View source for ῥάβδος

{{LSJ1
|Full diacritics=ῥάβδος
|Medium diacritics=ῥάβδος
|Low diacritics=ράβδος
|Capitals=ΡΑΒΔΟΣ
|Transliteration A=rhábdos
|Transliteration B=rhabdos
|Transliteration C=ravdos
|Beta Code=r(a/bdos
|Definition=ἡ, <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[rod]], [[wand]], Hom. (v. infr.), etc.; lighter than the [[βακτηρία]] or [[walking]]-[[stick]], <span class="bibl">X.<span class="title">Eq.</span>11.4</span> (but = [[βακτηρία]], <span class="bibl"><span class="title">Ev.Matt.</span>10.10</span>, al.). —Special uses: </span><span class="sense"><span class="bld">1</span> [[magic wand]], as that of [[Circe]], <span class="bibl">Od.10.238</span>, <span class="bibl">319</span>, etc.; that with which Athena touched Odysseus, to restore his youthful appearance, χρυσείῃ ῥάβδῳ ἐπεμάσσατο <span class="bibl">16.172</span>; that with which Hermes overpowers the senses of man, <span class="bibl">Il.24.343</span>; that with which Hades rules the ghosts, <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>9.33</span>; [[divining-rod]], <span class="bibl">Hdt.4.67</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[fishing-rod]], <span class="bibl">Od.12.251</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[lime]]d [[twig]], for catching small [[bird]]s, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Av.</span>527</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> [[shaft]] of a [[hunting]]-[[spear]], <span class="bibl">X.<span class="title">Cyn.</span>10.3</span>,<span class="bibl">16</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">5</span> [[staff of office]], like the earlier [[σκῆπτρον]], <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ax.</span>367a</span>, <span class="bibl">[[LXX]] <span class="title">Ps.</span>44(45).7</span>, <span class="bibl">109(110).2</span>; carried by a [[βραβευτής]], <span class="bibl">Phld.<span class="title">Vit.</span>p.25J.</span>:— dub. in <span class="bibl">A.<span class="title">Supp.</span>248</span> for [[ῥαβδοῦχος]]. </span><span class="sense"><span class="bld">6</span> [[wand]] borne by the [[ῥαψῳδός]], τὸν ἐπὶ ῥάβδῳ μῦθον ὑφαινόμενον <span class="bibl">Call.<span class="title">Fr.</span>138</span> ( = <span class="bibl"><span class="title">Fr.</span>3.10P.</span>), cf. <span class="bibl">Paus. 9.30.3</span>: hence [[κατὰ ῥάβδον ἐπέων]] [[according]] to the [[measure]] of his ([[Homer]]'s) [[verse]]s, <span class="bibl">Pi.<span class="title">I.</span>4(3).38(56)</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">7</span> [[rod for chastisement]], ῥ. κοσμοῦσα <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>700c</span>; [[μάστιξ ἢ ῥάβδος ]] = [[riding-switch]], <span class="bibl">X.<span class="title">Eq.</span>8.4</span>; ῥάβδος [[βοηλάτις]] [[ox]]-[[goad]], APl.4.200 (Mosch.); ξαίνεσθαι ῥάβδοις <span class="bibl">Plu.<span class="title">Alex.</span>51</span>, cf. <span class="title">AP</span> 11.153 (Lucill.): of the [[fasces]] of the Roman [[lictor]]s, <span class="bibl">Plb.11.29.6</span>, <span class="bibl">D.H.4.11</span>, <span class="bibl">Str.5.2.2</span>, <span class="bibl">Plu.<span class="title">Publ.</span>10</span>, <span class="bibl"><span class="title">Luc.</span>36</span>; [[πρὸς πέντε ῥάβδους]] = Lat. [[at quinque fasces]],  [[ad quinque fasces]] (CIL</b><span class="bibl">8.7044</span> (Numidia)), <span class="title">OGI</span>543.18 (Ancyra, ii A.D.), <span class="title">IGRom.</span>3.175 (ibid., ii A.D.); cf. [[ῥαβδονόμος]], [[ῥαβδοῦχος]]. </span><span class="sense"><span class="bld">8</span> [[shepherd]]'s [[staff]] or [[crook]], <span class="bibl">[[LXX]] <span class="title">Ps.</span>22(23).4</span>, <span class="bibl"><span class="title">Mi.</span>7.14</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">9</span> [[ῥάβδος κληρονομίας]] = [[measuring rod]], ib.<span class="bibl"><span class="title">Ps.</span>73(74).2</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">10</span> [[stitch]], ἔντοσθεν δὲ βοείας ῥάψε θαμειὰς χρυσείῃς ῥάβδοισι διηνεκέσιν περὶ κύκλον <span class="bibl">Il.12.297</span> (unless it means [[rivet]]s, [[stud]]s). </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[young shoot]] of some trees, Ion Trag.<span class="bibl">40</span>, <span class="bibl">Thphr.