View source for μήν

{{LSJ1
|Full diacritics=μήν
|Medium diacritics=μήν
|Low diacritics=μην
|Capitals=ΜΗΝ
|Transliteration A=mḗn
|Transliteration B=mēn
|Transliteration C=min
|Beta Code=mh/n
|Definition=ὁ,<br><span class="bld">A</span> v. [[μείς]] ([[month]]).<br><span class="bld">II</span> Μήν, an Anatolian divinity, ''IG''22.1365,1366, etc.; nom. sg. Μείς ''Supp.Epigr.''4.647.2, 648.3 (Lydia).<br><span class="bld">μήν</span>, Dor. (Epich.78, etc.), Aeol. (Sapph.''Supp.''23.5, etc.), and old Ep. [[μάν]] (in Hom.always followed by a vowel exc. Il.5.895,765, whereas [[μήν]] is followed by a consonant exc. in Il.19.45; original [[μάν]] has prob. been changed to [[μέν]] exc. when the metre prevented), a Particle used to strengthen asseverations,<br><span class="bld">A</span> [[verily]], [[truly]]; a synonym of [[μέν]] but stronger, and like it always following the word which begins the clause, <b class="b3">ὧδε γὰρ ἐξερέω, καὶ μ. τετελεσμένον ἔσται</b> and so [[verily]]... Il.23.410; <b class="b3">ἴστε μὰν</b>… ye know [[doubtless]], Pi.''I.''4(3).35: freq. with imper., <b class="b3">ἄγε μ.</b> on [[then]], Il.1.302; ἄγρει μάν 5.765; ἄναγε μάν A.''Ch.''963 (lyr.); ἕπεο μάν [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Coloneus|OC]]''182 (lyr.).<br><span class="bld">II</span> after other Particles,<br><span class="bld">1</span> <b class="b3">ἦ μήν</b>, [[now verily]], [[full surely]], ἦ μὴν καὶ πόνος ἐστίν Il.2.291, cf. ''h.Ap.''87, Hes. ''Sc.''101; ἦ μάν Il.2.370, 13.354, Sapph.l.c., Pi.''P.''4.40, al. (εἶ μάν ''IG''5 (1).1390.27 (Andania, i B.C.)): strengthened, ἦ δὴ μάν Il.17.538: freq. later in strong protestations or oaths, c. inf., ὄμνυσι δ' ἦ μὴν λαπάξειν A.''Th.''531, cf. S.''Tr.''1186, X.''An.''2.3.26: in negation, <b class="b3">ἦ μ. μή</b>… Th.8.81, etc. (but also [[ὀμνύω]] μὴ μὰν φρονησεῖν ''SIG''527.36 (Crete, iii B.C.)): in Prose also to begin an independent clause, ὀμνύω... ἦ μ. ἐγὼ ἐθυόμην X.''An.''6.1.31; καὶ νὴ τὸν κύνα,… ἦ μ. ἐγὼ ἔπαθόν τι τοιοῦτον Pl. ''Ap.''22a.<br><span class="bld">2</span> <b class="b3">καὶ μήν</b>, sometimes simply to add an asseveration, v. sub init., cf. Pi.''N.''2.13, etc.; καὶ δὴ μάν Theoc.7.120: freq. to introduce something new or deserving special attention, καὶ μὴν Τάνταλον εἰσεῖδον Od.11.582, cf. 593, [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''459, ''Pers.''406, etc.; especially in dramatic Poets to mark the entrance of a person on the stage, [[here comes]]... Id.''Th.''372, E.''El.''339; also [[ὅδε]] μ. Αἵμων [[Sophocles|S.]]''[[Antigone|Ant.]]''626 (anap.), etc.; of new facts, [[and besides]], [[nay more]], καὶ μήν… γε [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''982, cf. Ar.''Pax'' 369, X.''Smp.''4.15, etc.; in Orators to introduce new arguments, καὶ μήν… γε [[Plato|Pl.]]''[[Theaetetus|Tht.]]''153b, D.21.56; to introduce a counter-argument, Ar.''Nu.''1185, [[Plato|Pl.]]''