exitus

Latin > English

exitus exitus N M :: exit, departure; end, solution; death; outlet, mouth (of river)

Latin > English (Lewis & Short)

exĭtus: a, um, Part., from exeo, II.
exĭtus: ūs, m. exeo,
I a going out or forth, egress, departure (class., esp. in the trop. signif.).
I Lit.: reditum mihi gloriosum injuria tua dedit, non exitum calamitosum, Cic. Par. 4, 29: omni exitu et pabulatione interclusi, Caes. B. G. 7, 44 fin.: exitum sibi parere, id. B. C. 3, 69, 3.—In plur.: singulorum hominum occultos exitus asservare, Caes. B. C. 1, 21, 4; 1, 25, 4. —Of things: introitusque elementis redditus exstat, Lucr. 6, 494: exitus ut classi felix faustusque daretur, a setting sail, departure, id. 1, 100: amnis, a flowing out, discharge, id. 6, 727: animaï (i. e. venti), a bursting or rushing out, id. 6, 586; cf. Quint. 1, 11, 7.—
   B Transf., concr., way of egress, outlet, passage: exitum non habent, ac pervium non est, Varr. L. L. 5, § 145 Müll.: cum angusto portarum exitu se ipsi premerent, Caes. B. G. 7, 28, 3: in exitu paludis, mouth, Plin. 2, 103, 106, § 226: cibi, vent, id. 11, 34, 40, § 116 et saep.: si de multis nullus placet exitus, Juv. 6, 33.—In plur.: insula undique exitus maritimos habet, Cic. Verr. 2, 2, 75, § 185: septem exitus e domo fecerat, Liv. 39, 51, 5; Col. 6, 30, 8: alvorum, Plin. 21, 14, 48, § 82 et saep.
II Trop.
   A A way out, an end, close, conclusion, termination (syn.: eventus, eventum).
   1    In gen.: hujus orationis difficilius est exitum quam principium invenire, end, close, Cic. de Imp. Pomp. 1, 3; cf.: quemadmodum expediam exitum hujus institutae orationis, non reperio, id. Fam. 3, 12, 2: exitus fuit orationis, Caes. B. G. 4, 8, 1: ut tragici poëtae, cum explicare argumenti exitum non potestis, confugitis ad deum, Cic. N. D. 1, 20, 53: adducta ad exitum quaestio est, id. Tusc. 5, 6, 15; cf.: ad exitum pervenire, id. Fam. 10, 22, 2; id. Or. 33, 116: ita magnarum initia rerum celerem et facilem exitum habuerunt, Caes. B. C. 3, 22 fin.: verba quae casus habent in exitu similes, at the end, Cic. Or. 49, 164; cf. in the foll.: fugam quaerebamus omnes, quae ipsa exitum non habebat, end, aim, id. Phil. 5, 16, 42: hinc omne principium, huc refer exitum, Hor. C. 3, 6, 6 et saep.: in exitu est meus consulatus, Cic. Mur. 37, 80; cf.: in exitu jam annus erat Liv. 35, 10, 1: superioris anni, id. 30, 26, 2: veris, Plin. 17, 22, 35, § 170: oppugnationis, Caes. B. C. 3, 9, 8: mimi, fabulae, the catastrophe, conclusion, Cic. Cael. 27, 65: vitae, end of life, latter end, Nep. Eum. 13; cf.: vitae mortisque, Vell. 2, 7, 1.—In plur.: tristes exitus habuit consulatus, Cic. Brut. 34, 128: eae causae sunt plenissimae, quae plurimos exitus dant ad ejusmodi degressionem, outlets, i. e. opportunities, id. de Or. 2, 77, 312: habent exitus aut in a aut in e, etc., Varr. L. L. 10, § 62 Müll.—
   2    In partic., end of life, end, death: natura ad humanum exitum (Romulum) abripuit, Cic. Rep. 1, 16 fin.: duravere usque ad Sejani exitum, Plin. 8, 58, 74, § 197; Amm. 14, 11: exitus in dubio est, Ov. M. 12, 522: Thrasymachi, Juv. 7, 204: saevus et illum exitus eripuit, id. 10, 127; 271.—In plur.: nonnumquam bonos exitus habent boni, Cic. N. D. 3, 37, 89: non igitur fatales exitus habuerunt, id. Div. 2, 9, 24.—
   3    A means, method, way, device, solution of a difficulty: cum autem exitus ab utroque datur conturbato errantique regi, Cic. Fin. 5, 22, 63: non solum viam quaestus invenerunt, verum etiam exitum ac rationem defensionis, id. Verr. 2, 3, 82, § 190: jam nullum fortunis communibus exitum reperietis, id. Dom. 47, 123.—
   B Issue, result, event, i. q. eventus: si mihi alterutrum de eventu atque exitu rerum promittendum est, Cic. Fam. 6, 1, 5: in unum exitum spectare, id. de Or. 1, 20, 92: videtur ad exitum venisse quaestio, id. Tusc. 5, 7, 18; id. Fin. 2, 1, 3: neque exitum legis esse in meretrice publicanda, i. e. the law would be without proper effect, id. Inv. 2, 40, 118, v. the context: de exitu rerum sentire, Caes. B. G. 7, 52 fin.: incerto etiam nunc exitu victoriae, id. ib. 7, 62, 6: de exitu fortunarum suarum consultabant, id. ib. 7, 77, 1; cf. id. ib. 3, 8, 3; and: prudens futuri temporis exitum Caliginosa nocte premit deus, events, Hor. C. 3, 29, 29: ut quae rei publicae polliceremur, exitu praestaremus, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 8, 3: exitum rei imponere, Liv. 37, 19, 1: quaestiones ad exitum perductae, id. 40, 19, 10: ad exitum spei pervenire, accomplishment, id. 5, 12, 4; so, serae exitum spei exspectare, id. 5, 6, 2: sine exitu esse, without result, id. 32, 40, 3.—In plur.: fortasse haec omnia meliores habebunt exitus, Cic. Fam. 2, 16, 6: quae (responsa haruspicum) aut nullos habuerint exitus aut contrarios, id. Div. 2, 24, 52: Liber vota bonos ducit ad exitus, Hor. C. 4, 8, 34; cf.: (fortuna) Belli secundos reddidit exitus, id. ib. 4, 14, 38.—Prov.: exitus acta probat, the event justifies the deed, Ov. H. 2, 85.

