View source for δυσωπέω

{{LSJ1
|Full diacritics=δῠσωπέω
|Medium diacritics=δυσωπέω
|Low diacritics=δυσωπέω
|Capitals=ΔΥΣΩΠΕΩ
|Transliteration A=dysōpéō
|Transliteration B=dysōpeō
|Transliteration C=dysopeo
|Beta Code=duswpe/w
|Definition=aor. <span class="sense"><span class="bld">A</span> ἐδυσώπησα <span class="bibl">Luc.<span class="title">Asin.</span>38</span>: (ὄψ):—[[put out of countenance]], [[abash]], τινά <span class="bibl">Ph.1.291</span>, Plu.2.418e, Luc. [[l.c.]], <span class="bibl">S.E.<span class="title">P.</span>3.66</span>, etc.; οὐδὲν αὐτὴν ἐδυσώπει <span class="bibl">X.Eph.4.5</span>: c. acc. inf., [[shame]] a person with doing a thing, <span class="bibl">J.<span class="title">BJ</span>1.6.5</span>, al.: especially of importunate persons, <b class="b3">δ. τινὰ δεήσει</b> ib.<span class="bibl">3.8.6</span>; so, [[entreat]], ἥκειν ὑμᾶς καὶ παρακαλῶ καὶ δ. <span class="bibl">Hld.10.2</span>: abs., to [[be importunate]], αἰσχυνόμενοι ἀντιλέγειν τοῖς ἀγνωμόνως δυσωποῦσιν ὕστερον δυσωποῦνται τοὺς δικαίως ἐγκαλοῦντας Plu.2.532d:—Pass., <b class="b3">θεὸν εἶναι τὴν ἠχὼ δυσωποῦμαι</b> I [[am constrained to believe]] that, <span class="bibl">Jul.<span class="title">Ep.</span>189</span>, cf. <span class="bibl">Marcellin.<span class="title">Puls.</span>23</span>; to [[be susceptible to importunity]], τὴν ὑπὸ τῶν ἀναισχύντως λιπαρούντων ἧτταν, ἣν ἔνιοι δυσωπεῖσθαι καλοῦσιν <span class="bibl">Plu.<span class="title">Brut.</span>6</span>; <b class="b3">δυσωπεῖν τὴν ὄψιν</b> [[to disgust]], <span class="bibl">Id.<span class="title">Lyc.</span> 9</span>; [[alarm]], πάθος δ. τινά <span class="bibl">Procop.<span class="title">Arc.</span>2</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> in early writers only Pass., impf. ἐδυσωπούμην <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phdr.</span>242c</span>:—to [[be put out of countenance]], abs., <span class="bibl">Id.<span class="title">Plt.</span>285b</span>, etc.; πρὸς ἀλλήλους <span class="bibl">Id.<span class="title">Lg.</span>933a</span>; <b class="b3">δ. μή</b>… Id.<span class="title">Phdr.</span> [[l.c.]]; τινί <span class="bibl">Plb.20.12.6</span>; ἐπί τινι <span class="bibl">Ph.1.639</span>; [[εἰ]]… <span class="bibl">Id.2.423</span>; περί τινος Phld.<span class="title">Rh.</span>1.297 S.; of animals, to [[be shy]], [[timid]], <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>2.1.4</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> c. acc., to [[be put to shame by]], τὴν ἀρετήν τινος <span class="bibl">Plu.<span class="title">Cor.