View source for διαλέγω

{{LSJ1
|Full diacritics=διαλέγω
|Medium diacritics=διαλέγω
|Low diacritics=διαλέγω
|Capitals=ΔΙΑΛΕΓΩ
|Transliteration A=dialégō
|Transliteration B=dialegō
|Transliteration C=dialego
|Beta Code=diale/gw
|Definition=<span class="bld">A</span> [[pick out]], [[Herodotus|Hdt.]]8.107, 113, X.''Oec.''8.9, etc.; [[πτῶμα]] [[glean]] [[fallen]] [[olive]]s, ''PFay.''102.20; cf. [[διαλέγειν]]· [[ἀνακαθαιρέω|ἀνακαθαίρειν]], [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]]; [[select]], [[separate]], [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''735b; [[examine]], [[check]] [[document]]s, ''PFay.''11.26 (ii B.C.), etc.<br><span class="bld">II</span> <b class="b3">διαλέγων τὴν ὀπήν</b> [[pick]]ing [[open]] the [[hole]], to [[escape]], Ar.''Lys.''720; cf. διαλέξαι· διορύξαι, [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]]<br><span class="bld">B</span> as Dep., [[διαλέγομαι]]: fut. διαλέξομαι Isoc.12.5 and 112; also [[διαλεχθήσομαι]] Id.9.34, D.18.252; διαλεγήσομαι ''Inscr.Perg.''5 (iii B.C.): aor. διελεξάμην Hom., Ar.''Fr.''343; Aeol. imper. ζάλεξαι Sapph.''Supp.'' 16.3; also [[διελέχθην]] [[Herodotus|Hdt.]]3.51, and always in Att. Inscrr., ''IG''22.657, etc.: less freq. aor. 2 διελέγην Arist.''Top.''154a34, 159a5, Scymn.7, ''IG''5(1).5.5 (Lacon.), ''GDI''5163a2 (Crete), ''PPetr.''3p.130 (iii B.C.), ''IG'' 22.1236; 3pl. διέλεγεν ''CIG''3656.7 (Cyzic.): pf. διείλεγμαι [[Plato|Pl.]]''[[Theaetetus|Tht.]]'' 158c, Isoc.5.81: plpf. διείλεκτο D.21.119, but in pass. sense, Lys.9.5:—[[hold converse with]], c. dat. pers., μοι ταῦτα φίλος διελέξατο θυμός Il.11.407, cf. Archil.80, [[Herodotus|Hdt.]]3.50,51, Ar.''Nu.''425, etc.; πρὸς ἀλλήλους [[Plato|Pl.]]''[[Politicus|Plt.]]'' 272c, etc.; <b class="b3">δ. τί τινι</b> or πρός τινα, [[discuss]] a [[question]] with another, [[Xenophon|X.]]''[[Memorabilia|Mem.]]''2.10.1, 1.6.1; <b class="b3">δ. ὅρους</b> [[talk]] in [[definition]]s, Arist.''APo.'' 92b32; δ. περί τινος Isoc.3.8, D.18.252; ἀνὴρ ἀνδρὶ δ. Th.8.93; <b class="b3">δ. τινὶ μὴ ποιεῖν</b> [[argue with]] one against doing, Id.5.59; εἰ τουτὶ τὸ ῥῆμα, ἀλλὰ μὴ τουτὶ διελέχθην ἐγώ D.18.232; <b class="b3">οἱ νόμοι οὐδὲν τούτῳ δ.</b> [[have]] [[nothing]] to [[say]] to him, [[concern]] him not, Id.43.59; ὁ νομοθέτης οὔπω τινὶ δ. Aeschin.1.17; δ. πρός τι to [[argue]] on.., Arist.''Top.''159a7; or against.., Id.''Ph.''185a6: abs., to [[discourse]], [[reason]], [[Xenophon|X.]]''[[Memorabilia|Mem.]]''4.5.12; δ. περί τινος Isoc.5.109, etc., freq. in Pl., ''Ap.''33a, al.; γλῶσσα εὔτροχος ἐν τῷ δ. Plu.''Per.''7; [[reason]], [[calculate]], = [[διαλογίζομαι]], Id.''Marc.''18:—the Act. in med. sense, Hermipp.40; <b class="b3">οἱ διαλεγόμενοι</b>, of logicians, Polystr.p.6 W., al.<br><span class="bld">2</span> in Philosophy, [[practise dialectic]], [[elicit conclusions by discussion]], οὐκ ἐρίζειν ἀλλὰ δ. [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 454a, cf. 511c, ''Tht.''167e, etc.<br><span class="bld">3</span> later, [[discourse]], [[lecture]], Philostr.''VS''2.21.3.<br><span class="bld">4</span> [[use a dialect]] or [[use a language]], κατὰ ταὐτά τισι δ. [[Herodotus|Hdt.]]1.142; Φοινικιστί Plb.1.80.6; [[write in prose]], opp. [[ποιεῖν]], [[Dionysius of Halicarnassus|D.H.]]''[[De Compositione Verborum|Comp.]]''20.<br><span class="bld">b</span> [[speak articulately]], [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''535b2.<br><span class="bld">5</span> in Att., euphemism for [[συνουσιάζω]], [[have intercourse]], Ar.''Ec.''890, ''Pl.''1082, Hyp.''Fr.''171, Plu.''Sol.'' 20, Hierocl.p.64A.<br><span class="bld">6</span> [[have dealings with]], ''OGI''484.23 (Pergam.).
