i>.1068.<br /><b class="num">3</b> [[arriba]], [[en el cielo]] compar. ἀνωτέρω θακῶν ... Ζεύς A.<i>Pr</i>.312, sup. de los dioses ἀνῳκίσανθ' ὅπως ἀνωτάτω Ar.<i>Pax</i> 207, del sol ἀνωτάτω ... τὸν ἥλιον Hippol.<i>Haer</i>.1.6 (= Anaximand.A 11), ἀνωτάτω [[αἰθήρ]] <i>Placit</i>.2.7.1 (= Parm.A 37)<br /><b class="num">•</b>en constr. adjetival οἱ [[ἄνω]] θεοί los dioses de arriba</i> S.<i>Ant</i>.1072<br /><b class="num">•</b>subst. γλιχόμεναι ... τοῦ [[ἄνω]] de las almas, Pl.<i>Phdr</i>.248a, sup. θεῶν τῶν ἀνωτάτω νοατικός Euryph.p.15<br /><b class="num">•</b>crist. ἐν τῷ οὐρανῷ [[ἄνω]] <i>Act.Ap</i>.2.19, ἐκ τῶν [[ἄνω]] [[εἰμί]] <i>Eu.Io</i>.8.23, ἡ δὲ [[ἄνω]] Ἱερουσαλήμ <i>Ep.Gal</i>.4.26, [[ἄνω]] φῶς Clem.Al.<i>Exc.Thdot</i>.4.2.<br /><b class="num">4</b> [[en el interior]], [[tierra adentro]] compar. οὐ προήϊσαν ἀνωτέρω πρὸς ἑσπέρης Hdt.8.130<br /><b class="num">•</b>en constr. adjetival τῆς [[ἄνω]] Ἀσίης Hdt.1.95, ἡ [[ἄνω]] πόλις de Atenas op. Pireo, Th.2.48, ὁ [[ἄνω]] βασιλεύς el rey persa</i> X.<i>An</i>.7.1.28, τὴν [[ἄνω]] Μακεδονίαν Plu.<i>Pyrrh</i>.11, [[ἄνω]] Θηβαΐς <i>CPR</i> 1.19.17, sup. ἡ ἀνωτάτω κώμη X.<i>An</i>.7.4.11<br /><b class="num">•</b>subst. τῆς Λιβύης τὰ [[ἄνω]] Hdt.2.24, βασιλεὺς τῶν τε [[ἄνω]] τε καὶ τῶν κάτω χωρῶν <i>OGI</i> 90.3, 46 (Roseta), en el estadio τὰ [[ἄνω]] prob. la parte alejada</i> de la meta, Pl.<i>R</i>.613b.<br /><b class="num">5</b> en el cuerpo τὴν [[ἄνω]] κοιλίαν Pl.<i>Ti</i>.85e, Arist.<i>Mete</i>.360<sup>b</sup>23<br /><b class="num">•</b>τὰ [[ἄνω]] las partes superiores</i> Arist.<i>GA</i> 741<sup>b</sup>28, τὸ πνεῦμ' ἔχοντ' [[ἄνω]] jadeando</i> Men.<i>Fr</i>.23.<br /><b class="num">6</b> de un texto [[arriba]] [[ἄνω]] [[ἐκεῖ]] ἐν τοῖς πρόσθεν λόγοις Pl.<i>Grg</i>.508e, ἐν γὰρ τοῖς [[ἄνω]] λόγοις Pl.<i>R</i>.603d.<br /><b class="num">7</b> mús. ref. a los agudos φωνὴ ... διὰ τῶν [[ἄνω]] τόνων ἐλαυνομένη Plu.<i>Cic</i>.3.<br /><b class="num">8</b> c. idea temp. [[antes]] compar. ἢ ἀδελφῷ ἢ πατρὶ ἢ ἔτι ἀνωτέρω Pl.<i>Lg</i>.880b<br /><b class="num">•</b>subst. εἰς τὸ [[ἄνω]] [[hacia atrás]] del cómputo de generaciones, Pl.<i>Tht</i>.175b, τοῖς [[ἄνω]] τοῦ γένους a los antepasados</i> Pl.<i>Lg</i>.878a, τῶν [[ἄνω]] Pl.<i>Criti</i>.110b, ἐν τοῖς [[ἄνω]] χρόνοις en el pasado</i>, antiguamente</i> D.18.310, Luc.<i>Charid</i>.16, compar. οἱ ἀνωτέρω χρόνοι los tiempos más remotos</i> D.S.16.40, cf. Plb.1.7.2, sup. τὰ ἀνωτάτω τῶν γενῶν Arist.<i>Metaph</i>.998<sup>b</sup>18, cf. Zeno <i>Stoic</i>.1.51, Str.8.1.2, Ph.1.321, S.E.<i>P</i>.1.138.<br /><b class="num">III</b> fig.