View source for ἀποδύω

{{LSJ1
|Full diacritics=ἀποδύω
|Medium diacritics=ἀποδύω
|Low diacritics=αποδύω
|Capitals=ΑΠΟΔΥΩ
|Transliteration A=apodýō
|Transliteration B=apodyō
|Transliteration C=apodyo
|Beta Code=a)podu/w
|Definition=<span class="sense"><span class="bld">I</span> in fut. <b class="b3">-δύσω</b>, aor. 1 <b class="b3">-έδῡυσα</b> (for pf. <b class="b3">-δέδῡκα</b> v. infr. <span class="bibl">11.1</span>), trans. used by Hom. (esp. in Il.) of [[stripping]] armour [[from]] the slain, </span><span class="sense"><span class="bld">1</span> c. acc. rei, [[strip off]], τεύχεα δ' Ἕκτωρ δηώσας ἀπέδυσε <span class="bibl">Il.18.83</span>, cf. <span class="bibl">4.532</span>, etc.; ἀπὸ μὲν φίλα εἵματα δύσω <span class="bibl">2.261</span>; ἀ. τί τινος <span class="bibl">Pl.<span class="title">Chrm.</span>154e</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> c. acc. pers., [[strip]], ἀπέδυσε τὰς . . γυναῖκας <span class="bibl">Hdt.5.92</span>.ή, cf. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Epigr.</span>12.3</span>; <b class="b3">ἵνα μὴ ῥιγῶν ἀποδύη</b> (sc. <b class="b3">τοὺς ὁδοιπόρους</b>) <span class="bibl">Ar.<span class="title">Av.</span>712</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Th.</span>636</span>, <span class="bibl"><span class="title">Ec.</span>668</span>: c. dupl. acc., τὴν ἐσθῆτά τινα ἀ. <span class="bibl">Luc.<span class="title">Nigr.</span>13</span>:—Pass., to [[be stripped of]] one's clothes, <b class="b3">οὔ τοι τοῦτον ἀποδυθήσομαι</b> (sc. <b class="b3">τὸν τρίβωνα</b>) <span class="bibl">Ar.<span class="title">V.</span>1122</span>; ἵνα μή ποτε κἀποδυθῆ μεθύων <span class="bibl">Id.<span class="title">Ra.</span>715</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Pl.</span>930</span>; θοἰμάτιον ἀποδεδύσθαι <span class="bibl">Lys. 10.10</span>; [[ἀποδυόμενος]] [[stripped of its shell]], of the nautilus, <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span> 622b18</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> Med., fut. <b class="b3">-δύσομαι</b>: aor. 1 -εδυσάμην <span class="bibl">Od.5.349</span> (v.l.), <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>612a</span>(v.l.), <span class="bibl">Lys.<span class="title">Fr.</span>232S.</span>, etc.; mostly with intr. aor. 2 Act. [[ἀπέδυν]], pf. [[ἀποδέδῡκα]] (used trans. by <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>5.8.23</span> <b class="b3">πολλοὺς ἤδη ἀποδέδυκεν</b>):—[[strip off oneself]], [[take off]], εἵματα ταῦτ' ἀποδύς <span class="bibl">Od.5.343</span>; ἀπόδυθι . . θοἰμάτιον <span class="bibl">Ar.<span class="title">Th.</span>214</span>; <b class="b3">τῶν ἱματίων ἀποδύσας</b> (aor. 2 part. pl. fem.) [[having stripped off]] some of them, ib.<span class="bibl">656</span>; σῶμ' ἀποδυσάμενος <span class="title">Epigr.Gr.</span>403 (Galatia): metaph., ἀ. τὴν ὑπόκρισιν <span class="bibl">J.<span class="title">AJ</span>13.7.1</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> abs., [[ἀποδυσάμενος]] [[having stripped]], [[varia lectio|v.l.]] for [[ἀπολυσ-]], <span class="bibl">Od.5.349</span>; ἀποδύντες [[stripped naked]], <span class="bibl">Th.1.6</span>, cf. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Mx.</span>236d</span>: metaph., <b class="b3">ἀποδύεσθαι πρὸς τὸ λέγειν, εἰς ἀγορανομίαν</b>, <span class="bibl">Plu.<span class="title">Dem.</span>6</span>, <span class="bibl"><span class="title">Brut.</span>15</span>; <b class="b3">οἱ ἀποδυόμενοι εἰς τὴν παλαίστραν</b> those who [[strip for]] the palaestra, who [[practise]] there, <span class="bibl">Lys.<span class="title">Fr.</span>45.1</span>; εἰς τὸ γυμνάσιον <span class="title">IG</span>14.256 (Phintias); πρὸς τὸ ἀχανὲς πέλαγος <span class="bibl">Jul.<span class="title">Or.</span>4.142c</span>; <b class="b3">ἀποδύντες τοῖς ἀναπαίστοις ἐπίωμεν</b> [[let us strip]] and attack the anapaests, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ach.</span>627</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Ra.</span>641</span>.</span>
}}
{{ls
|lstext='''ἀποδύω''': [ἴδε τὸ [[ῥῆμα]] δύω]. Ι. κατὰ μέλλ. -δύσω: ἀόρ. α΄ -έδῡσα, μεταβ. ἐν χρήσει παρ’ Ὁμ. (ἰδίως ἐν Ἰλ.) ἐπὶ ἀφαιρέσεως τοῦ ὁπλισμοῦ τῶν πεφονευμένων, 1) μετ’ αἰτ. πράγμ., ἀφαιρῶ τι ἀπό τινος, «ξεγυμνώνω», τεύχεα δ’ Ἕκτωρ δῃώσας ἀπέδυσε Ἰλ. Σ. 83, πρβλ. τί τινος Πλάτ. Χαρμ. 154Ε. 2) μετ’ αἰτ. προσ., ἀπογυμνώνω, ἀπέδυσε τὰς… γυναῖκας Ἡρόδ. 5. 92, 7, πρβλ. Πλάτ. Ἐλεγ. 12. 3· ἵνα μὴ ῥιγῶν ἀποδύῃ (ἐνν. τοὺς ὁδοιπόρους) Ἀριστ. Ὄρν. 712, πρβλ. Θεσμ. 636, Ἐκκλ. 668: - Παθ., ἀπογυμνοῦμαι τῶν ἐνδυμάτων μου, οὔ τοι… τοῦτον ἀποδυθήσομαι (ἐνν. τὸν τρίβωνα) Ἀριστοφ. Σφ. 1122· ἵνα [[μήποτε]] κἀποδυθῇ μεθύων ὁ αὐτ. Βάτρ. 715, πρβλ. Πλ. 930· [[θοἰμάτιον]] ἀποδεδύσθαι Λυσίας 117. 7· ἀποδυόμενος, ἀπογυμνούμενος ἀπὸ τοῦ ὀστράκου αὑτοῦ, ἐπὶ τοῦ ναυτίλου, Ἀριστ. Ἱστ. Ζ. 9. 37, 33. ΙΙ. Μέσ.: μέλλ. -[[δύσομαι]]: ἀόρ α΄ -εδυσάμην Πλάτ. Πολ. 612Α (διάφ. γραφ. ἀπελυσάμεθα), Λυσ. παρὰ Διον. Ἁλ. περὶ Δημ. 11. καὶ μεταγεν. συγγραφεῖς· ἀλλ’ ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον μετ’ ἀμεταβ. ἀορ. β΄ ἐνεργ. ἀπέδυν: πρκμ. ἀποδέδῡκα (ὃς ἀπαντᾷ μετὰ μεταβατ. σημασίας ἐν Ξεν. Ἀν. 5. 8. 23· πολλοὺς ἤδη ἀποδέδυκεν): - ἀπογυμνώνω ἐμαυτόν, [[ἀπεκδύομαι]], εἵματα ταῦτ’ ἀποδὺς Ὀδ. Ε. 343· ἀπόδυθι… [[θοἰμάτιον]] Ἀριστοφ. Θεσμ. 214· τῶν ἱματίων ἀποδύσας (ἀορ. β΄ μετοχ. πληθ. θηλ.), τινὰς αὐτῶν ἀπογυμνωθείσας, [[αὐτόθι]] 656· ἀπ. τὸ [[γῆρας]], ἐπὶ ὄφεως ἀποβάλλοντος τὴν ἐπιδερμίδα αὑτοῦ, Ἀριστ. Ἱστ. Ζ. 8. 17, 8· σῶμ’ ἀποδυσάμενος Ἐπιγράμμ. Ἑλλ. 403: - μεταφ., ἀπ. τὴν [[ὑπόκρισιν]] Ἰωσήπ. Ἀρ. Ἰ. 13. 7, 1. 2) ἀπολ., ἀποδυσάμενος (Σχολ. ἀπολυσ-), ἀπογυμνώσας, Ὀδ. Ε. 349 ἀποδύντες, γυμνωθέντες, ἀπεκδυθέντες, Θουκ. 1, 6 πρβλ. Πλάτ. Μενέξ. 236D· ἀποδύεσθαι εἰς ἢ [[πρός]] τι, ἀπογυμνοῦσθαι δι’ ἀσκήσεις γυμνικάς, Πλουτ. Δημ. 6, Βροῦτ. 15· οἱ ἀποδυόμενοι εἰς τὴν παλαίστραν, οἱ ἀπογυμνούμενοι διὰ τὴν παλαίστραν, δηλ. οἱ ἐν αὐτῇ γυμναζόμενοι, Λυσ. Ἀποσπ. 45. 1· εἰς τὸ [[γυμνάσιον]] Συλλ. Ἐπιγρ. 5475. 14: - μεταφ. ἀλλ’ ἀποδύντες τοῖς ἀναπαίστοις ἐπίωμεν, ἀλλ’ ἂς ξεγυμνωθῶμεν καὶ ἂς ἐπέλθωμεν, ὅ ἐ. ἂς ἑτοιμασθῶμεν καὶ ἂς ἀρχίσωμεν τοὺς ἀναπαίστους, Ἀριστοφ. Ἀχαρ. 627, πρβλ. Βατρ. 641.
