View source for στύραξ

{{LSJ1
|Full diacritics=στύραξ
|Medium diacritics=στύραξ
|Low diacritics=στύραξ
|Capitals=ΣΤΥΡΑΞ
|Transliteration A=stýrax
|Transliteration B=styrax
|Transliteration C=styraks
|Beta Code=stu/rac
|Definition=[ῠ] (A), ᾰκος, ὁ, <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[storax]], <span class="bibl">Mnesim.4.62</span> (anap.), <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span> 534b25</span>, <span class="bibl">Thphr.<span class="title">HP</span>9.7.3</span>, Dsc.1.66, <span class="bibl">Sor.2.29</span>, <span class="bibl">Aret.<span class="title">CD</span>1.2</span>, <span class="bibl"><span class="title">PSI</span>4.297.12</span> (v A.D.). </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[στύραξ]], [[ὁ]] or ἡ, [[the tree producing this gum]], [[Styrax officinalis]], fem. in <span class="bibl">Hdt.3.107</span>, masc. in <span class="bibl">Str.12.7.3</span>, <span class="bibl">Plu.<span class="title">Lys.</span>28</span>.</span><br /><span class="bld">στύραξ</span> [ῠ] (B), ᾰκος, ὁ, <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[spike at the lower end of a spear-shaft]], <span class="bibl">X. <span class="title">HG</span>6.2.19</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">La.</span>184a</span>; [[shaft]], ἀκοντίων <span class="bibl">Onos.10.4</span> (pl.).</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0959.png Seite 959]] ακος, ἡ, seltener ὁ, der Strauch od. Baum, der das Gummiharz storax, τὸ [[στύραξ]], giebt, Strab., Diosc., Plut. Lys. 28. ακος, τό, storax, ein wohlriechendes, als Räucherwerk gebrauchtes Gummiharz, das der Strauch ἡ [[στύραξ]] giebt, Diosc. ακος, ὁ, wie [[σαυρωτήρ]], das untere Ende des Lanzenschaftes, auch der ganze Schaft; [[ἕως]] ἄκρου τοῦ στύρακος ἀντελάβετο, Plat. Lach. 183 e; auch die ganze Lanze, der Speer selbst, Xen. Hell. 6, 2, 10; Plut. Marcell. 26.
}}
{{bailly
|btext=<span class="bld">1</span>ακος (ὁ) :<br /><b>1</b> bout d'une lance;<br /><b>2</b> <i>p. ext.</i> lance, pique.<br />'''Étymologie:''' DELG apparenté à [[σταυρός]], [[στῦλος]], de la grande famille de [[ἵστημι]].<br /><span class="bld">2</span>ακος (ὁ) :<br />styrax, <i>arbre qui produit la gomme ou résine dont on fait l'encens</i>.<br />'''Étymologie:''' DELG étym. ignorée, suff. qui se retrouve dans de nombreux noms de plantes : [[δόναξ]], [[θρῖδαξ]], etc.<br /><i><b>Par.</b></i> [[λίβανος]].
}}
{{elnl
|elnltext=στύραξ -ακος, ὁ en ἡ storax of styrax (de boom Styrax officinalis); uitbr. geurige bruinrode, harsachtige, glanzende stof die uit deze boom wordt gehaald: storax of styrax.<br />στύραξ -ακος, ὁ [~ σταυρός?, στῦλος?] [[puntige onderkant van de lansschacht]].
}}
{{elru
|elrutext='''στύραξ:''' ᾰκος (ῠ) ὁ, ион. ἡ стиракс<br /><b class="num">1</b> [[растение]], [[дающее благовонную смолу]] Her., Plut.;<br /><b class="num">2</b> [[благовонная смола]], [[употреблявшаяся для курений]] Arst.<br />ᾰκος (ῠ) ὁ<br /><b class="num">1</b> досл. нижний конец копья, перен. древко Plat.;<br /><b class="num">2</b> [[копье]] Xen., Plut.