}}
{{DGE
|dgtxt=<b class="num">• Alolema(s):</b> ζαλέγω Sapph.27.6, 134<br /><b class="num">• Morfología:</b> [aor. inf. [[διαειπέμεν]] <i>Od</i>.4.215, part. [[διαϝειπάμενος]] <i>ICr</i>.4.72.9.27 (Gortina V a.C.), med. ind. διελέξατο <i>Il</i>.11.407, Alc.129.21, lesb. c. tm. ζὰ ... ἐλεξάμαν Sapph.134, pas. ind. διελέγην <i>PPetr</i>.3.43ue.3.15 (III d.C.), arcad. part. dat. plu. διαλεχθέσσι <i>IM</i> 38.8 (III a.C.); med.-pas. perf. διείλεγμαι Phld.<i>Piet</i>.p.114S., <i>BGU</i> 1080.11 (III d.C.); conjugación supletiva sobre [[διεῖπον]], [[διερῶ]], διείρηκα]<br /><b class="num">A</b> usos concr. no ref. a palabras, tr.<br /><b class="num">1</b> de cantidades discretas [[seleccionar]], [[escoger]] τῆς στρατιῆς διαλέγειν τοὺς βούλεται Hdt.8.107, cf. 113, X.<i>Oec</i>.8.9, Arist.<i>APo</i>.98<sup>a</sup>2 (cód.), Plb.5.8.8, διαλέγοντες πτῶμα παῖδες niños que recogen la (aceituna) caída separando las estropeadas</i> <i>PFay</i>.102.20 (II d.C.)<br /><b class="num">•</b>[[separar]], [[distinguir]] τά τε ὑγιῆ καὶ τὰ μή Pl.<i>Lg</i>.735b, ἅπαντα εἰς καθαρὸν διαλέξω separaré todos (los elementos del cosmos) para la purificación</i>, <i>Orac.Sib</i>.8.412, cf. 3.87, Hsch.<br /><b class="num">•</b>[[seleccionar]] peticiones para su tramitación judicial ἀποστεῖλαι μου τὴν ἔντευξιν ἐπὶ τοὺς χρηματιστάς, ὅπως διαλέξαντες αὐτὴν εἰς κατάστασιν ... κρίνωσιν <i>PFay</i>.11.26 (II a.C.), cf. <i>PTeb</i>.783.1 (II a.C.), <i>PBerl.Leihg</i>.10.10 (II d.C.).<br /><b class="num">2</b> de cantidades no discretas, arq. [[abrir de lado a lado]], [[agrandar]], [[ensanchar]] τὴν ὀπήν Ar.<i>Lys</i>.720, τὸ θύρετρον <i>ID</i> 372A.94 (III/II a.C.), διαλέξαι· διορύξαι Hsch.δ 1129.<br /><b class="num">B</b> gener. en v.med. y med.-pas., de palabras<br /><b class="num">I</b> en forma unidireccional<br /><b class="num">1</b> [[hablar]], [[decir]], [[hacer(se) reflexiones]] en forma interiorizada, con intervención de θυμός: ἀλλὰ τίη μοι ταῦτα φίλος διελέξατο θυμός; pero, ¿por qué mi corazón me dijo esto?</i>, <i>Il</i>.11.407, 17.97, 21.562, ὁ φύσκων οὐ διελέξατο πρὸς θυμὸν el panzudo (Pítaco) no habló con su corazón, e.e. no reflexionó</i> Alc.l.c., πρὸς τὸν θυμόν (ref. a Archil.221), Arist.<i>Pol</i>.1328<sup>a</sup>5, cf. Theoc.30.11.<br /><b class="num">2</b> a otra pers. [[dirigir la palabra]], [[decir]], [[contar]], [[relatar]] c. dat. δίειπέ μοι ὄφρα [[δαείω]] <i>Il</i>.10.425, τί μοι διαλέγει; ¿qué me cuentas?</i> Ar.<i>Ec</i>.930, cf. Men.<i>Sam</i>.384, Διοδώρῳ ... τοιάδε X.<i>Mem</i>.2.10.1, διαθέμενον μηδένα ... τῶν [[ἑαυτοῦ]] οἰκείων διαλεχθῆναι Κλέωνι (demostraré) que había dispuesto que ninguno de su familia dirigiera la palabra a Cleón</i> Is.9.16, cf. 20<i>bis</i>, ἡμῖν ὡς υἱοῖς <i>Ep.Hebr</i>.12.5, cf. Aesop.10, οὐδὲν δὲ ὧν ἀγνοεῖς διαλεξόμεθα τῇ παιδίσκῃ Aristaenet.1.4.29<br /><b class="num">•</b>c. rég. prep. ταῦτα πρὸς τὸν κατήγορον Gorg.B 11a.22, πρὸς Ἕλληνας ἡμᾶς σαφεῖ ... τῷ στόματι [[διείλεκται]] Attic.4.19, abs. διαλεγομένῳ ... οὔ τι προσδιελέγετο nada replicaba a quien le dirigía la palabra</i> Hdt.3.50.