View source for ὑπεύθυνος

{{LSJ1
|Full diacritics=ὑπεύθῡνος
|Medium diacritics=ὑπεύθυνος
|Low diacritics=υπεύθυνος
|Capitals=ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ
|Transliteration A=hypeúthynos
|Transliteration B=hypeuthynos
|Transliteration C=ypeythynos
|Beta Code=u(peu/qunos
|Definition=ον, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> [[liable to give account for]] one's [[administration]] of an office, [[responsible]], <b class="b3">ὑ. ἀρχή</b>, opp.<b class="b3">μουναρχίη</b>, <span class="bibl">Hdt.3.80</span>; τραχὺς μόναρχος, οὐδ' ὑ. κρατεῖ <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>326</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Ch.</span>715</span>; οὐχ ὑπεύθυνος πόλει <span class="bibl">Id.<span class="title">Pers.</span>213</span>; <b class="b3">ὑ. τὴν παραίνεσιν ἔχοντας πρὸς ἀνεύθυνον τὴν ὑμετέραν ἀκρόασιν</b> we who advise are [[responsible]], while you who hear are irresponsible, <span class="bibl">Th. 3.43</span>; <b class="b3">οἱ ὑ</b>., at Athens, magistrates who, on quitting office, [[had to give an account]] of their administration to examiners (εὔθυνοι) and (if they had handled public funds) to auditors (λογισταί), <span class="bibl">Ar.<span class="title">Eq.</span> 259</span>, <span class="bibl"><span class="title">V.</span>102</span>, <span class="bibl">Antipho 6.43</span>, etc.; ὁπόσοι ἄρχοντες ἐν μιᾷ πόλει γεγένηνται, ὑ. εἰσιν <span class="bibl">And.4.30</span>; <b class="b3">ἄνδρες λογισταὶ τῶν ὑ. χορῶν</b>, addressed to the spectators, who were 'auditors' and judges of the performance, <span class="bibl">Eup.223</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> c. gen., [[under liability for]], [[answerable for]], <b class="b3">ὑ. ἑτέρας ἀρχῆς</b> Jusj. ap. <span class="bibl">D.24.150</span>; προκλήσεως <span class="bibl">Id.45.43</span>; of slaves, <b class="b3">σῶμα ὑ. ἀδικημάτων</b> their body is [[liable for]] their misdeeds, i.e. they [[must pay for]] them with their body, <span class="bibl">Id.22.55</span>; <b class="b3">τῆς ἀγνοίας ὑ</b>. [[held responsible for]] it, <span class="bibl">Id.18.196</span>; τῆς φωνῆς <span class="bibl">Luc.<span class="title">Salt.</span>27</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> c. dat., <b class="b3">ὑ. κινδύνῳ, ὑ. τιμωρίᾳ</b>, <span class="bibl">Lycurg.129</span>,<span class="bibl">148</span>, cf. <span class="title">BCH</span>17.242 (Phrygia): c. dat. pers., [[responsible to]] another, [[dependent on]] him, ὑ. ὢν οὐδενί <span class="bibl">D.18.235</span>; <b class="b3">διδόναι ἑαυτὸν ὑ. τῇ τύχῃ</b>, etc., ib.189, cf. <span class="bibl">Aeschin.2.170</span>; τῇ γνώμῃ τῶν πολλῶν Phld.<span class="title">Ind.Sto.</span>21. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> Adv. -νως <span class="bibl">Poll.3.139</span>.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1205.png Seite 1205]] rechenschaftspflichtig, bes. der dem Staate wegen eines verwalteten Amtes Rechenschaft schuldig ist, verantwortlich; [[ἀρχή]], im Gegensatz von μουναρχίη, Her. 3, 80, wie Aesch. τραχὺς [[μόναρχος]], οὐδ' [[ὑπεύθυνος]] κρατεῖ, Prom. 324; ὑπ. πόλει Pers. 209; [[παραίνεσις]], Thuc. 3, 43; im Heliasteneide, Dem. 24, 150. Ueberh. unterworfen, abhängig, nicht sein eigner Herr, τὸ δούλων [[σῶμα]] ὑπεύθυνον τῶν ἀδικημάτων id. 24, 167; auch = schuldig, τινός, Antiph. 6, 43; Luc. salt. 27; – τινί, unterworfen, τιμωρίᾳ Lycurg. 148, κινδύνῳ 129; vgl. Dem. 18, 189; τῷ συκοφάντῃ Aesch. 2, 170.