[[Gorgias|Grg.]]'' 452c; καὶ μὴν καί D.27.30, etc.: also in answers, to denote approbation or assent, <b class="b3">ἀλλ' ἢν ἐφῇς μοι… λέξαιμ' ἂν ὀρθῶς</b>. Answ. <b class="b3">καὶ μ. ἐφίημι</b> [[well]], I allow it, S.''El.''556; <b class="b3">μὴ νῦν διάτριβ', ἀλλ' ἄνυε πράττων</b>… Answ. καὶ μ. βαδίζω Ar.''Pl.''413 ([[varia lectio|v.l.]]), cf. ''Ra.''895, [[Euripides|E.]]''[[Hecuba|Hec.]]''317; so καὶ μ.… γε [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 426e, etc.<br><span class="bld">3</span> <b class="b3">ἀλλὰ μήν</b>, yet [[truly]], Id.''Pers.''233, etc.; ἀλλὰ μάν [[Aristophanes|Ar.]]''[[Acharnians|Ach.]]''765; ἀλλὰ μήν… γε Id.''Ra.''258; to allege something not disputed, [[Plato|Pl.]]''[[Theaetetus|Tht.]]''187a: rarely separated, ἀλλ' ἐστὶ μ. οἰκητός [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Coloneus|OC]]''28; <b class="b3">ἀλλ' οὐδ' ἐγὼ μ.</b>… [[Euripides|E.]]''[[Hecuba|Hec.]]''401: more strongly, ὅμως μ. [[Plato|Pl.]]''[[Politicus|Plt.]]'' 297d.<br><span class="bld">4</span> <b class="b3">ναὶ μήν</b>, [[above all]], Emp.76.2.<br><span class="bld">5</span> <b class="b3">οὐ μήν</b>, [[of a truth]] not, Il.24.52, [[Aeschylus|A.]]''[[Agamemnon|Ag.]]''1068, etc.: elsewhere in Hom. <b class="b3">οὐ μάν</b>, Il.12.318, etc.; <b class="b3">μὴ μάν</b> (Att. <b class="b3">μὴ μήν</b>) [[oh]] do not, 8.512, 15.476, etc.; ἀλλ' οὐ μάν 17.41; ἀλλ' οὐ μάν… γε [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Coloneus|OC]]''153 (lyr.); οὐδὲ μάν Pi.''P.''4.87.<br><span class="bld">6</span> <b class="b3">ὡς μήν</b>, = [[ἦ μήν]], ὀμμνύω Δία… ὡς μ. κρινεῖν τὰ ἀντιλεγόμενα ''Delph.''3(1).362 i 40.<br><span class="bld">III</span> after interrogatives, <b class="b3">τί μ.</b>; [[well]], what of it? A.''Eu.''203, [[Plato|Pl.]]''[[Theaetetus|Tht.]]''145e, etc.; <b class="b3">τί μ. οὔ</b> [[well]], why not? E. ''Rh.''706 (lyr.); <b class="b3">τῶς μ.</b>; [[well]], [[but how]]… ? [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''1.6.28; <b class="b3">τίνος μ. ἕνεκα</b>; ibid.; <b class="b3">ποῦ μ.</b>; to express surprise, [[Plato|Pl.]]''[[Theaetetus|Tht.]]''142a; <b class="b3">ἀλλὰ πότε μήν</b>; X. ''Smp.''4.23.<br><span class="bld">IV</span> with adversative force, esp. after a neg., so that it is equivalent to <b class="b3">μέντοι, νῦν ἐμὲ μὲν στυγέει... ἔσται μὰν ὅτ' ἄν</b>… Il. 8.370-373; οὐ μὴν ἄτιμοι… τεθνήξομεν [[Aeschylus|A.]]''[[Agamemnon|Ag.]]''1279; <b class="b3">ἀνάγκη μὲν καὶ ταῦτ' ἐπίστασθαι... οὐδὲν μ. κωλύει κτλ</b>. [[Plato|Pl.]]''[[Phaedrus|Phdr.]]''268e, cf. ''Grg.''493c, ''R.''529e, etc.; χαλεπῶς ἔχει ὑπὸ τραυμάτων, μᾶλλον μ. αὐτὸν αἱρεῖ τὸ νόσημα Id.''Tht.''142b; expressed more strongly by <b class="b3">γε μ.</b>, Pi.''P.''7.18, A.''Th.''1067 (anap.), [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Coloneus|OC]]''587, [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''6.1.7, etc.; also οὐ μ.… γε A. ''Pr.''270, ''Th.''538; <b class="b3">οὐδὲ μ.</b> ib.809, ''Ch.''189; <b class="b3">οὐ μ. οὐδέ</b> [[nor yet indeed]], Th. 1.3, 82, etc.; οὐ μὰν οὐδέ Il.4.512; ἀλλ' οὐ μὰν οὐδέ 23.441:—on <b class="b3">οὐ μὴν ἀλλά</b>, v. [[ἀλλά]] II.5.