</span>15</span>; τὴν χάριν <span class="bibl">Lib.<span class="title">Decl.</span>37.19</span>: but more freq. [[fight shy of]], ὄνομα <span class="bibl">D.H.<span class="title">Comp.</span>12</span> (so in Act., [[look askance at]], δ. καὶ ὑποπτεύω μήποτ' οὐ Λυσίου ὁ λόγος <span class="bibl">Id.<span class="title">Lys.</span>11</span>), cf. Phryn.166; ὑφορᾶν καὶ δ. <span class="bibl">Them.<span class="title">Or.</span>26.330b</span>; διὰ τοὔνομα τὴν μοναρχίαν <span class="bibl">Plu.<span class="title">Sol.</span>14</span>; [[regard with aversion]], ὄψα <span class="bibl">Ael.<span class="title">Fr.</span>182</span>; [[disapprove of]], <span class="bibl">Phld.<span class="title">Hom.</span>p.55</span> O.: c. inf., to [[be ashamed to do]],… εἰπεῖν <span class="bibl">D.Chr.32.7</span>, cf. <span class="bibl">36.54</span>; also <b class="b3">τὴν ἀντίδοσιν δ</b>. [[feel ashamed to reply]], <span class="bibl">Jul. <span class="title">Ep.</span>184</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> intr.in Act., [[to see with difficulty]], <span class="bibl">Luc.<span class="title">Lex.</span>4</span>.</span>
}}
{{DGE
|dgtxt=<b class="num">A</b> en v. act.<br /><b class="num">I</b> tr.<br /><b class="num">1</b> [[avergonzar]], [[turbar]], [[confundir]], [[inquietar]] para o hasta [[doblegar]], [[hacer ceder o desistir]], [[disuadir de un intento, propósito u opinión, esp. mediante presiones insistentes]], c. ac. de pers. o dioses ὃν δὲ δεήσει δυσωπῶν I.<i>BI</i> 3.385, cf. 5.333, ἡ δὲ πάντα ἠρνεῖτο καὶ οὐδὲν αὐτὴν ἐδυσώπει X.Eph.4.5.3, cf. I.<i>AI</i> 12.159, σε τῶν ἰδίων οὐ δυσωπεῖ Epict.<i>Gnom</i>.65, αἰχυνόμενοι γὰρ ἀντιλέγειν τοῖς ἀγνωμόνως δυσωποῦσιν ὕστερον δυσωποῦνται τοὺς δικαίως ἐγκαλοῦντας pues sintiendo reparos en contradecir a los que les turban indebidamente con sus requerimientos, a su vez experimentan turbación ante los que les recriminan con razón</i> Plu.2.532d, cf. 533d, δυσωπήσας λίνα Μοιρῶν doblegando los hilos de las Moiras</i> Orác. en <i>ZPE</i> 7.1971.198-199 (III d.C.), δυσωπεῖν ἐπιχειροῦσι τοὺς τῆς ἐναντίας αὐτοῖς στάσεως ὄντας S.E.<i>P</i>.3.66, δυσωπούντων δέ σε εἰς σωτηρίαν καὶ οἱ περὶ τοὺς θεοὺς ὑμῶν ἔλεγχοι Clem.Al.<i>Prot</i>.7.75, αὐτὸν πολλὰ καὶ τὸ Μακεδονίας δυσωπεῖν πάθος Procop.<i>Arc</i>.2.12, en v. pas. οὐ δυσω[π] ηθησόμεθα Epicur.<i>Fr</i>.[31.21] 1<br /><b class="num">•</b>simpl. [[causar turbación]], [[intimidar]], [[desconcertar]] τί μάλιστά σε δυσωπεῖ; Plu.2.418d, al alma pecadora, Ph.1.291, τὸν θεατὴν φοβεῖ, δι' ὅλου δυσωπῶν τοῦ σχήματος Iul.