}}
{{eles
|esgtx=[[estoraque]]
}}
{{grml
|mltxt=<b>(I)</b><br />-ακος, ο, ΝΑ, και [[στύραξ]], ἡ, Α<br /><b>βλ.</b> [[στύρακας]].<br /> <b>(II)</b><br />-ακος, ο, ΝΑ<br />(στην [[αρχαιότητα]]) το [[κάτω]] αιχμηρό [[άκρο]] του δόρατος το οποίο έμπηγαν στο [[έδαφος]], ο σταυρωτήρ<br /><b>αρχ.</b><br />[[κοντάρι]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. <i>στῠρ</i>-<i>αξ</i> (με [[επίθημα]] -<i>αξ</i>, <b>πρβλ.</b> <i>πίν</i>-<i>αξ</i>, <i>χάρ</i>-<i>αξ</i>) ανήκει, [[κατά]] μία [[άποψη]], στην [[οικογένεια]] του ρ. [[ἵστημι]] και έχει σχηματιστεί από τη λ. [[σταυρός]], [[αλλά]] με τον φωνηεντισμό τών τ. [[στῦλος]], [[στύω]], δηλ. από τη μηδενισμένη [[βαθμίδα]] <i>στ</i>- με βραχύ το [[φωνήεν]] -<i>υ</i>- της παρέκτασης (<b>βλ. λ.</b> [[σταυρός]], [[στύλος]], [[στύω]]). Κατ' [[άλλη]] [[άποψη]], η λ. [[στύραξ]] με σημ. «[[κοντάρι]]» προήλθε από τη λ. [[στύραξ]] (Ι) «[[είδος]] δέντρου» (<b>πρβλ.</b> τη φρ. <i>στυράκινα ἀκοντίσματα</i> «ακόντια κατασκευασμένα από [[ξύλο]] στύρακα»). Ανάλογη [[περίπτωση]] χρησιμοποίησης του ον. δένδρου για να δηλωθεί το όπλο που κατασκευαζόταν από το [[ξύλο]] του δένδρου [[αυτού]] έχουμε στη λ. [[μελία]]. Ωστόσο, [[πρόβλημα]] γεννά το [[γεγονός]] ότι το [[φυτό]] [[στύραξ]] εισήχθη στην [[Ελλάδα]] από τους Φοίνικες και δεν [[πρέπει]] να ήταν πολύ διαδομένο στην [[Ελλάδα]]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''στύραξ:''' (Α), -ᾰκος, ὁ,<br /><b class="num">I.</b> [[μοσχολίβανο]], αρωματικό [[ρετσίνι]] που χρησιμοποιείται ως [[θυμίαμα]], σε Αριστ.<br /><b class="num">II.</b> <i>ἡ</i>, δέντρο που παράγει αυτό το [[ρετσίνι]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">• [[στύραξ]]:</b> (Β), -ᾰκος, ὁ, οξύ [[άκρο]] στο [[κάτω]] [[μέρος]] [[δόρατος]], [[λόγχη]], σε Ξεν., Πλάτ.
}}
{{ls
|lstext='''στύραξ''': (Α), ᾰκος, ὁ, storax, ἡδύοσμόν τι ῥητινῶδες [[κόμμι]] χρησιμεῦον ὡς [[θυμίαμα]], [[ὀσμή]] σεμνὴ μυκτῆρα δονεῖ λιβάνου .. σμύρνης .. στύρακος Μνησίμαχος ἐν «Ἱπποτρόφῳ» 1. 62, Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 4. 8, 27, Θεοφρ. π. Φυτ. Ἱστ. 9. 7, 3, Διοσκ. 1. 79. ΙΙ. [[στύραξ]], ἡ, τὸ [[δένδρον]] τὸ παράγον τὸ [[κόμμι]] τοῦτο, Ἡρόδ. 3. 107· ἀλλ’ ἀρσ. παρὰ Στράβ. 570, Πλουτ. Λύσανδρ. 28.