<br /><b class="num">3</b> jur. [[referirse expresamente a]] ὁ νομοθέτης οὔπω διαλέγεται αὐτῷ τῷ σώματι τοῦ παιδός el legislador no se refiere a la persona misma del niño</i> Aeschin.1.18, (οἱ νόμοι) τουτῳὶ οὐδὲν διαλέγονται D.43.59<br /><b class="num">•</b>[[concernir]], [[aplicarse]] ἡ τῆς ἀμειπτικῆς ἐργασίας δοκεῖ μόνοις τοῖς ἐργασταῖς διαλέγεσθαι el asunto del negocio del cambio de dinero parece aplicarse sólo a los cambistas</i>, <i>OGI</i> 484.23 (Pérgamo II d.C.).<br /><b class="num">4</b> admin. [[fijar de palabra un plazo]], [[comprometerse de palabra]] a pagar una deuda αἰ ... [[διαϝειπάμενος]] ἀποθάνοι <i>ICr</i>.l.c., διειπάμενος ἐν ᾧ πάλιν αὐτοῖς ἀποδώσει Arist.<i>Oec</i>.1351<sup>b</sup>5, cf. <i>EE</i> 1243<sup>a</sup>31.<br /><b class="num">II</b> recíproco entre dos o más interlocutores<br /><b class="num">1</b> [[dialogar]], [[conversar]] c. dat. [[διαειπέμεν]] ἀλλήλοισιν <i>Od</i>.4.215, cf. Archil.221, τῷ Ἱππίᾳ Th.6.57, τοῖς ... πρεσβύταις Pl.<i>R</i>.328d, cf. 527e, <i>Plt</i>.272c, Ar.<i>Nu</i>.425, Din.1.58, ἀνὴρ ἀνδρὶ δ. Th.8.93, τοῖς πολεμίοις Arist.<i>Rh</i>.1374<sup>a</sup>5, ἑαυτῷ Aeschin.3.77, τοῖς θεοῖς Plb.10.5.5, cf. s. cont., Sapph.134, Paus.8.53.2, Arr.<i>Epict</i>.3.22.84, Origenes <i>Hom</i>.18.6 <i>in Ier</i>.(p.159), ὑπὲρ οὗ σοι ... διελεγόμην (la manta) sobre la que conversé contigo</i>, <i>PSI</i> 401.4 (III a.C.), c. rég. prep. πρὸς τοὺς ἀδικουμένους πράως Thphr.<i>Char</i>.1.3, πρὸς Φαραω [[LXX]] <i>Ex</i>.6.27, πρὸς ἕτερον περὶ τούτου Lys.12.24, cf. Isoc.3.8, Plu.<i>Marc</i>.18, Luc.<i>Asin</i>.50, <i>PPetr</i>.3.43.3.15 (III d.C.), abs. o c. adv. μικρόν Lys.16.19, cf. Pl.<i>Phd</i>.63d, Men.<i>Pc</i>.509, Hermipp.41<br /><b class="num">•</b>frec. c. complet. [[dialogar]], [[celebrar conversaciones para]] Ἄγιδι διελεγέσθην μὴ ποιεῖν μάχην celebraron conversaciones con Agis para no entrar en batalla</i> Th.5.59, τοῖς προεστῶσι τοῦ δήμου μὴ δεδιέναι Plu.<i>Alc</i>.14, cf. I.<i>AI</i> 12.18, Philostr.<i>VA</i> 2.40.<br /><b class="num">2</b> [[discutir]], [[debatir]] (sobre temas científicos o filosóficos, etc.) περὶ ποίων ἀριθμῶν Pl.<i>R</i>.526a, ἃ πρὸς Ἀντιφῶντα ... διελέχθη lo que discutió (Sócrates) con Antifonte</i> X.<i>Mem</i>.1.6.1, αὐτοῖς ἀπὸ τῶν γραφῶν <i>Act.Ap</i>.17.2, πρὸς [[ἀλλήλους]] ... τίς μείζων <i>Eu.Marc</i>.9.34<br /><b class="num">•</b>abs. o c. adv. ἵνα μὴ σκοτεινῶς διαλεγώμεθα Pl.<i>R</i>.558d, μὴ διαλέγου no discutas</i> Ar.<i>Ra</i>.176, <i>Pax</i> 1061.<br /><b class="num">3</b> gener. abs. o con giro adv. [[practicar la dialéctica]] basada en preguntas y respuestas como método cognoscitivo νομίζω κατὰ βραχύ τε δύνασθαι διαλέγεσθαι, καὶ <τὰν> ἀλάθειαν τῶν πραγμάτων ἐπίστασθαι <i>Dialex</i>.8.1, οὐδὲ χρήματα ... λαμβάνων διαλέγομαι y no practico la dialéctica por dinero</i> Pl.<i>Ap</i>.33a, cf. <i>Grg</i>.449b, διαλέγεσθαι δυνατώτατοι X.<i>Mem</i>.4.5.12, op. [[ἐρίζειν]] Pl.