View source for γοργός

{{LSJ1
|Full diacritics=γοργός
|Medium diacritics=γοργός
|Low diacritics=γοργός
|Capitals=ΓΟΡΓΟΣ
|Transliteration A=gorgós
|Transliteration B=gorgos
|Transliteration C=gorgos
|Beta Code=gorgo/s
|Definition=ή, όν, <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[grim]], [[fierce]], [[terrible]], <b class="b3">γ. ὄμμ' ἔχων</b>, of Parthenopaeus, <span class="bibl">A.<span class="title">Th.</span>537</span>; ὄμμασι γοργός <span class="bibl">E.<span class="title">Ph.</span>146</span> (lyr.); <b class="b3">τοῖς κερτομοῦσι γοργὸν ὡς ἀναβλέπει</b> looks [[fiercely]] at... dub. l. in <span class="bibl">Id.<span class="title">Supp.</span>322</span>; <b class="b3">γοργότεροι ἰδεῖν, ὁρᾶσθαι</b>, [[terrible]] to behold, <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>4.4.3</span>, <span class="bibl"><span class="title">Smp.</span>1.10</span>; <b class="b3">γοργὸν βλέπειν</b> look [[terrible]], <span class="bibl">Ael.<span class="title">VH</span>2.44</span>; of horses, γ. ἰδεῖν <span class="bibl">X.<span class="title">Eq.</span>10.17</span>; ἵππου γ. βλέμμα <span class="bibl">Poll.1.192</span>; in Ephebic Inscrr., [[φίλοι]], [[γοργοί]], [[γνήσιοι]], <span class="title">IG</span>3.1079. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[spirited]], [[vigorous]], of persons, <span class="bibl">Luc.<span class="title">DDeor.</span>7.3</span>, <span class="bibl"><span class="title">Asin.</span>8</span>; of animals, <span class="bibl"><span class="title">PRyl.</span>238.9</span> (iii A. D.); [[quick]], c. inf., γ. ἐπινοεῖν <span class="bibl">Procop. <span class="title">Arc.</span>16</span>. Adv. <b class="b3">-γῶς, τρέχειν</b> Choerob.Rh.<span class="bibl">p.247</span> S. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> of literary style, [[vehement]], [[vigorous]], [[varia lectio|v.l.]] in <span class="bibl">D.H.<span class="title">Comp.</span>19</span> (Comp.), <span class="bibl">Hermog. <span class="title">Id.</span>1.11</span>,<span class="bibl">2.1</span> (Comp.). Adv. -γῶς <span class="bibl">Syrian. <span class="title">in Metaph.</span>130.6</span>, <span class="bibl">Eust.1082.5</span>, etc.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0502.png Seite 502]] (vgl. [[Γοργώ]], Nom. pr.), Furcht erregend, furchtbar; [[Ἄρης]] Antp. Sid. 84 (VII, 495); vom Adler, id. 92 (VII, 161); [[ὁπλίτης]] Eur. Andr. 458; γοργὸς [[ἰδεῖν]], furchtbar anzusehen, Xen. Cyr. 4, 4, 3; de re equ. 10, 17, wo es in die Bdtg des lebhaften, rollenden Auges übergeht; [[ὄμμα]] Aesch. Spt. 534; Anacr. 16, 12; γοργὸν ἀναβλέπειν Eur. Suppl. 322; γοργὸν βλέπουσιν οἱ ὀφθαλμοί Ael. V. H. 2, 44; γοργὸν ἀποβλέπειν εἴς τι, mit fürchterlichem Blick auf etwas hinsehen, Luc. Hermot. 1. Uebh. lebhaft, rasch, bes. von Pferden, Xen.; Plut. vrbdt es z. B. mit [[θυμικός]], Sympos. 2, 8. – Vom Ausdruck, rauh, kurz, Dion. Hal.
}}
{{ls
|lstext='''γοργός''': -ή, -όν, [[αὐστηρός]], [[ἄγριος]], [[φοβερός]], [[βλοσυρός]], γ. ὄμμ᾿ ἔχων, ἐπὶ τοῦ Παρθενοπαίου, Αἰσχύλ. Θήβ. 537· [[οὕτως]], ὄμμασι γοργὸς Εὐρ. Φοιν. 145 (ἴδε Valck. 149)· τοῖς κερτομοῦσι γοργὸν ὡς ἀναβλέπει, πῶς ἀγρίως βλέπει πρὸς τοὺς…, ὁ αὐτ. Ἱκετ. 322· γοργὸς [[ἰδεῖν]], ὁρᾶσθαι, φοβερὸς νὰ τὸν ἴδῃ τις, Ξεν. Κύρ. 4. 4, 3, Συμπ. 1, 10· γοργὸν βλέπειν, φαίνομαι [[φοβερός]], Αἰλ. Π. Ἱστ. 2. 44· ἐν μεταγεν. ἀττικ. ἐπιγραφ., φίλοι, γοργοί, γνήσιοι, ἐπὶ τῶν ἀθλητῶν, Συλλ. Ἐπιγρ. 282, πρβλ. 264·― [[ὡσαύτως]] ἐπὶ ἵππων, θυμοειδεῖς, θερμοί, Ξεν. Ἱππ. 10, 17, κτλ. , πρβλ. Πολυδ. Α΄ , 192·― ἐπὶ γλώσσης, τραχεῖα, Διον. Ἁλ. π. Συνθέσ. 19. σ. 133.― Ἐπιρρ.– γῶς, ἐπὶ ὕφους, ἰσχυρῶς, ἀκριβῶς, Εὐστ. 1082. 5.
