View source for ἱλάσκομαι

{{LSJ1
|Full diacritics=ἱλᾰσκομαι
|Medium diacritics=ἱλάσκομαι
|Low diacritics=ιλάσκομαι
|Capitals=ΙΛΑΣΚΟΜΑΙ
|Transliteration A=hiláskomai
|Transliteration B=hilaskomai
|Transliteration C=ilaskomai
|Beta Code=i(la/skomai
|Definition=fut. <b class="b3">ἱλάσομαι</b> [ᾰ] <span class="bibl">Pl. <span class="title">Phd.</span>95a</span>, Ep. [[ἱλάσσομαι]] Orac. ap. <span class="bibl">Paus.8.42.6</span>, also <span class="sense"><span class="bld">A</span> ἱλάξομαι <span class="bibl">A.R. 2.808</span>: aor. 1 [[ἱλᾰσάμην]], Ep. part. ἱλασσάμενοι <span class="bibl">Il.1.100</span>, Ep. subj. 2sg. ἱλάσσεαι <span class="bibl">1.147</span>, -ηαι <span class="bibl">A.R.3.1037</span>; inf. ἱλάσσασθαι <span class="bibl">Ant.Lib.25.2</span> codd.; also ἱλάξασθαι <span class="bibl">A.R.1.1093</span>:—Pass. (v. infr. ''ΙΙ''). [ῑ regularly (written ι, not ει, <span class="title">SIG</span>1044.6,9 (Halic., iv/iii B.C.)); ῐ <span class="bibl">Il.1.100</span>, <span class="bibl">147</span>]: (ἵλαος):—[[appease]], in Hom. always of gods, <b class="b3">θεὸν ἱ</b>. ib.<span class="bibl">386</span>, cf. <span class="bibl">100</span>, al., <span class="bibl">Od.3.419</span>; μολπῇ θεὸν ἱλάσκοντο <span class="bibl">Il.1.472</span>; <b class="b3">σπονδῇσι θύεσσί τε ἱλάσκεσθαι</b> (''[[sc.]]'' [[θεούς]]) <span class="bibl">Hes.<span class="title">Op.</span>338</span>; ὄφρ' ἡμῖν ἑκάεργον ἱλάσσεαι <span class="bibl">Il.1.147</span>; c. part., <b class="b3">ἱλάσκομαι πέμπων</b> by presenting, <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>7.9</span>; [[τοῦτον]] (''[[sc.]]'' [[θεὸν]]) ἱλάσκου ποῶν μηδὲν ἄτοπον <span class="bibl">Men.<span class="title">Epit.</span>558</span>; of the dead as heroized, θυσίῃσί τινα ἱ. <span class="bibl">Hdt.5.47</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> of men, [[conciliate]], ἱ. τινὰ χρήμασι <span class="bibl">Id.8.112</span>; <b class="b3">πῶς ἱλασόμεθα καὶ τίνι λόγῳ</b>; Pl.<span class="title">Phd.</span>l.c.; ἱ. τὴν ὀργήν τινος <span class="bibl">Plu.<span class="title">Cat.Mi.</span>61</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[expiate]], τὰς ἁμαρτίας <span class="bibl"><span class="title">Ep.Hebr.</span>2.17</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> Pass. with fut. [[ἱλάσομαι]], also <b class="b3">ἱλασθής ομαι</b> [[varia lectio|v.l.]] in <span class="bibl">[[LXX]] <span class="title">4 Ki.</span>5.18</span>: aor. 1 [[ἱλάσθην]] ib.<span class="bibl"><span class="title">Ex.</span>32.14</span>,al.:—to [[be merciful]], [[gracious]], τινι ll.cc.; ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ <span class="bibl"><span class="title">Ev.Luc.</span>18.13</span>; ταῖς ἁμαρτίαις τινῶν <span class="bibl">[[LXX]] <span class="title">Ps.</span>77(78).38</span>: c. inf., <b class="b3">ἱλάσθη κύριος περιποιῆσαι τὸν λαόν</b> ib.<span class="bibl"><span class="title">Ex.</span>32.14</span>.</span>
}}
{{bailly
|btext=<i>f.</i> ἱλάσομαι, <i>ao.</i> ἱλασάμην, <i>pf. inus.</i><br />se rendre favorable, apaiser : ἱ. τινι, qqn ; ἱ. τινά τινι, se concilier qqn au moyen de qch ; ἱλ. τὴν ὀργήν τινος PLUT apaiser la colère de qqn.<br />'''Étymologie:''' [[ἵλαος]], cf. *ἵλημι.