<span class="title">HP</span>2.1.2</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> [[streak]] or [[stripe]] on the [[skin]] of [[animal]]s, διαποίκιλα ῥάβδοις <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span>525a12</span>; of fish, <span class="bibl">Clearch. 73</span>; of clothes, <span class="bibl">Poll.7.53</span>; [[fluting]] of a [[column]], <span class="title">Supp.Epigr.</span>4.448.7 (Didyma, ii B.C., pl.); of minerals, [[vein]], <span class="bibl">Thphr.<span class="title">CP</span>4.12.6</span>, <span class="bibl">D.S.5.37</span>; [[streak]] or [[shaft]] of [[light]], <span class="bibl">Arist.<span class="title">Mete.</span>377a30</span>, <span class="bibl"><span class="title">Mu.</span>395a31</span>, <span class="bibl">Thphr.<span class="title">Sign.</span>11</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">IV</span> in Gramm., </span><span class="sense"><span class="bld">1</span> [[line]], [[verse]], Sch.<span class="bibl">Pi.<span class="title">I.</span>4.63</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> a [[critical]] [[mark]], like [[ὀβελός]], Hsch. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[stroke]] forming a [[letter]], <span class="bibl">Theodect.6.6</span>.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0829.png Seite 829]] ἡ, 1) [[Ruthe]], Gerte, Stab; bes. – a) eine Zauberruthe, die in andere Gestalten verwandelt; vom Zauberstabe der Circe, Od. 10, 238. 319. 389; der Athene, 13, 429. 16, 172. 456, des Hermes, τῇ τ' ἀνδρῶν ὄμματα θέλγει, τούς τ' [[αὖτε]] καὶ ὑπνώοντας ἐγείρει, Il. 24, 343 Od. 5, 47. 24, 2; – auch Angelruthe, [[περιμήκης]], 12, 251. – b) der Stab als Zeichen der Würde, Herrscher-, Richterstab, wie [[σκῆπτρον]], ἀκινήταν ἔχε ῥάβδον Ἅιδας, Pind. Ol. 9, 33; – auch das Abzeichen der Rhapsoden, I. 3, 56, vgl. Dissen dazu. – c) Stock, Ruthe zum Schlagen; κοσμούσης ῥάβδου [[νουθέτησις]], Plat. Legg. III, 700 c, vgl. Ax. 367 a; [[μάστιξ]] ἢ [[ῥάβδος]], Xen. Hipp. 8, 4; ῥάβδῳ κρούειν, 11, 4; vgl. Hdn. 7, 9, 13; Plut. oft. – d) Schaft eines Wurfspießes, Xen. Cyn. 10, 3. 16; Poll. 5, 20 erkl. [[προβόλιον]]; dah. αἱ ῥάβδοι die Ruthenbündel, fasces der röm. Lictoren. – Bei Ar. Av. 587 wird es vom Schol. als [[εἶδος]] δικτύου ὃ χρίουσιν ἰξῷ erkl., u. dafür die [[varia lectio|v.l.]] σταυροί angeführt. – 2) Strich, [[Streifen]], βοείας ῥάψε θαμειὰς χρυσείῃς ῥάβδοισι διηνεκέσιν, Il. 12, 297. – In Steinen od. Metallgängen die Adern, Theophr. – An Kleidern, Poll. 7, 53. – Streifen am Himmel, was wir nennen »die Sonne zieht Wasser«; Arist. de mund. 4; Plut. plac. phil. 3, 6. – Zeile, Vers, Gramm. S. Schol. Pind. I. 3, 56 u. Erkl. daselbst. – Auch als diakritisches Zeichen, = [[ὀβελός]]. – Bei Aesch. Suppl. 245 wird es = [[ῥαβδοφόρος]] erkl., aber die Lesart ist unsicher. – Die Accentuation ῥᾶβδος, von Eust. angeführt, ist von Bekker im Aristot. aufgenommen. – Verwandt mit [[ῥάσσω]], [[ῥαπίς]].
}}
{{bailly
|btext=ου (ἡ) :<br /><b>I.</b> baguette, <i>particul.</i><br /><b>1</b> verge pour frapper;<br /><b>2</b> baguette magique de Circé, d’Athéna, de devin;<br /><b>3</b> canne à pêche;<br /><b>4</b> caducée d’Hermès;<br /><b>5</b> hampe de javelot ; [[αἱ]] ῥάβδοι faisceau de verges des licteurs romains;<br /><b>II.</b> <i>p. anal.</i><br /><b>1</b> ligne, raie;<br /><b>2</b> ligne transversale qui raye l'horizon lorsque la pluie tombe au loin <i>ou</i> que le soleil pompe l'humidité du sol.<br />'''Étymologie:''' cf. [[ῥέπω]].
}}
{{elru
|elrutext='''ῥάβδος:''' ἡ<br /><b class="num">1)</b> [[палка]], [[трость]], [[розга]] (ῥάβδῳ κρούειν Xen.): αἱ ῥάβδοι Plut. (в Риме) ликторские пучки;<br /><b class="num">2)</b> [[волшебный жезл]], [[магическая палочка]] (sc. τοῦ [[Ἑρμέω]] Hom.);<br /><b class="num">3)</b> [[удочка]] (sc. τοῦ ἁλιῆος Hom.);<br /><b class="num">4)</b> [[птицеловная палка]] (покрытая клеем) (sc. τοῦ ὀρνιθευτοῦ Arph.);<br /><b class="num">5)</b> [[жезл]], [[посох]] Pind., NT;<br /><b class="num">6)</b> [[прут]], тж. [[нить]] (χρύσεαι ῥάβδοι Hom.);<br /><b class="num">7)</b> [[древко]] (sc. τῆς λόγχης Xen.);<br /><b class="num">8)</b> [[световая полоса]], pl. пучок лучей (ῥάβδοι περὶ τὸν ἥλιον Arst.);<br /><b class="num">9)</b> [[полоска]]: [[διαποίκιλος]] ῥάβδοις Arst. испещренный полосами;<br /><b class="num">10)</b> грам. [[строка]], стих.