<i>Ep</i>.188.377c, εἰ μὴ δυσωπεῖ ὑμᾶς τὰ λεγόμενα Iust.Phil.<i>Dial</i>.46.4<br /><b class="num">•</b>[[convencer]], [[persuadir de algo, mediante pruebas o testimonios irrefutables]] τῷ πλήθει τῶν μαρτύρων ἡμᾶς δυσωποῦσιν Gal.1.523, ἑκατέρους τοῖς ἐναργῶς φαινομένοις Gal.7.520, cf. 8.779.<br /><b class="num">2</b> [[instar]], [[conminar]], [[pedir con insistencia]] para [[forzar]], [[mover]], [[convencer]] o tb. [[disuadir a alguien de hacer algo mediante súplica, persuasión o presión]], gener. c. ac. de pers. e. inf. (τοῦτον) δυσωπῆσαι παρασχεῖν αὐτοῖς τὸ κατὰ τῶν ἐχθρῶν κράτος conminarle (a Dios) a otorgarles la victoria sobre los enemigos</i> I.<i>AI</i> 12.300, ὡς δυσωπήσων Πομπήιον πάντ' ἐπιτρέπειν αὐτῷ I.<i>BI</i> 1.136, ἥκειν ... ὑμᾶς εἰς τὸν εἰωθότα τόπον καὶ παρακαλῶ καὶ δ. Hld.10.2.1, παρανακαλῶ ὑμᾶς δυσωπῆσαι τοὺς ἀπὸ Νίκρου δοῦναι τὴν ἐμβολήν <i>POxy</i>.1841.2 (VI d.C.), cf. <i>PRoss.Georg</i>.5.29.26 (IV d.C.), <i>SB</i> 7033.29 (V d.C.), c. conj. ὥστε με μὴ ἀποκτεῖναι, δεινῶς αὐτοὺς ἡ θεὸς ἐδυσώπησεν Luc.<i>Asin</i>.38, ἡ ἡμῶν μήτηρ ἐδυσώπησέν με ὥστε ... ἐᾶσαι ... <i>SB</i> 6000.2.15 (VI d.C.)<br /><b class="num">•</b>en v. pas. μηδὲν ... ἀντιπαρασχεῖν ... τοῖς τέκνοις δυσωπεῖσθαι I.<i>BI</i> 1.276<br /><b class="num">•</b>sin inf. τὰ κινήματα τῶν συμμάχων ... πρᾴως ἀνείργειν καὶ δυσωπεῖν Plu.<i>Fab</i>.20, ὡς ἂν μᾶλλον εἰς ἔλεον τὸν θεὸν δυσωπήσειε Gr.Nyss.<i>Pss</i>.47.27, ὕμνοις ... τὸν ἀθάνατον <i>Inscr.Phryg</i>.107.6 (IV d.C.), en v. pas. δυσωποῦμαι ἐγὼ πολλά soy requerido a todas horas (para que pague)</i> <i>SB</i> 12594.11 (III d.C.).<br /><b class="num">3</b> [[causar disgusto o repugnancia]] (ὕδατα) δυσωποῦντα τὴν ὄψιν aguas que repugnan a la vista</i> por su suciedad, Plu.<i>Lyc</i>.9.<br /><b class="num">4</b> [[sentir desconfianza]], [[recelos]] δυσωπῶ καὶ ὑποπτεύω μήποτ' οὐ Λυσίου ὁ λόγος D.H.<i>Lys</i>.11.8.<br /><b class="num">II</b> intr. [[ver mal]] a causa de una inflamación ocular, Luc.<i>Lex</i>.4.<br /><b class="num">B</b> en v. med. y med.-pas.<br /><b class="num">I</b> tr.<br /><b class="num">1</b> [[sentir vergüenza, turbación o embarazo ante]] alguien, c. ac. de pers. τοὺς δικαίως ἐγκαλοῦντας Plu.2.532d, οὔτε σὲ τὸν πάσης τιμῆς ἄξιον δυσωπεῖται <i>PNepheros</i> 7.6 (IV d.C.)<br /><b class="num">•</b>tb. c. ac. de abstr. o inf. [[sentir reparos, pudor o vergüenza de]] δυσωπεῖσθαι δ' οὐδὲν οἴομαι δεῖν οὔτε ὄνομα οὔτε ῥῆμα δυσωπεῖται ὄνομα D.H.<i>Comp</i>.12.11, cf. Plu.<i>Sol</i>.14, δυσωπούμενοι τὴν ἀποκάλυψιν καὶ γύμνωσιν Plu.