}}
{{ntsuppl
|ntstxt=expier (les péchés) ; prendre pitié
}}
{{pape
|ptext=im inf. praes., <i>Il</i>. 1.386, Hes. <i>O</i>. 336, Plut. <i>qu.Gr</i>. 12, indicat., <i>Il</i>. 6.380, Pind. <i>Ol</i>. 7.9, Her. 5.47, partic., Her. 4.7, impf., <i>Il</i>. 1, [[geleitet]], fut. ἱλάσομαι, ep. [[ἱλάσσομαι]], dor. ἱλάξομαι, Ap.Rh. 2.807, aor. ἱλασάμην, poet. ἱλασσάμην, ἱλάξασθαι, Ap.Rh. 1.1093,<br><i>mit sich [[versöhnen]], [[sühnen]]</i>, bei Hom. [[immer]] = einen Gott Ἀθήνην <i>Od</i>. 3.419; σπονδῇσι θύεσσί τε ἱλάσκεσθαι Hes. <i>O</i>. 336; [[πῶς]] ἱλασόμεθα καὶ τίνι λόγῳ; wie [[werden]] wir ihn [[geneigt]] [[machen]], d.i. <i>[[überzeugen]]</i> ? Plat. <i>Phaed</i>. 95a; Sp.; von [[Heroen]] und [[Menschen]], Her. 5.47, 8.112; ἱλασαμένοις τὸν [[μίνω]] καὶ διαλλαγεῖσι Plut. <i>Thes</i>. 15; bei Pind. <i>Ol</i>. 7.9, μουσᾶν δόσιν ἀθλοφόροις ἀνδράσιν πέμπων [[ἱλάσκομαι]] – νικώντεσσιν, hängt der dat. von πέμπων ab, den Siegern das Lied [[sendend]], huldige ich [[ihnen]], mache sie mir [[geneigt]]; aber Sp. [[verbinden]] es mit dem dat., ἐκ τῶν Σιβυλλείων ἱλασάμενος τῷ ᾍδῃ Plut. <i>Poplic</i>. 21; vgl. Paus. 2.11.6. – Im [[NT]] der aor. pass. ἱλάσθητι, = [[ἵληθι]] (s. [[unten]]), vgl. [[ἐξιλάσκομαι]].<br>[Ι findet sich kurz in ἱλασσάμενοι und [[ἱλάσσεαι]], <i>Il</i>. 1.100, 147.]
}}
{{elru
|elrutext='''ἱλάσκομαι:''' (ῑ, редко ῐ) (fut. ἱλάσομαι - эп. [[ἱλάσσομαι]], aor. ἱλᾰσάμην)<br /><b class="num">1</b> [[умилостивлять]] (μολπῇ θεόν Hom.; τὸν Μίνω Plut.): ὄφρ᾽ [[ἡμῖν]] Ἑκάεργον [[ἱλάσσεαι]] (conjct.) Hom. дабы ты умилостивил для нас (т. е. склонил в нашу пользу) Стрельца (Аполлона); ἱλάσθητί μοι NT будь милостив ко мне;<br /><b class="num">2</b> [[примирять с собою]], [[задабривать]], [[склонять на свою сторону]] (τινα χρήμασι Her.);<br /><b class="num">3</b> [[смягчать]], [[успокаивать]] (τὴν ὀργήν τινος Plut.);<br /><b class="num">4</b> [[миловать]], [[отпускать]], [[прощать]] (τὰς ἁμαρτίας τινός NT).