}}
{{ls
|lstext='''ῥάβδος''': ἡ, ὡς καὶ νῦν, κοινῶς «ῥαβδί», Λατ. virga, Ὅμηρ.· ἀλλ’ ἐλαφροτέρα τῆς βακτηρίας τῆς χρησίμου εἰς τὸ [[βάδισμα]], ἴδε Ξεν. Ἱππ. 11, 4, πρβλ. 8. 4· (ἀλλὰ = [[βακτηρία]], ἐν Εὐαγγ. κατὰ Ματθ. ι΄, 10, κ. ἀλλ.)· - [[ὡσαύτως]], ὁ [[νέος]] βλαστὸς δένδρων τινῶν, Θεοφρ. π. Φυτ. Ἱστ. 2. 1, 2, πρβλ. Schneid. Πίνακα εἰς Θεόφρ. - Ἰδιαίτεραι χρήσεις: 1) μαγικὴ [[ῥάβδος]], ὡς ἡ τῆς Κίρκης, Ὀδ. Κ. 238, 319, κτλ.· ἡ τῆς Ἀθηνᾶς δι’ ἧς αὕτη ἤγγισε τὸν Ὀδυσσέα [[ὅπως]] ἀποκαταστήσῃ τὴν νεανικὴν [[αὐτοῦ]] ὄψιν, χρυσείῃ ῥάβδῳ ἐπεμάσσατο Ὀδ. Π. 172· ἡ τοῦ Ἑρμοῦ [[ῥάβδος]], τῇ τ’ ἀνδρῶν ὄμματα θέλγει, ὧν ἐθέλει, τοὺς δ’ [[αὖτε]] καὶ ὑπνώοντας ἐγείρει Ἰλ. Ω. 343, Ὀδ. Ε. 47· ἡ τοῦ Ἅιδου, δι’ ἧς κυβερνᾷ τὰς σκιὰς τῶν νεκρῶν, Πινδ. Ο. 9. 51, πρβλ. Ὁρατ. ᾨδ. 1. 10, 18, καὶ 24. 16 (ἴδε [[ῥαβδίον]] Ι. 1)· [[ῥαβδίον]] μαντικὸν, Ἡροδ. 4. 67. 2) [[ῥάβδος]] ἢ κάλαμος [[ἁλιευτικός]], Ὀδ. Μ. 251· - [[ὡσαύτως]] [[κλαδίσκος]] ἀληλιμμένος δι’ ἰξοῦ πρὸς σύλληψινν μικρῶν πτηνῶν, «ἰξόβεργα», Ἀριστοφ. Ὄρν. 527. 3) τὸ [[ξύλον]] τοῦ ἀκοντίου, Ξεν. Κυν. 10, 3 καὶ 16. 4) [[ῥάβδος]] ὡς [[σημεῖον]] ἀξιώματος ὡς τὸ παρὰ τοῖς παλαιοτέροις [[σκῆπτρον]], Πινδ. Ο. 9, 50, Πλάτ. Ἀξ. 367Α· - ἀμφίβ. ἐν Αἰσχύλου Ἱκέτ. 248 ἀντὶ [[ῥαβδοῦχος]]. 5) ἡ [[ῥάβδος]] ἣν ἔφερεν ὁ [[ῥαψῳδός]]: ἐπὶ ῥάβδῳ μῦθον ὑφαίνεσθαι Καλλ. Ἀποσπ. 138, πρβλ. Παυσ. 9. 30, 3, καὶ ἴδε [[σκῆπτρον]]· [[ὅθεν]], κατὰ ῥάβδον ἐπέων, κατὰ τὸ [[μέτρον]] τῶν ποιημάτων [[αὐτοῦ]] (τοῦ Ὁμήρου), Πινδάρ. Ι. 4. 66, [[ἔνθα]] ἴδε Dissen. (3. 56), πρβλ. Göttling Προοίμ. εἰς Ἡσίοδ. σ. xiii. 6) [[ῥάβδος]] πρὸς σωφρονισμόν, ὡς κολαστήριον [[ὄργανον]] ῥ. κοσμοῦσα Πλάτ. Νόμ. 700C· [[μάστιξ]] ἢ ῥ., πρὸς ἱππασίαν [[χρήσιμος]], Ξεν. Ἱππ. 8. 4· ῥ. βοηλάτις, [[βούκεντρον]], Ἀνθ. Πλαν. 200· Μηδικαῖς ῥάβδοις ξαινομένους, δερομένους, μαστιγουμένους, Πλουτ. Ἀλέξ. 51, [[ἔνθα]] ἴδε σημ. Κοραῆ, πρβλ. Ἀνθ. Π. 11. 153· - παρὰ μεταγεν., αἱ ῥάβδοι, αἱ τῶν Ρωμαίων ῥαβδούχων fasces, Πλουτ. Ποπλ. 10, Λύκουλλ. 