View source for χάϊος

{{LSJ1
|Full diacritics=χάϊος
|Medium diacritics=χάϊος
|Low diacritics=χάϊος
|Capitals=ΧΑΪΟΣ
|Transliteration A=cháïos
|Transliteration B=chaios
|Transliteration C=chaios
|Beta Code=xa/i+os
|Definition=[<b class="b3">ᾱ], α, ον,</b> <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[genuine]], [[true]], [[good]], Lacon. word in <span class="bibl">Ar.<span class="title">Lys.</span>91</span>; Comp. [[χαϊώτερος]] ib.<span class="bibl">1157</span>; Ἀναξαγόρου τρόφιμος χαΐου <span class="bibl">Alex.Aet.7</span> (Valck. for [[ἀρχαίου]]); cf. [[βαθυχάϊος]]:—also χᾱός, όν<b class="b3">, χαοὶ οἱ ἐπάνωθεν</b> [[the good men]] of olden time, <span class="bibl">Theoc.7.5</span>, ubi v. Sch., cf. [[χάσιος]].</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1324.png Seite 1324]] ΐα, ϊον, echt, edel, gut, lakonisches Wort bei Ar. Lys. 90, χαϊώτερος 1157, aber mit zweideutiger Anspielung auf χάω, [[χαίνω]], aufklaffend. Die Gramm. erwähnen noch [[χαός]], χαιός, [[χάσιος]], vgl. Lob. Phryn. 404.
}}
{{ls
|lstext='''χάϊος''': [ᾱ], -α, -ον, [[γνήσιος]], [[ἀληθής]], [[ἀγαθός]], [[Λάκων]]. [[λέξις]] ἐν Ἀριστοφ. Λυσ. 91· Συγκρ. χαϊώτερος, [[αὐτόθι]] 1157· Ἀναξαγόρου [[τρόφιμος]] χαΐου Ἀλέξανδρ. Αἰτωλ. παρὰ τῷ Gell. 15. 20 (ὡς ὁ Valck. ἀντὶ ἀρχαίου)· πρβλ. [[βαθυχάϊος]]· ― φέρεται καὶ [[χαός]], όν· χαοὶ οἱ [[ἐπάνωθεν]], οἱ ἀγαθοὶ ἄνθρωποι τῶν παλαιῶν χρόνων, Θεόκρ. 7. 5, [[ἔνθα]] ἴδε Σχολ.· ὁ Ἡσύχ. [[ὡσαύτως]] μνημονεύει [[χάσιος]], ἐπὶ τῆς αὐτῆς σημασίας, ἴδε Λοβέκ. εἰς Φρύν. 401·
}}
{{bailly
|btext=α, ον :<br />respectable, noble, bon.<br />'''Étymologie:''' DELG rien de clair.
}}
{{Slater
|sltr=<b>χᾱϊος</b>, v. γάιος, Gow ad Theocr. 7. 5.
}}
{{grml
|mltxt=-ΐα, -ον, και [[χαός]], -όν, Α<br />[[αληθινός]], [[γνήσιος]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Λακων. επίθ. που έχει σχηματιστεί πιθανότατα ως [[εξής]]: <i>χά</i>(<i>h</i>)<i>ϊος</i> <span style="color: red;"><</span> [[χάσιος]] (<b>πρβλ.</b> και τον τ. που παραδίδει ο <b>Ησύχ.</b> [[χάσιος]]<br />[[αγαθός]], [[χρηστός]]) με [[απώλεια]] του ενδοφωνηεντικού -<i>σ</i>- <span style="color: red;"><</span> <i>χάτιος</i> με συριστικοποίηση του οδοντικού <span style="color: red;"><</span> θ. <i>χατο</i>- (<b>πρβλ.</b> την [[γλώσσα]] του <b>Ησύχ.</b> <i>εύ</i>-<i>χατότερον</i>- <i>πλουσιώτερον</i>). Κατά μία [[άποψη]], η λ. ανάγεται σε μια υποτιθέμενη [[ρίζα]] <i>ghă</i> με οδοντικό χαρακτήρα -<i>t</i>- / -<i>d</i>- και συνδέεται με τα γερμ. <i>gut</i>, γοτθ. <i>gops</i> (<span style="color: red;"><</span> <i>g</i><i>ō</i><i>da</i>-) με σημ. «[[καλός]], [[αγαθός]]», τα οποία βέβαια [[πρέπει]] να διαχωριστούν από την [[οικογένεια]] λ. που ανάγεται στην ΙΕ [[ρίζα]] <i>ghedh</i>- «[[συνδέω]], [[ενώνω]]» με την οποία [[συνήθως]] συνδέονται].
}}
{{lsm
|lsmtext='''χάϊος:''' [ᾱ], -α, -ον, [[γνήσιος]], [[αληθινός]], [[καλός]], Λακων. [[λέξη]] σε Αριστοφ.· ομοίως, <i>χᾶός</i>, <i>-όν</i>, χαοὶ οἱ [[ἐπάνωθεν]], οι καλοί άνθρωποι των παλιών χρόνων, σε Θεόκρ.
}}
{{elru
|elrutext='''χάϊος:''' (ᾱ) лак. хороший, главный, благородный Arph.
}}
{{FriskDe
|ftr='''χάϊος''': (-α-)<br />{kháïos}<br />'''Grammar''': lakon. Adj.,<br />'''Meaning''': etwa [[von guter Herkunft]], [[edel]], [[gut]] (Ar. ''Lys''. 91)<br />'''Composita''': mit Komp. χαϊώτερος (ebd. 1157); auch [[χαός]] ib. (Theok. 7, 5); [[βαθυχάϊος]] Bed. unbek. (A. ''Supp''. 858 [lyr.], Text unsicher).<br />'''Etymology''': Wohl zu [[χάσιος]]· [[ἀγαθός]], [[χρηστός]] H. mit lakon. Schwund des -σ-. Sonst isoliert. Von Legerlotz KZ 8, 416 u. Lagercrantz KZ 35, 287f. (WP. 1, 532) als urgr. *χάτιος mit germ., z.B. got. ''goþs'', nhd. ''gut'', alb. ''zot'' [[tüchtig]] verglichen.<br />'''Page''' 2,1062
}}