}}
{{ls
|lstext='''ὑπεύθῡνος''': -ον, ὁ ὑποκείμενος εἰς εὐθύνην, [[ὑπόλογος]], [[ὑπεύθυνος]] [[ἀρχή]], ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ μουναρχίη, Ἡρόδ. 3. 80· τραχὺς [[μόναρχος]], οὐδ’ ὑπ. κρατεῖ Αἰσχύλ. Προμ. 324· οὐχ [[ὑπεύθυνος]] πόλει ὁ αὐτ. ἐν Πέρσ. 213, πρβλ. Χο. 715· ἄλλως τε καὶ ὑπεύθυνον τὴν παραίνεσιν ἔχοντας πρὸς ἀνεύθυνον τὴν ὑμετέραν ἀκρόασιν, ἄλλως τε [[ἡμεῖς]] οἱ συμβουλεύοντες εἴμεθα ὑπεύθυνοι, ἐν ᾧ ὑμεῖς οἱ ἀκούοντες εἶσθε ἀνεύθυνοι ([[διότι]] οἱ συμβουλεύοντές τι δημοσίως τὸν δῆμον ἦσαν ὑπεύθυνοι), Θουκ. 3. 43· οἱ ὑπεύθυνοι, ἐν Ἀθήναις οἱ ἄρχοντες, οἵτινες ἀποτιθέμενοι τὴν ἀρχὴν ἦσαν ἠναγκασμένοι νὰ παραδίδωσι λογαριασμὸν εἰς τοὺς δημοσίους ἐλεγκτὰς (τοὺς λογιστάς), Ἀριστοφ. Ἱππ. 259, Σφ. 102, Ἀντιφῶν 146. 23, κλπ.· ὁπόσοι ἄρχοντες ἐν μιᾷ γεγένηνται, ὑπεύθυνοί εἰσιν Ἀνδοκ. 33. 13· ἄνδρες λογισταὶ τῶν ὑπ. χορῶν, πρὸς τοὺς θεατάς, οἵτινες ἦσαν οἱ ἐλεγκταὶ καὶ κριταὶ τῆς δραματικῆς παραστάσεως, Εὔπολις ἐν «Πόλεσι» 30. 2) [[μετὰ]] γεν., ὁ ὀφείλων εὐθύνας διά τι, [[ὑπόλογος]], ὑπ. ἀρχῆς ἑτέρας παρὰ Δημ. 747. 1· προκλήσεως ὁ αὐτ. 1114. 21· - [[οὕτως]] ἐπὶ δούλων, [[σῶμα]] ὑπ. ἀδικημάτων, τὸ σῶμά των [[εἶναι]] ὑπεύθυνον διὰ τὰς κακάς των πράξεις, δηλ. τιμωρεῖται τὸ σῶμά των δι’ αὐτάς, ὁ αὐτ. 610. 5· τῆς ἀγνοίας ὑπ., λογιζόμενος [[ὑπεύθυνος]] διὰ τὴν ἄγνοιαν, ὁ αὐτ. 293 ἐν τέλ.· τῆς φωνῆς Λουκ. π. Ὀρχ. 27. 3) [[ὡσαύτως]] [[μετὰ]] δοτ., ὑπ. κινδύνῳ, ὑπ. τιμωρίᾳ Λυκοῦργ. 166. 17., 169. 8· - ἀλλὰ [[μετὰ]] δοτ. προσώπου, [[ὑπεύθυνος]], Λατ. obnoxius, ὑπ. ὢν οὐδενὶ Δημ. 306. 4· διδόναι αὑτὸν ὑπ. τῇ τύχῃ ὁ αὐτ. 291. 19, πρβλ. Αἰσχίν. 51. 3. ΙΙ. Ἐπίρρ. -νως, Πολυδ. Γ΄, 139.
