View source for ἐξίημι

{{LSJ1
|Full diacritics=ἐξίημι
|Medium diacritics=ἐξίημι
|Low diacritics=εξίημι
|Capitals=ΕΞΙΗΜΙ
|Transliteration A=exíēmi
|Transliteration B=exiēmi
|Transliteration C=eksiimi
|Beta Code=e)ci/hmi
|Definition=(v. [[ἵημι]]),<br><span class="bld">A</span> [[send out]], [[let]] one [[go out]], <b class="b3">ἱππόθεν ἐξέμεναι</b> (Ep. aor. 2 inf. for [[ἐξεῖναι]]) Od.11.531; μηδ' ἐξέμεν ἂψ ἐς Ἀχαιούς Il.11.141; <b class="b3">ἐπὴν γόου ἐξ ἔρον εἵην</b> [[had dismissed]], [[satisfied]] it, 24.227; [[πόθον]] prob. in Sapph.''Supp.''23.23; [τοὺς ἐπικούρους] ἐξῆκε ἐπὶ τοὺς Πέρσας [[Herodotus|Hdt.]]3.146; <b class="b3">ἐ. ἱστίον</b> [[let out]] the sail, Pi.''P.''1.91; <b class="b3">ἐξιέναι πάντα κάλων</b> (v. sub [[κάλως]]) <b class="b3">; ἐ. ἀφρόν</b> [[throw out]] or [[forth]], E.''Ba.''1122; <b class="b3">ἐ. ἐκ τῆς κοιλίης τὴν κεδρίην</b> [[take]] it [[out]], [[Herodotus|Hdt.]]2.87; <b class="b3">ἐ. τι εἴς τι</b> [[discharge]] it into... Pl.''Ti.'' 82e.<br><span class="bld">2</span> intr., of rivers, [[discharge themselves]], ἐς θάλασσαν [[Herodotus|Hdt.]] 1.6 (in 3sg. [[ἐξίει]], cf. ib.180), al., Th.4.103.<br><span class="bld">II</span> Med., [[put off from oneself]], [[get rid of]], freq. in Hom. in the phrase πόσιος καὶ ἐδητύος ἐ. ἔρον ἕντο Il.1.469, al.; ἱμερτῶν ἔργων ἐξ ἔρον ἱέμενος Thgn.1064.<br><span class="bld">2</span> [[send from oneself]], [[divorce]], τὴν ἔχεις γυναῖκα ἔξεο [[Herodotus|Hdt.]]5.39 ([[ἐκσέο]] codd.).
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0882.png Seite 882]] (s. [[ἵημι]]), herausschicken, entsenden, entlassen; [[αὖθι]] κατακτεῖναι μηδ' [[ἐξέμεν]] (inf. aor.) ἂψ ἐς Ἀχαιούς Il. 11, 141; in tmesi ἐπὰν γόου ἐξ ἔρον [[εἵην]], wenn ich die Luft zur Klage von mir gethan, sie gestillt, Il. 24, 227, wie häufig im med. πόσιος καὶ ἐδητύος ἐξ ἔρον [[ἕντο]], vgl. Theogn. 1064; [[ἥλιος]] ἀκτῖνας ἐξίησι Eur. Bacch. 678; φάρυγγος αἰθέρ' ἐξιεὶς βαρύν Cycl. 409, den Athem herausstoßen; [[ἱστίον]] Pind. P. 1, 91, wie κάλων, s. unter [[κάλως]]; τὶ ἔκ τινος, Her. 2, 87; [[ὅταν]] σὰρξ [[ἀνάπαλιν]] εἰς τὰς φλέβας τὴν τηκεδόνα ἐξιῇ Plat. Tim. 82 e. Von Flüssen, mit u. ohne ῥεῦμα, also scheinbar intr., sich ergießen, Her. 1, 180. 2, 17 (in der eigenthümlichen Präsensform ἐξίει); ἡ [[λίμνη]] ἐξίησιν εἰς θάλασσαν Thuc. 4, 103; Folgde. – Med., von sich entlassen, fortschicken, γυναῖκα ἔξεο (imper. aor.) Her. 5, 39.
}}
{{bailly
|btext=<i>f.</i> ἐξήσω, <i>etc., v.</i> [[ἵημι]];<br /><b>I.</b> <i>tr.</i> laisser aller hors de :<br /><b>1</b> renvoyer : τινα ἐς Ἀχαιούς IL qqn chez les Grecs ; ἐπὶ τοὺς Πέρσας HDT chez les Perses;<br /><b>2</b> [[lancer]], acc.;<br /><b>3</b> [[faire sortir de]] : [[ἐξέμεναι]] [[ἱππόθεν]] OD faire sortir du cheval (de bois) ; [[ἐξ]]. ἔκ τινος HDT faire sortir une chose d'une autre;<br /><b>II.</b> <i>intr.</i> se diriger au dehors <i>en parl. d'un fleuve</i> : ἐς πόντον HDT, ἐς θάλασσαν THC se jeter dans la mer;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[ἐξίεμαι]] renvoyer loin de soi, chasser : γυναῖκα HDT une femme.<br />'''Étymologie:''' [[ἐξ]], [[ἵημι]].