<i>Cat.Ma</i>.20, αἰτοῦντος [[ἀργύριον]] φίλου δυσωπηθέντες ἀντειπεῖν sintiendo vergüenza de negarse cuando un amigo pide dinero</i> Plu.2.532d, cf. D.Chr.32.7, θεὸν εἶναι τὴν Ἠχὼ δυσωποῦμαι Iul.<i>Ep</i>.189.440c, εἴ τις ἢ αἰδοῦς ἢ δέους [[ἕνεκα]] τοῦ πρός σε τὴν ἀντίδοσιν δυσωπεῖται Iul.<i>Ep</i>.184.419b, de dar las gracias, Lib.<i>Decl</i>.37.19<br /><b class="num">•</b>[[sentir confusión, vacilación o desorientación ante]] τὰς ... παντοδαπὰς ἀνομοιότητας Pl.<i>Plt</i>.285b, δυσωποῦνται τὴν αὐτὴν ἐπονομάζειν τοῦ ζῴου φύσιν D.Chr.36.54.<br /><b class="num">2</b> [[sentir inquietud]], [[preocupación ante]] καί πως ἐδυσωπούμην ... μή τι ... Pl.<i>Phdr</i>.242c<br /><b class="num">•</b>[[sentir temor, respeto o reverencia ante]] τὴν ἀρητήν Plu.<i>Cor</i>.15, τὰς ὑπεροχὰς οὐ δυσωπεῖται τὸ δίκαιον la justicia no se intimida ante las prerrogativas</i> Hld.10.10.3, τοὺς δαίμονας Clem.Al.<i>Prot</i>.4.53, ἐχρῆν ... δυσωπηθῆσαι μὲν τὴν ἀξιοπιστίαν τῶν ὑπ' [[αὐτοῦ]] μαρτυρηθέντων τοῦ πνεύματος Gr.Nyss.<i>Eun</i>.2.101.<br /><b class="num">3</b> [[mirar con aversión o desconfianza]], [[recelar de]] πάντα δυσωπούμενος ref. a la comida, Ael.<i>Fr</i>.185c, Ὁμήρου μὲν ὑφορᾷ καὶ δυσωπῇ τὴν γοητείαν Them.<i>Or</i>.26.330b.<br /><b class="num">4</b> [[mantener con dificultad la vista fija en]], [[no poder mirar de frente a]], [[deslumbrarse ante]] una luz muy fuerte, c. suj. de anim. δεδίασι τὴν αὐγὴν καὶ τὴν λαμπεδόνα δυσωποῦνται (los peces) se asustan del resplandor y quedan deslumbrados ante la llamarada</i> Ael.<i>NA</i> 2.8.9, de aves ἐὰν μὲν σκαρδαμύξῃ τις τὴν ἀκμὴν τῆς [[ἀκτῖνος]] δυσωπούμενος Ael.<i>NA</i> 2.26, cf. 8.10, 10.14.<br /><b class="num">II</b> intr.<br /><b class="num">1</b> [[sentir vergüenza, turbación o embarazo]] c. dat. o giro prep. τῷ χειρισμῷ Plb.20.12.6, ἐπ' εὐτελεῖ χλαίνῃ Ph.1.639<br /><b class="num">•</b>subst. τὸ δ. [[el sentimiento de vergüenza]] que mueve a ceder ante requerimientos insistentes, Plu.2.533d, cf. 528e, <i>Brut</i>.6<br /><b class="num">•</b>[[sentir confusión o vacilación]] teñida de disgusto o menosprecio πρὸς τὴν ζήτησιν περὶ ἑκάστου τῶν ζῴων προσιέναι [[δεῖ]] μὴ δυσωπούμενον es preciso afrontar la investigación sobre cada uno de los animales sin poner reparos</i> Arist.<i>PA</i> 645<sup>a</sup>22.<br /><b class="num">2</b> [[turbarse]], [[sentir temor, recelos o desconfianza]] ἐὰν δὲ ὀσφραίνηται νεωστὶ κεκινημένης δυσωπεῖται si olfatea tierra recién removida, se turba (el ciervo)</i>, X.<i>Cyn</i>.9.16, cf. <i>Mem</i>.2.1.4, δυσωπούμενοι πρὸς [[ἀλλήλους]] Pl.<i>Lg</i>.933a, δέει δὲ τῷ ἐκ βασιλέως δυσωπούμενοι σιωπῇ εἴχοντο Procop.<i>Aed</i>.5.7.9.