}}
{{etym
|etymtx=1. <b class="b3">-ακος</b><br />Grammatical information: m. f.<br />Meaning: des. of a gummi and of the producing shrub or tree [[Styrax officinalis]] (Hdt., Arist., Thphr., Str. a.o.).<br />Derivatives: <b class="b3">στυράκ-ιον</b> n. dimin. (pap.), <b class="b3">-ινος</b> [[made of styrax-tree or of styrax]] (LXX, Str., Dsc. a.o.), <b class="b3">-ίζω</b> [[to smell or taste like styrax]] (Dsc.).<br />Origin: LW [a loanword which is (probably) not of Pre-Greek origin] Semit.<br />Etymology: On the formatiom cf. [[ὄμφαξ]], [[δόναξ]], [[ἄνθραξ]] a.o. -- After Hdt. 3, 107 introduced into Greece by the Phoenicians, what points to Semitic origin. Lagarde and Lewy Fremdw. 41 f. compare Hebr. <b class="b2">ṣorī</b> [[the resin of the Mastix tree and the terebinth]]; doubts in Schrader-Nehring Reallex. 2, 501. -- With the tree-name is prob. 2. [[στύραξ]] identical; to be noted, beside [[μελίη]] [[ash]] and <b class="b2">(staff of a) spear</b>, esp. the <b class="b3">στυράκινα ἀκοντίσματα</b> in Str. 12, 7, 3. -- Lat. LW [loanword] [[styrax]], [[storax]], from where OE [[stor]], OHG [[storr]] <b class="b2">id.</b> (W.-Hofmann s. v. w. lit.).<br />2. <b class="b3">-ακος</b><br />Grammatical information: m.<br />Meaning: <b class="b2">(lower end of a) spear-shaft</b> (X., Pl. a.o.).<br />Derivatives: Dimin. <b class="b3">στυράκ-ιον</b> n. (Th., Aen. Tact.); <b class="b3">-ίζειν κεντρίζειν</b> H., EM.<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]X [probably]<br />Etymology: Formation like [[χάραξ]], [[κάμαξ]] a.o., acc. to usual interpretation (e.g. Persson Beitr. 2, 714, WP. 2, 608) to [[σταυρός]] with zero grade with short vowel; cf. [[στῦλος]], [[στύω]]. -- Prob. rather identical with the tree-name; s. 1. [[στύραξ]]. -- The word may well be Pre-Greek.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=1<br /><b class="num">I.</b> [[storax]], a [[fragrant]] gum, Arist.<br /><b class="num">II.</b> ἡ στ., the [[tree]] producing [[this]] gum, Hdt. <br />2<br />the [[spike]] at the [[lower]] end of a [[spear]]-[[shaft]], Xen., Plat.
}}
{{FriskDe
|ftr='''στύραξ''': 1. -ακος<br />{stúraks}<br />'''Grammar''': m.<br />'''Meaning''': [[das untere Ende des Lanzenschaftes]], [[Lanzenschaft]] (X., Pl. u.a.)<br />'''Derivative''': mit dem Demin. [[στυράκιον]] n. (Th., Aen. Tact.); -ίζειν· κεντρίζειν H., ''EM''.<br />'''Etymology''': Bildung wie [[χάραξ]], [[κάμαξ]] u.a., nach gewöhnlicher Annahme (z.B. Persson Beitr. 2, 714, WP. 2, 608) zu [[σταυρός]] mit kurzvokalischer Schwundstufe; vgl. [[στῦλος]], [[στύω]]. — Wohl eher mit dem Baumnamen identisch; s. 2. [[στύραξ]].<br />'''Page''' 2,814<br />2. -ακος<br />{stúraks}<br />'''Grammar''': m. f.