}}
{{bailly
|btext=ή, όν :<br /><b>1</b> véhément, impétueux, ardent;<br /><b>2</b> <i>en parl. du regard, de l’aspect</i> effrayant, terrible : γοργὸν βλέπειν ÉL regarder d’un air terrible.<br />'''Étymologie:''' apparenté avec [[ὀργή]] ; cf. [[Γοργώ]].
}}
{{grml
|mltxt=-ή, -ό (AM [[γοργός]], -ή, -όν)<br />γρήγορος, [[ευκίνητος]]<br /><b>μσν.- νεοελλ.</b><br /><b>το ουδ. ως ουσ.</b> <i>το γοργό</i>(<i>ν</i>)<br />[[ταχύτητα]], [[ορμητικότητα]]<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> «τὸ γοργὸν καὶ [[χάριν]] ἔχει» — [[πρέπει]] να ενεργεί [[κανείς]] [[γρήγορα]] και την κατάλληλη [[στιγμή]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[άγριος]], [[φοβερός]]<br /><b>2.</b> [[ζωηρός]], [[ρωμαλέος]]<br /><b>3.</b> (για το ύφος) [[νευρώδης]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Το επίθ. [[γοργός]] προήλθε πιθ. από το κύριο όνομα [[Γοργώ]] (γυναικείο [[τέρας]] της μυθολογίας), το οποίο μαρτυρείται προγενέστερα ([[Όμηρος]]) και του οποίου η [[ετυμολογία]] [[είναι]] άγνωστη. Πρόκειται για τ. με εκφραστικό αναδιπλασιασμό (<b>[[πρβλ]].</b> [[Μορμώ]]), που σχημάτισε πληθ. <i>Γοργόνες</i>, απ' όπου και ο [[ενικός]] <i>Γοργόνα</i>, <i>Γοργών</i>. Κατ' άλλους το επίθ. [[γοργός]] αποσπάστηκε από τα [[σύνθετα]] [[γοργώψ]] (<i>γοργώπις</i>), [[γοργωπός]] κι αυτά με τη [[σειρά]] τους από το [[Γοργώ]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''γοργός:''' -ή, -όν, [[αυστηρός]], [[άγριος]], [[φοβερός]], [[βλοσυρός]], σε Αισχύλ., Ευρ.· γοργὸς [[ἰδεῖν]], [[τρομερός]] στην όψη, σε Ξεν.· λέγεται για άλογα, αφηνιασμένος, [[θερμός]], [[θυμοειδής]], στον ίδ.
}}
{{elru
|elrutext='''γοργός:'''<br /><b class="num">1)</b> страшный, грозный ([[ὄμμα]] Aesch. и ὄμμασι Eur.; Διὸς [[διάκτορος]] = [[ἀετός]] Anth.): γ. [[ἰδεῖν]] или ὁρᾶσθαι Xen. грозный на вид;<br /><b class="num">2)</b> ретивый, буйный ([[ἵππος]] Xen., Plut.).