}}
{{bailly
|btext=<b>I.</b> <i>tr. (aux prés., impf., fut. et ao.)</i> déshabiller, dévêtir : τινα εἵματα <i>ou</i> τεύχεα IL ôter à qqn ses vêtements <i>ou</i> ses armes ; ἀπ. τινά déshabiller qqn;<br /><b>II.</b> <i>intr. (aux temps suivants de l’Act. : ao.2</i> [[ἀπέδυν]] &gt; <i>impér.</i> ἀπόδυθι, <i>part.</i> [[ἀποδύς]] ; <i>pf.</i> ἀποδέδυκα, <i>pqp.</i> ἀπεδεδύκειν, <i>et au Moy.</i> ἀποδύομαι, <i>f.</i> ἀποδύσομαι, <i>ao.</i> ἀπεδυσάμην) se déshabiller, se dévêtir : ἀπ. εἵματα OD ôter ses vêtements ; <i>abs.</i> [[ἀποδύς]] après avoir ôté ses vêtements ; ἀποδυσάμενος OD après avoir ôté le voile ; <i>en parl. d’athlètes</i> mettre bas ses vêtements (pour la lutte) ; se préparer : [[ἐπί]] [[τι]], [[πρός]] [[τι]] pour qch.<br />'''Étymologie:''' [[ἀπό]], [[δύω]].
}}
{{Autenrieth
|auten=fut. ἀποδύσω, aor. 1 ἀπέδῦσε, aor. 2 [[part]]. [[ἀποδύς]]: [[act]]. (pres., fut., aor. 1), [[strip]] [[off]] ([[from]] [[another]]), τεύχεα, Δ , Il. 18.83; [[mid]]. (aor. 2), [[put]] [[off]] ([[doff]]), εἵματα, Od. 5.343; ἀποδῦσάμενος, Od. 5.349; [[better]] [[reading]] ἀπολῦσάμενος.
}}
{{DGE
|dgtxt=<b class="num">• Morfología:</b> [fut. ἀποδύσω c. tmesis <i>Il</i>.2.261; aor. ind. 1.<sup>a</sup> plu. ἀπεδύσαμεν Pl.<i>Chrm</i>.154e, imperat. ἀπόδῡθι Ar.<i>Th</i>.214, opt. ἀποδύοι Hsch., subj. pas. 3.<sup>a</sup> sg. ἀποδῠθῇ Ar.<i>Ra</i>.715, part. act. ἀποδύς <i>Od</i>.5.343, med. ἀποδυσάμενος <i>Od</i>.5.349 (var.); perf. 3.<sup>a</sup> sg. ἀποδέδυκε X.<i>An</i>.5.8.23]<br /><b class="num">I</b> tr. en pres., fut., aor. sigmático act. y en perf. [[quitar]] (la ropa o las armas), [[desnudar]] c. ac. de cosa τεύχεα δ' Ἕκτωρ δῃώσας ἀπέδυσε <i>Il</i>.18.83, cf. 4.532, ἀπὸ μὲν φίλα εἵματα δύσω <i>Il</i>.2.261, τὸ ἱμάτιον <i>PLips</i>.40.3.22, τὸ [[ἔνδυμα]] Herm.<i>Sim</i>.9.13.8, οὐκ ἀπεδύσαμεν [[αὐτοῦ]] αὐτὸ τοῦτο Pl.<i>Charm</i>.154e, οὐδεὶς ἀποδύσει ἄκοντα Philostr.<i>Gym</i>.17<br /><b class="num">•</b>c. ac. de pers. τὰς γυναῖκας Hdt.5.92η, πολλοὺς ἤδη ἀποδέδυκεν X.<i>An</i>.5.8.23, μ' ἀπέδυσεν Pl.<i>Epigr</i>.29.3, ἵνα μὴ ῥιγῶν ἀποδύῃ (<i>sc</i>. τοὺς ὀδοιπόρους) Ar.<i>Au</i>.712, ἀπόδυσον αὐτόν Ar.<i>Th</i>.636, cf. <i>Ec</i>.668, τοὺς πένητας Chrys.M.62.22<br /><b class="num">•</b>c. dos ac. τὴν δὲ ἐσθῆτα ... αὐτὸν ἀ. Luc.