}}
{{elru
|elrutext='''ἐξίημι:''' (fut. ἐξήσω, aor. ἐξῆκα)<br /><b class="num">1</b> [[выпускать]], [[высылать]], [[отсылать]], [[отпускать]] (τινὰ ἐς Ἀχαιούς Hom.); med. отсылать от себя, прогонять: ἐ. τὴν γυναῖκα Her. разводиться с женой; тж. med. (in tmesi) ἐ. ἔρον τινός Hom. утолять жажду чего-л., насыщаться чем-л.;<br /><b class="num">2</b> [[напускать]], [[бросать]] (τοὺς ἐπικούρους ἐπὶ τοὺς Πέρσας Her.);<br /><b class="num">3</b> [[выпускать]], [[выливать]] (τὴν κεδρίην ἔκ τινος Her.);<br /><b class="num">4</b> [[выпускать]], [[выделять]] (αἰθέρα βαρὺν φάρυγος Eur.; τὸν θορόν Arst.): ἀφρὸν ἐξιείς Eur. покрытый пеной;<br /><b class="num">5</b> [[испускать]], [[излучать]] (ἀκτῖνας Eur.);<br /><b class="num">6</b> [[распускать]] ([[ἱστίον]] ἀνεμόεν Pind.): πάντα [[κάλων]] ἐ. погов. Eur., Arph. распускать все снасти, т. е. пускать в ход все средства;<br /><b class="num">7</b> [[изливаться]], [[впадать]] (ἐς τὸν Εὔξεινον πόντον Her.; ἐς θάλασσαν Thuc.).
}}
{{ls
|lstext='''ἐξίημι''': (ἴδε [[ἵημι]]), [[ἐξαποστέλλω]] ἢ [[ἐπιτρέπω]] εἴς τινα νὰ ἐξέλθῃ, ὁ δέ με [[μάλα]] πόλλ’ ἱκέτευεν [[ὁπόθεν]] [[ἐξίμεναι]], «ἐκπέμψαι» (Σχόλ.), (Ἐπικ. ἀόρ. β΄ ἀντὶ τοῦ ἐξεῖναι), Ὀδ. Λ. 531· μηδ’ [[ἐξέμεν]] ἄψ ἐς Ἀχαιοὺς Ἰλ. Λ. 141· ἐπὴν γόου ἐξ ἔρον [[εἴην]], ἀφοῦ ἐκπληρώσω τὴν ἐπιθυμίαν τοῦ θρήνου, Ω. 227· τοὺς ἐπικούρους ἐξῆκε ἐπὶ τοὺς Πέρσας Ἡρόδ. 3. 146· ἐξίει δ’ ὣσπερ κυβερνάτας ἀνὴρ [[ἱστίον]] ἀνεμόεν, «[[ὥσπερ]] δὲ [[κυβερνήτης]] ἄριστος ἔα πρὸς [[πνεῦμα]] τὸ [[ἱστίον]]» (Σχόλ.), Πίνδ. Π. 1. 177· πάντα κάλων... ἐξιέναι, «[[παροιμία]], πάντα δὴ κάλων κινεῖν... ὁμία τῇ πάντα [[λίθιον]] κίνει» (Σχόλ.), Ἀριστοφ. Ἱππ. 756 (ἴδε τὴν λέξιν [[κάλως]])· ἐξ. ἀφρὸν Εὐρ. Βάκχ. 1122· ἐξ. ἐκ τῆς κοιλίης τὴν κεδρίην, ἐκβάλλειν, Ἡρόδ. 2. 87: - ἐξ. τι ἔς τι, ἐκκενοῦν, Πλάτ. Τίμ. 82Ε. 2) ἀμεταβ., ἐπὶ ποταμῶν [[ἐκβάλλω]], χύνομαι, ἐς θάλασσαν Ἡρόδ. 1. 6 (ἐν τῷ γ΄ ἑνικῷ προσ., ἐξίει, ἴδε Schweigh. ἐν 1, 180), κ. ἀλλ., Θουκ. 4. 103: πρβλ. [[ἐκδίδωμι]] ΙΙ, [[ἐκβάλλω]] IX. 2. ΙΙ. Μέσ., [[ἀποβάλλω]] ἀπ’ [[ἐμαυτοῦ]], συχν. παρ’ Ὁμ. ἐν τῇ φράσει, [[ἐπεὶ]] πόσιος καὶ ἐδητύος ἐξ ἔρον ἕντο, «[[ἐπεὶ]] δὲ τὴν ἐπιθυμίαν ἐπλήρωσαν τῆς τε πόσεως καὶ τῆς τροφῆς» (Θ. Γαζῆς) (τὸ τοῦ Οὐεργιλ. postquam exemta fames et amor compressus edendi), Ἰλ. Α. 469· ἐξ ἔρον ἱέμενος Θέογν. 1064. 2) [[ἀποπέμπω]], [[ἀπολύω]], [[χωρίζω]], γυναῖκα Ἡρόδ. 5. 93.
