View source for θάνατος

{{LSJ1
|Full diacritics=θᾰ́νᾰτος
|Medium diacritics=θάνατος
|Low diacritics=θάνατος
|Capitals=ΘΑΝΑΤΟΣ
|Transliteration A=thánatos
|Transliteration B=thanatos
|Transliteration C=thanatos
|Beta Code=qa/natos
|Definition=[θᾰ], ὁ, ([[θνῄσκω]]) <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[death]], whether [[natural]] or [[violent]], Hom., etc.; [[τῶν ὑπαλευάμενος θάνατον]] = [[the death threatened by them]], <span class="bibl">Od.15.275</span>; ὣς θάνον οἰκτίστῳ θανάτῳ <span class="bibl">11.412</span>; [[θάνατόνδε]] = [[to death]], <span class="bibl">Il.16.693</span>, <span class="bibl">22.297</span>; [[θανάτου τέλος]], [[μοῖρα]], <span class="bibl">A.<span class="title">Th.</span>906</span> (lyr.), <span class="bibl"><span class="title">Pers.</span>917</span> (anap.), etc.; [[θανάτου πέρι καὶ ζωᾶς]] = [[for life and death]], <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>9.29</span>; θ. ἢ βίον φέρει <span class="bibl">S. <span class="title">Aj.</span>802</span>; θάνατος μὲν τάδ' ἀκούειν <span class="bibl">Id.<span class="title">OC</span>529</span>; θανάτῳ ἴσον πάθος <span class="bibl">Id.<span class="title">Aj.</span> 215</span>; ἐν ἀγχόναις θάνατον λαβεῖν <span class="bibl">E.<span class="title">Hel.</span>201</span>; πόλεώς ἐστι θάνατος [[ἀνάστατος|ἀνάστατον]] [[γενέσθαι]] = for a [[city]] [[destruction]] is like [[death]], <span class="bibl">Lycurg.61</span>; [[γῆρας]] [[ζῶν]] θάνατος <span class="bibl">Secund.<span class="title">Sent.</span>12</span>; [[θάνατον ἀποθνῄσκειν]], [[θάνατον τελευτᾶν]] = [[die the death]], [[die a death]] <span class="bibl">Plu.<span class="title">Crass.</span>25</span>, <span class="bibl">D.H.4.76</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> in Law, [[death-penalty]], [[θάνατον καταγνῶναί τινος]] = to [[pass sentence of death]] on one, <span class="bibl">Th.3.81</span>; [[θανάτου δίκῃ κρίνεσθαι]] ib.<span class="bibl">57</span>; θανάτου κρίνειν <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>1.2.14</span>, <span class="bibl">Plb.6.14.6</span>; περὶ θανάτου [[διώκειν]] <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>7.3.6</span>; πρὸς τοὺς ἐχθροὺς… ἀγωνίσασθαι περὶ θανάτου <span class="bibl">D.4.47</span>; [[θανάτου τῆς ζημίας ἐπικειμένης]] = [[the penalty is death]], <span class="bibl">Isoc.8.50</span>; ellipt., παιδίον κεκος μημένον τὴν ἐπὶ θανάτῳ (''[[sc.]]'' [[στολήν]]) <span class="bibl">Hdt.1.109</span>; τὴν ἐπὶ θάνατον [[προσαγαγεῖν]] τινα <span class="bibl">Luc.<span class="title">Alex.</span>44</span>; but [[δῆσαί τινα τὴν ἐπὶ θανάτῳ]] (''[[sc.]]'' [[δέσιν]]) <span class="bibl">Hdt.3.119</span>; [[τὴν ἐπὶ θανάτῳ ἔξοδον ποιεῖσθαι]] = to [[go to execution]], <span class="bibl">Id.7.223</span>; ἐπὶ θάνατον [[ἄγεσθαι]] <span class="bibl">Id.3.14</span>; τοῖς Ἀθηναίοις ἐπιτρέψαι περὶ σφῶν αὐτῶν πλὴν θανάτου = for any [[penalty]] [[short]] of [[death]], <span class="bibl">Th.4.54</span>; εὐθύνας εἶναι πλὴν φυγῆς καὶ θανάτου καὶ ἀτιμίας <span class="title">IG</span>12.39.73; [[εἰργόμενον θανάτου καὶ τοῦ ἀνάπηρον ποιῆσαι]] = [[short of death or maiming]], <span class="bibl">Aeschin.1.183</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> pl., [[θάνατοι]] = [[kinds of death]], <span class="bibl">Od.12.341</span>; the deaths of several persons, <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>1200</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">Heracl.</span>628</span> (both lyr.); poet., of one person, <span class="bibl">A.<span class="title">Ch.</span>53</span>, <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>496</span>, <span class="bibl"><span class="title">El.</span>206</span> (all lyr.); οὐχ ἑνός, οὐδὲ δυοῖν ἄξια θανάτοιν <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>908e</span>; πολλῶν θανάτων, οὐχ ἑνὸς ἄξιος <span class="bibl">D.21.21</span>, cf.<span class="bibl">19.16</span>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pl.</span>483</span>, <span class="bibl">D.H.4.24</span>; [[δεύτερος]] θάνατος *apoc. <span class="bibl">2.11</span>, cf. Plu.2.942f; especially of [[violent death]], [[θάνατοι αὐθένται]] = [[murder by one of the same family]] <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>1572</span> (lyr.), cf. <span class="bibl"><span class="title">Th.</span>879</span> (lyr.); εἰς θανάτους ἰέναι <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>399b</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> as pr. n., [[Θάνατος]] = [[Death]], [[Thanatos]] Ὕπνῳ… κασιγνήτῳ Θανάτοιο <span class="bibl">Il.14.231</span>, cf. <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>854</span>, <span class="bibl"><span class="title">Ph.</span>797</span>, etc.; μόνος θεῶν γὰρ Θ. οὐ δώρων ἐρᾷ <span class="bibl">A.<span class="title">Fr.</span>161</span>; ὃν [ἰὸν] τέκετο Θ. <span class="bibl">S.<span class="title">Tr.</span> 834</span>; character in E.<span class="title">Alc.</span> </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> [[corpse]], θάνατος ἀτύμβευτος <span class="title">AP</span>9.439 (Crin.).</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1186.png Seite 1186]] ὁ ([[θανεῖν]]), der Tod, sowohl der natürliche, als der gewaltsame Todtschlag, Mord, Hom. u. Folgde; οἰκτίστῳ θανάτῳ [[θανεῖν]], des jämmerlichsten Todes sterben, Od. 11, 412 (aber στρατηγοῦ θάνατον ἀποθνήσκειν Plut. comp. Sull. 4, wie ὀξύν Crass. 25; τὸν ῥᾷστον θάνατον τελευτᾶν D. Hal. 4, 76; a. Sp.); im plur. die Todesarten, πάντες μὲν στυγεροὶ θάνατοι δειλοῖσι βροτοῖσιν Od. 12, 341; auch der Tod, Mord von mehreren, μελέους θανάτους εὕροντο Aesch. Spt. 860; θανάτοις αὐθένταισι Ag. 1554; δεσποτῶν θανάτοισι Ch. 52; εἰ σέβεις θανάτους ἀγαθῶν Eur. Heracl. 629; Plat. ἔν τε ζωῇ καὶ ἐν πᾶσι θανάτοις, Legg. X, 904 e; εἰς τραύματα ἢ εἰς θανάτους ἰόντος Todesgefahren, Rep. III, 399 a; μυρίων ἄξια θανάτων D. Hal. 4, 24; ἱκανοὺς νομίζεις [[δῆτα]] θανάτους [[εἴκοσι]] Ar. Plut. 483. – Bei den Attikern bes. die gerichtliche Todesstrafe, Hinrichtung, ἀτιμίαις καὶ θανάτοις κολάζειν Plat. Rep. VI, 492 d; θάνατον καταγιγνώσκειν τινός, die Todesstrafe gegen Einen erkennen, Thuc. u. A.; τὸν παῖδα ἀγόμενον ἐπὶ θανάτῳ Her. 3, 14; τοὺς ἄλλους κατέδησαν τὴν ἐπὶ θανάτῳ 5, 72, vgl. ἐπί; ἡ ἐπὶ θανάτῳ, ''[[sc.]]'' [[ζημία]], Todesstrafe; θανάτου δίκῃ κρίνεσθαι, einen Proceß haben, wo der Tod die Strafe ist, Thuc. 3, 37; ähnl. κρίνεσθαι τὴν ἐπὶ θανάτῳ, ''[[sc.]]'' δίκην, Ath. XIII, 590 d; ὑπάγειν τινὰ θανάτου, Einen auf Tod u. Leben anklagen, Xen. Hell. 2, 3, 12. Auch übertr., wie bei uns, [[θάνατος]] μὲν τάδ' ἀκούειν, das zu hören ist der Tod, Soph. O. C. 523, vgl. θανάτῳ γὰρ ἴσον [[πάθος]] ἐκπεύσει Ai. 214. – Bei Crinag. 35 (IX, 439), ἀτυμβεύτου θανάτοιο [[λείψανον]], steht es für Leichnam. – S. auch nom. pr.