<i>R</i>.454a, cf. <i>Tht</i>.167e, οἱ διαλεγόμενοι Polystr.<i>Contempt</i>.7.24, cf. Attic.1.39.<br /><b class="num">•</b>inf. subst. τὸ διαλέγεσθαι [[la dialéctica]] ἡ τοῦ διαλέγεσθαι ἐπιστήμη Pl.<i>R</i>.511c, cf. 532a, ἔφη ... τὸ διαλέγεσθαι ὀνομασθῆναι ἐκ τοῦ συνιόντας κοινῇ βουλεύεσθαι διαλέγοντας κατὰ [[γένη]] τὰ πράγματα X.<i>Mem</i>.4.5.12, dif. de la retórica, Pl.<i>Grg</i>.448d, unida al razonamiento τὸ δ. καὶ τὸ λόγῳ χρῆσθαι ταὐτόν Pl.<i>Alc</i>.1.129c, cf. <i>Grg</i>.458b, Arist.<i>SE</i> 165<sup>a</sup>38, dif. de διδάσκειν Arist.<i>SE</i> 171<sup>b</sup>1, τὸ πρὸς τοὔνομα διαλέγεσθαι ejercitar la dialéctica en relación al nombre</i>, e.d. hacer un juego dialéctico puramente verbal</i> Arist.<i>Top</i>.108<sup>a</sup>35, cf. <i>Ph</i>.185<sup>a</sup>6.<br /><b class="num">III</b> fig. c. dat. de pers. o asimilados [[tener relación o trato]] marital τῶν συγγενῶν τοῦ ἀνδρὸς ᾧ βούλεται διαλέγεσθαι τὴν ἐπίκληρον que la heredera (en cierto caso) puede tener trato marital con el que quiera de los parientes del marido</i> Sol.<i>Lg</i>.52a, del trato sexual gener. οὐκ ἂν διαλεχθείην διεσπλεκωμένῃ no tendría yo trato con una que ha sido sobada, e.e. con una redomada furcia</i> Ar.<i>Pl</i>.1082, τούτῳ διαλέγου κ' ἀποχώρησον charla con eso y lárgate</i> (prob. acompañado de un gesto obsceno), Ar.<i>Ec</i>.890, cf. Hyp.<i>Fr</i>.171, γυναιξίν Hierocl.<i>Fr</i>.3, πῶς οὖν διαλέξομαι γυναικί, ἣν πολλάκις μητέρα προσεῖπον; Aristaenet.2.8.10.<br /><b class="num">IV</b> sin interlocutor, gener. c. compl. dir.<br /><b class="num">1</b> [[expresar]], [[expresarse]], [[pronunciar]], [[decir]] c. ac. o giro prep. τρόπον μὲν ἂν πόνων οὐκ ἂν διείποιμι no podría expresar el modo como ocurrió la pelea</i> S.<i>Tr</i>.22, τουτὶ τὸ ῥῆμα ἀλλὰ μὴ τουτί δ. decir aquella palabra, pero no ésta otra</i> D.18.232, διὰ τῶν ῥινῶν Hp.<i>Epid</i>.2.2.24, de la oración τρία τὰ νοούμενα ὡς ἑνὶ δὲ διαλεγόμεθα Melitius en Thdt.<i>HE</i> 2.31.8.<br /><b class="num">2</b> [[expresar a través de otro]], [[transmitir]], [[comunicar]]<br /><b class="num">a)</b> en la esfera oracular o divina [[declarar]], [[interpretar]] αἴνιγμ' ... διειπεῖν interpretar el enigma (de la esfinge)</i>, S.<i>OT</i> 394, cf. Pl.<i>Plt</i>.275a, c. or. complet. ὅν γε Λοξίας διεῖπε χρῆναι παιδὸς ἐξ ἐμοῦ θανεῖν al que Loxias profetizó que habría de ser muerto por mi hijo</i> S.<i>OT</i> 854, διείπασθαι τὸν θεὸν ὡς ... Clearch.38, cf. Sext.<i>Sent</i>.366, D.Chr.55.22;<br /><b class="num">b)</b> por parte del heraldo [[declarar]], [[expresar]] τὸ κήρυγμα Hdt.3.52<br /><b class="num">•</b>abs. [[comunicar el mensaje]] τὸν ... κήρυκα ... παρελθόντα διαλέγεσθαι Hdt.3.121.<br /><b class="num">3</b> [[expresar]], [[formular]] δ. ὅρους formular definiciones</i> Arist.<i>APo</i>.92<sup>b</sup>32, δ. δικαιοσύνην hablar la justicia</i>, hablar con justicia</i> [[LXX]] <i>Is</i>.63.1, cf. Diad.<i>Perf</i>.70<br /><b class="num">•</b>jur. [[decir expresamente]], [[formular]] c. ac. de cosa o abs. διείρηκεν ὁ νόμος la ley dice expresamente</i> D.20.28, cf. 23.72, en v. pas. πάντα ἱκανῶς ... παρὰ τοῦ νομοθέτου διείρηται Pl.