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0174.png Seite 174]] dor. μάν, vgl. auch μέν, starke Bejahung, Betheuerung ausdrückend, bes. bei einem Befehl oder Versprechen, ja, für wahr, allerdings; ἄγε μὴν πείρησαι, Il. 1, 302, wohlan denn, versuche es doch; ἕπεο μάν, Soph. O. C. 178, s. auch weiter unten; ἦ μήν, ja wahrlich, Il. 9, 57; Hes. Sc. 11. 101; Aesch. Prom. 73 u. öfter; bes. nach [[ὄμνυμι]], Spt. 513; Ar. Nubb. 855 u. sehr häufig; – καὶ μήν, und doch fürwahr, Il. 19, 45. 23, 410; Aesch. Prom. 246. 457 u. sonst oft; καὶ μὴν πεπωκώς γε, Ag. 1161; Ar. Th. 200; – οὐ μήν, fürwahr nicht, Il. 24, 52 Od. 16, 440 u. öfter; Aesch. Spt. 520; οὐ μήν τι ποιναῖς γε ᾠόμην τοίαισί με κατισχανεῖσθαι, Prom. 268; Soph. O. R. 810; οὐδὲ μήν γε Ar. Vesp. 480; Plat. Phaed. 93 a; auch οὐ μὴν [[ἀλλά]] – γε, Gorg. 449 c; οὐδὲ μήν – γε, Parm. 164 a; – ἀλλὰ μήν, aber ja, doch, Aesch. Pers. 229; ἀλλὰ μὴν εὔνους γε, 222; ἀλλὰ κἀγὼ μήν, Ag. 1637; ἀλλ' ἔστι μὴν [[οἰκητός]], Soph. O. C. 28; öfter bei Plat. u. sonst in Prosa; ἀλλ' οὐ μήν, Plat. Parm. 149 a; – γε μήν, Aesch. Spt. 1054; ἄνα γε μὰν δόμοι, Ch. 957; ὅρα γε μήν, Soph. O. C. 593, vgl. El. 961; [[τόδε]] γε μὴν ἔχεις λέγειν ὅτι, Plat. Parm. 153 a, öfter; Xen. Mem. 1, 4, 5 u. A.; – τί μήν; warum nicht? Aesch. Eum. 194, wie Plat. Polit. 258 b u. öfter; ποῦ μήν; wo aber? Theaet. 142 a; ποῖα μὴν λέγεις; Rep. VII, 523 b. ηνός, ὁ, vgl. [[μείς]], der [[Monat]], Il. 2, 292 u. öfter; μηνῶν φθινόντων, im Verlaufe der Monate, oder als die Monate, das Jahr zu Ende ging, Od. 10, 470 u. öfter; vgl. ὅτε δὴ μῆνές τε καὶ ἡμέραι ἐξετελεῦντο, Od. 11, 294. 14, 293; aber μὴν φθίνων, Od. 14, 162. 19, 307, ist die zweite Hälfte des Mondes, im <span class="ggns">Gegensatz</span> des ἱστάμενος μήν, der ersten Hälfte des Monats, vgl. Hes. Th. 51; Her. 6, 106; wenn der Monat wie gew. in drei Dekaden getheilt wird, werden diese durch den Zusatz ἱσταμένου μηνός, μεσοῦντος, φθίνοντος unterschieden, die zweite und dritte aber auch durch ἐπὶ δεκάδι, ἐπὶ εἰκάδι bezeichnet. – In dem letzten Drittel werden die Tage wie im römischen Kalender rückwärts gezählt: μηνὸς Ἀρτεμισίου τετάρτῃ φθίνοντος, am vierten Tage vor dem Ende des Monats Artemision, Thuc. 5, 19. – Aus der Eintheilung und Berechnung der Monate nach dem Mondlauf erklärt sich, daß Thuc. 2, 4 τελευτῶντος τοῦ μηνός als Grund der dunkeln Nacht angeführt wird, wo der Mondschein zu Ende ging; οἱ δὲ συγγενεῖς μῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαν, d. i. die ganze Lebenszeit, Soph. O. R. 1083; πλήθει πολλῶν μηνῶν, von einer langen Zeit, Phil. 713; [[κύκλος]] [[πανσέληνος]] μηνὸς [[διχήρης]], der den Monat theilt, Eur. Ion. 1156; δεκάτῳ μηνὸς ἐν κύκλῳ, 1486; μῆνες ἐμβόλιμοι, Schaltmonate, Her. 1, 32; μήνεσι, 4, 43. 8, 51, mit der [[varia lectio|v.l.]] μησί (dor. μασί, Theocr. 17, 127); μῆνες οἱ χειμερινοί, Thuc. 6, 21; Plat., der ἐνιαυτούς τε καὶ ὥρας καὶ μῆνας verbindet, Phil. 30 c u. Folgde. – Μῆνες heißt auch die monatliche Reinigung der Frauen, sonst ἐμμήνια.