<i>Nigr</i>.13<br /><b class="num">•</b>de donde en v. pas. οὔτοι ποτὲ τοῦτον ἀποδυθήσομαι (<i>sc</i>. τὸν τρίβωνα) Ar.<i>V</i>.1122, ἵνα μὴ κἀποδυθῇ μεθύων Ar.<i>Ra</i>.715, ἀποδύομαι μεθ' ἡμέραν Ar.<i>Pl</i>.930, θοἰμάτιον ἀποδεδύσθαι Lys.10.10.<br /><b class="num">II</b> intr. y refl. en pres., fut., aor. sigmático med. y en aor. rad. atem. y perf. act.<br /><b class="num">1</b> [[desnudarse]], [[quitarse]] c. ac. de cosa εἵματα ταῦτ' ἀποδύς <i>Od</i>.5.343, ἀπόδυθι ... θοἰμάτιον Ar.<i>Th</i>.214, μελέων πέπλα Musae.251, σῶμ' ἀποδυσάμενος <i>GVI</i> 1168.5 (Galacia IV/V d.C.), cf. Aristid.<i>Or</i>.38.20, Plb.15.27.9<br /><b class="num">•</b>c. gen. τῶν ἱματίων ἀποδύσας quitándose (ac. plu. fem.) los vestidos</i> Ar.<i>Th</i>.656<br /><b class="num">•</b>abs., de atletas ἀποδύντες desnudos</i> Th.1.6, ἀποδύντα Pl.<i>Mx</i>.236d, del nautilus ἀποδυόμενος sin concha</i> Arist.<i>HA</i> 622<sup>b</sup>18<br /><b class="num">•</b>del coro que se quita el disfraz ἀποδύντες τοῖς ἀναπαίστοις ἐπίωμεν Ar.<i>Ach</i>.627, cf. <i>Ra</i>.641<br /><b class="num">•</b>c. giro prep. y ac. εἰς ὕπαιθρον ἀποδυόμενος desnudándose al aire libre</i> Plu.2.274e, πρὸς τὸ [[βάπτισμα]] Pall.<i>V.Chrys</i>.2(M.47.11)<br /><b class="num">•</b>de los atletas [[desnudarse para la lucha]], [[entrenarse]] ἀπεδύσατο ... εἰς τὴν αὐτὴν παλαίστραν Lys.<i>Fr</i>.17.2.1, εἰς τὸ [[γυμνάσιον]] <i>IG</i> 14.256.13 (Fintias).<br /><b class="num">2</b> fig. [[despojarse de]] c. ac. de n. abstr. τὴν ὑπόκρισιν I.<i>AI</i> 13.220, νόσημα τῆς ψυχῆς Plu.2.819e, cf. Luc.<i>Cat</i>.16.<br /><b class="num">3</b> fig. por extensión de los que practican ejercicios físicos [[prepararse]] c. giro c. prep. y ac. πρὸς τὸ λέγειν Plu.<i>Dem</i>.6, εἰς ἀγορανομίαν Plu.<i>Brut</i>.15, πρὸς ἀχανὲς πέλαγος Iul.<i>Or</i>.11.142c.
}}
{{grml
|mltxt=[[ἀποδύω]] (Α) (νεοελλ. μόνο [[μέση]] [[φωνή]], [[αποδύομαι]])<br />(<b>αρχ.-νεοελλ.</b>) [[αρχίζω]] [[κάτι]] με ζήλο και αγωνιστικότητα καταβάλλοντας μεγάλες προσπάθειες<br /><b>αρχ.</b><br />Ι. 1. [[αφαιρώ]] [[ένδυμα]], οπλισμό, [[γδύνω]], [[ξεγυμνώνω]], [[απογυμνώνω]]<br />II. (μέσ., -ομαι)<br /><b>1.</b> (για οστρακόδερμα) [[αποβάλλω]] το όστρακο μου<br /><b>2.</b> (σε [[παλαίστρα]]) γδύνομαι για να αγωνιστώ, [[αγωνίζομαι]]<br /><b>3.</b> [[αποβάλλω]] [[κάτι]] από [[πάνω]] μου, το «ξεφορτώνομαι».