}}
{{bailly
|btext=ος, ον :<br /><b>1</b> soumis à une reddition de comptes, qui doit rendre compte de sa gestion (financière, politique <i>ou</i> autre) ; [[ὑπεύθυνος]] [[ἀρχή]] HDT pouvoir responsable ; ὑπεύθυνός τινι <i>ou</i> avec [[πρός]] et l’acc. : responsable devant qqn ; <i>à Athènes</i> [[οἱ]] ὑπεύθυνοι magistrats qui, à leur sortie de charge, rendaient leurs comptes devant les juges compétents;<br /><b>2</b> soumis à une surveillance <i>ou</i> à une autorité, soumis, dépendant de, gén..<br />'''Étymologie:''' [[ὑπό]], εὐθύνη.
}}
{{grml
|mltxt=-η, -ο/ [[ὑπεύθυνος]], -ον, ΝΜΑ<br /><b>1.</b> αυτός ο [[οποίος]] έχει την [[ευθύνη]] για [[κάτι]], [[υπαίτιος]] (α. «ο [[κύριος]] [[υπεύθυνος]] της οικονομικής αναστάτωσης» β. «τῆς ἀγνοίας [[ὑπεύθυνος]]», <b>Λουκιαν.</b><br />γ. «προσκλήσεώς ἐστιν [[ὑπεύθυνος]]», <b>Δημοσθ.</b>)<br /><b>2.</b> αυτός που έχει την [[ευθύνη]], από τον οποίο [[είναι]] δυνατόν να ζητηθούν ευθύνες, [[υπόλογος]] (α. «ο [[υπεύθυνος]] [[εκδότης]]» β. «τραχὺς [[μόναρχος]] οὐδ' [[ὑπεύθυνος]] κρατεῑ», <b>Αισχύλ.</b><br />γ. «πάλῳ μὲν ἀρχὰς ἄρχει, ὑπεύθυνον δὲ ἀρχὴν ἔχει», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>3.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> <i>το υπευθυνο</i>(<i>ν</i>)<br />το να έχει [[κανείς]] την [[ευθύνη]] για [[κάτι]] ή το να [[είναι]] [[υπεύθυνος]], να έχει [[επίγνωση]] τών ευθυνών του, η [[υπευθυνότητα]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> αυτός που παρέχεται με την [[ευθύνη]] κάποιου, για τον οποίο εγγυάται [[κάποιος]] («υπεύθυνη [[δήλωση]]»)<br /><b>2.</b> αυτός που φέρεται με [[υπευθυνότητα]], που ενεργεί με [[αίσθημα]] ευθύνης και σοβαρότητας («[[είναι]] [[υπεύθυνος]] [[άνθρωπος]]»)<br /><b>3.</b> [[προϊστάμενος]] («[[υπεύθυνος]] του τμήματος πωλήσεων»)<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> «αστικώς [[υπεύθυνος]]»<br /><b>(νομ.)</b> ο [[κατά]] νόμο [[υπόχρεος]] σε [[αποζημίωση]] του πολιτικού ενάγοντα, εξαιτίας παράνομης και ζημιογόνας πράξης ή παράλειψης προσώπου του οποίου την αστική [[ευθύνη]] φέρει ο πολιτικώς [[εναγόμενος]] ενώπιον του ποινικού δικαστηρίου<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br /><b>1.</b> αυτός που υπόκειται σε [[κάτι]] («τὸν πρῶτον ἄνθρωπον ὑπεύθυνον λαβὼν τῇ ἁμαρτίᾳ», Ιωάνν. Χρυσ.)<br /><b>2.</b> [[ένοχος]] ενώπιον του θεού, [[αμαρτωλός]] («[[μετὰ]] τῶν ὑπευθύνων ὁ [[ἀνεύθυνος]]», Επιφ.)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (<b>το αρσ. πληθ. ως ουσ.</b>) <i>οἱ ὑπεύθυνοι</i><br />(στην αρχ. Αθήνα) οι άρχοντες οι οποίοι [[μετά]] τη [[λήξη]] της θητείας τους ήταν αναγκασμένοι να λογοδοτούν στους <i>ευθυνους</i> ή στους <i>λογιστάς</i>·β) οι υπήκοοι<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> «λογισταὶ ὑπευθύνων χορῶν» — οι θεατές στους οποίους είχε ανατεθεί ο [[έλεγχος]] και η [[κρίση]] θεατρικής παράστασης <b>(Εύπ.)