}}
{{bailly
|btext=<span class="bld">1</span><i>particule d'affirmation</i>;<br />certes, assurément ; <i>se joint</i>;<br /><b>1</b> <i>à un verbe</i> : [[ἄγε]] [[μήν]] IL allez donc ! oui, allez !;<br /><b>2</b> <i>à un mot interrog.</i> : [[πῶς]] [[μήν]] ; comment donc ? τί [[μήν]] ; quoi donc ? pourquoi donc ?;<br /><b>3</b> <i>à une autre particule</i> : ἀλλὰ [[μήν]], mais vraiment, mais en effet ; [[γε]] [[μήν]], certes en vérité ; ἦ [[μήν]], ἦ [[μάν]] <i>dor.</i>, ἦ δὴ [[μάν]], oui certes, oui vraiment ; <i>chez les Trag. pour appeler l'attention sur un personnage qui entre, en scène</i> : et tenez, justement voici, <i>etc. ; dans le dialogue</i> : et de plus, et en outre ; <i>dans les réponses pour exprimer l'assentiment</i> : καὶ [[μήν]] [[γε]], oui certes, en vérité ; [[οὐ]] [[μήν]], [[οὐ]] [[μάν]], μὴ [[μήν]], non certes, non cependant, cependant… ne pas ; [[οὐ]] μὴν [[ἀλλά]] (v. [[ἀλλά]]).<br /><span class="bld">2</span>μηνός (ὁ) :<br />mois : τοῦ μηνός XÉN chaque mois ; μηνὸς ἱσταμένου, ἐνεστῶτος μηνός, au commencement du mois (les 10 premiers jours), μηνὸς μεσοῦντος, le milieu du mois (du 11 au 20) ; μηνὸς φθίνοντος <i>ou</i> ἀπιόντος, la fin du mois (du 20 à la fin, en comptant à rebours) : μηνὸς τετάρτῃ φθίνοντος THC <i>ou simpl.</i> δεκάτῃ ἀπιόντος DÉM le 4ᵉ, le 10ᵉ jour de la dernière période du mois, <i>càd</i> le 27, le 21 ; <i>abs.</i> τελευτῶντος τοῦ μηνός THC à la fin du mois <i>en gén. ; pour marquer une durée d'un ou plusieurs mois, on emploie</i> [[μήν]] <i>à l'acc.</i> : ἐνα μῆνα IL durant un mois ; [[τρεισκαίδεκα]] μῆνας IL durant treize mois.<br />'''Étymologie:''' R. Ma, mesurer ; cf. [[μέτρον]], <i>lat.</i> [[mensis]].
}}
{{elru
|elrutext='''μήν:'''<br /><b class="num">I</b> дор. [[μάν]] (ᾱ) (intens. к [[μέν]])<br /><b class="num">1</b> (да, ну) … же: [[ἄγε]] μ. πείρησαι Hom. да приди же и попробуй; [[ἕπεο]] μ., [[ἕπεο]] Soph. следуй же, следуй (за мной); [[ὅρα]] γε μ. Soph. да ты посмотри;<br /><b class="num">2</b> [[ведь]], [[же]] (ἦ μ. καὶ [[νέος]] [[ἐσσί]] Hom.): καὶ μ. [[τόγε]] τῶν ζῴων [[γένος]] ἐκ τῶν αὐτῶν τούτων φύεται Plat. да ведь и род животных возникает от тех же причин; τί μ.; Plat. а как же?; τί μ. οὐ; Eur. а почему же нет?; [[πῶς]] μ.; Xen. как же?, почему же?; τίνος μ. [[ἕνεκα]]; Xen. так для чего же?; [[ποῦ]] μ.; Plat. а где же?;<br /><b class="num">3</b> [[поистине]], [[действительно]], [[в самом деле]] (ἦ μ. ἐγὼ ἔπαθόν τι τοιοῦτον Plat.): οὐ μ. οἱ [[τόγε]] [[κάλλιον]] Hom. нет (право же), так не годится;<br /><b class="num">4</b> (и), [[вот]] (καὶ μ. Τάνταλον [[εἰσεῖδον]] Hom.): [[ὅδε]] μ. [[Αἵμων]] Soph. но вот (идет) Гемон;<br /><b class="num">5</b> (ну) конечно: ἀλλ᾽ ἢν [[ἐφῇς]] μοι … - Καὶ μ. [[ἐφίημι]] Soph. но если ты позволишь мне … - Ну конечно, позволяю;<br /><b class="num">6</b> (= [[μέντοι]]) все же, однако, тем не менее: [[ταῦτα]] [[μέν]] ἐστιν ἄτοπα, δηλοῖ μ. … Plat. это, правда, странно, но тем не менее доказывает …; γε μ., οὐ μ. … γε и οὐ μ. [[οὐδέ]] Thuc. etc. тем не менее, однако.<br /><b class="num">II</b> дор. [[μάν]] (ᾱ), эол.-ион. [[μείς]], gen. μηνός ὁ (дор. dat. pl. [[μασί]])<br /><b class="num">1</b> [[месяц]]: τοῦ μηνός Xen., ἑκάστου μηνός Plat., τοῦ μηνὸς ἑκάστου Arph. и κατὰ μῆνα (ἕκαστον) или κατὰ μῆνας Plat. каждый месяц, ежемесячно; δεκάτῳ μηνὸς ἐν [[κύκλῳ]] Eur. когда наступил десятый месяц: μηνὸς ἱσταμένου Hom., Thuc.; в начале месяца (т. е. в течение первой его декады); μηνὸς μεσοῦντος Thuc. в середине месяца (т. е. во второй его декаде); μηνὸς φθίνοντος или ἀπιόντος Hom., Dem.; в конце месяца (т. е. в третьей его декаде); μηνὸς τετάρτῃ φθίνοντος Thuc. в четвертый (с конца) день последней декады (т. е. 27-го числа; дни считалась с конца только в третьей декаде); δεκάτῃ ἀπιόντος (''[[sc.]]'' μηνός) Dem. в десятый (с конца) день последней декады (т. е. 21-го числа); τῇ τρίτῃ ἐπ᾽ εἰκάδι Dem. 23-го числа; ἕνα μῆνα Hom. в течение одного месяца; μηνῶν φθινόντων Hom. по истечении месяцев (года), т. е. по прошествии года; πλήθει πολλῶν μηνῶν Soph. по прошествии многих-многих месяцев; μῆνες ἐμβόλιμοι Her. вставные месяцы (вводившиеся через год для уравнения лунного года с солнечным); οἱ κατὰ μῆνα σχηματισμοί Arst. месячные фазы (луны);<br /><b class="num">2</b> (= [[μηνίσκος]]) луночка, серповидный козырек или навес Arph.;<br /><b class="num">3</b> pl. [[календарь]] (μῆνας οἱ Σαβῖνοι τοὺς Ῥωμαίων ἐδέξαντο Plut.).