}}
{{lsm
|lsmtext='''ἀποδύω:''' μέλ. <i>-δύσω</i>, αόρ. αʹ <i>-έδῡσα</i>·<br /><b class="num">1.</b> [[αφαιρώ]] τα ενδύματα ή τον οπλισμό φονευμένου εχθρού, σε Ομήρ. Ιλ. — Παθ. μέλ. <i>δῠθήσομαι</i>, αόρ. αʹ -δύθην [ῠ], παρακ. <i>-δέδῠμαι</i>·<br /><b class="num">2.</b> αυτό που [[γυμνώνω]] έναν άνθρωπο από τα ρούχα του· ἀπέδυσε [[τὰς]] γυναῖκας, σε Ηρόδ. κ.λπ. — Μέσ. μέλ. -[[δύσομαι]] [ῡ], αόρ. αʹ <i>-εδυσάμην</i>· επίσης αμτβ. Ενεργ. αορ. βʹ [[ἀπέδυν]], παρακ. <i>ἀποδέδῡκα</i>· [[γυμνώνω]] τον εαυτό μου, [[βγάζω]] τα ρούχα μου, <i>εἴματα</i>, σε Ομήρ. Οδ.· απόλ., <i>ἀποδυσάμενος</i>, αυτός που έχει γδυθεί, στο ίδ.· <i>ἀποδύντες</i>, αυτοί που έμειναν [[τελείως]] γυμνοί, σε Θουκ.· <i>ἀποδύεσθαι εἴς</i>ή [[πρός]] τι, γδύνομαι για να επιδοθώ σε [[γυμναστική]] [[εξάσκηση]], σε Πλούτ.· μεταφ., <i>ἀποδύντες ἐπίωμεν</i>, ας γδυθούμε και ας επιτεθούμε, δηλ. ας ετοιμαστούμε κι ας αρχίσουμε τα αναπαιστικά τραγούδια, σε Αριστοφ.
}}
{{elru
|elrutext='''ἀποδύω:'''<br /><b class="num">1)</b> снимать, совлекать (τινὰ τεύχεα, εἵματα Hom.; τὴν λεοντῆν Plut.; ἐσθῆτα Luc.; τινός τι Plat.);<br /><b class="num">2)</b> раздевать (τινά Her., Arph.); pass. раздеваться (ἀποδυσάμενος, καθῆκεν ἑαυτὸν εἰς τὴν λίμνην Plut.);<br /><b class="num">3)</b> снимать с себя (τι Hom., Arph. и τινός Arph.);<br /><b class="num">4)</b> готовиться, предпринимать, приступать (ἐπὶ φιλοσοφίαν Diod.; πρὸς τὸ λέγειν Plut.): ἀποδύντες τοῖς ἀναπαίστοις ἐπίωμεν Arph. приступим к чтению анапестов; εἰς ἀγορανομίαν ἀποδύεσθαι Plut. добиваться поста (римского) эдила.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=<br /><b class="num">I.</b> to [[strip]] off [[clothes]] or [[armour]], Il.:—Pass., fut. -δυθήσομαι: aor1 -εδύθην [υ]: perf. -δέδυμαι.<br /><b class="num">2.</b> to [[strip]] a [[person]] of [[clothes]], ἀπέδυσε τὰς γυναῖκας Hdt., etc.:—Pass. to be stripped of one's [[clothes]], Ar.<br /><b class="num">II.</b> Mid., fut. -[[δύσομαι]] [ῡ]: aor1 -εδυσάμην; also intr. aor2 act. [[ἀπέδυν]], perf. ἀποδέδῡκα:— to [[strip]] off [[oneself]], [[take]] off, εἵματα Od.:—absol., ἀποδυσάμενος having stripped, Ar.; ἀποδύντες stripped [[naked]], Thuc.; ἀποδύεσθαι εἴς or πρός τι to [[strip]] for [[gymnastic]] exercises, Plut.:—metaph., ἀποδύντες ἐπίωμεν let us [[strip]] and [[attack]], Ar.<br />B. [[ἀποδύνω]]<br /><b class="num">1.</b> to [[strip]] off, βοείην Od.
}}