}}
{{bailly
|btext=ου (ὁ) :<br /><b>I.</b> [[la mort]] :<br /><b>1</b> [[mort naturelle]] <i>ou</i> autre ; <i>plur. au sens du sg.</i> θανάτοις αὐθένταισι ESCHL par une mort volontaire, par un suicide ; <i>fig.</i> [[θάνατος]] τάδ’ ἀκούειν SOPH c'est une mort d'entendre cela;<br /><b>2</b> peine de mort : περὶ θανάτου διώκειν XÉN poursuivre pour une cause capitale ; θανάτου κρίνεσθαι THC être jugé pour une affaire capitale ; θάνατον καταγιγνώσκειν τινός THC prononcer contre qqn la peine de mort ; [[θάνατος]] ἡ [[ζημία]] ἐπικεῖται ISOCR la pénalité est la mort ; [[δεῖν]] τὴν ἐπὶ θανάτῳ (<i>s.e.</i> δέσιν) HDT <i>ou</i> καταδεῖν HDT lier qqn pour le mener au supplice;<br /><b>II.</b> <i>plur.</i> οἱ θάνατοι :<br /><b>1</b> [[genres de mort]];<br /><b>2</b> [[meurtre de plusieurs personnes]] <i>ou</i> d'un peuple;<br /><b>3</b> [[peine de mort]].<br />'''Étymologie:''' R. Θαν, mourir ; cf. [[θνῄσκω]].
}}
{{elru
|elrutext='''θάνᾰτος:''' (θᾰ) ὁ<br /><b class="num">1</b> [[смерть]] (ἐν τῇ ζωῇ καὶ ἐν πᾶσι θανάτοις Plat.; [[γένεσις]] καὶ θ. Arst.; θ. [[αἰφνίδιος]] Plut.): [[θανέειν]] οἰκτίστῳ θανάτῳ Hom. умереть самой жалкой смертью; στρατηγοῦ θάνατον ἀποθνῄσκειν Plut. умереть смертью полководца; θ. τάδ᾽ ἀκούειν Soph. слышать это - смерти подобно (ср. «[[горше смерти]]»); ἡ πληγὴ τοῦ θανάτου NT смертельная рана; [[χώρα]] καὶ σκιὰ θανάτου NT = ὁ [[ᾅδης]];<br /><b class="num">2</b> [[умерщвление]], [[убийство]] (δεσποτῶν Aesch.; οἱ ἐν τῷ φανερῷ θάνατοι Arst.): [[ἐπίκουρος]] ἀδήλων θανάτων Soph. мститель за неведомо кем совершенное убийство (Лаия); θάνατοι αὐθένται Aesch. убийство близких;<br /><b class="num">3</b> [[смертный приговор]], [[казнь]]: πολλῶν θανάτων [[ἄξιος]] Dem. достойный тысячи казней; περὶ θανάτου διώκειν Xen. преследовать по обвинению, грозящему смертной казнью; θανάτου χρίνεσθαι Thuc. быть под судом по делу, угрожающему смертным приговором; ([[κατα]])[[δεῖν]] τὴν ἐπὶ θανάτῳ (''[[sc.]]'' δέσιν) Her. связать для ведения на казнь; ἡ ἐπὶ θανάτῳ (''[[sc.]]'' [[ζημία]]) Her. и ἡ θανάτου [[ζημία]] Isocr. смертная казнь;<br /><b class="num">4</b> [[мертвец]], [[труп]] (ἀτυμβεύτου θανάτοιο [[λείψανον]] Anth.).
}}
{{ls
|lstext='''θάνᾰτος''': ὁ, (√ΘΑΝ, θνῄσκω) [[θάνατος]] [[εἴτε]] φυσικὸς [[εἴτε]] [[βίαιος]], Ὅμ., κτλ.· θ. τινος, ὁ [[θάνατος]] ὅν τις ἀπειλεῖ, Ὀδ. Ο. 275· ὣς θάνον οἰκτίστῳ θανάτῳ Λ. 412· θάνατόνδε, εἰς θάνατον, Ἰλ. Π. 693, Χ. 297· θανάτου [[τέλος]] Αἰσχύλ. Θήβ. 906· [[μοῖρα]] ὁ αὐτ. Πέρσ. 917. κτλ.· θανάτου πέρι καὶ ζωᾶς, «περὶ ζωῆς καὶ θανάτου», Πίνδ. Ν. 9. 68· θ. ἢ βίον φέρει Σοφ. Αἴ. 802· [[θάνατος]] μὲν τάδ’ ἀκούειν ὁ αὐτ. Ο. Κ. 529, πρβλ. Αἴ. 215· ἀν ἀγχόναις θάνατον λαβεῖν Εὐρ. Ἑλ. 199· πόλεώς ἐστι θ., ἀνάστατον γενέσθαι Λυκοῦργ. 155. 35· θάνατον θνῄσκειν, ἀποθνῄσκειν, ὄλλυσθαι, τελευτᾶν Λοβ. Αἴ. 1008, Παραλ. 515. 2) παρ’ Ἀττ. [[ὡσαύτως]]. [[θάνατος]] διὰ καταδίκης τοῦ νόμου, θάνατον [[καταγιγνώσκω]] τινός, [[καταδικάζω]] τινὰ εἰς θάνατον, Θουκ. 3. 81· θανάτου κρίνομαι, κρίνομαι, δικάζομαι διὰ θάνατον, ὁ αὐτ. 3. 57, πρβλ. Ξεν. Κύρ. 1. 2, 14· [[ὡσαύτως]], περὶ θανάτου διώκειν ὁ αὐτ. Ἑλλην. 7. 5. 6.· πρὸς ἐχθροὺς... ἀγωνίσασθαι περὶ θ. Δημ. 53. 27· θ. ἡ [[ζημία]] ἐπίκειται, ἡ ποινὴ εἶνε [[θάνατος]], Ἰσοκρ. 169C· - παρ’ Ἡροδ. ἐλλειπτ., τὴν ἐπὶ θανάτῳ κεκοσμημένος (ἐνν. στολήν) 1. 109· οὕτω, δῆσαί τινα τὴν ἐπὶ θανάτῳ (ἐνν. δέσιν) 3. 119· [[ἀλλά]], τὴν ἐπὶ θανάτῳ ἔξοδον ποιεῖσθαι 7. 223· καί, ἐπὶ θάνατον ἄγεσθαι 3. 14· τοῖς Ἀθηναίοις ἐπιτρέψαι περὶ σφῶν αὐτῶν πλὴν θανάτου, πᾶσαν τιμωρίαν πλὴν τοῦ θανάτου, Θουκ. 4. 54, πρβλ. [[ὑπέγγυος]]· εἰργόμενον θανάτου καὶ τοῦ ἀνάπηρον ποιῆσαι, πλὴν θανάτου καὶ ἀκρωτηριάσεως, Αἰσχίν. 26. 16. 3) πληθ. θάνατοι, εἴδη, τρόποι θανάτου, Ὀδ. Μ. 341· ἢ οἱ θάνατοι πολλῶν προσώπων, Αἰσχύλ. Χο. 53, Σοφ. Ο. Τ. 1200, Εὐρ. Ἡρακλ. 629· ἢ ἑνὸς προσώπου, Σοφ. Ο. Τ. 496, Ἠλ. 206· οὐχ ἑνὸς οὐδὲ δυοῖν ἄξια θανάτοιν Πλάτ. Νόμ. 908Ε· πολλῶν θανάτων [[ἄξιος]] καὶ οὐχ ἑνὸς Δημ. 521. 24, πρβλ. 345. 25, Ἀριστοφ. Πλούτ. 483 - καὶ ἐμφατικῶς ἐπὶ βιαίου θανάτου, Αἰσχύλ. Ἀγ. 1572, Θήβ. 877, Πλάτ. Πολ. 399Α. II. ὡς κύριον [[ὄνομα]], Θάνατος, ἀδελφὸς [[δίδυμος]] τοῦ Ὕπνου, Ἰλ. Ξ. 231, Π. 672· [[μόνος]] θεῶν γὰρ Θ. οὐ δώρων ἐρᾷ Αἰσχύλ. Ἀποσπ. 156· ὂν ἰὸν τέκετο Θ. Σοφ. Ἀποσπ. 834· εἰσαγόμενος εἰς τὴν σκηνὴν ὑπὸ τοῦ Εὐρ. ἐν τῇ Ἀλκήστιδι. III. = [[νεκρός]], [[πτῶμα]], ἀτυμβεύτου θανάτοιο [[λείψανον]] Ἀνθ. Π. 9. 439, πρβλ. Burm. Propert. 2. 13, 22, καὶ ἴδε ἐν λ. [[φόνος]].