}}
{{ls
|lstext='''μήν''': παρὰ τοῖς Δωρ. καὶ τοῖς ἀρχ. Ἐπικ. μάν, [[μόριον]] ἐν χρήσει πρὸς ἐνίσχυσιν διαβεβαιώσεων, διαμαρτυριῶν καὶ τῶν τοιούτων, Λατ. vero, ἀληθῶς, τῇ ἀληθείᾳ, πράγματι, [[ὄντως]], κτλ. Εἶναι ἰσχυρότερος [[τύπος]] τοῦ μέν, [[ὅπερ]] παρὰ τοῖς Ἐπικ. ποιηταῖς ἦν ἐν χρήσει σχεδὸν κατὰ τὸν αὐτὸν τρόπον (ἴδε μὲν ἐν ἀρχ.), καὶ ὡς ἐκεῖνο ἀείποτε εἵπετο μετὰ τὴν πρώτην λέξιν τῆς προτάσεως, ὧδε γὰρ [[ἐξερέω]], καὶ μὴν τετελεσμένον ἔσται, καὶ ἀληθῶς θὰ [[εἶναι]] τετελεσμένον..., Ἰλ. Ψ. 410, Ὀδ. Π. 440· ἴστε μάν..., γινώσκετε ἀναμφιβόλως, Πινδ. Ι. 4 (3). 58, κτλ.· συχνὸν μετὰ τῆς προστ., ἄγε μήν, Λατ. age vero, «ἐμπρὸς λοιπόν», Ἰλ. Α. 302· [[ἄγρει]] μὰν Ε. 765· ἄνα γε μαν Αἰσχύλ. Χο. 963· ἕπεο μὰν Σοφ. Ο. Κ. 182· ὅρα γε μὴν [[αὐτόθι]] 587, κτλ. ΙΙ. ἡγουμένων ἄλλων μορίων, 1) ἦ μήν, κατὰ ἀλήθειαν, ἀληθέστατα, βεβαιότατα, ἦ μὴν καὶ [[πόνος]] ἐστὶν Ἰλ. Β. 291, πρβλ. Ι. 57, Ἡσ. Ἀσπ. Ἡρ. 11. 101· [[οὕτως]], ἦ μὰν Ἰλ. Β. 370., Ν. 354, Πίνδ.· ἐπιτεταμ., ἦ δὴ μὰν Ἰλ. Ρ. 538· ― οὕτω παρ’ Ἀττ., ἰδίως ἐπὶ ἰσχυρῶν διαμαρτυριῶν ἢ ὅρκων, μετ’ ἀπαρ., ὄμνυσι δ’ ἦ μὴν λαπάξειν Αἰσχύλ. Θήβ. 531, πρβλ. Σοφ. Τρ. 1186, Ξεν. Ἀν. 2. 3. 26· καὶ ἐν ἀρνήσει, ἦ μὴν μή…, Θουκ. 8. 81, κτλ.· παρὰ πεζογράφοις [[ὡσαύτως]] ἐν ἀρχῇ ἀνεξαρτήτου προτάσεως, ὀμνύω…, ἦ μὴν ἐγὼ ἐθυόμην Ξεν. Ἀν. 5. 9, 31· καὶ νὴ τὸν κύνα, … ἦ μὴν ἐγὼ ἔπαθόν τι τοιοῦτον Πλάτ. Ἀπολ. 22Α· ― οὕτω, μὴ μάν… ἀπολοίμην Ἰλ. Χ. 304, κτλ.· ― ἴδε μὲν Α. Ι. 2) καὶ μήν, [[ἐνίοτε]] [[ἁπλῶς]] εἰσάγει σοβαρὰν διαβεβαίωσιν, ἴδε ἐν ἀρχ., πρβλ. Πινδ. Ν. 2. 18, κτλ.· καὶ δὴ μὰν Θεόκρ. 7. 120· ― [[συχνάκις]] δὲ εἰσάγει τι νέον ἢ ἄξιον ἰδιαιτέρας προσοχῆς, καὶ μὴν Τάνταλον [[εἰσεῖδον]] Ὀδ. Λ. 582, πρβλ. 593, Αἰσχύλ. Πρ. 459, Πέρσ. 406, κτλ.· ἰδίως παρὰ τοῖς δραματικοῖς ποιηταῖς χρησιμεύει πρὸς δήλωσιν ὅτι πρόσωπόν τι ἐμφανίζεται ἐπὶ τῆς σκηνῆς, ἰδού…, νὰ καί…, καὶ μὴν [[ἄναξ]] ὅδ’ [[αὐτός]]… Αἰσχύλ. Θήβ. 372, Εὐρ. Ἡλ. 339, πρβλ. Σοφοκλ. Ἀντ. 626, κτλ.