<br /><b class="num">1</b> [[altivamente]], [[con orgullo]] [[ἄνω]] βαίνειν Philostr.<i>VA</i> 1.13, φρονεῖν Hld.7.23.6.<br /><b class="num">2</b> c. idea de rango [[más general]] de las κατηγορίαι Arist.<i>APo</i>.82<sup>a</sup>23, κατὰ τὸ ἀνωτάτω S.E.<i>M</i>.8.141<br /><b class="num">•</b>ἡ ἀνωτάτω ([[ἄσκησις]]) (la disciplina) principal</i> Arr.<i>Epict</i>.3.24.84, τιμωρία <i>PLond</i>.1171.ue.(c).11 (I d.C.).<br /><b class="num">B</b> prep. de gen.<br /><b class="num">1</b> [[por encima o más allá de]] τῆς [[ἄνω]] Ἅλυος ποταμοῦ Ἀσίης Hdt.1.130, [[ἄνω]] τῶν ἱππέων X.<i>An</i>.4.3.3, [[ἄνω]] τοῦ γόνατος Thphr.<i>Char</i>.4.7<br /><b class="num">•</b>[[más allá]] [[ἄνω]] ἀπὸ τῆς χθονός LXX 3<i>Re</i>.14.15.<br /><b class="num">2</b> temp. [[antes de]] ταῖς [[ἄνω]] μητρός las ascendientes de la madre</i> Pl.<i>R</i>.461c<br /><b class="num">•</b>compar. [[mucho antes de]] ἀνωτέρω τῆς Ἀλεξάνδρου βασιλείας Gal.15.105.<br /><br /><b class="num">• Etimología:</b> Cf.[[ἀνά]].<br /><br /><b class="num">• Prosodia:</b> [ᾱ- Hom. salvo <i>Il</i>.18.473; luego común]<br /><br /><b class="num">• Morfología:</b> [impf. ἦνον <i>Od</i>.3.496; aor. ind. ἤνεσας <i>IG</i> 7.3226 (Orcómeno II/I a.C.), ᾔνεσα (<i>sic</i>) <i>Hymn.Is</i>.35]<br /><b class="num">I</b> tr. [[llevar a término]], [[realizar]] ἤνεσας ἔ[ρ] γ[ο] ν <i>IG</i> 7.3226 (Orcómeno II/I a.C.), μόχθον <i>Hymn.Is</i>.l.c., ἦνον ὁδόν <i>Od</i>.l.c.<br /><b class="num">•</b>[[obtener]], [[lograr]], [[conseguir]] οὔτ' ἄν τι θύων ... ἄνοις A.<i>Fr</i>.279a, ἀλλ' οὐδὲν ἦνεν E.<i>Andr</i>.1132, ποτὸν ἤνομεν <i>AP</i> 11.64.5 (Agath.).<br /><b class="num">II</b> <b class="num">1</b>en v. med., c. suj. de n. de tiempo [[llegar a su término]], [[transcurrir]], [[pasar]] νὺξ ἄνεται <i>Il</i>.10.251, πέμπτῳ δὲ ἔτεϊ ἀνομένῳ Hdt.7.20, νέον ἤματος ἀνομένοιο a poco de consumirse el día</i> A.R.2.494, ἀνομένου τοῦ [[αὐτοῦ]] μηνός <i>Milet</i> 1(3).145.30 (III/II a.C.).<br /><b class="num">2</b> c. suj. de pers. y prep. más ac. [[llegar a]] πρὸς ἀνδρὸς ... [[ἄνοντος]] εἰς σωτηρίαν propio de un hombre que llega a su salvación</i> Ar.<i>V</i>.369, ἄνειν ἐπὶ πολύ Pl.<i>Cra</i>.415a<br /><b class="num">•</b>en v. med. τοῦτ' ἰδεῖν [[δάπεδον]] ἀνόμενον βημάτων ὄρεγμα el brio de sus pasos que avanza para contemplar este lugar</i> A.<i>Ch</i>.798.<br /><b class="num">3</b> en v. med. impers. ἄνεται ... λιταῖς se da cumplimiento (a las esperanzas) por medio de las súplicas</i> Pi.<i>O</i>.8.8<br /><b class="num">•</b>c. suj. de abstr. [[culminar]], [[realizarse]] ὅππως ... ἔργον [[ἄνοιτο]] <i>Il</i>.18.473, cf. Hdt.8.71, Opp.<i>H</i>.5.442.