<i>Lg</i>.809e, τὰ μὲν θανάσιμα ... διείρηται ... τούτων οὐδέν πω διερρήθη queda claramente expresado lo relativo a casos de muerte, de esos (otros) todavía no se ha formulado nada</i> Pl.<i>Lg</i>.932e, cf. 813a, D.17.28.<br /><b class="num">4</b> c. giro prep. de cosa o abstr. [[disertar]] περὶ αὐτῶν Isoc.5.109, περὶ τῶν τοιούτων Gal.8.551, sin rég. γλῶττα εὔτροχος ἐν τῷ διαλέγεσθαι Plu.<i>Per</i>.7, διαλεγουμένου σου ἀκήκοεν Arr.<i>Epict</i>.3.23.16<br /><b class="num">•</b>en lit. crist. [[predicar]], <i>Act.Ap</i>.18.4, περὶ δικαιοσύνης <i>Act.Ap</i>.24.25, Malch.<i>Ep</i>. en Eus.<i>HE</i> 7.30.10<br /><b class="num">•</b>[[centrar la discusión]], [[basar sus argumentos]] c. giro prep. de cosa o abstr., a veces ac. int. διαλέγονται ... πάντα περὶ φύσεως dicho de los Pitagóricos, Arist.<i>Metaph</i>.989<sup>b</sup>33, περὶ τοῦ κόσμου Epicur.<i>Fr</i>.[26.39] 13, cf. Men.<i>Dysc</i>.345, D.H.8.35, δ. πρὸς ἕν τι argumentar respecto a algún elemento</i> Arist.<i>APr</i>.50<sup>a</sup>12, cf. <i>Top</i>.154<sup>a</sup>34, 159<sup>a</sup>7.<br /><b class="num">V</b> ref. a la expresión lingüística, intr.<br /><b class="num">1</b> [[expresarse en]], [[usar un dialecto o lengua]] κατὰ ταὐτὰ διαλεγόμεναι σφίσι se expresan en el mismo dialecto</i> Hdt.1.142, φοινικιστί Plb.1.80.6, cf. Luc.<i>Pseudol</i>.14.<br /><b class="num">2</b> [[comunicarse lingüísticamente]] μὴ σημαινόντων τῶν ὀνομάτων ἀνῄρηται τὸ διαλέγεσθαι πρὸς [[ἀλλήλους]] ... καὶ πρὸς αὐτόν Arist.<i>Metaph</i>.1006<sup>b</sup>8, como algo impropio de los animales, Arist.<i>HA</i> 535<sup>b</sup>2.<br /><b class="num">3</b> [[componer en prosa]] διαλεχθέντες ἢ ποιήσαντες D.H.<i>Comp</i>.20.25.
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0586.png Seite 586]] (s. [[λέγω]]); bei Homer [[medium]] in der Formel ἀλλὰ τίη μοι [[ταῦτα]] [[φίλος]] διελέξατο [[θυμός]]; »weshalb [[erwog]] dies mein Geist?«, Iliad. 11, 407. 17, 97. 21, 562. 22, 122. 385. – Bei den Folgenden: 1) [[activum]], auseinander lesen, [[auslesen]]; Herodot. 8, 107 τῆς στρατιῆς διαλέγειν τοὺς βού– λεται; 8, 113 τοῖσι εἴδεά τε ὑπῆρχε διαλέγων; <b class="b2">unterscheiden, </b>sondern, Plat. Legg. 5, 735 b διαλέξας τά τε ὑγιῆ καὶ τὰ μὴ καὶ τὰ γενναῖα καὶ ἀγεννῆ; Dem. 20, 91. So Pol. 5, 8, 8 u. a. Sp., wie D. Sic. 15, 71. Bei Ar. Lys. 720, τὴν ὀπήν, wird es »durchgraben« erkl., od. richtiger »aufsuchen«. – 2) Gebräuchlicher [[deponens]] διαλέγομαι sich [[unterreden]], τινί, regelmäß. Attische Prosa <b class="b2">depon. passiv</b>. διαλέγομαι, διαλέξομαι, διελέχθην, διείλεγμαι; futur. διαλεχθήσομαι Dem 18, 252, διαλεχθησόμεθα Isocr. 9, 34; perf. διείλεγμαι z. B. Plat. Apol. 37 a; aber pass. ist διείλεκτο Lys. 9, 5; aorist. med . διελεξάμην bei Sp., wie D. Cass., = διελέχθην, bei Poll. 2, 125 (vgl. B. A. 88, 28) aus Ar. (frgm. Dind. no 321) in obscöner Bdtg, vgl. unten. In der Bedtg [[sich unterreden]], [[unterhalten]], häufig bei Att., nach Xen. Mem. 4, 5, 12 διαλέγειν κατὰ γένη τὰ πράγματα; Herodot. 