View source for φίλτρον

{{LSJ1
|Full diacritics=φίλτρον
|Medium diacritics=φίλτρον
|Low diacritics=φίλτρον
|Capitals=ΦΙΛΤΡΟΝ
|Transliteration A=phíltron
|Transliteration B=philtron
|Transliteration C=filtron
|Beta Code=fi/ltron
|Definition=τό, (φιλέω) <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">love-charm</b>, whether a potion, or any other means, ἔστιν . . φίλτρα μοι θελκτήρια ἔρωτος <span class="bibl">E.<span class="title">Hipp.</span>509</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Ph.</span>1260</span>, <span class="bibl"><span class="title">Andr.</span>540</span> (anap.), <span class="bibl">Arist.<span class="title">MM</span>1188b32</span>, <span class="bibl">Theoc.2.1</span>, Dsc.2.164, <span class="bibl">Alciphr. 1.37</span>, etc.; οὐκ ἐπὶ θανάτῳ διδόναι [φάρμακον] ἀλλ' ἐπὶ φίλτροις <span class="bibl">Antipho 1.9</span>: of the robe of Nessus by which Deïanira hoped to win back the love of Hercules, <span class="bibl">S.<span class="title">Tr.</span>584</span>, <span class="bibl">1142</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> generally, <b class="b2">charm, spell</b>, οἱ φ. ἐν θυμῷ ὕμνοι τίθεν <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>3.64</span>; <b class="b3">φ. ἵππειον</b>, of the bit, <span class="bibl">Id.<span class="title">O.</span>13.68</span>; <b class="b3">φίλτρα τόλμης</b> <b class="b2">spells to produce</b> boldness, of oracles, <span class="bibl">A.<span class="title">Ch.</span>1029</span>; δεινὸν τὸ τίκτειν καὶ φέρει φ. μέγα <span class="bibl">E.<span class="title">IA</span>917</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Fr.</span>103</span> (anap.), <span class="bibl"><span class="title">HF</span> 1407</span>; αἱ ξυγγενεῖς ὁμιλίαι . . φ. οὐ σμικρὸν φρενῶν <span class="bibl">Id.<span class="title">Tr.</span>52</span>; of <b class="b3">ἀρεταί</b>, <span class="bibl">Id.<span class="title">Andr.</span>207</span>; φίλτρα γάμου <span class="title">AP</span>9.422 (Apollonid.); ἕν ἐστ' ἀληθὲς φ. εὐγνώμων τρόπος <span class="bibl">Men.646</span>; <b class="b3">εἰρήνης φ</b>. a <b class="b2">charm</b> to promote peace (i.e. <b class="b3">γεωργία</b>), <span class="bibl">Plu.<span class="title">Num.</span>16</span>; [παῖδες] νήπιοι ψυχῆς εἰσιν ἰσχυρὰ φ. ἐξομηρεύσασθαι δυνάμενα στρατηγὸν πρὸς πατρίδα <span class="bibl">Onos.1.12</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> <b class="b2">love, affection</b>, in pl., τὰ θεῶν δὲ φίλτρα φροῦδα Τροίᾳ <span class="bibl">E.<span class="title">Tr.</span>859</span> (lyr.), cf. <span class="bibl"><span class="title">El.</span> 1309</span> (anap.), <span class="title">AP</span>7.623 (Aemil.): also in sg., τὸ πρὸς τὴν πατρίδα φ. <span class="title">SIG</span>876.7 (Smyrna, Epist.Severi et Caracallae); πᾶσι δὲ φ. κάλλιπεν <span class="title">AP</span>15.45, cf. <span class="bibl">Ael.<span class="title">NA</span>10.17</span>, <span class="bibl">Opp.<span class="title">C.</span>3.108</span>, <span class="bibl">Lib.<span class="title">Or.</span>3.22</span>; τὸ πρὸς ἀμφοτέρους φ. <span class="bibl">Id.<span class="title">Ep.</span>297.1</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> <b class="b2">dimple in the upper lip</b>, <span class="bibl">Bion 1.48</span>, <span class="bibl">Ruf.<span class="title">Onom.</span>39</span>, <span class="bibl">Poll.2.90</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">III</span> = [[σταφυλῖνος]], <span class="bibl">Eust.1163.9</span>.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1289.png Seite 1289]] τό, Liebesmittel, Liebeszauber, Liebestrank, jedes Mittel, Liebe zu erwecken, Zauber; Pind. Ol. 13, 65 P. 3, 69; vgl. bes. Theocr. 2, 1; ἔτι νήπια Antiphil. 2 (V, 111); Anreiz, Antrieb, τόλμης, zur Kühnheit, Aesch. Ch. 1025; τοιῷδε φίλτρῳ τὸν σὸν ἐκμῆναι πόθον Soph. Tr. 1132, vgl. 581; Eur. öfter; u. in Prosa, Xen. Mem. 2, 3,11. 14. 3, 11, 16; εἰρήνης, die Lockungen od. Reize des Friedens, Plut. Num. 16; δεύτερα φίλτρα γάμου, Reizung zur zweiten Ehe, Apollnds 19 (IX, 422). Auch im Allgem., Liebe, vgl. Eur. Troad. 859 u. s. Herm. Orph. p. 823, wie τὰ μητρὸς φίλτρα Aemilian. 1 (VII, 623).