}}
{{Autenrieth
|auten=[[death]]; [[θάνατόνδε]], to [[death]], Il. 16.693.—Personified, [[Death]], twinbrother of [[Sleep]], Il. 14.231.
}}
{{Slater
|sltr=<b>θᾰνᾰτος</b> (-ου, -οιο, -ῳ, -ον.) [[death]] [[ἤτοι]] βροτῶν γε κέκριται [[πεῖρας]] οὔ τι θανάτου (O. 2.31) Κύκνον τε θανάτῳ πόρεν (O. 2.82) θάνατον αἰπὺν [[οὐκ]] ἐξέφυγεν (O. 10.42) ὥρᾳ ἅ ποτε ἀναιδέα Γανυμήδει θάνατον ἆλκε ([[μόρον]] coni. Mommsen) (O. 10.105) [[ὀλέσσαι]] οἰκτροτάτῳ θανάτῳ (P. 3.42) ἄνδρ' ἐκ θανάτου κομίσαι [[ἤδη]] ἁλωκότα (P. 3.56) ἐπὶ καὶ θανάτῳ [[φάρμακον]] κάλλιστον ἑᾶς ἀρετᾶς ἅλιξιν εὑρέσθαι σὺν ἄλλοις (P. 4.186) ὁ [[θεῖος]] ἀνὴρ [[πρίατο]] μὲν θανάτοιο κομιδὰν πατρός (P. 6.39) νασιώταις λίθινον θάνατον φέρων (''[[sc.]]'' [[Περσεύς]]) (P. 10.48) [[μέλανος]] ἂν ἐσχατιὰν καλλίονα θανάτου λτ;στείχοι&gt; (Er. Schmid, Wil.: θάνατον [[varia lectio|v.l.]]) (P. 11.57) τᾷ Δαιδάλου δὲ μαχαίρᾳ φύτευέ οἱ θάνατον Πελίαο [[παῖς]] (N. 4.59) ἀφνεὸς [[πενιχρός]] τε θανάτου παρὰ [[σᾶμα]] νέονται (N. 7.19) [[πεῖραν]] ταύταν θανάτου [[πέρι]] καὶ ζωᾶς ἀναβάλλομαι (N. 9.29) “καὶ ἐμοὶ θάνατον σὺν τῷδ' [[ἐπίτειλον]], [[ἄναξ]]” (N. 10.77) “θάνατόν τε φυγὼν καὶ [[γῆρας]] ἀπεχθόμενον” (N. 10.83) ]τό οἱ ἔτει θανατο[ (Pae. 22.10) ]μαν θάνατον[ Δ. 1. 3. Ἀλαλά ᾇ θύεται [[ἄνδρες]] [[ὑπὲρ]] πόλιος τὸν ἱρόθυτον θάνατον (τὸν ἱρ. θα. secl. Sternbach) fr. 78. 3. θάνατον κεροέσσᾳ εὑρέμεν ματεῖσ' ἐλάφῳ (''[[sc.]]'' [[κύων]]) fr. 107a. 4. [[σῶμα]] μὲν πάντων ἕπεται θανάτῳ περισθενεῖ fr. 131b. 1.
}}
{{Abbott
|astxt=[[θάνατος]], -ου, ὁ ([[θνήσκω]]), [in [[LXX]] [[chiefly]] for מָוֶת,מוּת, [[sometimes]] דֶּבֶר;] <br />[[death]];<br /><b class="num">1.</b>of the [[death]] of the [[body]], [[whether]] [[natural]] or [[violent]]: Jo 11:13, Phl 2:27, He 7:23, al; opp. to [[ζωή]], Ro 8:38, Phl 1:20; of the [[death]] of Christ, Ro 5:10, Phl 3:10, He 2:9; ῥυέσθαι (σώζειν) ἐκ θ., II Co 1:10, He 5:7; [[περίλυπος]] [[ἕως]] θανάτου, Mt 26:38, Mk 14:34; [[μέχρι]] ([[ἄχρι]]), Phl 2:8, Re 2:10; πληγὴ θανάτου, a [[deadly]] [[wound]]. Re 13:3; [[ἰδεῖν]] θάνατον, Lk 2:26, He 11:5; γεύεσθαι θανάτου, Mk 9:1; [[ἔνοχος]] θανάτου, Mk 14:64; θανάτῳ τελευτᾶν ( Ex 21:17, מוּת יוּמָת), Mk 7:10; [[death]] personified, Ro 6:9, I Co 15:26, Re 21:4; pl., of [[deadly]] perils, II Co 11:23. <br /><b class="num">2.</b>Of [[spiritual]] [[death]]: Jo 5:24 8:51, Ro 7:10, Ja 1:15, 5:20, I Jo 3:14 5:16, al.; of [[eternal]] [[death]], Ro 1:32 7:5, al.; ὁ θ. ὁ [[δεύτερος]], Re 2:11 21:8 (cf. Cremer, 283ff.; DB, iii, 114ff.; DCG, i, 791f.).
}}
{{StrongGR
|strgr=from [[θνήσκω]]; ([[properly]], an adjective used as a [[noun]]) [[death]] ([[literally]] or [[figuratively]]): X [[deadly]], (be&#x2026;) [[death]].