3, 50 διαλεγομένῳ τε οὐ προσδιελέγετο; gew. τινί; Herodot. 3, 51 τά σφι ὁ [[μητροπάτωρ]] διελέχθη; 52 [[οὔτε]] [[τίς]] οἱ διαλέγεσθαι ἤθελε; [[πρός]] τινα, Plat. Rep. 7, 527 e; Isocr. 3, 8. 11 [[πρός]] τινα [[περί]] τινος; τινί, mit Jemandem unterhandeln. Dem. 10, 33; mit folgdm inf., Ἄγιδι διελεγέσθην μὴ ποιεῖν μάχην, daß er keine Schlacht liefern solle, Thuc. 5, 59. – Seit Plat. bes. vom [[dialektischen Verfahren]] der Sokratiker, im <b class="b2">Wechselgespräch etwas ins Klare bringen</b>; dah. auch = gewandt im Reden sein, zuweilen = dem einfachen εἰπεῖν. Nach B. A. 88, 29 brauchte Hermipp. so das act. – Eine [[Sprache]] od. [[Mundart sprechen]], κατὰ ταύτὰ διαλεγόμεναί σφι Her. 1, 142; φοινικιστὶ δ., Pol. 1, 80, 6. – Att. = <b class="b2">[[συνουσιάζω]]</b>; Hyperid. bei VLL.; Ar. Plut. 1082 Eccl. 890; Plut. Sol. 20 u. Sp.
}}
{{bailly
|btext=<i>f.</i> διαλέξω, <i>etc.</i><br />mettre à part, choisir, trier;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[διαλέγομαι]] (<i>f.</i> διαλέξομαι <i>ou</i> διαλεχθήσομαι, <i>ao.</i> διελεξάμην <i>ou</i> διελέχθην, <i>pf.</i> [[διείλεγμαι]], <i>pqp.</i> διειλέγμην);<br /><b>1</b> [[converser]], [[s'entretenir avec]] : [[τίη]] μοι [[ταῦτα]] [[φίλος]] διελέξατο [[θυμός]] IL pourquoi mon cœur m'a-t-il tenu ce langage ? τί τινι, τι [[πρός]] τινα discuter une question avec qqn ; δ. τινι μὴ ποιεῖν μάχην THC conférer avec qqn pour empêcher un combat;<br /><b>2</b> <i>p. ext.</i> discourir, raisonner;<br /><b>3</b> s'entretenir avec, causer, <i>p. euphém. p.</i> avoir commerce avec;<br /><b>4</b> [[parler une langue particulière]], [[un dialecte]].<br />'''Étymologie:''' [[διά]], [[λέγω]]³.
}}
{{elnl
|elnltext=δια-λέγω, Aeol. ζαλέγω, meestal med.; aor. διελέχθην, ep. διελεξάμην, Dor. διελεξάμαν; perf. διείλεγμαι en διαλέλεγμαι; fut. διαλέξομαι, fut. pass. διαλεχθήσομαι act. uitkiezen, verzamelen:; τῆς στρατιῆς διαλέγειν τοὺς βούλεται uit het leger uitkiezen wie hij wilde Hdt. 8.107.1; scheiden:. δ. τά τε ὑγιῆ καὶ τὰ μή de gezonde en de ongezonde (beesten) scheiden Plat. Lg. 735b; διαλέγουσαν τὴν ὀπήν κατέλαβον ik betrapte haar terwijl zij het gat uitgroef Aristoph. Lys. 720. med. redeneren, discussiëren:; τί μοι διαλέγει; waarom blijf je tegen mij praten? Aristoph. Eccl. 930; οὐδὲ χρήματα... λαμβάνων διαλέγομαι zonder er geld voor te krijgen voer ik gesprekken Plat. Ap. 33a; διαλέγεσθαι δυνατώτατοι het best in staat te disputeren Xen. Mem. 4.5.12; met περί + gen. over; πρὸς ἕτερον περὶ τούτου διαλέγεσθαι over hem discussiëren met een ander Lys. 12.24; geestelijk overwegen, met dat.:; τίη μοι ταῦτα φίλος διελέξατο θυμός; waarom gaf mijn hart mij dit in overweging? Il. 11.407; seks. gemeenschap hebben:. οὐκ ἂν διαλεχθείην διεσπλεκωμένῃ ik wil echt geen gemeenschap hebben met zo’n afgelikt wijf Aristoph. Pl. 1082. alg. spreken. κατὰ ταὐτὰ διαλεγόμεναι σφίσι zij spreken onderling hetzelfde dialect Hdt. 1.142.3.