Latin > French (Gaffiot 2016)

(1) exĭtus, a, um, part. de exeo : ad exitam ætatem P. Fest. 28, 5 = ad ultimam ætatem.
(2) exĭtŭs,⁸ ūs, m.,
1 action de sortir, sortie : Cæs. G. 7, 44, 4 ; G. 1, 21, 4 ; 3, 69, 3 ; reditum mihi gloriosum injuria tua dedit, non exitum calamitosum Cic. Par. 29, c’est un retour glorieux, non un exil funeste que je dois à tes persécutions || chemin pour sortir, sortie, issue : Cæs. G. 7, 28, 3 || [fig.] débouché : Cic. de Or. 2, 312 ;
2 mort, fin : Cic. Rep. 1, 25 ; Div. 2, 24 ; Nat. 3, 89
3 issue, aboutissement, résultat ; fin, terme : exitus rerum Cic. Mil. 19, les résultats ; incerto exitu victoriæ Cæs. G. 7, 62, 5, le résultat de la victoire étant incertain ; ad exitum pervenire Cic. Or. 116, arriver à une conclusion ; tristes exitus habet res Cic. Br. 128, la chose a de tristes suites || in exitu est meus consulatus Cic. Mur. 80, mon consulat touche à sa fin, cf. Cat. 4, 3 ; Inv. 2, 178
4 [gramm.] désinence, terminaison : Cic. Or. 164.