}}
{{Thayer
|txtha=θανάτου, ὁ ([[θανεῖν]]); the Sept. for מָוֶת and מוּת, [[also]] for דֶּבֶר [[pestilence]] (Winer's Grammar, 29 [[note]]); ([[one]] of the nouns [[often]] anarthrous, cf. Winer's Grammar, § 19,1under the [[word]]; (Buttmann, § 124,8c.); Grimm, [[commentary]] on Sap., p. 59); [[death]];<br /><b class="num">1.</b> [[properly]], the [[death]] of the [[body]], i. e. [[that]] [[separation]] ([[whether]] [[natural]] or [[violent]]) of the [[soul]] from the [[body]] by [[which]] the [[life]] on [[earth]] is ended: Tr marginal [[reading]] ᾅδου) (on [[this]] [[see]] [[ὠδίν]]); [[ζωή]], [[χώρα]] [[καί]] [[σκιά]] θανάτου (צַלְמָוֶת) is equivalent to the [[region]] of thickest [[darkness]], i. e. [[figuratively]], a [[region]] enveloped in the [[darkness]] of [[ignorance]] and [[sin]]: [[θάνατος]] is used of the [[punishment]] of Christ, Hebrews 2:(9),14; σῴζειν τινα ἐκ θανάτου, to [[free]] from the [[fear]] of [[death]], to [[enable]] [[one]] to [[undergo]] [[death]] [[fearlessly]], ῤύεσθαι ἐκ θανάτου, to [[deliver]] from the [[danger]] of [[death]], θανατοῖ, deaths (i. e. [[mortal]] perils) of [[various]] kinds, [[περίλυπος]] [[ἕως]] θανάτου, [[even]] [[unto]] [[death]], i. e. so [[that]] I am [[almost]] [[dying]] of [[sorrow]], λελύπημαι [[ἕως]] θανάτου, [[λύπη]] [[ἕως]] θανάτου, [[μέχρι]] θανάτου, so as [[not]] to [[refuse]] to [[undergo]] [[even]] [[death]], [[ἄχρι]] θανάτου, ἐσφαγμένος [[εἰς]] θάνατον, [[that]] has [[received]] a [[deadly]] [[wound]], [[πληγή]] θανάτου, a [[deadly]] [[wound]] ([[death]]-[[stroke]], cf. Winer's Grammar, § 34,3b.), [[ἰδεῖν]] θάνατον, to [[experience]] [[death]], γεύεσθαι θανάτου ([[see]] [[γεύω]], 2), διώκειν τινα [[ἄχρι]] θανάτου, [[even]] to [[destruction]], κατακρίνειν τινα θανάτῳ, to [[condemn]] [[one]] to [[death]] (ad mortem damnare, Tacitus), Tdf. [[εἰς]] θάνατον); [[κατακρίνω]], a.); πορεύεσθαι [[εἰς]] θάνατον, to [[undergo]] [[death]], παραδιδόναι τινα [[εἰς]] θάνατον, [[that]] he [[may]] be [[put]] to [[death]], παρέδωκαν ... [[εἰς]] [[κρίμα]] θανάτου, ἀποκτεῖναι τινα ἐν θανάτῳ (a Hebraism (cf. Buttmann, 184 (159f))), Winer's Grammar, 29 [[note]]); [[αἰτία]] θανάτου ([[see]] [[αἰτία]], 2), ἄξιον τί θανάτου, [[some]] [[crime]] [[worthy]] of the [[penalty]] of [[death]], [[αἴτιον]] ([[which]] [[see]] 2b.) [[θάνατος]]); [[ἔνοχος]] θανάτου, [[worthy]] of [[punishment]] by [[death]], θανάτῳ τελευτάτω, [[let]] him [[surely]] be [[put]] to [[death]], Sept. ([[Hebrew]] יוּמָת מות); cf. Winer's Grammar, § 44at the [[end]] N. 3; (Buttmann, as [[above]]); θανάτου ... σταυροῦ, ποιῶ θανάτῳ, by [[what]] [[kind]] of [[death]], 1 Corinthians 15:(26),54,56; R G; [[κλείς]]); the [[loss]] of [[that]] [[life]] [[which]] [[alone]] is [[worthy]] of the [[name]], i. e. "the [[misery]] of [[soul]] arising from [[sin]], [[which]] begins on [[earth]] [[but]] lasts and increases [[after]] the [[death]] of the [[body]]": Clement of [[Rome]], 2 Corinthians 1,6 [ET] says of [[life]] [[before]] [[conversion]] to Christ, ὁ [[βίος]] [[ἡμῶν]] [[ὅλος]] [[ἄλλο]] [[οὐδέν]] ἦν [[εἰ μή]] [[θάνατος]] (cf. [[Philo]], praem. et poenis § 12, and references in 4below)); opposed to ἡ [[ζωή]], [[σωτηρία]], σῴζειν ψυχήν ἐκ θανάτου, μεταβεβηκέναι ἐκ τοῦ θανάτου [[εἰς]] [[τήν]] ζωήν, μένειν ἐν τῷ θανάτῳ, θεωρεῖν θάνατον, γεύεσθαι θανάτου, [[ἁμαρτία]] and ἁμαρτάνειν [[πρός]] θάνατον ([[see]] [[ἁμαρτία]], 2b.), לָמוּת חֵטְא — [[after]] Sept. [[ἁμαρτία]] [[θανατηφόρος]] — is a crimen capitale).<br /><b class="num">3.</b> the [[miserable]] [[state]] of the [[wicked]] [[dead]] in [[hell]] is called — [[now]] [[simply]] [[θάνατος]], Tatian or. ad Graec. c. 13; the [[author]] of the [[epistle]] ad Diognet. c. 10,7 [ET] distinguishes [[between]] ὁ [[δοκῶν]] [[ἐνθάδε]] [[θάνατος]], the [[death]] of the [[body]], and ὁ [[ὄντως]] [[θάνατος]], ὅς φυλάσσεται τοῖς κατακριθησομενοις [[εἰς]] τό [[πῦρ]] τό αἰώνιον); [[now]] ὁ [[δεύτερος]] [[θάνατος]] and ὁ [[θάνατος]] ὁ [[δεύτερος]] (as opposed to the [[former]] [[death]], i. e. to [[that]] by [[which]] [[life]] on [[earth]] is ended), [[Plutarch]], de [[fade]] in orbe lunae 27,6, p. 942f.); [[θάνατος]] [[αἰώνιος]], the Epistle of Barnabas 20,1 [ET] and in ecclesiastical writings (ὁ [[ἀΐδιος]] [[θάνατος]], [[Philo]], [[post]]. Cain. § 11at the [[end]]; [[see]] [[also]] Wetstein on [[death]] comprises [[all]] the miseries arising from [[sin]], as [[well]] [[physical]] [[death]] as the [[loss]] of a [[life]] [[consecrated]] to God and [[blessed]] in him on [[earth]] ([[Philo]], alleg. legg. i. § 33 ὁ ψυχῆς [[θάνατος]] ἀρετῆς [[μέν]] [[φθορά]] ἐστι, κακίας δέ [[ἀνάληψις]] (de profug. § 21 [[θάνατος]] ψυχῆς ὁ [[μετά]] κακίας ἐστι [[βίος]], [[especially]] §§ 10,11; qued det. [[pot]]. insid. §§ 14,15; de poster. Cain. § 21, and de praem. et poen. as in 2above)), to be followed by [[wretchedness]] in the [[lower]] [[world]] (opposed to [[ζωή]] [[αἰώνιος]]): [[θάνατος]] seems to be so used in Romans 5:12; Messner, Lehre der Apostel, p. 210ff
}}
{{grml