}}
{{StrongGR
|strgr=adverb from [[ἀντί]]; [[upward]] or on the [[top]]: [[above]], [[brim]], [[high]], up.
}}
{{Thayer
|txtha=adverb (from [[Homer]] [[down]]);<br /><b class="num">a.</b> [[above]], in a [[higher]] [[place]], (opposed to [[κάτω]]): ὁ, ἡ, τό [[ἄνω]]: ἡ [[ἄνω]] ἱεροσαλημ the [[upper]] i. e. the [[heavenly]] [[Jerusalem]]); ἡ [[ἄνω]] [[κλῆσις]] the [[calling]] made in [[heaven]], equivalent to [[ἐπουράνιος]], τά [[ἄνω]] as a [[substantive]], [[heavenly]] things, ἐκ [[τῶν]] [[ἄνω]] from [[heaven]], [[ἕως]] [[ἄνω]], [[upward]], up, on [[high]]: [[αἴρω]]); [[ἄνω]] φύει).
}}
{{lsm
|lsmtext='''ἄνω:''' <i>[ᾱ</i> γενικά], απαρ. <i>ἄνειν</i>, μτχ. <i>ἄνων</i>, παρατ. [[ἦνον]]· [[ριζικός]] [[τύπος]] του [[ἀνύω]],<br /><b class="num">I.</b> [[επιτυγχάνω]], [[κατορθώνω]], [[αποπερατώνω]], <i>ὁδόν</i>, σε Ομήρ. Οδ.· οὐδὲν [[ἦνον]], σε Ευρ.<br /><b class="num">II.</b> Παθ., λέγεται για τη [[συντέλεση]] μιας [[χρονικής]] περιόδου, <i>νὺξ ἄνεται</i>, η [[νύχτα]] πλησιάζει στο [[τέρμα]] της, σε Ομήρ. Ιλ.· [[ἔτος]] ἀνάμενον, που απολείπεται, σε Ηρόδ.· γενικά, ολοκληρώνομαι, σε Ομήρ. Ιλ.· [[ἤνετο]] τὸ [[ἔργον]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">• [[ἄνω]]:</b> επίρρ. ([[ἀνά]])·<br /><b class="num">Α. I.</b> δηλώνοντας [[κίνηση]], πάνω, προς τα πάνω, σε Όμηρ. κ.λπ.· [[ἄνω]] ἰόντι, ανεβαίνοντας προς την [[ενδοχώρα]] (δηλ. στο εσωτερικό), σε Ηρόδ.<br /><b class="num">II.</b> δηλώνοντας [[ανάπαυλα]], [[στάση]],<br /><b class="num">1.</b> πάνω, εφ' υψηλού, [[ψηλά]], στα ύψη, σε Σοφ., Πλάτ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> πάνω τη γη, αντίθ. του Κάτω Κόσμου, σε Σοφ.· οἱ [[ἄνω]], οι ζωντανοί, αντίθ. προς το οἱ [[κάτω]], οι νεκροί, στον ίδ.<br /><b class="num">3.</b> στο ουρανό, αντίθ. προς τη γη, οἱ [[ἄνω]] θεοί, οι θεοί που μένουν στον ουρανό, Λατ. [[superi]], στον ίδ.<br /><b class="num">4.</b> γενικά λέγεται για [[θέση]], [[ἄνω]] [[καθῆσθαι]], [[κάθομαι]] στο πάνω [[μέρος]] της πόλης, δηλ. στην Πνύκα, σε Δημ.· ἡ [[ἄνω]] [[βουλή]], δηλ. ο Άρειος Πάγος, σε Πλούτ.<br /><b class="num">5.</b> γεωγραφικά, στον βορρά, προς τον βορρά, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">6.</b> προς τα [[μεσόγαια]] από την [[παραλία]], στον ίδ., Ξεν.· ὁ [[ἄνω]] [[βασιλεύς]], ο [[βασιλιάς]] της Περσίας, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">7.</b> λέγεται για χρόνο, προηγούμενα, παλιότερα, σε Πλάτ. κ.λπ.<br /><b class="num">8.</b> πάνω, Λατ. [[supra]], σχετικά με [[πέρασμα]], στον ίδ.<br /><b class="num">9.