</b>. <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br />[[υπευθύνως]] / <i>ὑπευθύνως</i> ΝΑ, και <i>υπεύθυνα</i> Ν<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> με [[υπευθυνότητα]], με [[αίσθημα]] ευθύνης («ασκεί υπεύθυνα τα καθήκοντά του»)<br /><b>2.</b> με [[βεβαιότητα]], εγγυημένα («σέ [[βεβαιώνω]] υπεύθυνα»)<br /><b>αρχ.</b><br />με το να υπόκειται [[κανείς]] σε [[λογοδοσία]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>ὑπ</i>(<i>ο</i>)- <span style="color: red;">+</span> -[[εύθυνος]] (<span style="color: red;"><</span> <i>εὐθύνη</i>), <b>πρβλ.</b> <i>αν</i>-[[εύθυνος]]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ὑπεύθῡνος:''' -ον, <b class="num">1.</b> υποχρεωμένος να δίνει λογαριασμό για τη [[διαχείριση]] αξιώματος, [[υπόλογος]], επιφορτισμένος με συγκεκριμένο [[καθήκον]], [[αρμόδιος]], [[πλήρης]] ευθυνών, σε Ηρόδ., Αισχύλ. κ.λπ.· <i>ὑπεύθυνοι</i>, <i>οἱ</i>, στην Αθήνα, άρχοντες που ήταν αναγκασμένοι να υποβάλλουν απολογισμό στους δημόσιους ελεγκτές (<i>λογισταί</i>), σε Αριστοφ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> με γεν., [[υπόλογος]], [[υπαίτιος]] για, [[ὑπεύθυνος]] ἀρχῆς ἑτέρας, [[παρά]] Δημ.· λέγεται για δούλους, [[σῶμα]] ὑπεύθυνον ἀδικημάτων, το [[σώμα]] τους είναι υπεύθυνο για τις κακές τους πράξεις, δηλ. πρέπει να πληρώσουν γι' αυτές με [[τιμωρία]] του σώματός τους, στον ίδ.<br /><b class="num">3.</b> με δοτ., [[υπόλογος]] σε κάποιον, εξαρτώμενος, υποκείμενος σε αυτούς, Λατ. [[obnoxius]], στον ίδ., σε Αισχίν.
}}
{{elru
|elrutext='''ὑπεύθῡνος:'''<br /><b class="num">I</b> 2 подотчетный, ответственный: αἰνῶ δὲ πράσσειν ὡς ὑπευθύνῳ [[τάδε]] Aesch. я поручаю это (тебе) под твою ответственность; ὑ. τινι Aesch., Dem. ответственный перед кем(чем)-л. или зависящий от кого(чего)-л.; [[διδόναι]] ἑαυτὸν ὑπεύθυνόν τινι Dem. принимать на себя ответственность (вину) перед кем-л.; ὑ. τινος Dem., Luc. несущий ответственность за что-л.; ὑπεύθυνον τὴν παραίνεσιν ἔχειν Thuc. нести ответственность за свои советы.<br /><b class="num">II</b> ὁ гипэфтин, ответственное должностное лицо Arph. (ὑπεύθυνοι были ответственны перед εὔθυνοι и λογισταί).
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=ὑπ-εύθῡνος, ον,<br /><b class="num">1.</b> [[liable]] to [[give]] [[account]] for one's [[administration]] of an [[office]], [[accountable]], [[responsible]], Hdt., Aesch., etc.:— ὑπεύθυνοι, οἱ, at [[Athens]], magistrates who had to [[submit]] [[their]] accounts to [[public]] auditors (λογισταί), Ar., etc.<br /><b class="num">2.</b> c. gen. [[responsible]] for, ὑπ. ἀρχῆς ἑτέρας ap. Dem.; of slaves, [[σῶμα]] ὑπ. ἀδικημάτων [[their]] [[body]] is [[liable]] for [[their]] misdeeds, i. e. they must pay for them with [[their]] [[body]], Dem.<br /><b class="num">3.</b> c. dat. [[responsible]] to [[another]], [[dependent]] on them, Lat. [[obnoxius]], Dem., Aeschin.
}}
{{WoodhouseReversedUncategorized
|woodrun=[[accountable]], [[liable]], [[accountable to]], [[liable to give account to]], [[liable to give account]], [[liable to]]
}}