<br />'''Meaning''': Bez. eines Gummiharzes und des entsprechenden Strauches oder Baumes [[Styrax officinalis]] (Hdt., Arist., Thphr., Str. u.a.).<br />'''Derivative''': Davon [[στυράκιον]] n. Demin. (Pap.), -ινος ‘vom Styraxbaum od. von Styrax’ (LXX, Str., Dsk. u.a.), -ίζω ‘wie Styrax riechen od. schmecken’ (Dsk.).<br />'''Etymology''': Zur Bildung vgl. [[ὄμφαξ]], [[δόναξ]], [[ἄνθραξ]] u.a. — Nach Hdt. 3, 107 von den Phöniziern in Griechenland eingeführt, was für semitische Herkunft spricht. Lagarde und Lewy Fremdw. 41 f. vergleichen hebr. ''ṣŏrī'' [[das Harz des Mastixbaumes und der Terebinthe]]; Bedenken bei Schrader-Nehring Reallex. 2, 501. — Mit dem Baumnamen ist wahrscheinlich 1. [[στύραξ]] identisch; zu bemerken, außer [[μελίη]] [[Esche]] und ‘Lanze(nschaft)’, bes. die στυράκινα ἀκοντίσματα bei Str. 12, 7, 3. —Lat. LW ''styrax'', ''storax'', woraus ags. ''stor'', ahd. ''storr'' ib. (W.-Hofmann s. v. m. Lit.).<br />'''Page''' 2,814-815
}}
{{WoodhouseReversedUncategorized
|woodrun=[[butt-end]]
}}
{{mantoulidis
|mantxt=-ακος<br><b class="num">1</b> (=τό πίσω [[μέρος]] τοῦ [[δόρατος]]). Ἔχει σχέση μέ τό [[σταυρός]].<br><b class="num">2</b> (=[[εἶδος]] θάμνου πού βγάζει ρητίνη).
}}
{{elmes
|esmgtx=ὁ bot. [[estoraque]] usado en ofrendas ἔστιν δὲ τὸ ἐπίθυμα λύκου ὀφθαλμός, σ., κιννάμωμον, βδέλλα καὶ ὅτι ἔντιμον ἐν τοῖς ἀρώμασι <b class="b3">la ofrenda consiste en un ojo de lobo, estoraque, cinamomo, bálsamo y lo que hay más apreciado de entre las plantas aromáticas</b> P I 285 P VII 434 αὐτῷ καπνίζων στύρακα καὶ εὐφραίνου <b class="b3">quema en su honor estoraque y alégrate</b> P III 23 ἔστιν τὸ ἐπίθυμα τὸ ἐμψυχοῦν τὸν Ἔρωτα καὶ ὅλην τὴν πρᾶξιν· μάννης δραχμαὶ δʹ, στύρακος δραχμαὶ δʹ <b class="b3">esta es la ofrenda que anima a Eros y a toda la práctica: cuatro dracmas de polvo de incienso, cuatro de estoraque</b> P IV 1832 ἐπίθυμα τῆς πράξεως· ... πεπέρεως λευκοῦ ἀνὰ οὐγκίας βʹ, ... στύρακος τερεβινθίνης ἀνὰ δραχμάς βʹ <b class="b3">ofrenda de la práctica: unas dos onzas de pimienta blanca, unas dos dracmas de estoraque de terebinto</b> P IV 1312 ἴβεως ὠὰ δύο, στύρακος δραχμὰς βʹ, ζμύρνης δραχμὰς βʹ, κρόκου δραχμὰς βʹ ... ταῦτα πάντα βάλε εἰς ὅλμον <b class="b3">dos huevos de ibis, dos dracmas de estoraque, dos de mirra, dos de azafrán: echa todo esto en un mortero</b> P IV 2460 ἐπίθυε δὲ μᾶλλον ἐπὶ ξύλων ἀρκευθίνων στύρακα Κρητικόν <b class="b3">quema más bien estoraque de Creta sobre leños de enebro</b> P IV 2642 ἐπὶ μὲν τῶν ἀγαθοποιῶν ἐπίθυε στύρακα, ζμύρναν <b class="b3">en los (ritos) benéficos quema estoraque, mirra</b> P IV 2872 τῶν ζʹ ἀστέρων τοῖς ζʹ ἐπιθύμασιν, ἅ ἐστιν ταῦτα· μαλάβαθρον, στύραξ, νάρδος, κόστος <b class="b3">con las siete sustancias de los siete astros, que son: hoja de cinamomo, estoraque, nardo, costo</b> P XIII 353 P XIII 17 
}}