· [[οὕτως]] ἐπὶ νέων γεγονότων, καὶ [[προσέτι]], καὶ [[μάλιστα]], ἀκόμη… Αἰσχύλ. Πρ. 982, Ἀριστοφ. Εἰρ. 369, κτλ.· καὶ παρὰ τοῖς ῥήτορσι κτλ. πρὸς εἰσαγωγὴν νέου ἐπιχειρήματος, Πλάτ. Θεαίτ. 153Β, Δημ. 532, 17., 823. 1, κτλ.· [[οὕτως]] ἐπὶ ἀποκρίσεων πρὸς δήλωσιν συγκαταθέσεως, ὡς τὸ καὶ δή, ἀλλ’ ἢν ἐφῇς μοι… λέξαιμ’ ἂν ὀρθῶς. ― Ἀπόκρ. καὶ μὴν [[ἐφίημι]], καλὰ λοιπὸν [[ἐπιτρέπω]], ἀφίνω, Σοφ. Ἠλ. 556· μὴ νῦν διάτριβ’, ἀλλ’ ἄνυε πράττων… Ἀπόκρ. καὶ μὴν [[βαδίζω]] Ἀριστοφ. Πλ. 413, πρβλ. Βατρ. 895, Εὐρ. Ἑκ. 317, Ξεν. Ἀν. 5. 5, 14, Συμπ. 4. 15· οὕτω, καὶ μήν… γε Αἰσχύλ. Πρ. 982, 985, κτλ. 3) ἀλλὰ μήν, ἀληθῶς [[ὅμως]]…, Λατ. verum enimvero, ὁ αὐτ. ἐν Πέρσ. 226, 233, κτλ.· ἀλλὰ μὰν Ἀριστοφ. Ἀχ. 766· ἀλλὰ μήν… γε ὁ αὐτ. ἐν Βατρ. 258· εἰσάγει ἀλήθειάν τινα ἀδιαφιλονείκητον, Πλάτ. Θεαίτ. 187Α· σπανίως χωρίζεται: ἀλλ’ ἐστὶ μὴν οἰκητὸς Σοφ. Ο. Κ. 28· ἀλλ’ οὐδ’ ἐγὼ μήν… Εὐρ. Ἑκ. 401, πρβλ. Αἰσχύλ. Ἀγ. 1068· ― [[οὕτως]], ἰσχυρότερον, [[ὅμως]] μὴν Πλάτ. Πολιτ. 297D. 4) οὐ μήν, ἀληθῶς ὄχι, Ἰλ. Ω. 52, καὶ Ἀττ.· ἀλλαχοῦ παρ’ Ὁμ. οὐ μάν, Μ. 318, κτλ.· οὕτω, μὴ μὰν (Ἀττ. μὴ μήν), ὤ, μή…, Θ. 512., Ο. 476, κτλ.· [[ὡσαύτως]], ἀλλ’ οὐ μὰν Ρ. 41· ἀλλ’ οὐ μάν…, γε Σοφ. Ο. Κ. 151· οὐδὲ μὰν Πινδ. Π. 4. 155. ΙΙΙ. μετὰ τὰ ἐρωτηματικὰ ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον λαμβάνει πως ἀντιρρητικὴν δύναμιν, τί μήν; τί δέ; τί λοιπόν; δηλ. βέβαια, βεβαίως, φυσικώτατα, Αἰσχύλ. Εὐμ. 203, Πλάτ. Θεαίτ. 145Ε, κτλ.· τί μὴν οὔ; Καὶ διὰ τί ὄχι; Εὐρ. Ρῆσ. 706· πῶς μήν; καὶ πῶς ὄχι; Ξεν. Κύρ. 1. 6, 28· ποῦ μήν; πρὸς δήλωσιν θαυμασμοῦ, Πλάτ. Θεαίτ. 142Α· μετὰ τοῦ [[ἀλλά]], ἀλλὰ τίνος μὴν [[ἕνεκα]]; Ξεν. Κύρ. 1. 6, 28· ἀλλὰ [[πότε]] μήν; ὁ αὐτ. ἐν Συμπ. 4. 23. ΙV. μὴν [[συχνάκις]] λαμβάνει ἐναντιωματικὴν δύναμιν, ἰδίως κατόπιν ἀρνήσεως, [[ὥστε]] ἀντικαθιστᾷ τὸ μέντοι, Λατ. tamen, νῦν μὲν στυγέει…, ἔσται μὰν [[ὅταν]] κτλ. Ἰλ. Θ. 370-373· οὐ μὴν ἄτιμοι… τεθνήξομεν Αἰσχύλ. Ἀγ. 1279, πρβλ. 1068· [[ἀνάγκη]] μὲν καὶ ταῦτ’ ἐπίστασθαι…, οὐδὲν μὴν κωλύει κτλ. Πλάτ. Φαῖδρ. 268Ε, πρβλ. Γοργ. 493C, Πολ. 529Ε, κτλ.