}}
{{elru
|elrutext='''διαλέγω:''' [[λέγω]] II]<br /><b class="num">1</b> [[выбирать]], [[отбирать]] (τῆς στρατιῆς τινας Her.);<br /><b class="num">2</b> [[разбирать]], [[отделять друг от друга]] (κριθὰς καὶ πυροὺς καὶ ὄσπρια Xen.; τοὺς ἐναντίους λόγους Dem.; τῆς κατασκευῆς τὰ πολυτελέστατα καὶ τὰ δυνατὰ κομίζεσθαι Polyb.);<br /><b class="num">3</b> [[отличать друг от друга]], [[различать]] (τά ὑγιῆ καὶ τὰ μή Plat.);<br /><b class="num">4</b> [[классифицировать]] (κατὰ γένη τὰ πράγματα Xen.);<br /><b class="num">5</b> [[проделывать]], [[просверливать]], по друг. [[выискивать]] (τὴν ὀπήν Arph.).
}}
{{ls
|lstext='''διαλέγω''': μέλλ. -ξω, συλλέγων [[διαχωρίζω]], [[ἐκλέγω]], Ἡροδ. 8. 107, 113, Ξεν. Οἰκ. 8, 9, κτλ· πάντα εἰς ἓν χωνεύσει καὶ εἰς καθαρὸν διαλέξει Χρησμ. Σίβυλλ. 2. 213., 3. 87., 8. 412· - [[διακρίνω]], Πλάτ. Νόμ. 735Β. ΙΙ. διαλέγων τὴν ὀπήν, ἀνερευνῶν, προσπαθῶν νὰ ἀνεύρῃ ἀνοικτὴν τὴν ὀπήν, [[ὅπως]] δραπετεύσῃ, Ἀριστ. Λυσ. 720. Β. ὡς ἀποθ., διαλέγομαι· μέλλ. διαλέξομαι Ἰσοκρ. 233D, 255Ε, κτλ· [[ὡσαύτως]] -λεχθήσομαι ὁ αὐτ. 195C, Δημ. 311. 99· ἀόρ. διελεξάμην Ὅμ., Ἀριστοφ. Ἀποσπ. 321· [[ὡσαύτως]] διελέχθην Ἡρόδ., Ἀττ.· σπανίως ἀόρ. β΄ διαλεγῆναι Ἀριστ. Τοπ. 7. 5. 2., 8. 3. 6, γ’ πληθ. διέλεγεν Συλλ. Ἐπιγρ. 3052.10., 3656. 7· διείλεγμαι Πλάτ. Θεαίτ. 158C, Ἰσοκρ.· ὑπερσυντ. διείλεκτο Δημ. 553. 11 (ἀλλὰ μετὰ παθ. σημας., Λυσ. 114. 36)· πρβλ. [[προδιαλέγω]]. Συνδιαλέγομαι [[πρός]] τινα, συσκέπτομαι μετά τινος, συνομιλῶ, μετὰ δοτ. προς., μοι [[ταῦτα]] φίλος διελέξατο θυμὸς Ἰλ. Λ. 407· πρβλ Ἀρχίλ. 74, Ἡρόδ. 3. 50. 51, Ἀριστοφ. Νεφ. 425, κτλ.· [[πρός]] τινα Πλάτ. Πολιτ. 272D, κτλ.· δ. τί τινι ἢ [[πρός]] τινα, συζητῶ ὑπόθεσίν τινα μεθ’ ἑτέρου, Ξεν. Ἀπομν. 1. 6, 1., 2. 10. 1· δ. ὅρους, πράγματα Ἀριστ. Ἀν. Ὑστ. 2. 7, 5, κτλ.· δ. [[περί]] τινος Ἰσοκρ. 28Β, Δημ. 506. 21· τινι [[περί]] τινος Θουκ. 8. 93· δ. τινι μὴ ποιεῖν, συνομιλῶν πειρῶμαι νὰ πείσω νὰ μὴ ..., ὁ αὐτ. 5. 59· εἰ τοῦτο τὸ [[ῥῆμα]] καὶ μὴ τουτὶ διελέχθην ἐγὼ Δημ. 305.5· οἱ νόμοι οὐδὲν τούτῳ δ., δὲν ἔχουσι νὰ εἴπωσί τι πρὸς αὐτόν, δὲν ἀναφέρονται εἰς αὐτόν, ὁ αὐτ. 1070. 4, πρβλ. Αἰσχίν. 3. 27· δ. [[πρός]] τι, [[ὑποστηρίζω]] τι συνομιλῶν, Ἀριστ. Ἀν. Πρ. 1. 43· ἢ [[κατακρίνω]] τι, ὁ αὐτ. Φυς. 1. 2, 3· - ἀπολ., ἐξηγοῦμαι, [[διασκέπτομαι]] καὶ [[λέγω]] τὰς σκέψεις μου, συζητῶ, [[ἐξετάζω]], Ξεν. Ἀπομν. 4. 5, 12, Ἰσοκρ. 104C, κτλ., συχνὸν παρὰ Πλάτ.· [[οὔτε]] φωνεῖ [[οὔτε]] δ. Ἀριστ. Ἱ. Ζ. 4. 9, 3· - τὸ ἐνεργ. μεταχειρίζεται [[οὕτως]] ὁ Ἕρμιππ. ἐν Κερκ. 5. 2) ἐπὶ τῆς διαλεκτικῆς μεθόδου τῶν Σωκρατικῶν, καθ’ ἣν τὰ συμπεράσματα δὲν συνήγοντο ὑπ’ αὐτοῦ τοῦ ὁμιλοῦντος, ἀλλὰ διὰ συζητήσεως δι’ ἐρωτήσεως καὶ ἀποκρίσεως, οὐκ ἐρίζειν ἀλλὰ δ. Πλάτ. Πολ. 454Α, πρβλ. 511C, Θεαίτ. 167Ε, κτλ., καὶ ἴδε τὴν λ. [[διαλεκτικός]]. 3) μεταχειρίζομαι διάλεκτόν τινα ἢ γλῶσσαν, Ἡρόδ. 1. 142, πρβλ. Πολύβ. 1. 80, 6· [[γράφω]] εἰς τὸ πεζόν, κατ’ ἀντίθ. πρὸς τὸ γράφειν ποιήματα, Διον. Ἁλ. π. Συνθέσ. 20, ἐν τέλ. 4) παρ’ Ἀττ. κατ’ εὐφημισμὸν ἀντὶ [[συνουσιάζω]], συνευρίσκομαι, Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 890, Πλούτ. 1082.