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: adj.<br />Meaning: [[grim]], [[fierce]], [[terrible]] of look, gaze (A.), later also [[vigorous]]<br />Other forms: [[Γοργώ]], acc. pl. [[Γοργούς]] (Hes.)<br />Compounds: [[γοργώψ]]. [[γοργωπός]].<br />Derivatives: [[γοργότης]] [[rapidity]] (Hermog.), [[γοργία]] = agilitas (Gloss.), denom. [[γοργόομαι]] [[be spirited]], of horses (X.), [[γοργεύω]] (pap., Sm., H.). - [[Γοργώ]], <b class="b3">-οῦς</b> f. (Il.) name of a female monster with petrifying look, with <b class="b3">Γοργ-είη κεφαλή</b> (Il.; form. s. Schulze Q. 254); pl. mostly. [[Γοργόνες]] (Hes.), with new singulars [[Γοργόνα]] (acc.) etc. (E.), with [[Γοργόνειος]] (A. Pr. 793 etc.), [[Γοργόνη]] (Hdn.), [[Γοργονώδης]] (Sch.) and the plant names [[Γοργόνειον]] and [[Γοργονιάς]] (Ps.-Dsc.; s. Strömberg Pflanzennamen 101). - Also [[Γοργάδες]] (S. Fr. 163), by H. explained as [[ἁλιάδες]]; and <b class="b3">Γοργίδες αἱ Ώκεανίδες</b> H. - PN <b class="b3">Γοργυθίων Θ</b> 302 (form.?) and [[Γοργίας]] with [[Γοργίειος]] [[Gorgias-like]] (X.) and [[γοργιάζω]] <b class="b2">speak like G.</b> (Philostr.).<br />Origin: XX [etym. unknown]<br />Etymology: Osthoff Etym. parerga 1, 44ff. connected OIr. <b class="b2">garg(g</b>) [[raw]], [[wild]], OCS [[groza]] [[shiver]]) and Pedersen KZ 39, 379 (Arm. [[karcr]] [[hard]]). Leumann Hom. Wörter 154f. thinks it is a backformation from [[γοργώψ]] ([[γοργῶπις]]), [[γοργωπός]] (A.); so [[Γοργὡ]] would be the basis, which like [[Μορμώ]] seems a popular reduplicated formation; accepted by DELG.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=<br />[[grim]], [[fierce]], [[terrible]], Aesch., Eur.; γοργὸς [[ἰδεῖν]] [[terrible]] to [[behold]], Xen.; of horses, hot, [[spirited]], Xen.
}}
{{elnl
|elnltext=[[γοργός]] -ή -όν [[Γοργώ]]?] comp. -ότερος, heftig, vurig, wild :. γοργὸν δ ’ ὄμμ ’ ἔχων met woeste blik Aeschl. Sept. 537; γοργότεροι ἢ [[πρόσθεν]] [[ἰδεῖν]] woester om te zien dan tevoren Xen. Cyr. 4.4.3.
}}
{{FriskDe
|ftr='''γοργός''': {gorgós}<br />'''Meaning''': [[furchtbar]], [[schrecklich]] vom Blick oder Anblick (A., E., X. usw.), später auch [[kräftig]], [[lebhaft]], [[behende]] (auch als Stilbegriff).<br />'''Derivative''': Davon [[γοργότης]] [[Kraft]], [[Lebhaftigkeit]] (Hermog. u. a.), [[γοργία]] = agilitas (Gloss.) und die Denominativa [[γοργόομαι]] [[unbändig sein]], vom Pferde (X.), [[γοργεύω]] [[sich lebhaft benehmen]], [[sich emsig bemühen]] (Pap., Sm., H.). — Schon bei Homer [[Γοργώ]], -οῦς f. N. eines weiblichen Ungetüms mit versteinerndem Blick, wovon Γοργείη [[κεφαλή]] (Hom.; zur Bildung Schulze Q. 254 m. A. 4); pl. gew. Γοργόνες (seit Hes.), wozu neue Singularformen Γοργόνα (Akk.) usw. (E.); davon [[Γοργόνειος]] (A. ''Pr''. 793 usw.), [[Γοργόνη]] (Hdn.), [[Γοργονώδης]] (Sch.) und die Pflanzennamen Γοργόνειον und Γοργονιάς (Ps.-Dsk. u. a.; vgl. Strömberg Pflanzennamen 101). — Nach den Fem. auf -άς, -ίς: [[Γοργάδες]] (S. ''Fr''. 163), von H. mit ἁλιάδες erklärt; daneben Γοργίδες· αἱ Ὠκεανίδες H. — PN Γοργυθίων Θ 302 (Bildung unklar) und Γοργίας mit [[Γοργίειος]] ‘Gorgias-ähnlich’ (X. u. a.) und γοργιάζω ‘wie G. reden’ (Philostr.).<br />'''Etymology''' : Unbefriedigende Erklärungen bei Osthoff Etym. parerga 1, 44ff. (air. ''garg''(''g'') [[rauh]], [[wild]], aksl. ''groza'' [[Graus]], [[Schauder]]) und Pedersen KZ 39, 379 (arm. ''karcr'' [[hart]]). Nach Leumann Hom. Wörter 154f., wo weitere Einzelheiten, vielmehr Rückbildung aus [[γοργώψ]] ([[γοργῶπις]]), [[γοργωπός]] (A. usw.); somit wäre von Γοργὡ auszugehen, das jedenfalls ebenso wie [[Μορμώ]] den Eindruck einer volkstümlichen Reduplikationsbildung macht.<br />'''Page''' 1,321-322
}}