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0691.png Seite 691]] 1) einen unangenehmen Eindruck aufs Auge machen, ὕδατα δυσωποῦντα τὴν ὄψιν Plut. Lyc. 9; τινά, machen, daß einer den Blick niederschlägt, ihn beschämen, Plut. vit. pud.; ihm Furcht, Bedenklichkeit einflößen, Luc. Asin. 38; vgl. Lob. Phryn. 190; auch Jem. bitten, so daß er aus Scham die Bitte nicht abschlagen kann, Sp., vgl. Schäf. zu Schol. Par. Ap. Rh. p. 245. – 2) wie das pass., fürchten, τί, Plut.; μὴ οὐ, D. Hal. de Lys. 11. – 3) schwer sehen, Luc. Lexiph. 4. – Bei den Aeltern nur pass., Scheu haben, fürchten; τινά, von scheuen Thieren Xen. Mem. 2, 1, 4; vgl. Poll. 1, 197; πρὸς ἀλλήλους Plat. Legg. XI, 933 a; μή τι ἀμείψω Phaedr. 242 c; Folgde; τὴν μοναρχίαν Plut. Sol. li; B. A. 234 wird δυσωποῦμαι erkl. αἰσχύνομαι καὶ ὑφορῶμαι καὶ φοβοῦμαι καὶ τὸ ἀηδῶς ὁρᾶν ἢ ὁρᾶσθαι.
}}
{{bailly
|btext=-ῶ :<br /><b>I.</b> <i>tr.</i> <b>1</b> faire mal aux yeux : ὕδατα δυσωποῦντα τὴν ὄψιν PLUT eaux dont la réverbération blesse la vue, <i>càd</i> éblouit;<br /><b>2</b> <i>fig.</i> faire baisser les yeux, <i>càd</i> remplir de honte, de confusion ; <i>Pass.</i> être honteux de, acc. ; <i>en gén.</i> être décontenancé, troublé ; <i>abs.</i> être timide, craintif <i>en parl. d'animaux</i>;<br /><b>II.</b> <i>intr.</i> avoir la vue faible.<br />'''Étymologie:''' [[δυσ-]], [[ὤψ]].
}}
{{elnl
|elnltext=δυσωπέω [δυσ-, ὤψ] act. in later Grieks met acc., causat. doen wegkijken:; ὕδατα δυσωποῦντα τὴν ὄψιν water dat de blik doet afwenden (d.w.z. er walgelijk uitziet) Plut. Lyc. 9.5; overdr. in verlegenheid brengen, (te) toegeeflijk laten zijn (vooral door onbeschaamd om gunsten te vragen). intrans. slecht zien. med.-pass. intrans. wegkijken, (te) toegeeflijk zijn, toegeven; steeds overdr. zich ongemakkelijk voelen, van zijn stuk gebracht worden, verlegen zijn, zich schamen; met μή + conj.: ἐδυσωπούμην... μὴ... τιμὰν πρὸς ἀνθρώποις ἀμείψω ik voelde de ongemakkelijke vrees dat ik (door een fout tegen de goden te begaan) eer bij de mensen in ruil zou krijgen Plat. Phaedr. 242c; δυσωπούμενον παύεσθαι ontmoedigd ophouden Plat. Plt. 285b. met acc. in verlegenheid raken bij het zien van, zich schamen voor:. ἐδυσωποῦντο τὴν ἀρετήν zij schaamden zich bij de aanblik van zijn moed (van Coriolanus) Plut. Cor. 15.1; διὰ τοὔνομα διωπεῖται τὴν μοναρχίαν hij voelde zich ongemakkelijk bij (het accepteren van) de alleenheerschappij vanwege de naam ervan Plut. Sol. 14.7. met πρός + acc. argwanend kijken naar:. δ. πρὸς ἀλλήλους elkaar argwanend bekijken Plat. Lg. 933a.
}}
{{elru
|elrutext='''δυσωπέω:'''<br /><b class="num">1</b> (о глазах, зрении) неприятно поражать, резать, слепить (τὴν ὄψιν Plat.);<br /><b class="num">2</b> [[плохо видеть]] (δυσωπῶ καὶ ἀρτίδακρύς εἰμι Luc.);<br /><b class="num">3</b> приводить в смущение, смущать, стыдить, med.-pass. смущаться, стыдиться (τῶν [[φίλων]] ἡ δυσωπουμένη [[παρρησία]] δυσωπεῖ [[μάλιστα]] Plut.);<br /><b class="num">4</b> med.-pass. [[робеть]], [[бояться]] (τινα и τι Xen., Plut.; ζῷα δυσωπούμενα Xen.): πρὸς τὴν ζήτησιν προσιέναι [[δεῖ]] μὴ δυσωπούμενον Arst. в исследовании нужно без колебаний идти вперед.