|mltxt=ο (AM [[θάνατος]])<br /><b>1.</b> οριστική [[παύση]] όλων τών λειτουργιών που χαρακτηρίζουν τη ζωή ενός ολοκληρωμένου ζωικού ή φυτικού ατόμου, η οποία προέρχεται από [[φυσικό]] ή βίαιο τρόπο (α. «[[πάντα]] θανάτοι, δυστυχιές και θρήνοι», <b>Σολωμ.</b> β. «θάνατον ἤ βίον φέρει», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>2.</b> η θανατική [[ποινή]] («θάνατον [[καταγιγνώσκω]] τινός» — [[καταδικάζω]] κάποιον σε θάνατο, <b>Θουκ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> [[παύση]] της πνευματικής ζωής, [[νέκρωση]] τών διανοητικών λειτουργιών («[[θάνατος]] του λογικού»)<br /><b>2.</b> πολύ θλιβερό ή ολέθριο [[γεγονός]] («η οικονομική [[καταστροφή]] ήταν [[θάνατος]] γι' αυτόν»)<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> α) «[[πολιτικός]] [[θάνατος]]» — η [[στέρηση]] όλων τών πολιτικών δικαιωμάτων<br />β) «[[ηθικός]] [[θάνατος]]» — η [[απώλεια]] της κοινωνικής υπόληψης και [[τιμής]]<br />γ) «[[λυπημένος]] [[μέχρι]] θανάτου» — αυτός που κατέχεται από υπερβολική [[λύπη]] και κινδυνεύει [[κατά]] κάποιον τρόπο να πεθάνει από αυτή<br />δ) «τον [[μισώ]] [[μέχρι]] θανάτου» — [[μισώ]] κάποιον τόσο ώστε να [[ποθώ]] τον θάνατό του<br />ε) «[[είναι]] [[μεταξύ]] ζωής και θανάτου» — παλεύει με τον θάνατο ή βρίσκεται [[κοντά]] σε [[μεγάλη]] [[καταστροφή]]<br />στ) «[[είναι]] για θάνατο» — δεν υπάρχουν ελπίδες διασώσεώς του<br />ζ) «[[σιγή]] θανάτου» — απόλυτη [[σιωπή]]<br />η) «ο [[θάνατος]] σου η ζωή μου» — λέγεται γι' αυτούς που βρίσκονται σε μεγάλο ανταγωνισμό<br />θ) «[[γίνομαι]] του θανάτου» ή «[[κείτομαι]] του θανάτου» — [[κοντεύω]] να πεθάνω<br />ι) «[[πεθαίνω]] του θανάτου μου» — [[πεθαίνω]] από [[φυσικό]] θάνατο<br />ια) «[[βάνω]] κάποιον εις θάνατο» ή «[[δίνω]] σε κάποιον θάνατο» — [[σκοτώνω]] κάποιον<br /><b>μσν.</b><br />[[επιδημία]], θανατικό<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> το [[πτώμα]], ο [[νεκρός]]<br /><b>2.</b> <b>στον πληθ.</b> <i>οἱ θάνατοι</i><br />τρόποι θανάτου<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> α) «τήν ἐπί θανάτῳ ἔξοδον ποιοῦμαι» — [[πηγαίνω]] για [[εκτέλεση]]<br />β) «θανάτῳ ἡ [[ζημία]] επίκειται» — η [[ποινή]] [[είναι]] [[θάνατος]] <b>(Ισοκρ.)</b><br /><b>4.</b> <b>ως κύριο όν.</b> <i>ὁ Θάνατος</i><br />[[δίδυμος]] [[αδελφός]] του Ύπνου («Ὕπνῳ... κασιγνήτῳ Θανάτοιο», <b>Ομ. Ιλ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. <i>θάνα</i>-<i>τος</i> <span style="color: red;"><</span> <i>θανᾰ</i>- που αποτελεί την απαθή και συνεσταλμένη [[μορφή]] της αρχικής δισύλλαβης μακρόφωνης ρίζας <i>θανᾱ</i>-. Απαντά [[επίσης]] θ. <i>θνᾱ</i>-/<i>θνη</i>-(μηδενισμένη και [[απαθής]] [[μορφή]] της ίδιας ρίζας) στα <i>τέ</i>-<i>θνη</i>-<i>κα</i>, <i>θνη</i>-<i>τός</i>, [[καθώς]] και θ. <i>θνᾰ</i>- (μηδενισμένη και συνεσταλμένη [[μορφή]] της ρίζας) στα <i>τέ</i>-<i>θνᾰ</i>-<i>μεν</i>, <i>τε</i>-<i>θνᾱναι</i>. Σύμφωνα όμως με τη λαρυγγική [[θεωρία]], η λ. [[θάνατος]] εμφανίζει τη συνεσταλμένη [[μορφή]] <i>dh°n</i><i>ә</i><sub>2</sub>- μιας αρχικής μονοσύλλαβης ρίζας <i>dhne</i><i>ә</i><sub>2</sub><br />> <i>θηᾱ</i>-, βάσει της οποίας σχηματίστηκε και θ. <i>θνᾰ</i>- που απαντά στα <i>τέ</i>-<i>θνα</i>-<i>μεν</i>, <i>τε</i>-<i>θνᾰ</i>-<i>ναι</i>. Από το θ. του παρακμ. προήλθε [[υστερογενώς]] ο ενεστ. [[θνῄσκω]] ή [[θνήσκω]]. Στον πεζό λόγο της Ιωνικής-Αττικής το [[ρήμα]] απαντά μόνο στον παρακμ. [[χωρίς]] [[πρόθεση]], ενώ στους άλλους χρόνους σύνθετο [[συνήθως]] με την [[πρόθεση]] <i>απο</i>- ([[πρβλ]]. <i>αποθνήσκω</i>), από τον αόρ. <i>απέθανε</i> του οποίου προήλθε ο νεοελλ. ενεστ. [[πεθαίνω]]. Οι λέξεις αυτής της οικογένειας συνδέονται, εξάλλου, με αρχ. ινδ. αόρ. <i>a</i>-<i>dhvan</i><i>ī</i>-<i>t</i> «έσβησε, εξαφανίστηκε», μτχ. <i>dhv</i><i>ā</i><i>n</i>-<i>ta</i>- «[[σκοτεινός]]», ενώ η [[χρήση]] αυτών τών λέξεων με σημ. «[[πεθαίνω]]» θα προερχόταν με ευφημισμό. Από το θ. <i>θνᾱ</i>- (ιων. <i>θνη</i>) προήλθε [[επίσης]] το ρηματ. επίθ. [[θνητός]] (σε [[αντίθεση]] [[προς]] το [[αθάνατος]]) και το ίδιο [[θέμα]] μαρτυρείται εν συνθέσει ως β' συνθ. με τη [[μορφή]] -<i>θνής</i> ([[πρβλ]]. <i>ανοροθνής</i>, [[ημιθνής]], [[λιμοθνής]], [[νεοθνής]], [[χειμοθνής]]), ενώ το θ. -<i>θαν</i>- με τη [[μορφή]] -<i>θανής</i> ([[πρβλ]]. [[αρτιθανής]], [[ημιθανής]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[αειθανής]], [[αθανής]], <i>αωροθανής</i>, [[δισθανής]], [[δυσθανής]], [[επιθανής]], [[κοινοθανής]], [[νεοθανής]], [[τρισθανής]]).<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[θανάσιμος]], [[θανατικός]], [[θανατώνω]] (-<i>ώ</i>)<br /><b>αρχ.</b><br />[[θανατιώ]], [[θανατόεις]], [[θανατώ]], [[θανατώδης]]<br />(αρχ.-μσν) [[θανατήσιος]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[θανατάς]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό) <b>αρχ.</b> [[θανατοφόρος]]<br /><b>μσν.</b><br />[[θανατογραφή]]<br />(Β συνθετικό) [[αθάνατος]], <i>αργοθάνατος</i>, [[βιαιοθάνατος]], [[ετοιμοθάνατος]], [[κακοθάνατος]], [[μελλοθάνατος]], [[πεισιθάνατος]]<br /><b>αρχ.</b><br /><i>αξιοθάνατος</i>, [[αυτοθάνατος]], <i>αωροθάνατος</i>, <i>βιαθάνατος</i>, [[βραδυθάνατος]], [[δυσθάνατος]], [[επιθάνατος]], [[ευθάνατος]], [[ευθυθάνατος]], [[ιδιοθάνατος]], [[ισαθάνατος]], [[ισοθάνατος]], [[οξυθάνατος]], [[ταχυθάνατος]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[αγουροθάνατος]], [[αδικοθάνατος]], [[γοργοθάνατος]]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''θάνᾰτος:''' ὁ ([[θνῄσκω]]),<br /><b class="num">I. 1.</b> [[θάνατος]], σε Όμηρ., κ.λπ.· [[θάνατος]] τινος, ο [[θάνατος]] που επαπειλείται από κάποιον, σε Ομήρ. Οδ.· [[θάνατόνδε]], σε θάνατο, σε Ομήρ. Ιλ., κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> στην Αττ., <i>θάνατον καταγιγνώσκειν τινός</i>, [[καταδικάζω]] κάποιον σε θάνατο, σε Θούκ.· <i>θανάτου κρίνεσθαι</i>, δικάζομαι για θάνατο, στον ίδ.· ελλειπτ., <i>τὴν ἐπὶ θανάτῳ κεκοσμημένος</i>, (ενν. <i>στολήν</i>), σε Ηρόδ.· <i>δῆσαί τινα τὴν ἐπὶ θανάτου</i> (ενν. <i>δέσιν</i>), στον ίδ.· τοῖς Ἀθηναίοις ἐπιτρέψαι περὶ [[σφῶν]] αὐτῶν πλὴν θανάτου, για [[κάθε]] [[τιμωρία]] [[πλην]] του θανάτου, σε Θουκ.<br /><b class="num">3.</b> πληθ. <i>θάνατοι</i>, τρόποι θανάτου, σε Ομήρ. Οδ.· ή οι θάνατοι διαφόρων ανθρώπων ή [[ακόμα]] και ενός προσώπου, σε Τραγ.·<br /><b class="num">II.</b> ως κύρ. όνομα, [[Θάνατος]], ο [[Θάνατος]], ο [[δίδυμος]] [[αδελφός]] του Ύπνου, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">III.</b> = [[νεκρός]], σε Ανθ. Π.