}}
{{ls
|lstext='''φίλτρον''': τό, ([[κυρίως]] [[φίλητρον]], ἐκ τοῦ [[φιλέω]]), [[μέσον]] μαγικὸν ἢ [[φάρμακον]] διεγεῖρον τὸν ἔρωτα ἢ ἐπαναφέρον αὐτόν, (πρβλ. τὸ Σαιξπήρειον “medicines to make me love him”, Shaksp. Henr. IV, 2, 2), ἔστιν... φίλτρα μοι θελκτήρια ἔρωτος Εὐρ. Ἱππόλ. 509, πρβλ. Φοιν. 1260, Ἀνδρ. 541, κλπ.· ἐπὶ φίλτροις, οὐκ ἐπὶ θανάτῳ δοῦναι [[φάρμακον]] Ἀντιφῶν 112. 26· ἐπὶ τοῦ χιτῶνος ὃν ἡ Δηϊάνειρα ἔβαψεν εἰς τὸ [[αἷμα]] τοῦ Νέσσου καὶ ἔπεμψεν εἰς τὸν Ἡρακλέα [[ὅπως]] ἀνακτήσηται τὴν ἀγάπην [[αὐτοῦ]], φίλτροις δ’ ἐάν πως τήνδ’ ὑπερβαλώμεθα Σοφ. Τρ. 584, 1142· τὸ φυτὸν ἱππομανές, Αἰλ. π. Ζ. 14. 18, πρβλ. Οὐεργ. Γεωργ. 3. 281· ― τὰ φίλτρα συνεσκευάζοντο διὰ μαγικῶν τελετῶν, Θεόκρ. 2. 1 κἑξ.· [[ἐνίοτε]] ἦσαν θανατηφόρα, Ἀριστ. Ἠθ. Μεγ. 1. 16, 2, Ἀλκίφρ. 1. 37. 2) [[καθόλου]] [[θέλγητρον]] ἢ [[μέσον]] δι’ οὗ προσελκύει τις τὴν συμπάθειάν τινος ἢ ἐπιδρᾷ ἐπ’ αὐτόν, Πινδ. Π. 3. 112· [[ὅθεν]] ὁ χαλινὸς καλεῖται φ. ἵππειον ὁ αὐτ. ἐν Ο. 13. 95· οἱ Χρησμοὶ τοῦ Ἀπόλλωνος καλοῦνται φίλτρα τόλμης, μέσα παράγοντα τόλμην, Αἰσχύλ. Χο. 1029· τὰ τέκνα λέγονται [[φίλτρον]] ἀγάπης τῶν γονέων, Εὐριπίδ. Ἰφ. ἐν Αὐλ. 917, Ἀποσπ. 104, πρβλ. [[Ἡρακλ]]. Μαιν. 1407· αἱ ξυγγενεῖς ὁμιλίαι... φ. οὐ σμικρὸν φρενῶν ὁ αὐτ. ἐν Τρῳ. 52· ἐπὶ τῆς ἀρετῆς, ὁ αὐτ. ἐν Ἀνδρ. 207· ἔν ἐστ’ ἀληθὲς [[φίλτρον]], [[εὐγνώμων]] [[τρόπος]] Μένανδρ. ἐν Ἀδήλ. 100· [[φίλτρον]] εἰρήνης, [[μέσον]] παρέχον εἰρήνην, Πλουτ. Νουμ. 16· οὕτω, φίλτρα γάμου Ἀνθ. Παλατ. 9. 422· 3) ἐν τῷ πληθ., [[ἀγάπη]], [[ἔρως]], [[στοργή]], τὰ θεῶν δὲ φίλτρα φροῦδα Τροίᾳ Εὐρ. Τρῳ. 859, πρβλ. Ἠλ. 1309, Αἰλ. π. Ζῴων 10. 17, Ἀνθ. Παλατ. 7. 623, Ἕρμανν. εἰς Ὀρφ. σ. 823. ΙΙ. ἡ ἐν τῷ ἄνω χείλει [[κοιλότης]], ἡ ὑπὸ τὴν [[ῥῖνα]] (ἡ δὲ ἐν τῷ [[κάτω]] χείλει ἐκαλεῖτο [[τύπος]] ἢ [[νύμφη]]) [[Πολυδ]]. Β΄, 90. ΙΙΙ. ἕτερον [[ὄνομα]] τοῦ φυτοῦ σταφυλίνου, Εὐστ. 1163, 10.
}}
{{bailly
|btext=ου (τό) :<br /><b>I.</b> moyen de se faire aimer, <i>particul.</i> philtre, breuvage, incantation, charme pour se faire aimer ; <i>p. ext.</i><br /><b>1</b> charme, attrait, séduction ; <i>en gén.</i> tout ce qui exerce une force d’attraction, tout ce qui éveille la sympathie : [[φίλτρον]] εἰρήνης PLUT charme pour faire aimer la paix <i>en parl. de l’agriculture, etc. ; p. ext.</i> tout ce qui exerce une action sur qqn <i>ou</i> sur qch : [[φίλτρον]] τόλμας ESCHL (oracle) qui inspire de l’audace;<br /><b>2</b> amour, amitié, affection;<br /><b>II. 1</b> fossette au-dessus de la lèvre supérieure;<br /><b>2</b> panais sauvage, <i>plante aphrodisiaque</i>.<br />'''Étymologie:''' [[φιλέω]].
}}
{{Slater
|sltr=[[φίλτρον]]<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b>[[charm]] “[[ἄγε]] [[φίλτρον]] τόδ' ἵππειον δέκευ” (i. e. the [[bridle]] given by Athene to [[Bellerophon]], cf. [[φάρμακον]] v. 85) (O. 13.68) καί τί οἱ [[φίλτρον]] ἐν θυμῷ μελιγάρυες ὕμνοι ἁμέτεροι τίθεν (P. 3.64)
}}