}}
{{Autenrieth
|auten=aor. 2 inf. [[ἐξέμεν]](αι): [[let]] go [[out]], [[send]] [[out]], Il. 11.141, Od. 11.531.
}}
{{Slater
|sltr=<b>ἐξῐημι</b> [[loose]] ἐξίει δ' [[ὥσπερ]] κυβερνάτας ἀνὴρ [[ἱστίον]] ἀνεμόεν i. e. the sails of [[generosity]] (P. 1.91)
}}
{{grml
|mltxt=[[ἐξίημι]] (Α) [[ίημι]]<br />Ι. 1. [[αφήνω]], [[επιτρέπω]] να βγει, να φύγει ή να απλωθεί (α. «ὁ δὲ... ἱκέτευεν [[ἐξίμεναι]]», παρακαλούσε να τον αφήσουν να φύγει, <b>Ομ. Οδ.</b><br />β. «ἐξίει δ' [[ὥσπερ]] κυβερνάτας ἀνὴρ [[ἱστίον]] ἀνεμόεν», σαν [[καλός]] [[καπετάνιος]] άφηνε το [[πανί]] να απλωθεί, <b>Πίνδ.</b>)<br /><b>2.</b> [[εκβάλλω]], [[βγάζω]] («ἀφρὸν ἐξιεῖσα»)<br /><b>3.</b> <b>παροιμ.</b> «[[πάντα]] κάλων ἐξιέναι», αφήνοντας να ξετυλιχτεί [[κάθε]] [[σχοινί]], χρησιμοποιώντας [[κάθε]] [[μέσο]]<br /><b>4.</b> (για ποταμό) [[εκβάλλω]], χύνομαι<br />ΙΙ. <b>μέσ.</b> <i>εξίεμαι</i><br /><b>1.</b> [[βγάζω]] από [[πάνω]] μου ή από [[μέσα]] μου («[[ἐπεὶ]] πόσιος καὶ ἐδητύος ἐξ ἔρov ἔντο» — [[αφού]] άφησαν να βγει πια ο [[πόθος]] του ποτού και του φαγιού, [[αφού]] ήπιαν κι έφαγαν, <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> «ἐξίεμαι [[γυναίκα]]» — [[διώχνω]], [[χωρίζω]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ἐξίημι:''' μέλ. <i>-ήσω</i>, Επικ. αόρ. βʹ απαρ. <i>ἐξ-έμεναι</i>, <i>-[[έμεν]]</i>· <b>I.1</b> [[αποστέλλω]], [[επιτρέπω]] σε κάποιον να βγει έξω, σε Ομήρ. Οδ.· γόου ἐξ ἔρον [[εἵην]], [[αφού]] εκπληρώσω, ικανοποιήσω την [[επιθυμία]] του θρήνου, σε Ομήρ. Ιλ.· [[ἐξιέναι]] πάντα [[κάλων]] (βλ. [[κάλως]])· [[εξάγω]], [[βγάζω]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">2.</b> αμτβ., λέγεται για ποτάμια, [[αδειάζω]], χύνομαι, [[εκβάλλω]], στον ίδ., Θουκ.<br /><b class="num">II. 1.</b> Μέσ., [[αποβάλλω]] από τον εαυτό μου, ξεφορτώνομαι, απαλλάσσομαι, [[πόσιος]] καὶ ἐδητύος ἐξ ἔρον [[ἕντο]], σε Όμηρ.<br /><b class="num">2.</b> [[αποπέμπω]], αποδιώχνω, [[χωρίζω]], <i>γυναῖκα</i>, σε Ηρόδ.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=fut. -ήσω epic aor2 inf. ἐξ-έμεναι, -έμεν<br /><b class="num">I.</b> to [[send]] out, let one go out, Od.; γόου ἐξ ἔρον [[εἵην]] had dismissed, [[satisfied]] the [[desire]] of [[lamentation]], Il.; [[ἐξιέναι]] πάντα [[κάλων]] (v. sub κάλωσ):— to [[take]] out, Hdt.<br /><b class="num">2.</b> intr. of rivers, to [[discharge]] [[themselves]], Hdt., Thuc.<br /><b class="num">II.</b> Mid. to put off from [[oneself]], get rid of, [[πόσιος]] καὶ ἐδητύος ἐξ ἔρον [[ἕντο]] Hom.<br /><b class="num">2.</b> to [[send]] from [[oneself]], divorce, γυναῖκα Hdt.
}}
{{lxth
|lthtxt=''[[influere]], [[infundi]]'', to [[flow in]], [[be instilled]] (<i>de fluminum ostiis</i> <i>concerning the mouths of rivers</i>), [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.46.4/ 1.46.4], [<i>vulgo</i> <i>commonly</i> ἔξεισι, <i>qd Poppo servavit; sed fut. v.</i> <i>which Poppo preserved; but the future seems</i> ἐξέρχομαι <i>hîc alienum esse videtur</i> <i>to be out of place here</i>]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.102.2/ 2.102.2], [<i>vulgo</i> <i>commonly</i> διεξιεὶς] [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.103.1/ 4.103.1].
}}