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: m.<br />Meaning: [[death]] (Il.).<br />Compounds: Compp., e. g. <b class="b3">ἀ-θάνατος</b> [[immortal]] (Il.), <b class="b3">θανατη-φόρος</b> [[death-bringing]] (A.; <b class="b3">-η-</b> rhythmic and analog. conditioned, Schwyzer 438f.).<br />Derivatives: Adj.: [[θανάσιμος]] [[bringing death]], [[going to die]] (IA; on the formation Arbenz Die Adj. auf <b class="b3">-ιμος</b> 17 and 70f.; rarely [[θανατήσιμος]], Arbenz 78f.); also [[θανατώδης]] (Hp.), [[θανατόεις]] (S., E.), [[θανατήσιος]] (Afric.; after [[βιοτήσιος]], [[βροτήσιος]]), [[θανατικός]] (D. S., Plu.), [[θανατηρός]] (Eust.); [[θανατούσια]] (''[[sc.]]'' [[ἱερά]]) pl. [[feast for the dead]] (Luc.; after [[γερούσιος]]). Denomin. verbs: 1. [[θανατόω]] [[kill]], [[bring to death]], [[sentence to death]] (IA) with [[θανάτωσις]]; 2. [[θανατάω]] [[like to die]], also [[be dying]] (Pl.); 3. [[θανατιάω]] <b class="b2">id.</b> (Luc.). - The old perfect [[τέθνηκα]] [[am dead]], pl. [[τέθναμεν]], ptc. [[τεθνηώς]], [[τεθνεώς]], Aeol. inf. [[τεθνάκην]], with the thematic root aorist [[ἔθανον]] [[I died]] (Il.), the fut. [[θανοῦμαι]] (Il.) and an added present [[θνηισκω]] (inscr.), [[θνήσκω]] (mss.), Aeol. [[θναισκω]] (Hdn. Gr. 2, 79); in prose mostly <b class="b3">ἀπο-θνῄσκω</b>; also with other prefixes, e. g. <b class="b3">κατα-θνῄσκω</b>, <b class="b3">-θανεῖν</b>, <b class="b3">-τέθνηκα</b> (all Il.); on the function of the prefix Schwyzer-Debrunner 268f., Hermann Gött. Nachr. 1943, 617f. Verbal adj. [[θνητός]] [[mortal]] (Il.). - From there [[θνήσιμος]] (only Arg. to S. OT 7) with [[θνησιμαῖον]] [[cadaver]] (LXX; Chantraine Formation 49, Mélanges Maspéro 221); in the same meaning also [[θνασίδιον]], <b class="b3">θνησ(ε)ίδιον</b> (Lesbos, Ael.; Schwyzer 270). Verbalsubst. [[θνῆσις]] [[dying]], [[mortality]] (medic.); on [[εὑθνήσιμος]] [[preparing a soft death]] (A. Ag. 1294) from <b class="b3">εὖ θνῄσκειν</b>; cf. [[εὑθάνατος]], <b class="b3">-τέω</b>, <b class="b3">-σία</b>; diff., hardly correct, Arbenz 78 u. 84.<br />Origin: IE [Indo-European] [266] <b class="b2">*dʰ(u)enh₂-</b> [[die]]<br />Etymology: The form <b class="b3">θαν-</b> ([[εῖν]]) and <b class="b3">θάνα-(τος</b>) <b class="b3">θνα-(τός</b>) point to a form <b class="b2">*dhnh₂-</b>, <b class="b2">*dhnh₂-</b>e- beside <b class="b2">*dhnh₂-</b> before consonant. The comparison with Skt. aorist <b class="b2">á-dhvanī-t</b> [[he disappeared]] and the ptc. <b class="b2">dhvān-tá-</b> [[dark]] led to the reconstruction IE <b class="b2">dhu̯enǝ-</b>; the meaning [[die]] stems from a euphemism, cf. Chantraine Sprache 1, 146. See Pok. 266. But the <b class="b2">-u̯-</b> is not quite certain.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=θάνᾰτος, ὁ, [[θνήσκω]]<br /><b class="num">I.</b> [[death]], Hom., etc.; θ. τινος the [[death]] threatened by him, Od.; [[θάνατόνδε]] to [[death]], Il., etc.<br /><b class="num">2.</b> in [[attic]], θάνατον καταγιγνώσκειν τινός to [[pass]] [[sentence]] of [[death]] on one, Thuc.; θανάτου κρίνεσθαι to be [[tried]] for one's [[life]], Thuc.:—ellipt., τὴν ἐπὶ θανάτῳ κεκοσμημένος (''[[sc.]]'' στολήν) Hdt.; δῆσαί τινα τὴν ἐπὶ θανάτου (''[[sc.]]'' δέσιν) Hdt.; τοῖς Ἀθηναίοις ἐπιτρέψαι περὶ [[σφῶν]] αὐτῶν πλὴν θανάτου for any [[penalty]] [[short]] of [[death]], Thuc.<br /><b class="num">3.</b> pl. θάνατοι, kinds of [[death]], Od.; or the deaths of [[several]] persons or [[even]] of one [[person]], Trag.<br /><b class="num">II.</b> as [[prop]]. n., [[Θάνατος]] [[Death]], [[twin]]-[[brother]] of [[Sleep]], Il.<br /><b class="num">III.</b> = [[νεκρός]], Anth.
}}
{{FriskDe
|ftr='''θάνατος''': {thánatos}<br />'''Grammar''': m.<br />'''Meaning''': [[Tod]] (seit Il.).<br />'''Composita''': Kompp., z. B. [[ἀθάνατος]] [[unsterblich]] (seit Il.), [[θανατηφόρος]] [[todbringend]] (A. usw.; -η- rhythmisch und analogisch bedingt, Schwyzer 438f.).<br />'''Derivative''': Mehrere Adj.: [[θανάσιμος]] [[todbringend]], [[dem Tode verfallen]] (ion. att.; zur Bildung Arbenz Die Adj. auf -ιμος 17 und 70f.; vereinzelt [[θανατήσιμος]], Arbenz 78f.); auch [[θανατώδης]] (Hp. u. a.), [[θανατόεις]] (S., E. in lyr.), [[θανατήσιος]] (Afric.; nach [[βιοτήσιος]], [[βροτήσιος]]), [[θανατικός]] (D. S., J., Plu. u. a.), [[θανατηρός]] (Eust.); [[θανατούσια]] (''[[sc.]]'' [[ἱερά]]) pl. [[Totenfest]] (Luk.; nach [[γερούσιος]] u. a.). Denominative Verba: 1. [[θανατόω]] [[töten]], [[hinrichten]], [[zum Tode verurteilen]] (ion. att.) mit [[θανάτωσις]]; 2. [[θανατάω]] [[sterben wollen]], auch [[sterbend sein]] (Pl., J. u. a.); 3. [[θανατιάω]] ib. (Luk. u. a.). — Daneben ein altes Perfekt [[τέθνηκα]] [[bin tot]], pl. [[τέθναμεν]], Ptz. [[τεθνηώς]], [[τεθνεώς]], äol. Inf. τεθνάκην usw., mit dem thematischen Wurzelaorist [[ἔθανον]] [[ich starb]] (seit Il.), dem Fut. [[θανοῦμαι]] (seit Il.) und einem hinzugebildeten Präsens θνηισκω (Inschr.), [[θνήσκω]] (Hss.), äol. θναισκω (Hdn. Gr. 2, 79); in der Prosa dafür fast ausnahmslos [[ἀποθνῄσκω]]; auch mit anderen Präfixen, z. B. [[καταθνῄσκω]], -[[θανεῖν]], -[[τέθνηκα]] (alles seit Il.); zur Funktion des Präfixes (auch intensivierend) Schwyzer-Debrunner 268f., Hermann Gött. Nachr. 