}}
{{grml
|mltxt=και διαλέω (AM [[διαλέγω]])<br />[[κάνω]] [[επιλογή]], [[επιλέγω]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> (για λουλούδια, καρπούς) [[συλλέγω]], [[συνάζω]], [[μαζεύω]]<br /><b>2.</b> (η μτχ. παθ. παρακμ. ως επίθ.) <i>διαλεγμένος</i><br />[[εκλεκτός]], [[διαλεχτός]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[κάνω]] [[διάκριση]], [[ξεχωρίζω]]<br /><b>2.</b> [[αποχωρίζω]], [[διαχωρίζω]]<br /><b>3.</b> [[προσπαθώ]] να βρω [[κάτι]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>διά</i> <span style="color: red;">+</span> [[λέγω]] «[[διαλέγω]]»].
}}
{{lsm
|lsmtext='''διαλέγω:''' μέλ. <i>-ξω</i>,<br /><b class="num">Α.</b> [[επιλέγω]] [[κάτι]] από [[κάτι]] [[άλλο]], κάνω [[επιλογή]], [[εκλέγω]], σε Ηρόδ., Ξεν. <b>Β.</b> Αποθ., <i>δια-λέγομαι</i>, μέλ. -[[λέξομαι]] και <i>-λεχθήσομαι</i>, αόρ. αʹ <i>δι-ελεξάμην</i> και <i>διελέχθην</i>, παρακ. [[διείλεγμαι]], γʹ ενικ. υπερσ. <i>διείλεκτο</i>·<br /><b class="num">I.</b> [[συνδιαλέγομαι]] με, [[συνομιλώ]] με, [[συσκέπτομαι]], <i>τινι</i>, σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.· [[πρός]] τινα, σε Πλάτ.· <i>δ. τί τινι</i> ή [[πρός]] τινα, [[συζητώ]] μια [[υπόθεση]] με κάποιον, σε Ξεν.· <i>δ. τινι μὴ ποιεῖν</i>, [[προσπαθώ]] συνομιλώντας να [[πείσω]] κάποιον να μην κάνει [[κάτι]], σε Θουκ.· απόλ., [[μιλώ]], [[συνομιλώ]], [[συζητώ]] με επιχειρήματα, [[εξετάζω]], σε Πλάτ., Ξεν.<br /><b class="num">II.</b> [[μεταχειρίζομαι]] κάποια συγκεκριμένη διάλεκτο ή [[γλώσσα]], σε Ηρόδ.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=fut. ξω<br /><b class="num">I.</b> to [[pick]] out one from [[another]], to [[pick]] out, Hdt., Xen.<br />B. Dep. δια-λέγομαι; fut. -[[λέξομαι]] and -λεχθήσομαι; aor1 δι-ελεξάμην and διελέχθην; perf. [[διείλεγμαι]]; 3rd sg. plup. διείλεκτο;— to [[converse]] with, [[hold]] [[converse]] with, τινί Il., etc.; πρός τινα Plat.; δ. τί τινι or πρός τινα to [[discuss]] a [[question]] with [[another]], Xen.; δ. τινι μὴ ποιεῖν to [[argue]] with one [[against]] doing, Thuc.:—absol. to [[discourse]], [[argue]], Plat., Xen.<br /><b class="num">II.</b> to use a [[dialect]] or [[language]], Hdt.
}}
{{lxth
|lthtxt=''[[colloqui]]'', to [[converse together]], [[have a conference]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:5.59.5/ 5.59.5], (''[[in colloquio dixerunt]]'', [[they said in the conference]]) [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.57.2/ 6.57.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:8.93.2/ 8.93.2].
}}