36· [[ἀνθύπατος]] πρὸς [[πέντε]] ῥάβδους Συλλ. Ἐπιγρ. 4033. 18., 4034. 11· πρβλ. [[ῥαβδονόμος]], [[ῥαβδοῦχος]]. 7) ποιμενικὴ [[ῥάβδος]], Ἑβδ. (Μιχ. Ζ΄, 14). 8) [[αὐτόθι]] (Ψαλμ. ΟΓ΄, 3), ῥ. κληρονομίας, φαίνεται ὅτι ὑπονοεῖ τὴν ῥάβδον ὡς [[μέτρον]] ἐκτάσεως. ΙΙ. [[ταινία]], χρυσείῃς ῥάβδοισι διηνεκέσιν περὶ κύκλον, κατὰ τὸν Σχολιαστ. «τοῖς κανόσιν, οἷς εἴχοντο αἱ ἀσπίδες», Ἰλ. Μ. 197· ἔμφασίς τις ἐν τῷ ἀέρι ἐξ ἀνακλάσεως τῶν ἀκτίνων τοῦ ἡλίου, Ἀριστ. Μετεωρ 3. 2, 6, 3. 6, 3, π. Κόσμ. 4. 22, Θεοφράστ. Σημ. Ὑδάτ. 1, 11 [[σειρά]], [[ῥάβδωσις]] ἐπὶ τοῦ δέρματος ζῴων, διαποίκιλα ῥάβδοις Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 4. 1, 25, πρβλ. Κλέαρχ. παρ’ Ἀθην. 332C· ἐπὶ ὑφασμάτων, Πολυδ. Η΄, 53· πρβλ. [[ῥαβδωτός]]· ἡ [[ῥάβδωσις]] κίονος, πρβλ. [[ῥάβδωσις]]· ἐπὶ ὀρυκτῶν, [[φλέψ]], Θεοφρ π. Φυτ. Αἰτ. 4. 12, β, κτλ. ΙΙΙ. παρὰ τοῖς γραμμ., 1) [[γραμμή]], [[στίχος]], Σχόλ. εἰς Πίνδ. Ι. 3. 63. 2) κριτικόν τι [[σημεῖον]], ὡς τὸ [[ὀβελός]], Ἡσύχ. (κατ’ ἔννοιαν προσεγγίζει πρὸς τὸ ῥάπις, [[ῥόπαλον]]· ἀλλ’ ἴδε Κουρτ. Gr. Et. ἀρ. 513). - Καθ’ Ἡσύχ.: «ῥάβδοι· καὶ τὸ σύνηθες καὶ ἡ [[διάφυσις]] τῆς γῆς, [[ὡσεὶ]] φλέβες. καὶ ὀβελοὶ δὲ οἱ παρατιθέμενοι τοῖς Ὁμήρου στίχοις καὶ οἱ τῶν φοινίκων κλῶνες».
}}
{{Autenrieth
|auten=[[rod]], [[wand]], esp. the [[magic]] [[wand]] of [[Hermes]], [[Circe]], Athēna, Il. 24.343, Od. 10.238, Od. 13.429; of a [[fishing]]-[[rod]], Od. 12.251; pins, Il. 12.297.
}}
{{Slater
|sltr=[[ῥάβδος]] (ἡ) [[staff]] οὐδ' Ἀίδας ἀκινήταν ἔχε ῥάβδον, βρότεα σώμαθ ᾆ κατάγει (O. 9.33) [[Ὅμηρος]] [[αὐτοῦ]] πᾶσαν ὀρθώσαις ἀρετὰν κατὰ ῥάβδον ἔφρασεν θεσπεσίων ἐπέων λοιποῖς ἀθύρειν (ἀντὶ [[τοῦ]] κατὰ ῥαψῳδίαν Σ.) (I. 4.38)
}}
{{eles
|esgtx=[[varilla]], [[cetro]]
}}
{{StrongGR
|strgr=from the [[base]] of [[ῥαπίζω]]; a [[stick]] or [[wand]] (as a [[cudgel]], a [[cane]] or a baton of [[royalty]]): [[rod]], [[sceptre]], [[staff]].