1943, 617f. Verbaladj. [[θνητός]] [[sterblich]] (seit Il.). — Davon θνήσιμος (nur Arg. zu S. ''OT'' 7) mit θνησιμαῖον [[Kadaver]] (LXX u. a.; Chantraine Formation 49, Mélanges Maspéro 221); in derselben Bed. auch θνασίδιον, θνησ(ε)ίδιον (Lesbos, Ael. u. a.; Schwyzer 270). Verbalsubst. [[θνῆσις]] [[das Sterben]], [[Sterblichkeit]] (Mediz. u. a.); aber [[εὐθνήσιμος]] [[einen leichten Tod bereitend]] (A. ''Ag''. 1294) von εὖ θνῄσκειν; vgl. [[εὐθάνατος]], -τέω, -σία; anders, schwerlich richtig, Arbenz 78 u. 84.<br />'''Etymology''': Das zweisilbige θάνα-(τος) mit der einsilbigen Reduktionsstufe θαν- (εῖν) und das damit regelmäßig abwechselnde langvokalische und einsilbige θνα-(ίσκω), θνατός haben nahe Entsprechungen in dem ebenfalls zweisilbigen aind. Aorist ''á''-''dhvanī''-''t'' [[er erlosch]], [[schwand]] (vom Grimm) und in dem langvokalischen einsilbigen Ptz. ''dhvān''-''tá''- [[dunkel]]; die Bedeutung [[sterben]] wurzelt in einem Euphemismus, vgl. Chantraine Sprache 1, 146. Weitere Anknüpfungen an idg. ''dhu̯enə''- bei WP. 1, 841, Pok. 266. Nicht mit Kent Lang. 11, 207ff. zu [[θείνω]], [[φόνος]]. Vgl. noch Specht KZ 63, 217f. (Zweifelhaftes über θανόντες).<br />'''Page''' 1,652-653
}}
{{Chinese
|sngr='''原文音譯'''：q£natoj 他那拖士<br />'''詞類次數'''：名詞（119）<br />'''原文字根'''：死 相當於： （[[מָוֶת]]&#x200E;）<br />'''字義溯源'''：死亡，死，死地，死味，死罪，致死，該死，冒死；源自（[[θνῄσκω]]）*=死）。自從亞當，夏娃喫了那分別善惡樹上的果子，違抗神的命令而犯罪，死就臨到眾人（ 創2:17； 羅5:12），因為罪的工價乃是死（ 羅6:23）。犯罪的結果就是屬靈的死亡，於是就不能再與那是靈的神有交通，這就是亞當與夏娃被逐出園子，遠離神面所表明的；這乃是人類最大的悲哀。主耶穌勝過死亡，從死復活；這是人類最大的佳音。主耶穌說，我是復活和生命，那信我的人，必永遠不死（ 約11:23,24另譯）；第二次的死在那頭一次復活的人身上沒有權柄（ 啓20:6）<br />'''出現次數'''：總共（120）；太（7）；可（6）；路（7）；約（8）；徒（8）；羅（22）；林前（8）；林後（9）；腓（6）；西（1）；提後（1）；來（10）；雅（2）；約壹（6）；啓（19）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 死（81） 太4:16； 太15:4； 太16:28； 太20:18； 可7:10； 可10:33； 路1:79； 路2:26； 路22:33； 路23:22； 約8:51； 約11:4； 約11:13； 約12:33； 約18:32； 約21:19； 徒2:24； 徒13:28； 徒23:29； 徒26:31； 羅1:32； 羅5:10； 羅5:12； 羅5:12； 羅5:14； 羅5:17； 羅5:21； 羅6:4； 羅6:9； 羅6:16； 羅6:21； 羅6:23； 羅7:5； 羅7:13； 羅7:13； 羅7:24； 羅8:2； 羅8:6； 羅8:38； 林前3:22； 林前11:26； 林前15:21； 林前15:26； 林前15:54； 林前15:56； 林後1:9； 林後2:16； 林後2:16； 林後3:7； 林後4:11； 林後4:12； 林後7:10； 腓2:8； 腓2:8； 腓2:27； 腓2:30； 腓3:10； 西1:22； 提後1:10； 來2:9； 來2:9； 來2:14； 來2:14； 來5:7； 來7:23； 來9:15； 來11:5； 雅1:15； 雅5:20； 約壹3:14； 約壹3:14； 約壹5:16； 啓2:10； 啓2:11； 啓6:8； 啓9:6； 啓9:6； 啓12:11； 啓20:6； 啓20:14； 啓21:8；<br />2） 死亡（11） 約5:24； 羅7:10； 林後1:10； 腓1:20； 啓1:18； 啓2:23； 啓6:8； 啓18:8； 啓20:13； 啓20:14； 啓21:4；<br />3） 死的（10） 太26:66； 可14:64； 路23:15； 徒25:11； 徒25:25； 羅6:5； 約壹5:16； 約壹5:16； 約壹5:17； 啓13:3；<br />4） 死地（3） 太10:21； 可13:12； 徒22:4；<br />5） 死味（3） 可9:1； 路9:27； 約8:52；<br />6） 要死（2） 太26:38； 可14:34；<br />7） 死阿（2） 林前15:55； 林前15:55；<br />8） 致死（2） 啓13:3； 啓13:12；<br />9） 死亡的（1） 來2:15；<br />10） 死去（1） 來9:16；<br />11） 該死的（1） 徒28:18；<br />12） 死罪（1） 路24:20；<br />13） 死麼（1） 羅6:3；<br />14） 冒死（1） 林後11:23
}}
{{mantoulidis
|mantxt=Ἀπό τό [[θανεῖν]], ἀόρ. β΄ τοῦ [[θνῄσκω]], ὅπου δές γιά περισσότερα παράγωγα.
}}
{{trml
|trtx=Abkhaz: псра; Adyghe: лӏэныгъ; Afar: raba; Afrikaans: dood; Ainu: ライ, ラヤㇺペ; Albanian: vdekje, mort; Amharic: ሞት; Arabic: مَوْت‎, وَفَاة‎; Egyptian Arabic: موت‎; Gulf Arabic: موت‎, وفاة‎; South Levantine Arabic: موت‎; Aramaic Classical Syriac: ܡܘܬܐ‎; Jewish Aramaic: מוֹתָא‎; Armenian: մահ, վախճան; Old Armenian: մահ; Aromanian: moarte; Assamese: মৃত্যু, মৰণ; Asturian: muerte; Atong: thyiwami; Avar: хвел, хвей; Azerbaijani: ölüm, vəfat; Bashkir: үлем, әжәл; Basque: heriotza; Belarusian: смерць, сьмерць; Bengali: ইন্তেকাল, ওফাত, মৃত্যু, মরণ; Berber Tashelhit: tamttant; Bole: moto; Breton: marv; Bulgarian: смърт; Burmese: မရဏ, အသေ, သေခြင်း; Buryat: үхэл; Catalan: mort; Cebuano: kamatayon; Central Sierra Miwok: ĉam-ŝy-; Chagatai: اولوم‎, اولم‎; Chechen: валар, ӏожалла; Cherokee: ᎠᏲᎱᎯᏍᏗ; Chichewa: imfa; Chinese Cantonese: 死亡; Hakka: 死亡; Mandarin: 死亡; Min Nan: 死亡; Wu: 死亡; Chuvash: вилӗм; Coptic: ⲙⲟⲩ; Cornish: mernans; Crimean Tatar: ölüm, ecel; Czech: smrt; Dalmatian: muart; Danish: død; Dargwa: бебкӀа; Dhivehi: މަރު‎, ޥަފާތް‎; Dolgan: өлүү; Dutch: [[dood]], [[overlijden]]; Eastern Mari: колымаш; Erzya: кулома; Esperanto: morto; Estonian: surm; Evenki: буни; Faroese: deyði; Finnish: kuolema; French: [[mort]], [[décès]]; Friulian: muart; Gagauz: ölüm; Galician: morte, falecemento, pasamento; Georgian: სიკვდილი, გარდაცვალება, მიცვალება; German: [[Tod]], [[Exitus]]; Gothic: 𐌳𐌰𐌿𐌸𐌿𐍃; Greek: [[θάνατος]]; Ancient Greek: [[θάνατος]], [[θανή]], [[τελευτή]]; Guaraní: mano, e'õ, ñemano; Gujarati: મૃત્યુ, મરણ; Haitian Creole: lanmò; Hausa: mutuwa; Hawaiian: make; Hebrew: מוות \ מָוֶת‎, מִיתָה‎; Hindi: मृत्यु, मरण, मौत, मर्ग, मरना, विनाश, मुर्दनी, मुर्दन, अंत, इंतक़ाल, फ़ना, कदन, देहांत, शरीरांत, विदा, कूच, परलोकयात्रा, प्रस्थान, अजल, कजा, वफात; Hittite: 𒄭𒅔𒃷, 𒀝𒂵𒀀𒋻; Hungarian: halál, halálozás, elhalálozás, holta, elhunyta; Hunsrik: Dod; Icelandic: dauði, andlát, fráfall; Ido: morto; Indonesian: mati; Interlingua: morte; Irish: éag, bás; Istriot: muorto; Italian: [[morte]], [[dipartita]], [[decesso]], [[morire]]; Japanese: 死, 死亡; Javanese: pati, kepatèn; Kabardian: лӏэныгъэ; Kalmyk: үкл; Kannada: ಮರಣ; Karachay-Balkar: ёлюм, ажал, аджал; Karakalpak: o'lim; Karelian: kuolema, kuolenda, kuolenta, šurma; Kashubian: smierc; Kazakh: өлім, ажал, қаза, опат; Khakas: ӧлім; Khmer: សេចក្ដីស្លាប់, កាលកិរិយា, អនិច្ចកម្ម, ការតាយ; Korean: 죽음, 사망(死亡); Kumyk: оьлюм; Kurdish Central Kurdish: مەرگ‎, وەفات‎; Northern Kurdish: mirin, merg, wefat, mewt, emrê Xwedê; Kyrgyz: өлүм, ажал; Ladin: mort; Lao: ຄວາມຕາຍ, ການຕາຍ, ມໍລະນະ; Latgalian: nuove; Latin: [[mors]], [[nex]], [[exitium]], [[quietus]], [[letum]], [[finis]], [[obitus]], [[funus]]; Latvian: nāve, miršana; Laz: ღურა; Lithuanian: mirtis; Lombard: mort; Low German Dutch Low Saxon: dood; German Low German: Dood; Loxicha Luxembourgish: Doud; Macedonian: смрт; Malay: kematian; Malayalam: മരണം; Maltese: mewt; Manx: baase; Maori: mate, mate kiatu, mate tara-ā-whare, mate whawhati tata, mate koeo, hautapu; Marathi: मृत्यु; Mingrelian: ღურა; Mirandese: muorte; Moksha: кулома; Mongolian Cyrillic: үхэл; Nahuatl: miquiztli; Inuktitut: ᐋᔪᐃᓕᖅᑐᖅ, ᑐᖁᓂᖅ; Navajo: aniné, anoonééł; Neapolitan: morte; Nepali: मृत्यु, मरण; Ngazidja Comorian: wafati, hufa, mauti, mfo 3, mfariki; Nogai: оьлим; Norman: mort, décès; Northern Sami: jápmin; Northern Yukaghir: йабал; Norwegian Bokmål: død, dødsfall, ende; Nynorsk: død, dødsfall; Occitan: mort, mòrt; Old Church Slavonic Cyrillic: съмрьть; Old East Slavic: съмьрть; Old English: dēaþ; Old French: mort; Old Norse: dauði; Old Prussian: gals; Oriya: ମରଣ, ମୃତ୍ୟୁ; Oromo: du'a; Ossetian: мӕлӕт; Ottoman Turkish: اولوم‎, موت‎, مرگ‎; Pali: maraṇa; Pashto: مرګ‎; Persian: موت‎, مرگ‎, وفات‎, درگذشت‎; Phoenician: 𐤌𐤅𐤕‎; Polish: śmierć, zgon; Portuguese: [[morte]], [[falecimento]], [[óbito]]; Bislama: ded; Punjabi: ਮੌਤ, ਜਮ; Purepecha: uarhikua; Quechua: wañu; Romanian: moarte; Russian: [[смерть]], [[гибель]], [[погибель]], [[кончина]]; Rusyn: смерть; Saho: raba; Sanskrit: मृत्यु, मरण, निर्वाण, मार, मोक्ष, अन्त, काल, मृत, अभाव; Santali: ᱢᱳᱨᱳᱱ; Sardinian: molte, morte, morti; Scots: daith; Scottish Gaelic: bàs, caochladh, eug; Serbo-Croatian Cyrillic: смр̏т, погибија; Roman: smȑt, pogíbija; Shor: ӧлӱш; Sicilian: morti; Silesian: śmiyrć; Sindhi: وَفاتِ‎; Sinhalese: මරණය; Skolt Sami: jäämmʼmõš; Slovak: smrť; Slovene: smrt; Somali: dhimasho; Sorbian Lower Sorbian: smjerś; Upper Sorbian: smjerć; Southern Altai: ӧлӱм; Yucatec Maya: kíimili'; Spanish: [[muerte]]; Svan: დაგარ; Swahili: kifo; Swedish: död; Tabasaran: аьжал; Tagalog: kamatayan; Tajik: марг, вафот; Tamil: மரணம்; Tatar: үлем, әҗәл; Telugu: మరణము, చావు; Thai: ความตาย, มรณะ; Tibetan: འཆི་བ; Tigrinya: ሞት; Tocharian B: srukelle; Tongan: mate; Tupinambá: eõ; Turkish: ölüm, mevt, memat, vefat, irtihal; Turkmen: ölüm, ajal; Tuvan: өлүм; Udmurt: кулон, кулэм; Ukrainian: смерть; Umbundu: kalunga; Urdu: موت‎, مرگ‎, مرت‎; Uyghur: ئۆلۈم‎; Uzbek: oʻlim, ajal, vafot, mamot; Venetian: morte; Vietnamese: chết, tử vong; Volapük: deadam; Walloon: moirt; Welsh: marwolaeth, angau, tranc; West Frisian: dea; Wolof: dee; Xhosa: ukufa; Yakut: өлүү; Yiddish: טויט‎, מוות‎, מיתה‎; Yoruba: ikú; Zhuang: daindangdumz, daindangndaek; Zulu: ukufa

af: dood; ak: owuo; als: tod; an: muerte; arc: ܡܘܬܐ; ar: موت; ary: موت; arz: موت; ast: muerte; as: মৃত্যু; azb: اؤلوم; az: ölüm; bar: doud; bat_smg: smertės; ba: үлем; be_x_old: сьмерць; be: смерць; bg: смърт; bh: मौत; bn: মৃত্যু; bo: ཤི་བ།; br: marv; bs: smrt; bxr: үхэл; ca: mort; cdo: sī; ceb: kamatayon; ce: ӏожалла; ckb: مەرگ; cs: smrt; cu: съмрьть; cy: marwolaeth; da: død; de: Tod; diq: merg; el: θάνατος; en: death; eo: morto; es: muerte; et: surm; eu: heriotza; ext: muerti; fa: مرگ; fi: kuolema; fr: mort; fy: dea; gan: 過世; ga: bás; gcr: lanmò; gl: morte; gn: mano; hak: sí; he: מוות; hif: maut; hi: मृत्यु; hr: smrt; ht: lanmò; hu: halál; hy: մահ; hyw: մահ; ia: morte; id: kematian; ilo: patay; io: morto; is: dauði; it: morte; ja: 死; jv: pati; kab: lmut; ka: სიკვდილი; kbp: sɩm; kk: өлім; km: មរណភាព; kn: ಮರಣ; ko: 죽음; ku: mirin; ky: өлүм; la: mors; lij: morte; li: doead; ln: liwâ; lt: mirtis; lv: nāve; mg: fahafatesana; mk: смрт; ml: മരണം; mn: үхэл; mrj: колен; mr: मृत्यू; ms: ajal; mt: mewt; myv: кулома озкс; my: သေဆုံးခြင်း; nah: miquiztli; new: मृत्यु; nia: fa'amate; nl: dood; nn: død; no: død; oc: mòrt; pam: kamatáyan; pap: morto; pa: ਮੌਤ; pl: śmierć; pnb: مرن; ps: مړینه; pt: morte; qu: wañuy; roa_rup: moarti; ro: moarte; rue: смерть; ru: смерть; sah: өлүү; sat: ᱜᱩᱨ; scn: morti; sco: daith; sd: موت; sh: smrt; simple: death; si: මරණය; sk: smrť; sl: smrt; so: geeri; sq: vdekja; sr: смрт; su: paéh; sv: döden; sw: mauti; szl: śmjyrć; ta: இறப்பு; tcy: ಸಾವು; te: మరణం; th: ความตาย; tl: kamatayan; tr: ölüm; tt: үлем; uk: смерть; ur: موت; uz: oʻlim; vi: chết; war: kamatayon; wa: moirt; wuu: 死; yi: טויט; za: dai; zh_classical: 死; zh_min_nan: sí-bông; zh_yue: 死; zh: 死亡
}}