View source for γόμφος

{{LSJ1
|Full diacritics=γόμφος
|Medium diacritics=γόμφος
|Low diacritics=γόμφος
|Capitals=ΓΟΜΦΟΣ
|Transliteration A=gómphos
|Transliteration B=gomphos
|Transliteration C=gomfos
|Beta Code=go/mfos
|Definition=ὁ, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">bolt</b>, for ship-building, <span class="bibl">Od.5.248</span>; for other uses, <span class="bibl">Hes. <span class="title">Op.</span>431</span>, <span class="bibl">A.<span class="title">Th.</span>542</span>; <b class="b2">dowel</b>, <span class="title">SIG</span>246ii40 (Delph., iv B. C.); γόμφοις καὶ περόνῃσιν ἀρηρότε <span class="bibl">Parm.1.20</span>; γόμφῳ ἢ κόλλῃ ἢ ἁφῇ <span class="bibl">Arist.<span class="title">Ph.</span>227a17</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Metaph.</span>1052a24</span>: generally, <b class="b2">bond, fastening</b>, as of the <b class="b2">cross-ribs</b> of Egyptian canoes, <span class="bibl">Hdt.2.96</span>; of the ankle-joint, <span class="bibl">Arist.<span class="title">PA</span>654b21</span>; of the in visible <b class="b2">bonds</b> uniting the partieles of the body, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ti.</span>43a</span>: metaph., <b class="b3">γ. κατάστοργοι</b>, of love, <span class="bibl">Emp.87</span>; <b class="b3">τῶνδ' ἐφήλωται . . γόμφος διαμπάξ</b> these things are <b class="b2">determined</b>, <span class="bibl">A.<span class="title">Supp.</span>945</span>:—acc. to <span class="bibl"><span class="title">EM</span>238.4</span>, <b class="b3">γ</b>. were prop. of wood; but cf. γ. χαλκοί <span class="title">IG</span>9 (1).691 (Corc.), γ. σιδηροῖ <span class="bibl">Plb.13.7.9</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">instrument for cautery</b>, <span class="bibl">Hippiatr.97</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> = [[γόμφιος]], Hsch. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> <b class="b2">sea-fish</b>, = [[γομφάριον]], <span class="title">Gloss.</span> (Cf.Skt. <b class="b2">jámbhas</b> 'tooth', Lith. <b class="b2">ža[mtilde]bas</b> 'edge of a beam', etc.)</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0501.png Seite 501]] ὁ, VLL. [[σφήν]], Schol. Ar. Equ. 461 σφῆνες οἱ συνείροντες τὰς σανίδας, ein keilförmiger, starker Nagel, bes. zum Zusammenfügen des Schiffsgebälks, Od. 5, 248, [[ἅπαξ]] εἰρημέν.; Ap. Rh. 2, 613; vgl. Antiphil. 27 (IX, 306) [[γόμφος]] δ' [[οὐκέτι]] χαλκὸς ἐν ὁλκάσιν οὐδὲ [[σίδηρος]], ἀλλὰ λίνῳ τοίχων ἁρμονίη δέδεται, woraus, wie aus σιδηροῖ γ. Pol. 13, 7, 9 hervorgeht, daß sie nicht ausschließlich von Holz waren (vgl. [[ἧλος]]). Nagel am Pflug, Hes. O. 429; vgl. Agath. 30 (VI, 41); u. sonst Nagel, Aesch. Spt. 524; Plat. Tim. 43 a; Arist. Metaph. 9, 1 stellt κόλλῃ ἢ γόμφῳ ἢ συνδέσμῳ zusammen; Luc. Gall. 24 μοχλοί, γόμφοι, ἧλοι. – Bei Her. 2, 96 scheinen es Holzlatten zu sein, welche die Schiffsbretter zusammenhalten; Arist. de part. anim. 2, 9 braucht es von der Vergliederung zweier Knochen durch ein Sprungbein.
}}
{{ls
|lstext='''γόμφος''': ὁ, [[ἧλος]] ἐκ μετάλλου ἢ ξύλου, [[σφήν]], ἐν τῆ κατασκευῇ πλοίου, Ὀδ. Ε΄, 248· καὶ δι’ ἄλλας χρήσεις, Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 429, Αἰσχύλ. Θήβ. 542·― [[καθόλου]], πᾶν [[εἶδος]] συνδέσμου ἢ ἀσφαλίσεως, ὡς ἐν Ἡροδ. 2. 96, γόμφοι, [[εἶναι]] τὰ τὰς πλευρὰς τῶν Αἰγυπτιακῶν λέμβων συνδέοντα ξύλα ἢ σανίδια· ἐν Ἀριστ. Ζ. Μ. 2. 9, 5, ἐπὶ τοῦ συνδέσμου τοῦ γόνατος, πρβλ. 4. 10, 60, Φυσ. 5. 3, 7·― μεταφ., τῶνδ’ ἐφήλωται… [[γόμφος]], ἴδε [[ἐφηλόω]].― Οἱ Γραμματικοὶ διακρίνουσι τὸ [[γόμφος]] ἀπὸ τοῦ [[ἧλος]], ὡς ἂν τὸ πρῶτον ἦτο ἐκ ξύλου, τὸ δὲ δεύτερον ἐκ μετάλλου· ἀλλὰ γόμφοι χαλκοῖ ἀπαντᾷ ἐν Συλλ. Ἐπιγρ. 1838. 11· γ. σιδηροῖ ἐν Πολυβ. 13. 7, 9· φαίνεται δὲ [[μᾶλλον]] ὅτι ἡ διαφορὰ ἦτο εἰς τὸ [[μέγεθος]], [[καθόσον]] ὁ [[γόμφος]] ἦτο μεγαλείτερος, ἴδε Σχόλ. εἰς Ἀριστοφ. Ἱππ. 463, καὶ πρβλ. Αἰσχύλ. ἔνθ’ ἀνωτ. 2) γραφικὸς [[στῦλος]], [[γραφίς]], Νόν. Εὐαγγ. κ. Ἰωάν. ιθ΄, 101. ΙΙ. [[εἶδος]] θαλασσίου ἰχθύος, ἴδε [[γομφάριον]]. (Ἴσως ἡ ἐξ ἀρχῆς [[σημασία]] ἦτο ἡ τοῦ ὀδόντος, πρβλ. [[γομφίος]], γάμφαι, γαμφηλή· Σανσκρ. ǵambhas (dens), ǵabh, gabh é, (capto)· Λιθ. gémbé (uncus).)
}}
{{bailly
|btext=ου (ὁ) :<br /><b>1</b> cheville (de fer <i>ou</i> de bois) pour lier ensemble les pièces d’un navire;<br /><b>2</b> latte <i>ou</i> traverse de bois pour soutenir les planches d’un navire.<br />'''Étymologie:''' DELG <i>skr.</i> jámbha « dent », d’où idée de « pointe, cheville ».
}}