}}
{{ls
|lstext='''ἱλάσκομαι''': ἴδε ἐν τέλει: μέλλ. ἱλάσομαι ᾰ Πλάτ. Φαίδ. 95Α, Ἐπικ. ἱλάσσομαι, Χρησμ. παρὰ Παυσ. 8. 42, 4. Δωρ. ἱλάξομαι Ἀπολλ. Ρόδ. Β. 808 (ἐνεργ. ἐξιλάσω Χρησμ. Σιβυλλ. 7, 30): ἀόρ. ἱλᾰσάμην, Ἐπικ. ὑποτακτ. β΄ ἑνικ. ἱλάσσεαι Ἰλ., -ηαι Ἀπολλ. Ρόδ.· [[ὡσαύτως]] ἱλαξάμην ὁ αὐτ. Α. 1093. ῑ κανονικῶς· ἀλλ’ [[ὅμως]] ῐ ἐν Ἰλ. Α. 100, 147, πρβλ. [[ἐξιλάσκομαι]]. Ἀποθ.: ([[ἵλαος]]). Ἐξιλεώνω, [[καταπραΰνω]] (ἴδε [[ἵλαμαι]], [[ἱλάομαι]]), παρ’ Ὁμήρῳ ἀείποτε ἐπὶ θεῶν, αὐτίκ’ ἐγὼ πρῶτος κελόμην θεὸν ἱλάσκεσθαι Ἰλ. Α. 386, πρβλ. 100, 444., Ζ. 380, 385, Ὀδ. Γ. 419· μολπῇ θεὸν ἱλάσκοντο Ἰλ. Α. 472, πρβλ. Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 336· ὄφρ’ ἡμῖν Ἐκάεργον ἱλάσσεαι Ἰλ. Α. 147. 2) ἐπὶ ἀνθρώπων, οὓς ἐπιθυμεῖ τις νὰ ἐξευμενίσῃ μετὰ θάνατον διὰ θείων τιμῶν, Ἡρόδ. 5. 47· ἀκολούθως [[ἁπλῶς]], [[ἐξευμενίζω]], ἱλάσκεσθαί τινα χρήμασι ὁ αὐτ. 8. 112· πῶς ἱλασόμεθα καὶ τίνι λόγῳ Πλάτ. Φαίδ. 95Α· ἱλασόμενοι τὴν πρὸς αὐτὸν ὀργὴν τοῦ Καίσαρος Πλουτ. Κάτων Νεώτ. 61· 3) ἱλαρὸν ποιῶ τινα, [[παρέχω]] αὐτῷ φαιδρότητα, Μοισᾶν δόσιν, ἀεθλοφόροις ἀνδράσιν πέμπων, γλυκὺν καρπὸν φρενός, [[ἱλάσκομαι]], «ἱλαροὺς αὐτοὺς καὶ εὐχαρίστους ἀποτελῶ» (Σχόλ.)· τὴν ἑρμηνείαν τοῦ Σχολιαστοῦ παραδέχεται καὶ ὁ Dissen θεωρῶν τὸ [[ἱλάσκομαι]] [[ἐνταῦθα]] = τῷ εὐφραίνω, Πινδ. Ο. 7. 15. ΙΙ. ἐν τῇ Καιν. Διαθ. ἐξιλεώνω, [[κάμνω]] ἐξιλέωσιν, εἰς τὸ ἱλάσκεσθαι τὰς ἁμαρτίας τοῦ λαοῦ Ἐπιστ. π. Ἑβφ. β΄, 17· [[ὡσαύτως]] μετὰ δοτ. συγχωρῶ, αὐτὸς δὲ (ὁ Θεὸς δηλ.) ἐστιν [[οἰκτίρμων]] καὶ ἱλάσεται ταῖς ἁμαρτίαις αὐτῶν Ἑβδ. (Ψαλμ. ΟΖ΄, 38). ΙΙΙ. ἐν τῇ Καιν. Διαθ. προστακτ. ἀόρ. Παθ. ἱλάσθητι, ἔσο ἵλεως, [[εὔσπλαγχνος]], [[ἐλεήμων]], τινὶ Εὐαγγ. κ. Λουκ. ιη΄, 13 (πρβλ. [[ἐξιλάσκομαι]]), ἐν ᾗ σημασίᾳ ὁ [[Ὅμηρος]] μεταχειρίζεται τοὺς ἐνεργ. τύπους, [[ἱλήκω]], ἵλημη, οὓς ἴδε.
}}
{{Slater
|sltr=<b>ῑλάσκομαι</b> [[ask]] (the gods') [[blessing]] [[for]] c. dat. [[νέκταρ]] χυτὸν ἀεθλοφόροις ἀνδράσιν πέμπων [[ἱλάσκομαι]] (“bitte [[die]] Götter um ihren Segen für [[die]] Sieger” Fränkel, W &amp; F, 359) (O. 7.9)
}}
{{StrongGR
|strgr=[[middle]] [[voice]] from the [[same]] as [[ἵλεως]]; to [[conciliate]], i.e. (transitively) to atone for ([[sin]]), or (intransitively) be [[propitious]]: be [[merciful]], [[make]] [[reconciliation]] for.