}}
{{ls
|lstext='''δυσωπέω''': ἀόρ. ἐδυσώπησα Λουκ. Ὄν. 38 (ὄψ)·- [[κάμνω]] τινὰ νὰ καταβιβάσῃ τούς ὀφθαλμούς, «ἐντροπιάζω» τινά, ἰδίως δι' ἐπιμόνων παρακλήσεων, [[ὥστε]] νά μή δύνηται νά ἀρνηθῇ τό αἰτούμενον, τινὰ Φίλων 1. 291, Λουκ. ἔνθ' ἀνωτ., Συλλ. Ἐπιγρ. 8735· ἀπολ., εἶμαι ἐνοχλητικός, ἐπιμόνως παρακαλῶ, Πλούτ. 2. 532D, 535E· πρβλ. ὁ αὐτ. Βρούτ. 6·-δυσωπεῖν τὴν ὄψιν, θαμβώνειν τοὺς ὀφθαλμούς, ὁ αὐτ. Λυκούργ. 9. ΙΙ. παρὰ δοκίμοις ἐν χρήσει μόνον ἐν τῷ παθ. τύπω, παρατ. ἐδυσωπούμην Πλάτ. Φαίδρ. 242C·- χάνω τὴν ἠρεμίαν τῆς ὄψεώς μου, ταράττομαι, θορυβοῦμαι, ἀπολ., ὁ αὐτ. Πολιτ. 285Β· πρὸς ἀλλήλους ὁ αὐτ. Νόμ. 933Α· δ. μὴ.., ὁ αὐτ. Φαίδρ. ἔνθ' ἀνωτ.· ἐπί ζῴων, εἶμαι [[δειλός]], εὐκόλως πτοοῦμαι, Ξεν.Ἀπομν. 2. 1, 4. 2)ἐντρέπομαι, αἰσχύνομαι διά τι, τι Πλούτ. Κορ. 15, κτλ.·- [[οὕτως]] ἐν τῷ ἐνεργ., μετὰ δυσκολίας [[βλέπω]], Λουκ. Λεξιφ. 4.
}}
{{lsm
|lsmtext='''δυσωπέω:''' μέλ. <i>-ήσω</i> (<i>ὤψ</i>)·<br /><b class="num">I.</b> κάνω κάποιον να «κατεβάσει τα μάτια», τον [[ντροπιάζω]], <i>τινά</i>, σε Λουκ.· απόλ., είμαι [[ενοχλητικός]], [[φορτικός]], [[πιεστικός]], σε Πλούτ.<br /><b class="num">II. 1.</b> στους δόκιμους συγγραφείς μόνο στην Παθ., ταράζομαι, θορυβούμαι, ενοχλούμαι, «χάνω το [[χρώμα]] μου», σε Πλάτ.· λέγεται για ζώα, είμαι [[δειλός]], πτοούμαι εύκολα, σε Ξεν.<br /><b class="num">2.</b> [[ντρέπομαι]] για, <i>τι</i>, σε Πλούτ.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[δυσ-]]ωπέω, fut. -ήσω [ὤψ]<br /><b class="num">I.</b> to put out of [[countenance]], put to [[shame]], τινά Luc.: absol. to be [[importunate]], Plut.<br /><b class="num">II.</b> in [[good]] authors only:—Pass. to be put out of [[countenance]], to be [[troubled]], Plat.; of animals, to be shy, [[timid]], Xen.<br /><b class="num">2.</b> to be [[ashamed]] of, τι Plut.
}}
{{mantoulidis
|mantxt=(=κάνω κάποιον νά κατεβάσει τά μάτια μέ ἐπίμονες παρακλήσεις, παρακαλῶ ἐπίμονα). Ἀπό τό δυσ+[[ὄψ]] -[[ὀπός]] τοῦ [[ὁράω]] -ῶ.<br><b>Παράγωγα:</b> [[δυσώπημα]] (=μέσο διόρθωσης), [[δυσώπησις]] (=ἐπίμονη παράκληση), [[δυσωπητικός]], [[δυσωπία]] (=[[ντρόπιασμα]]), [[ἀδυσώπητος]] (=[[ἄκαμπτος]]).
}}