}}
{{grml
|mltxt=η / [[ῥάβδος]], ΝΜΑ·1. επίμηκες, κυλινδρικό και [[λεπτό]] [[τεμάχιο]] ξύλου ή ξύλινο [[στέλεχος]] το οποίο κρατείται από το [[χέρι]] [[είτε]] για [[στήριξη]] του σώματος [[κατά]] το [[βάδισμα]] [[είτε]] ως [[πρόχειρο]] όπλο άμυνας ή επίθεσης, [[βακτηρία]], [[μπαστούνι]], [[μαγκούρα]] («ταχὺ πηδῶ τῆς κλίνης μου, [[λαμβάνω]] τὸ ραβδίν μου, / κρατῶν τὴν ράβδον ἐν χερσίν, ἔτρεχον πρὸς ἐκεῖνον», Διγεν. Ακρ.)<br /><b>2.</b> [[σύμβολο]] εξουσίας, ανώτατου αξιώματος ή και ιδιότητας (α. «[[ράβδος]] ποιμαντική [ή ποιμαντορική]» — [[ράβδος]] από χρυσό και άργυρο ή από πολύτιμο [[ξύλο]], [[σύμβολο]] της αρχιερατικής εξουσίας<br />β. «στραταρχική [[ράβδος]]» — μικρό διακοσμημένο [[στέλεχος]], διακριτικό του αξιώμαστος του στρατάρχη<br />γ. «ρυθμική [[ράβδος]]» — η [[μπαγκέτα]] διευθυντή ορχήστρας<br />δ. «μαγική [[ράβδος]]» — η [[ράβδος]] του ταχυδακτυλουργού)<br /><b>3.</b> όργανο τιμωρίας, σωφρονισμού ή και η [[ίδια]] η [[άσκηση]] σωματικής βίας (α. «[[ράβδος]] αστυνομική» — το [[κλομπ]]<br />β. «αγία [[ράβδος]]» — το [[ξυλοκόπημα]]<br />γ. «το [[επιχείρημα]] της ράβδου» — το [[επιχείρημα]] του ισχυρότερου, του πιο δυνατού που εξαναγκάζει τον αδύνατο να υποχωρήσει ή και να συμβιβαστεί [[χωρίς]] τη θέλησή του<br />δ. «πρὶν ἐπιδεῖν Μηδικαῖς ῥάβδοις ξαινομένους [[Μακεδόνας]]», <b>Πλούτ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> (<b>κατ' επέκτ.</b>) [[κάθε]] [[αντικείμενο]] το οποίο έχει [[σχήμα]] ράβδου («σιδηροδρομικές ράβδοι» — οι ράγες τών σιδηροτροχιών)<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> α) «[[ράβδος]] ασφαλείας»<br /><b>φυσ.</b> μεταλλική [[ράβδος]] που περιέχει υλικό το οποίο απορροφά τα νετρόνια και η οποία σε [[περίπτωση]] κινδύνου μπορεί να εισαχθεί ταχύτατα στον πυρηνικό αντιδραστήρα και να διακόψει τη [[λειτουργία]] του<br />β) «ράβδοι ελέγχου» — μεταλλικές ράβδοι, [[κάποτε]] και πλάκες ή σωλήνες, από υλικό με [[μεγάλη]] ενεργό [[διατομή]] απορρόφησης νετρονίων που χρησιμοποιούνται στους αντιδραστήρες για τη [[ρύθμιση]] της αντίδρασης<br />γ) «[[ράβδος]] ζεύξης»<br /><b>(αυτοκιν.)</b> [[εξάρτημα]] του συστήματος διεύθυνσης το οποίο χρησιμεύει για τη [[σύνδεση]] τών δύο βραχιόνων διευθύνσεως οι οποίοι [[είναι]] στερεωμένοι στους διευθυντήριους τροχούς του οχήματος, αλλ. [[μεγάλη]] [[μπάρα]]<br />δ) «[[ράβδος]] του Ιακώβ» — γωνιομετρικό όργανο το οποίο χρησιμοποιήθηκε από τους ναυτικούς από τις αρχές του 16ου αιώνα<br /><b>3.</b> <b>παροιμ.</b> α) «όπου δεν πίπτει ([[δηλαδή]] δεν ισχύει) ο [[λόγος]], πίπτει η [[ράβδος]]» — λέγεται για να δηλώσει ότι μερικές φορές οι ανυπάκουοι [[πρέπει]] να τιμωρούνται με σωματικές ποινές<br />β) «[[ράβδος]] εν [[γωνία]], άρα βρέχει» — λέγεται για να δηλώσει παράλογους συλλογισμούς ή ασυναρτησίες<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br /><b>1.</b> το [[ραβδί]] του ποιμένα<br /><b>2.</b> ([[κυρίως]]) <b>εκκλ.</b> [[σύμβολο]] της εξουσίας του Χριστού ως υποστηρικτή τών αδυνάτων και προστάτη της δικαιοσύνης και [[ιδίως]] ως ποιμένα, οδηγό τών λαών της οικουμένης («ποίμαινε λαόν σου ἐν ῥάβδῳ σου», ΠΔ)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> το μαγικό [[ραβδί]] του Ερμού, της Κίρκης και της Αθηνάς, [[καθώς]] και του Άδη, με την οποία αυτός κυβερνούσε τις σκιές τών [[νεκρών]]<br /><b>2.