}}
{{Thayer
|txtha=([[see]] [[below]]); in classical Greek the [[middle]] of an [[act]]. ἱλάσκω (to [[render]] [[propitious]], [[appease]]) [[never]] met [[with]];<br /><b class="num">1.</b> to [[render]] [[propitious]] to [[oneself]], to [[appease]], [[conciliate]] to [[oneself]] (from ἴλαος [[gracious]], [[gentle]]); from Homer down; [[mostly]] [[with]] the accusative of a [[person]], as Θεόν, Ἀθηνην, etc. ([[τόν]] Θεόν ἱλάσασθαι, Josephus, Antiquities 6,6, 5); [[very]] [[rarely]] [[with]] the accusative of the [[thing]], as [[τήν]] ὀργήν, [[Plutarch]], Cat. min. 61 ([[with]] [[which]] cf. [[ἐξιλάσκεσθαι]] θυμόν, Sept.). In Biblical Greek used [[passively]], to [[become]] [[propitious]], be placated or appeased; in 1st aorist [[imperative]] ἱλάσθητι, be [[propitious]], be [[gracious]], be [[merciful]] (in [[secular]] authors ἱληθι and [[Doric]], [[ἵλαθι]], [[which]] the gramm. [[regard]] as the [[present]] of an [[unused]] [[verb]] [[ἵλημι]], to be [[propitious]]; cf. [[Alexander]] Buttmann (1873) Ausf. Sp. ii., p. 206; Kühner, § 343, i., p. 839; Passow, (or Liddell and Scott, or Veitch) [[under]] the [[word]] [[ἵλημι]]), [[with]] the dative of the [[thing]] or the [[person]]: ταῖς ἁμαρτίαις, τῇ [[ἁμαρτία]], ἱλάσθη ὁ [[κύριος]] [[περί]] τῆς κακίας, Alex.; ἱλασθήσεται κυρίου τῷ δούλῳ [[σου]], to [[expiate]], [[make]] [[propitiation]] for (as ἐξιλάσκεσθαι in the O. T.): τάς ἁμαριτας, [[ἡμῶν]] τάς ψυχάς, [[Philo]], alleg. [[leg]]. 3,61). (Cf. Kurtz, Commentary on Hebrews, at the [[passage]] cited; Winer's Grammar, 227 (213); Westcott, Epistles of St. John, p. 83f.)
}}
{{lsm
|lsmtext='''ἱλάσκομαι:''' [ῑ], μέλ. ἱλάσομαι [ᾰ], Επικ. [[ἱλάσσομαι]]· αόρ. αʹ <i>ἱλᾰσάμην</i>, Επικ. βʹ ενικ. υποτ. [[ἱλάσσεαι]], αποθ. ([[ἵλαος]])·<br /><b class="num">I.</b> [[εξιλεώνω]], καταπραΰνω, [[κατευνάζω]], <i>θεὸν ἱλάσκεσθαι</i>, [[κερδίζω]] την εύνοιά του, σε Όμηρ.· <i>μολπῇ θεὸν ἱλάσκοντο</i>, σε Ομήρ. Ιλ.· ὄφρ' [[ἡμῖν]] ἑκάεργον [[ἱλάσσεαι]], στο ίδ.· ομοίως, λέγεται για ανθρώπους, τους οποίους επιθυμεί [[κανείς]] να εξευμενίσει [[μετά]] θάνατον με θεϊκές τιμές, σε Ηρόδ., Πλάτ.<br /><b class="num">II.</b> σε Καινή Διαθήκη, [[εξιλεώνω]], ἱλάσκεσθαι [[τὰς]] ἁμαρτίας·<br /><b class="num">III.</b> σε Καινή Διαθήκη, επίσης, προστ. Παθ. αορ. <i>ἱλάσθητι</i>, συγχώρεσε, να είσαι [[ευνοϊκός]], [[σπλαχνικός]], [[ελεήμων]].