· χαλεπῶς ἔχει ὑπὸ τραυμάτων, [[μᾶλλον]] μὴν αὐτὸν αἱρεῖ ἡ [[νόσος]] ὁ αὐτ. ἐν Θεαιτ. 142Β· ― τοῦτο ἐκφέρεται ἰσχυρότερον διὰ τοῦ γε μήν, Πινδ. Π. 7, 20, Αἰσχύλ. Θήβ. 1062, Σοφ. Ο. Κ. 587, Ξεν. Κύρ. 6. 1, 7, κτλ.· [[ὡσαύτως]], οὐ μήν… γε Αἰσχύλ. Πρ. 268, Θήβ. 538· οὐδὲ μὴν [[αὐτόθι]] 809, Χο. 189· καὶ οὐ μὰν οὐδὲ Ψ. 441· ― περὶ τοῦ οὐ μὴν [[ἀλλά]], ἴδε ἀλλὰ ΙΙ. 3.
}}
{{Autenrieth
|auten=asseverative [[particle]], [[indeed]], in [[truth]], [[verily]], cf. [[μάν]] and [[μέν]] (2). [[μήν]] [[regularly]] stands in [[combination]] [[with]] [[another]] [[particle]] (καὶ [[μήν]], ἦ [[μήν]], οὐ [[μήν]]), or [[with]] an [[imperative]] [[like]] [[ἄγε]], Il. 1.302.<br />[[μηνός]]: [[month]], Il. 19.117.;;: see [[μείς]].
}}
{{Slater
|sltr=[[μήν]], [[μείς]] ([[μείς]], [[μηνός]], μηνί; μηνῶν.) [[month]] [[μηνός]] τέ οἱ τωὐτοῦ [[τρία]] ἔργα ποδαρκὴς [[ἁμέρα]] θῆκε (O. 13.37) κυρίῳ δ' ἐν μηνὶ (O. 6.32) ἁ [[Νεμέα]] μὲν ἄραρεν [[μείς]] τ' [[ἐπιχώριος]], ὃν φίλησ [[Ἀπόλλων]] (μεὶς [[ἐπιχώριος]] ὁ [[Δελφίνιος]] μὴν καλούμενος, καθ' ὃν τελεῖται Ἀπόλλωνος ἀγὼν Ὑδροφόρια καλούμενος. Σ: in Aigina) (N. 5.44) [[νῦν]] δ' αὖ μετὰ χειμέριον ποικίλα μηνῶν ζόφον χθὼν ὥτε φοινικέοισιν ἄνθησεν ῥόδοις (ποικίλα Hartung: ποικίλων codd.) (I. 4.18) ἐν δὲ μηνὸς πρῶτον τύχεν [[ἆμαρ]] (Pae. 2.75)
}}
{{StrongGR
|strgr=a stronger [[form]] of [[μέν]]; a [[particle]] of [[affirmation]] ([[only]] [[with]] ἦ); [[assuredly]]: + [[surely]].<br />a [[primary]] [[word]]; a [[month]]: [[month]].
}}
{{Thayer
|txtha=genitive [[μηνός]], ὁ ([[with]] the Alex. the accusative μηναν, [[ἄρσην]], at the [[end]]); (from Homer down);<br /><b class="num">1.</b> a [[month]]: the [[time]] of [[new]] [[moon]], [[new]] [[moon]] ([[barbarous]] Latin novilunium: [[after]] the [[use]] of the [[Hebrew]] חֹדֶשׁ, [[which]] denotes [[both]] a '[[month]]' and a '[[new]] [[moon]],' as in Lightfoot compares Psalm 81:4>)); (others [[refer]] the [[passage]] to 1 ([[see]] Meyer at the [[passage]])).