</b> [[ραβδί]] με μαντικές ιδιότητες<br /><b>3.</b> [[καλάμι]] κατάλληλο για [[ψάρεμα]], [[καλάμι]] αλιευτικό<br /><b>4.</b> μικρό [[κλαδί]] αλειμμένο με ιξό για το [[κυνήγι]] μικρών πτηνών, [[ξόβεργα]]<br /><b>5.</b> ο [[κοντός]], το [[κοντάρι]] του δόρατος<br /><b>6.</b> η [[ράβδος]] τών ραψωδών<br /><b>7.</b> [[ταινία]] ή, κατ' άλλους, ξύλινο ή μετάλλινο [[καρφί]] ή, κατ' άλλους, [[ραφή]] («ἔντοσθεν δὲ βοείας ῥάψε θαμειὰς χρυσείης ῥάβδοισι, διηνεκέσιν περὶ κύκλου» <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>8.</b> [[νεαρός]], [[τρυφερός]] [[βλαστός]] μερικών δέντρων<br /><b>9.</b> [[γραμμή]], [[ταινία]] ή [[ράβδωση]] στο [[δέρμα]] ζώων, στο [[δέρμα]] ψαριών και σε [[μερικά]] υφάσματα<br /><b>10.</b> [[ράβδωση]] κίονα<br /><b>11.</b> (για [[ορυκτό]]) [[φλέβα]] («[[ὥσπερ]] γὰρ ἐν τοῖς μετάλλοις ῥάβδους», Θεόφρ.)<br /><b>12.</b> [[λωρίδα]] φωτός οφειλόμενη στην [[ανάκλαση]] τών ακτινών του Ηλίου<br /><b>13.</b> (για σταυρό) [[δοκός]], [[μαδέρι]]<br /><b>14.</b> <b>γραμμ.</b> α) [[σειρά]], [[στίχος]]<br />β) [[είδος]] κριτικού σημείου σε [[χειρόγραφο]] αρχαίου κειμένου παρεμφερούς [[προς]] τον οβελό<br /><b>15.</b> <b>στον πληθ.</b> <i>αἱ ῥάβδοι</i><br />[[δέσμη]] ράβδων την οποία κρατούσαν οι Ρωμαίοι ραβδούχοι<br /><b>16.</b> <b>φρ.</b> α) «κατὰ ῥάβδον ἐπέων» — σύμφωνα με το [[μέτρο]] τών ποιημάτων (ενν. του <i>Ομήρου</i>)<br />β) «[[ῥάβδος]] κληρονομιάς» — η [[ράβδος]] ως [[μέτρο]] εκτάσεως.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. <i>ῥάβ</i>-<i>δος</i> ανάγεται στη συνεσταλμένη [[βαθμίδα]] της ΙΕ ρίζας <i>wrb</i>- «[[κάμπτω]], [[λυγίζω]]», με [[επίθημα]] -<i>δος</i> (<b>πρβλ.</b> [[κέλαδος]], [[κλάδος]]) και συνδέεται με ta: λιθουαν. <i>virbas</i> «[[κλάδος]], [[βέργα]]», ρωσ. <i>verba</i> «[[λυγαριά]]» και το λατ. <i>verbera</i> «[[ράβδος]], [[χτύπημα]]». Στην [[ίδια]] [[ρίζα]] εξάλλου ανάγονται πιθανότατα και οι λ. [[ῥάμνος]] «[[είδος]] φυτού» και [[ῥαπίς]]. Η τελευταία [[άποψη]] [[μάλιστα]] οδήγησε ορισμένους να υποθέσουν ότι η λ. [[ῥάβδος]] αποτελεί θεματική [[μορφή]] του τ. [[ῥαπίς]] που σχηματίστηκε κατ' [[απόσπαση]] από το συνθ. <i>ραβδο</i>-[[φόρος]] (<span style="color: red;"><</span> <i>ραπιδο</i>-[[φόρος]] με [[συγκοπή]] του -<i>ι</i>-)].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ῥάβδος:''' ἡ,<br /><b class="num">I. 1.</b> [[ραβδί]], [[βέργα]], [[μπαστούνι]], [[ράβδος]], Λατ. [[virga]], σε Όμηρ., Ξεν.<br /><b class="num">2.</b> μαγική [[ράβδος]], όπως [[εκείνη]] της Κίρκης ή της Αθηνάς ή του Ερμή, σε Όμηρ.<br /><b class="num">3.</b> ψαροκάλαμο, σε Ομήρ. Οδ.· επίσης, [[κλαδίσκος]] για το [[πιάσιμο]] των μικρών πουλιών, (ι)[[ξόβεργα]], σε Αριστοφ.<br /><b class="num">4.</b> [[ξύλο]] ακοντίου ή [[λαβή]], στυλιάρι, σε Ξεν.<br /><b class="num">5.</b> [[ράβδος]], [[σκήπτρο]] ως [[σύμβολο]] αξιώματος, όπως το [[σκῆπτρον]], σε Πίνδ.<br /><b class="num">6.</b> [[ράβδος]] που κρατούσε ο [[ῥαψῳδός]]· απ' όπου, <i>κατὰ ῥάβδον ἐπέων</i>, κατά το μέτρο των ποιημάτων του (Ομήρου), σε Πίνδ.<br /><b class="num">7.</b> [[ραβδί]] για [[μαστίγωση]], ξυλοδαρμό, σωφρονισμό, σε Πλάτ.· <i>αἱ ῥάβδοι</i>, οι fasces των Ρωμαίων ραβδούχων, σε Πλούτ.<br /><b class="num">8.</b> ποιμενική [[ράβδος]].<br /><b class="num">II.</b> [[λωρίδα]], [[ταινία]] ή [[κορδέλα]], [[ζώνη]], σε Ομήρ. Ιλ.