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: [[appease]], [[be merciful]], perf. intr. and aor. pass. [[be gracious]] (Il.)<br />Other forms: rarely [[ἵλαμαι]] (h. Hom. 19, 48; 21, 5; inf. [[ἵλασθαι]] Orph. A. 944; on the quantity of the anlauts s. below), [[ἱλάονται]] (Β 550, [[ἱλάεσθαι]] A. R. 2, 847); aor. <b class="b3">ἱλάσ(σ)ασθαι</b> (Il.), [[ἱλάξασθαι]] (Delph., A. R.), pass. [[ἱλασθῆναι]] (LXX); fut. <b class="b3">ἱλάσ(σ)ομαι</b> (Pl., Orac. ap. Paus. 8, 42, 6), [[ἱλάξομαι]] (A. R.); perf. ipv. Aeol. [[ἔλλαθι]] (gramm., B. 10, 8), pl. [[ἔλλατε]] (Call. Fr. 121); besides [[ἵλαθι]], [[ἵλατε]] (Theoc., A. R.), [[ἵληθι]] (γ 380, π 184), cf. below; subj. [[ἱλήκῃσι]] (φ 365), opt. [[ἱλήκοι]] etc. (h. Ap. 165, AP, Alciphr.),<br />Compounds: Also with prefix, esp. <b class="b3">ἐξ-</b>,<br />Derivatives: [[ἐξίλασις]], (<b class="b3">ἐξ-)ἱλασμός</b> (LXX), [[ἱλασία]] (inscr. Rom. empire), (<b class="b3">ἐξ-)ἵλασμα</b> [[appeasement]], [[expiatory sacrifice]] (LXX), [[ἱλάσιμος]] [[appeasing]] (M.Ant.; after [[ἰάσιμος]] a. o., Arbenz Die Adj. auf <b class="b3">-ιμος</b> 93), [[ἱλαστήριος]] [[appeasing]], <b class="b3">-ιον</b> [[propitiatory gift]] (LXX, pap.), also (analog.) [[ἱλατήριον]] (Chron. Lind.), [[ἱλαστής]] [[appeaser]] (Aq., Thd.) with [[ἐξιλαστικός]] (Corn.). - Older formations: 1. [[ἵλαος]] (ep. Arc.; on the quantity of the [[α]] below), [[ἵλεως]] (Att., also Ion.), [[ἵλεος]] (Cret. since IIIa, also Hdt.), [[hιλέϜοι]] dat. (Lac., IG 5 : 1, 1562, VI-Va), [[ἴλλαος]] (Aeol., gramm.) [[merciful]], [[benevolent]]; Arc. [[appeased]]; denomin. verb [[ἱλαόομαι]] ([[ΜΑΜΑ]] 1, 230), [[ἱλεῶμαι]], [[ἱλεόομαι]] (A. Supp. 117 [lyr.], Pl.; cf. Schulze Kl. Schr. 324f.) [[appease]] with [[ἱλέωσις]] (Plu.), [[ἱλεωτήριον]] (Phot., Suid.). 2. [[ἱλαρός]] [[clear]], [[glad]], also = [[ἵλεως]] (Ar., X.) with [[ἱλαρότης]], [[ἱλαρία]], [[ἱλαρόω]], <b class="b3">-ρύνω</b>, <b class="b3">-ρεύομαι</b> (hell.); Lat. loan [[hilarus]], [[-is]]. 3. [[ἰλλάεις]], <b class="b3">-εντος</b> (Alc.), [[ἱλᾶς]], <b class="b3">-ᾶντος</b> (Hdn. Gr., H.) = [[ἴλλαος]], [[ἵλαος]] and lengthened (cf. Schwyzer 527). 4. [[ἱλάειρα]] f. of [[φλόξ]] and [[σελήνη]] (Emp.; quantity changing, cf. below), also [[ἑλάειρα]] (sch., Steph. Byz.) and [[ΕΛΕΡΑ]] (Kretschmer Vas. 208; s. also Schulze Kl. Schr. 716), innovation after [[πίειρα]], [[κτεάτειρα]], [[Δάειρα]] etc., Chantr. Form. 104, Schwyzer 543.