</b> λέγεται για τόνους της φωνής, σε Πλούτ.<br /><b class="num">III. 1.</b> [[ἄνω]] καὶ [[κάτω]], πάνω-[[κάτω]], εδώ και κει, σε Ευρ., Αριστοφ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> άνω-[[κάτω]], ακατάστατα, Λατ. susque [[deque]], τὰ μὲν [[ἄνω]] [[κάτω]] [[θήσω]], τὰ δὲ [[κάτω]] [[ἄνω]], σε Ηρόδ.· [[ἄνω]] τε καὶ [[κάτω]] στρέφων, σε Αισχύλ. κ.λπ. <b>Β.</b> Ως πρόθ. με γεν., πάνω, σε Ηρόδ. <b>Γ.</b> Συγκρ., [[ἀνωτέρω]], απόλ., ψηλότερα, σε Αισχύλ.· [[παραπέρα]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">2.</b> με γεν., προς τα πάνω, πιο πέρα, στον ίδ.<br /><b class="num">II.</b> υπερθ. [[ἀνωτάτω]], ύψιστα, στον ίδ. κ.λπ.
}}
{{elru
|elrutext='''ἄνω:'''<br /><b class="num">I</b> (только praes. и impf. [[ἦνον]]) доводить до конца, заканчивать, совершать, исполнять ([[ἔργον]], ὁδόν Hom.): [[νύξ]] ἄνεται Hom. ночь близится к концу; πέμπτῳ ἔτεϊ ἀνομένῳ Her. на исходе пятого года; οὐδὲν ἦνεν Eur. он ничего не добился; ἄ. ἔς τι Arph. стремиться к чему-л.<br /><b class="num">II</b> adv. (compar. [[ἀνωτέρω]] - поздн. [[ἀνώτερον]], superl. [[ἀνωτάτω]] - реже ἀνώτατα)<br /><b class="num">1)</b> вверх, кверху (λᾶαν ὠθεῖν Hom.): ἄ. τε καὶ [[κάτω]] στρέφειν Eur., Plat., Dem. (μεταβάλλεσθαι Plat. или ποιεῖν Dem.) ставить все вверх дном, перевертывать;<br /><b class="num">2)</b> вверх, вглубь (страны) (ἄ. [[ἰέναι]] Her.; ἡ ἄ. [[ὁδός]] Xen.);<br /><b class="num">3)</b> вверху, наверху: τὸ или τὰ ἄ. Xen., Plat. верхняя часть; ἄ. ἐπὶ τῆς γῆς οἰκεῖν Plat. жить на поверхности земли; τὰ ἄ. ἐν τοῖς [[ἔμπροσθεν]], λόγοις Plat. вышесказанное; οἱ ἄ. живущие, находящиеся в живых; ἡ ἄ. [[πόλις]] Thuc. возвышенная часть города; ἡ ἄ. [[βουλή]] Plut. = [[Ἄρειος]] [[πάγος]]; τὰ [[ἀνωτέρω]] τῶν ὄντων Arst. высшие области бытия, т. е. первоначала; ἀρχαὶ πάντων κατὰ τὸ [[ἀνωτάτω]] Sext. филос. наивысшие начала;<br /><b class="num">4)</b> в глубине (страны) (τὰ ἄ. τῆς Ἀσίης Her.): ὁ ἄ. [[βασιλεύς]] Xen. царь глубинной страны (Персии или Фракии),;<br /><b class="num">5)</b> прежде, встарь: οἱ ἄ. χρόνοι Dem., Diod., Luc. былые времена; οἱ ἄ. τοῦ γένους Plat. люди прежних поколений; οὐ πολλοῖς [[ἀνώτερον]] χρόνοις Polyb. во времена немного более отдаленные; οἱ ἄ. μητρός Plat. предки по женской линии.<br /><b class="num">III</b> praep. [[cum]] gen. выше, вверх на, по или в (αἰθέρος ἄ. Soph.; ἄ. ποταμῶν ῥεῖν Dem.): ἄ. τῶν ἱππέων Xen. выше всадников, т. е. за конным строем.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=1 [radic. [[form]] of [[ἀνύω]],]<br /><b class="num">I.