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: f.<br />Meaning: [[twig]], [[rod]], [[staff]], [[streak]], [[groove]] (Il.).<br />Compounds: Compp., e.g. <b class="b3">ῥαβδ-οῦχος</b> m. [[staff-bearer]] as name of an official (Ar., Th., hell.), <b class="b3">πολύ-ρραβδος</b> [[having many streaks]] (Arist.).<br />Derivatives: 1. Dimin. <b class="b3">ῥαβδ-ίον</b> n. (Arist., Thphr.); 2. <b class="b3">ῥαβδ-ωτός</b> [[having rods]], [[streaks]], [[grooves]] (X., Arist.), <b class="b3">-ωμα</b> H. as explanation of [[σκυτάλια]]; <b class="b3">-ωσις</b> f. [[cannelure]] (Att. inscr. end Va; Kretschmer Glotta 14, 230, Holt Les noms d'action en <b class="b3">-σις</b> 152f.); 3. Denomin.: a) <b class="b3">ῥαβδ-ίζω</b> [[to beat with a rod]], [[to thresh]] (com., Thphr.) with <b class="b3">-ισμός</b> m. [[treshing]], <b class="b3">-ιστήρ</b> m. [[thresher]] (pap.); b) <b class="b3">-εύομαι</b> [[to fish with a rod]] (Arist.); c) <b class="b3">-όομαι</b> [[to have streaks]] (Lyd.).<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]<br />Etymology: Perh. cognate with [[ῥάμνος]], [[ῥαπίς]]. A suffixal element <b class="b3">δο-</b> can, except in a few nouns indicating sounds (e.g. [[κέλαδος]]), only be found in isolated, etymolog. mostly unclear words (Schwyzer 508 f., Chantraine Form. 359 f.); but note the old, in meaning close word [[κλάδος]]; cf. Specht Ursprung 230 with motley material. A basis <b class="b3">*ῥάβ-ι̯ος</b>, by Bq given as possible, is defended by Haas <b class="b3">Μνήμης χάριν</b> 1, 132. Except for the <b class="b3">-δ-</b>, <b class="b3">ῥάβ-δ-ος</b> can be compared with Lith. <b class="b2">vir̃bas</b> [[twig]], [[spigs]], [[rod]] and Russ. <b class="b2">vérba</b> (OCS [[vrъba]]) [[willow]] (IE <b class="b2">*u̯r̥b-</b>). Beside it with full grade Lat. [[verbera]] pl. <b class="b2">(rods for) punishment</b>, [[verbēnae]] pl. <b class="b2">the twigs of the laurel etc.</b> -- Further forms w. lit. in W.-Hofmann, Fraenkel and Vasmer s.vv.; also WP. 1, 275 and Pok. 1153. -- We can be certain that the word is Pre-Greek (not in Furnée).
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[ῥάβδος]], ἡ,<br /><b class="num">I.</b> a rod, [[wand]], [[stick]], [[switch]], Lat. [[virga]], Hom., Xen.<br /><b class="num">2.</b> a [[magic]] [[wand]], as that of [[Circe]] or [[Hermes]], Hom.<br /><b class="num">3.</b> a [[fishing]]-rod, Od.:—also a limed [[twig]], for [[catching]] birds, Ar.<br /><b class="num">4.</b> a [[spear]]-[[staff]] or [[shaft]], Xen.<br /><b class="num">5.</b> a [[staff]] of [[office]], like the earlier [[σκῆπτρον]], Pind.<br /><b class="num">6.</b> the [[wand]] borne by the [[ῥαψῳδός]]; [[hence]], κατὰ ῥάβδον ἐπέων according to the [[measure]] of his ([[Homer]]'s) verses, Pind.<br /><b class="num">7.</b> a rod for [[chastisement]], Plat.; αἱ ῥάβδοι the fasces of the Roman lictors, Plut.<br /><b class="num">II.</b> a [[stripe]] or [[strip]], Il.
}}
{{FriskDe
|ftr='''ῥάβδος''': {rhábdos}<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': [[Rute]], [[Gerte]], [[Stab]], [[Streifen]], [[Riefe]] (seit Il.).<br />'''Composita''' : Kompp., z.B. [[ῥαβδοῦχος]] m. [[Stabträger]] als Behördenname (Ar., Th., hell.), [[πολύρραβδος]] [[mit vielen Streifen]] (Arist.).<br />'''Derivative''': Davon 1. das Demin. [[ῥαβδίον]] n. (Arist., Thphr. usw.); 2. [[ῥαβδωτός]] [[mit Ruten]], [[Streifen]], [[Riefen versehen]] (X., Arist. usw.), -ωμα H. als Erklärung von σκυτάλια; -ωσις f. [[Kannelierung]] (att. Inschr. Ende V<sup>a</sup>; Kretschmer Glotta 14, 230, Holt Les noms d’action en -σις 152f.); 3. Denominativa : a) [[ῥαβδίζω]] [[mit einer Rute schlagen]], [[dreschen]] (Kom., Thphr. usw.) mit -ισμός m. [[Dreschen]], -ιστήρ m. [[Drescher]] (Pap.); b) -εύομαι [[mit einer Rute angeln]] (Arist.); c) -όομαι [[mit Streifen versehen sein]] (Lyd.).