<br />Origin: IE [Indo-European] [900] <b class="b2">*selh₂-</b> [[make favourable]]<br />Etymology: Decisive for the interpretation of these forms is the Aeol. imperative [[ἔλλαθι]], [[ἔλλατε]], for <b class="b3">*σε-σλα-θι</b>, <b class="b3">-τε</b> and so like <b class="b3">τέ-τλα-θι</b>, <b class="b3">ἕ-στα-θι</b>, [[δείδιθι]] = <b class="b3">δέ-δϜι-θι</b> to be seen as a perfect form. Die metrisch feststellbare Länge des [[α]] in [[ἔλλαθι]] bei B. 10, 8 muß wie in [[ἵλαος]] (s. unten) sekundär sein. The agreeing IA <b class="b3">*εἵλαθι</b>, of which the reduplication was no longer recognizable, was after [[φάνηθι]] etc. replaced by <b class="b3">εἵληθι ἵλεως γίνου</b> H. Another center of the formations was the reduplicated present [[ἱλάσκομαι]] < <b class="b3">*σι-σλά-σκομαι</b>, of which the anlauting vowel-length was introduced in other forms: perf. subj. and opt. [[ἱλήκῃσι]], [[ἱλήκοι]] for <b class="b3">*εἱλ-</b> (ind. <b class="b3">*εἵληκα</b> like [[εἴρηκα]], <b class="b3">τέ-τλη-κα</b>), perhaps also in [[ἵλαθι]], <b class="b3">-τε</b> and Hom. [[ἵληθι]] (cf. [[εἵληθι]] H.), (or from <b class="b3">*σι-σλη-θι</b>). Also in the aorist- and future-forms <b class="b3">ἱλάσ(σ)ασθαι</b>, [[ἱλάξασθαι]], [[ἱλάσσομαι]], [[ἱλάξομαι]] the length was introduced; beside it there is short in [[ἱλάσσεαι]] (Α 147), [[ἱλασσάμενοι]] (Α 100), [[ἵλαμαι]] (h. Hom.; but [[ἵλασθαι]] Orph.), [[ἱλάομαι]], also in [[ἱλαρός]] and [[ἱλάειρα]] (Emp. 85). The short <b class="b3">ι-</b> which is ununderstandable, may replace the <b class="b3">ε-</b> ([[ἑλάειρα]] [s. above], <b class="b3">*ἕλαμαι</b>, <b class="b3">*ἑλαρός</b>) after [[ἱλάσκομαι]]. - Also [[ἵληϜος]], [[ἵλεως]], [[ἵλαος]] from reduplicated <b class="b3">*σι-σλη-</b>, <b class="b3">σι-σλα-</b>. The old ablaut [[selǝ-]] : [[sleh₁-]] : [[slǝ-]] (cf. [[telǝ-]] : [[tlā-]] : [[tlǝ-]] in <b class="b3">τελα-μών</b> : <b class="b3">ἔ-τλα-ν</b> : <b class="b3">τέ-τλα-θι</b>) of which [[sla-]] is analog. - More on the Greek forms (after Froehde a. a. O., Solmsen KZ 29, 350f., Schulze Q. 466f., Bechtel Lex. 175ff., Wackernagel Unt. 81) in Schwyzer 281, 681, 689 w. n. 2, 710, 800 etc., Chantr. Gramm. hom. 1, 13; 22; 299; 427 etc. - Fundamental is Klingenschmitt, MSS 28 (1970) 75-88, who showed that Arm. <b class="b2">aɫač`em</b> [[pray]] < <b class="b2">*slh₂-ske/o-</b> is the closest relative. The Greek form goes back on <b class="b2">*si-slh₂-ske/o-</b>; the aorist would have been <b class="b2">*selh₂-s-</b> of which the initial has been influenced by the present.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[ἵλαος]]<br /><b class="num">I.</b> to [[appease]], θεὸν ἱλάσκεσθαι to make him [[propitious]] to one, [[conciliate]] him, win his [[favour]], Hom.; μολπῆι θεὸν ἱλάσκοντο Il.; ὄφρ' [[ἡμῖν]] Ἑκάεργον [[ἱλάσσεαι]] Il.; so of men, Hdt., Plat.<br /><b class="num">II.</b> in NTest. to [[expiate]], τὰς ἁμαρτίας.<br /><b class="num">III.</b> in NTest. also, an aor1 imperat. [[pass]]. ἱλάσθητι, be [[gracious]].