</b> to [[accomplish]], [[achieve]], [[finish]], ὁδόν Od.; οὐδὲν [[ἦνον]] Eur.<br /><b class="num">II.</b> Pass., of the [[close]] ofa [[period]] of [[time]], νὺξ ἄνεται [[night]] is [[drawing]] to a [[close]], Il.; [[ἔτος]] ἀνόμενον the waning [[year]], Hdt.:—[[generally]] to be [[finished]], Il.; [[ἤνετο]] τὸ [[ἔργον]] Hdt. <br />2 [ἀνά]<br /><b class="num">I.</b> implying Motion,<br /><b class="num">I.</b> up, upwards, Hom., etc.; ἄνω ἰόντι [[going]] up the [[country]], (i.e. [[inland]]), Hdt.<br /><b class="num">II.</b> implying Rest, up, [[aloft]], on [[high]], Soph., Plat., etc.<br /><b class="num">2.</b> on [[earth]], as opp. to the [[world]] [[below]], Soph.; οἱ ἄνω the [[living]], opp. to οἱ [[κάτω]] the [[dead]], Soph.<br /><b class="num">3.</b> in [[heaven]], as opp. to [[earth]], οἱ ἄνω θεοί the gods [[above]], Lat. [[superi]], Soph.<br /><b class="num">4.</b> [[generally]] of [[position]], ἄνω [[καθῆσθαι]] to sit in the [[upper]] [[quarter]] of the [[city]], i. e. the [[Pnyx]], Dem.; ἡ ἄνω [[βουλή]], i. e. the [[Areopagus]], Plut.<br /><b class="num">5.</b> geographically, on the [[north]], [[northward]], Hdt.<br /><b class="num">6.</b> [[inward]] from the [[coast]], Hdt., Xen.; ὁ ἄνω [[βασιλεύς]] the [[king]] of [[Persia]], Hdt.<br /><b class="num">7.</b> of [[Time]], [[formerly]], of old, Plat., etc.<br /><b class="num">8.</b> [[above]], like Lat. [[supra]], in referring to a [[passage]], Plat.<br /><b class="num">9.</b> of tones in the [[voice]], Plut.<br /><b class="num">III.</b> ἄνω καὶ [[κάτω]], up and [[down]], to and fro, Eur., Ar., etc.<br /><b class="num">2.</b> upside [[down]], topsy-turvy, Lat. susque [[deque]], τὰ μὲν ἄνω [[κάτω]] [[θήσω]], τὰ δὲ [[κάτω]] ἄνω Hdt.; ἄνω τε καὶ [[κάτω]] στρέφων Aesch., etc.<br />B. as prep. with gen. [[above]], Hdt.<br />C. comp. [[ἀνωτέρω]], absol. [[higher]], Aesch.; [[further]], Hdt.<br /><b class="num">2.</b> c. gen. [[above]], [[beyond]], Hdt.<br /><b class="num">II.</b> Sup. [[ἀνωτάτω]] [[highest]], Hdt., etc.
}}
{{Chinese
|sngr='''原文音譯'''：¥nw 安挪<br />'''詞類次數'''：副詞（9）<br />'''原文字根'''：向上 相當於： （[[מַעַל]]&#x200E; / [[מַעְלָה]]&#x200E;）<br />'''字義溯源'''：向上，上面，在上，上頭，缸口，出來；源自（[[ἀντί]]）*=相對）<br />'''出現次數'''：總共（9）；約（3）；徒（1）；加（1）；腓（1）；西（2）；來（1）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 上面的（2） 西3:1； 西3:2；<br />2） 上面（1） 腓3:14；<br />3） 出來（1） 來12:15；<br />4） 在上的（1） 加4:26；<br />5） 上（1） 徒2:19；<br />6） 上頭的（1） 約8:23；<br />7） 向上（1） 約11:41；<br />8） 缸口（1） 約2:7
}}