<br />'''Etymology''' : Offenbar mit [[ῥάμνος]], [[ῥαπίς]] verwandt. Ein suffixales δο-Element ist, von einigen Schallnomina (z.B. [[κέλαδος]]) abgesehen, nur in isolierten, etymologisch meist undurchsichtigen Wörtern anzutreffen (Schwyzer 508 f., Chantraine Form. 359 f.); zu bemerken immerhin das altererbte und sinnverwandte [[κλάδος]]; dazu noch Specht Ursprung 230 mit buntem Material. Eine Grundform *ῥάβι̯ος, von Bq als möglich bezeichnet, sucht Haas Μνήμης [[χάριν]] 1, 132 mit neuen Argumenten zu stützen. Vom -δ- abgesehen, läßt sich ῥάβδ-ος nnt lit. ''vir̃bas'' [[Zweig]], [[Reisig]], [[Gerte]] und russ. ''vérba'' (aksl. ''vrъba'') [[Weide]] gleichsetzen (idg. *''u̯r̥b''-). Daneben mit Hochstufe lat. ''verbera'' pl. ‘(Ruten zur) Züchtigung’, ''verbēnae'' pl. [[die Zweige des Lorbeers]] — Weitere Formen m. Lit. bei W.-Hofmann, Fraenkel und Vasmer s.vv.; auch WP. 1, 275 und Pok. 1153.<br />'''Page''' 2,636-637
}}
{{Chinese
|sngr='''原文音譯'''：?£bdoj 拉不多士<br />'''詞類次數'''：名詞（12）<br />'''原文字根'''：杖 相當於： （[[מַטֶּה]]&#x200E;）<br />'''字義溯源'''：杖，拐杖，權杖，刑杖，桿，棒，棍；源自（[[ῥαπίζω]]）=摑，掌擊），而 （[[ῥαπίζω]]）出自（[[Ῥαιφάν]] / [[Ῥεμφάν]] / [[Ῥεφάν]] / [[Ῥομφά]]）X*=跌，敲擊）。杖，有幾個普通的用途：<br />1）走路時用的杖（ 太6:11）<br />2）老年人用的杖（ 來11:21）<br />3）用作量度的杖（ 啓11:1）<br />'''出現次數'''：總共（12）；太（1）；可（1）；路（1）；林前（1）；來（4）；啓（4）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 杖（7） 林前4:21； 來9:4； 來11:21； 啓2:27； 啓11:1； 啓12:5； 啓19:15；<br />2） 拐杖（3） 太10:10； 可6:8； 路9:3；<br />3） 權杖（2） 來1:8； 來1:8
}}
{{WoodhouseReversedUncategorized
|woodrun=[[rod]], [[staff]], [[for chastising]], [[for punishing]], [[shaft of a spear]]
}}
{{elmes
|esmgtx=ἡ [[varilla]], [[cetro]] στολίσας σεαυτὸν προφητικῷ σχήματι ἔχε ἐβεννίνην ῥάβδον ἐν τῇ λαιᾷ χειρί <b class="b3">vestido a la manera de un profeta sostén una varilla de ébano en la mano izquierda</b> P I 279 P I 336 de un dios φάνηθί μοι, κύριε, ... ὁ ἔχων ... ἐν δὲ τῇ χειρὶ ἑαυτοῦ ῥάβδον Μεμνοΐνην <b class="b3">muéstrate a mí, señor, el que tiene en su mano el cetro de Memnón</b> P IV 1027 κλῦθί μοι ... ὁ ἀναφανεὶς ἐν Πηλουσίῳ, ἐν Ἡλίου πόλει, κατέχων ῥάβδον σιδηρᾶν <b class="b3">escúchame tú, el que apareció en Pelusion, en Heliópolis, sosteniendo un cetro de hierro</b> P XXXVI 108 SM 32 9 de una figura ἀνδριὰς λεοντοπρόσωπος περιεζωσμένος, κρατῶν τῇ δεξιᾷ ῥάβδον <b class="b3">una figura de hombre con rostro de león, ceñida, sosteniendo una varilla en su mano derecha</b> P IV 2114 ἄνθρωπος γυμνός, ἑστώς, ἔχων ... ἐν τῇ εὐωνύμῳ ῥάβδον <b class="b3">un hombre desnudo, en pie, con una varilla en la mano izquierda</b> P VIII 108 
}}
{{trml
|trtx=Arabic: عَصًا‎; Armenian: ձող; Aromanian: veargã; Basque: haga; Bulgarian: прът, пръчка; Chinese Mandarin: 棒, 棍子; Czech: tyč; Danish: stang; Ewe: ati; Finnish: tanko; French: [[tige]]; Georgian: კვერთხი; German: [[Stange]], [[Stock]], [[Stab]], [[Latte]]; Greek: [[ραβδί]]; Ancient Greek: [[ῥάβδος]]; Hebrew: מוֹט‎, מַקֵּל‎; Higaonon: songkod; Icelandic: stöng; Interlingua: virga; Irish: liúr; Italian: [[palo]], [[pertica]], [[stecca]], [[bastone]]; Japanese: 棒; Khmer: របុក; Latin: [[talea]], [[pertica]]; Latvian: nuja, stienis; Macedonian: стап, прат, шипка, прачка; Malayalam: കമ്പി; Maori: tari, pihi, matira; Polish: pręt; Portuguese: [[vara]], [[bastão]], [[haste]]; Romanian: vargă, nuia, vergea, băț; Russian: [[штанга]], [[палка]], [[стержень]], [[прут]]; Serbo-Croatian Cyrillic: па̏лица, ши̏пка; Roman: pȁlica, šȉpka; Sorbian Lower Sorbian: pšut; Spanish: [[barra]], [[rodillo]]; Swedish: spö, stång, stav; Turkish: değnek, sopa, asa, çomak
}}