}}
{{FriskDe
|ftr='''ἱλάσκομαι''': (seit Il.),<br />{hiláskomai}<br />'''Forms''': vereinzelt [[ἵλαμαι]] (''h''. ''Hom''. 19, 48; 21, 5; Inf. ἵλασθαι Orph. ''A''. 944; zur Quantität usw. des Anlauts in diesen und den folgenden Formen s. unten), ἱλάονται (Β 550, ἱλάεσθαι A. R. 2, 847); Aor. ἱλάσ(σ)ασθαι (seit Il.), ἱλάξασθαι (delph., A. R.), Pass. ἱλασθῆναι (LXX usw.); Fut. ἱλάσ(σ)ομαι (Pl., Orac. ap. Paus. 8, 42, 6), ἱλάξομαι (A. R.); Perf. Ipv. äol. [[ἔλλαθι]] (Gramm., B. 10, 8), pl. ἔλλατε (Kall. ''Fr''. 121); daneben [[ἵλαθι]], ἵλατε (Theok., A. R. u. a.), [[ἵληθι]] (γ 380, π 184), vgl. unten; Konj. [[ἱλήκῃσι]] (φ 365), Opt. ἱλήκοι usw. (''h''. ''Ap''. 165, ''AP'', Alkiphr.),<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[günstig]], [[gnädig stimmen]], [[versöhnen]], Perf. intr. und Aor. Pass. [[günstig]], [[gnädig sein]].<br />'''Composita''' : auch mit Präfix, bes. ἐξ-,<br />'''Derivative''': Ableitungen: [[ἐξίλασις]], (ἐξ-)[[ἱλασμός]] (LXX u. a.), [[ἱλασία]] (Inschr. Kaiserzeit), (ἐξ-)[[ἵλασμα]] [[Versöhnung]], [[Sühnopfer]] (LXX), [[ἱλάσιμος]] [[versöhnlich]] (M.Ant.; nach [[ἰάσιμος]] u. a., Arbenz Die Adj. auf -ιμος 93), [[ἱλαστήριος]] [[sühnend]], -ιον [[Sühnmittel]] (LXX, Pap. u. a.), auch (analogisch) [[ἱλατήριον]] (''Chron''. ''Lind''.), [[ἱλαστής]] [[Versöhner]] (Aq., Thd.) mit [[ἐξιλαστικός]] (Corn. u. a.). — Daneben stehen ältere Bildungen: 1. [[ἵλαος]] (ep. lyr. ark.; zur Quantität des α unten), [[ἵλεως]] (att., auch ion.), [[ἵλεος]] (kret. seit III<sup>a</sup>, auch Hdt.), ''h''ιλέ̄ϝο̄ι Dat. (lak., ''IG'' 5 : 1, 1562, VI-V<sup>a</sup>), ἴλλαος (äol., Gramm.) [[gnädig]], [[gütig]]; ark. [[gesühnt]]; denominatives Verb ἱλαόομαι (ΜΑΜΑ 1, 230), ἱλεῶμαι, [[ἱλεόομαι]] (A. ''Supp''. 117 [lyr.], Pl. u. a.; vgl. Schulze Kl. Schr. 324f.) [[gnädig stimmen]] mit [[ἱλέωσις]] (Plu.), [[ἱλεωτήριον]] (Phot., Suid.). 2. [[ἱλαρός]] [[heiter]], [[fröhlich]], spät auch = [[ἵλεως]] (Ar., X., hell. u. spät) mit [[ἱλαρότης]], [[ἱλαρία]], [[ἱλαρόω]], -ρύνω, -ρεύομαι (hell. u. spät); lat. LW ''hilarus'', -''is''. 3. [[ἰλλάεις]], -εντος (Alk.), [[ἱλᾶς]], -ᾶντος (Hdn. Gr., H.) = ἴλλαος, [[ἵλαος]] und daraus erweitert (vgl. Schwyzer 527). 4. [[ἱλάειρα]] f. von [[φλόξ]] und [[σελήνη]] (Emp.; Quantität schwankend, vgl. unten), daneben ἑλάειρα (Sch., Steph. Byz.) und ΕΛΕΡΑ (Kretschmer Vas. 208; s. noch Schulze Kl. Schr. 716), Neubildung nach [[πίειρα]], [[κτεάτειρα]], [[Δάειρα]] usw., Chantraine Formation 104, Schwyzer 543.<br />'''Etymology''' : Entscheidend für die Beurteilung des obigen Formensystems ist der äol. Imperativ [[ἔλλαθι]], ἔλλατε, der für *σεσλαθι, -τε stehen kann und somit wie [[τέτλαθι]], [[ἕσταθι]], [[δείδιθι]] = δέδϝιθι als eine Perfektform aufzufassen ist. Die metrisch feststellbare Länge des α in [[ἔλλαθι]] bei B. 10, 8 muß wie in [[ἵλαος]] (s. unten) sekundär sein. Das entsprechende ion. att. *εἵλαθι, dessen Reduplikation durch die Lautentwicklung nicht mehr