Latin > German (Georges)

exitus, ūs, m. (exeo), das Herausgehen, der Ausgang, griech. εξοδος, I) eig. u. meton.: A) eig.: α) der Pers.: reditum mihi gloriosum iniuria tua dedit, non exitum calamitosum, Cic.: omni exitu et pabulatione interclusi, Caes.: m. ab u. Abl., ne exitus inclusis ab urbe esset, Liv. 38, 4, 6. – Plur., singulorum hominum occultos exitus asservare, Caes. – β) lebl. Ggstde.: exitus introitusque elementis redditus, Lucr.: ex. faustus (classis), Abfahrt, Lucr.: fit liber minus exitus amni, Ausfluß, Lucr.: septem exitus Istri, Val. Flacc.: (tibiae) recto exitu graviorem spiritum reddunt, Quint. – B) meton., der Ausgang, als Ort, aedificii, Nep.: quod (posticum) devium maximi atque occultissimi exitus erat, Liv.: ex. paludis, Mündung, Plin.: exitus cibi, After, Plin. – Plur., septem exitus ex domo fecerat, Liv. – II) übtr.: A) im allg.: quae plurimos exitus dant ad eiusmodi digressionem, die die meiste Veranlassung zu solchen Ausschweifungen (in der Rede) darbieten, Cic. de or. 2, 312. – cum exitus (Auskunft, Aufschluß) ab utroque datur conturbato errantique regi, Cic. de fin. 5, 63. – B) insbes.: 1) der Ausgang = das Ende, Ziel, a) im allg.: ex. orationis (Ggstz. principium), Cic.: adducta ad exitum quaestio est, Cic.: exitum alci rei imponere, Liv. – quae (fuga) ipsa exitum non habebat, zu keinem Ziele führte, Cic. – hic fuit oppugnationis exitus, Caes.: in exitu est meus consulatus, Cic.: in exitu iam annus erat, Liv.: exitu superioris anni, Liv. – ex. vitae, Nep., mortis, Dict., ex. vitae mortisque, Vell. (vgl. Deder. Dict. 4, 15). – exitum (ein Grab) facere alci, Corp. inscr. Lat. 8, 1213. – verba, quae casus habent in exitu similes, Varro LL. – Plur., causae rerum atque exitus, Cic.: perditae civitates hos solent exitus exitiales habere, letzte Stadien, die zum Untergang führen, Cic.: tristes exitus habere, Cic.: habent exitus aut in a aut in e, Varro LL. – b) insbes.: α) wie εξοδος, der Ausgang = letzte Teil einer Tragödie, die Katastrophe, mimi, fabulae, Cic. Cael. 65: ut tragici poëtae, cum explicare argumenti exitum non potestis, gleichs. den Knoten des Stückes nicht lösen könnt, Cic. de nat. deor. 1, 53. – β) prägn., das Ende = das Lebensende, Seiani, Plin.: avunculi, Plin. ep.: humanus, Cic. – Plur., nonnumquam bonos exitus habent boni, Cic. – 2) wie εξοδος, der Endpunkt, die Schlußerklärung, das Resultat, worauf eine Rede, eine Beratung usw. hinausläuft, exitus fuit orationis, Caes.: ut nullus exitus imponeretur sermonibus, sodaß man immer noch zu keinem Endpunkte (Resultate) kommen konnte, Liv.: disceptatio sine exitu fuit, Liv. – 3) der Ausgang = der Erfolg, das Resultat, das Schicksal, das etwas hat, eventus atque ex. rerum, Cic.: ex. futuri temporis, Hor.: Cottae consilium quem haberet exitum, Caes.: cum esset incertus exitus et anceps fortuna belli, Cic. – Plur., haec omnia meliores exitus habebunt, Cic. – Sprichw., exitus acta probat, Ov. her. 2, 85.

Latin > Chinese

exitus, a, um. part. p. v. exeo. :: Exita aetas 老邁之時。
exitus, us. m. :: 出。出之處。了局。死。事末。Fit liber minus — amnis 河口愈滯矣。 Exitum facere 完結。報竣。Exitum non habere 無門出。