erkennbar war, wurde nach [[φάνηθι]] usw. von [[εἵληθι]]· [[ἵλεως]] γίνου H. abgelöst. Ein anderer Angelpunkt der Formenbildung war das reduplizierte Präsens ἱ̄λάσκομαι aus *σισλάσκομαι (wie [[διδάσκω]] u. a.), dessen anlautende Vokallänge auch in anderen Formen Eingang fand: Perf. Konj. und Opt. [[ἱλήκῃσι]], ἱλήκοι für *εἱλ- (Ind. *εἵληκα wie [[εἴρηκα]], [[τέτληκα]]), vielleicht auch in [[ἵλαθι]], -τε und hom. [[ἵληθι]] (vgl. [[εἵληθι]] H.), das sich indessen auch als redupliziertes athematisches Wurzelpräsens (*σισληθι) erklären läßt. Auch in die Aorist- und Futurformen ἱλάσ(σ)ασθαι, ἱλάξασθαι, [[ἱλάσσομαι]], ἱλάξομαι ist die Länge eingedrungen; daneben besteht die Kürze in [[ἱλάσσεαι]] (Α 147), ἱλασσάμενοι (Α 100), [[ἵλαμαι]] (''h''. ''Hom''.; aber ἵ̄λασθαι Orph.), [[ἱλάομαι]], auch in [[ἱλαρός]] und [[ἱλάειρα]] (Emp. 85). Da das kurze ι- ablautsmäßig nicht zu begreifen ist, liegt es nahe, darin einen Ersatz für ε- (ἑλάειρα [s. oben], *ἕλαμαι, *ἑλαρός) nach [[ἱλάσκομαι]] zu sehen. — Auch ἵληϝος, [[ἵλεως]], [[ἵλαος]] gehen (mit Ablautswechsel) von dem reduplizierten Stamm *σισλη-, σισλα- aus; das langvokalische [[ἵλαος]] (Α 583 usw.; dazu ἱλάειρα Emp. 40) läßt sich als eine äolisierende bzw. dorisierende Umbildung von [[ἵλεως]] (nach [[ναός]] : [[νεώς]], [[λαός]] : [[λεώς]]) erklären. Zu diesem offenbar alten Wort mit dem Ablaut ''selə''- : ''slē''- : ''slə''- (vgl. ''telə''- : ''tlā''- : ''tlə''- in [[τελαμών]] : [[ἔτλαν]] : [[τέτλαθι]]) gibt es keine sichere außergriechische Entsprechung. Möglich ist die auf Fick 1, 564 und Froehde BB 9, 119 zurückgehende Zusammenstellung mit den allerdings ganz anders gebildeten lat. ''sōlor'' [[trösten]], germ., z. B. got. ''sels'' [[χρηστός]], ahd. ''sālig'' [[selig]]. — Weiteres zu den griechischen Formen (nach Froehde a. a. O., Solmsen KZ 29, 350f., Schulze Q. 466f., Bechtel Lex. 175ff., Wackernagel Unt. 81) bei Schwyzer 281, 681, 689 m. A. 2, 710, 800 usw., Chantraine Gramm. hom. 1, 13; 22; 299; 427 usw.<br />'''Page''' 1,721-722
}}
{{Chinese
|sngr='''原文音譯'''：ƒl£skomai 希拉士可買<br />'''詞類次數'''：動詞（2）<br />'''原文字根'''：和解 相當於： （[[כִּפֻּרִים]]&#x200E;）  （[[סָלַח]]&#x200E;）<br />'''字義溯源'''：和好，和解，安慰，贖，獻上挽回祭，開恩可憐；源自（[[ἵλεως]]）*=歡愉的）。人有罪，不能見神。當主耶穌為大祭司，獻上贖罪羔羊，就是他在十字架上的死所表明的，亦即（ 來2:17）所說的：基督為慈悲忠信的大祭司，為百姓的罪獻上挽回祭。使蒙恩的人得以與神和好（ 西1:20）。參讀 （[[ἀποκαθιστάνω]] / [[ἀποκαθίστημι]]）同義字<br />'''出現次數'''：總共（2）；路（1）；來（1）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 獻上挽回祭（1） 來2:17；<br />2） 開恩可憐（1） 路18:13
}}
{{mantoulidis
|mantxt=(=[[ἐξιλεώνω]], [[ἐξαγνίζω]]). Ἀπό ἀρχικό [[θέμα]] σι-σλα + [[πρόσφυμα]] σκ + ομαι → σι-σλασκ-ομαι καί μέ [[τροπή]] τοῦ πρώτου σ σέ δασεία καί ἐξαφάνιση τοῦ δευτέρου → [[ἱλάσκομαι]]. Παράγωγα ἀπό τήν ἴδια ρίζα: [[ἵλαος]] (=[[εὐμενής]]), καί [[ἵλεως]], [[ἐξιλέωσις]], [[ἱλαρός]], [[ἱλαρότης]], ἱλαρῶ, [[ἵλασμα]], [[ἱλασμός]], [[ἐξίλασμα]], [[ἐξιλασμός]], [[ἱλαστήριος]], ἱλαστήριον, ἐξιλαστήριον, [[ἱλαστής]], ἱλάσι-μος, [[ἐξιλαστέον]].
}}