}}
{{Thayer
|txtha=(Prtcl) (from Homer down)), a [[particle]] of [[affirmation]], [[verily]], [[certainly]], [[truly]] (ἤ [[μήν]], [[see]] [[under]] ἤ at the [[end]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''μήν:''' ὁ, γεν. <i>μηνός</i>, δοτ. πληθ. <i>μησί</i>· Ιων. ή Αιολ. [[μείς]], βλ. αυτ.<br /><b class="num">1.</b> [[μήνας]], σε Όμηρ. κ.λπ.· στα πρώιμα χρόνια ο [[μήνας]] διαιρούνταν σε [[δύο]] μέρη, την [[αρχή]] και την [[εκπνοή]] (<i>μὴν ἱστάμενος</i> και <i>μὴν φθίνων</i>), σε Ομήρ. Οδ.· η Αττ. [[διαίρεση]] γινόταν σε [[τρεις]] δεκάδες (δεκαήμερα), <i>μὴν ἱστάμενος</i> (επίσης, <i>ἀρχόμενος</i> ή <i>εἰσιών</i>), <i>μεσῶν</i> και <i>φθίνων</i> (ή [[ἀπιών]])· η τελευταία [[διαίρεση]] προσμετριόταν προς τα [[πίσω]], <i>μηνὸςτετάρτῃ φθίνοντος</i>, την τέταρτη [[ημέρα]] από το [[τέλος]] του [[μήνα]], σε Θουκ.· <i>Μαιμακτηριῶνος δεκάτῃ ἀπιόντος</i>, δηλ. την 21η [[ημέρα]], σε Δημ.· κάποιες φορές όμως προσμετριόταν προς τα [[εμπρός]], όπως, <i>τῇ τρίτῃ ἐπ' εἰκάδι</i>, την εικοστή [[τρίτη]] [[ημέρα]], κ.λπ.· <i>ἐκείνου τοῦ μηνός</i>, κατά τη [[διάρκεια]] εκείνου του [[μήνα]], σε Ξεν.· <i>κατὰμῆνα</i>, [[μηνιαίως]], σε Αριστοφ.· ομοίως, <i>τοῦ μηνὸς ἑκάστου</i>, στον ίδ.· ή <i>τοῦ μηνὸς</i> μόνο, κατά [[μήνα]], [[μηνιαίως]], στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> [[μηνίσκος]], στον ίδ.<br /><b class="num">• [[μήν]]:</b> σε Δωρ. και Επικ. [[μάν]], [[μόριο]] που χρησιμ. για να ενισχύει καταφάσεις, Λατ. [[vero]], [[πράγματι]], όντως·<br /><b class="num">I.</b> ειλικρινά, αληθινά, σε Όμηρ. κ.λπ.<br /><b class="num">II.</b> [[μετά]] από άλλα μόρια.<br /><b class="num">1.</b> ἦ [[μήν]], όπως το ἦ [[μέν]] (όπου το [[μήν]] είναι [[απλώς]] ισχυρότερος [[τύπος]]), [[αλήθεια]] [[τώρα]], εντελώς σίγουρα, ἦ μὴν καὶ [[πόνος]] ἐστίν, σε Ομήρ. Ιλ.· ομοίως στην Αττ., λέγεται για να εισαγάγει έναν όρκο (μια ομωτική [[φράση]]), με απαρ. <i>ὄμνυσι δ' ἦ μὴν λαπάξειν</i>, σε Αισχύλ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> καὶ [[μήν]], εισάγει στο λόγο [[κάτι]] νέο ή εξαιρετικό· καὶ μὴν Τάνταλον [[εἰσεῖδον]], σε Ομήρ. Οδ.· στους δραματικούς ποιητές, επισημαίνει την είσοδο ενός προσώπου στη [[σκηνή]], και κοιτάξτε... [[ιδού]] έρχεται...· το ίδιο για [[νέα]] γεγονότα ή επιχειρήματα, σε Τραγ., Δημ.<br /><b class="num">3.</b> ἀλλὰ [[μήν]], [[αλλά]] [[πράγματι]], Λατ. [[verum]] [[enimvero]], σε Αισχύλ., Αριστοφ.<br /><b class="num">4.</b> όχι [[βεβαίως]], στ' [[αλήθεια]] όχι, σε Ομήρ. Ιλ., Αττ.<br /><b class="num">III.</b> [[μετά]] από ερωτημ. λέξεις, [[κυρίως]] λαμβάνει κάπως μια αντικειμενική ισχύ, τί [[μήν]]; [[quid]] [[vero]]? τι συμβαίνει [[λοιπόν]]; δηλ. [[βεβαίως]], [[φυσικά]] και έτσι, σε Αισχύλ. κ.λπ.· τί [[μήν]] οὐ; [[λοιπόν]], [[γιατί]] όχι; σε Ευρ.· [[πῶς]] [[μήν]]; [[λοιπόν]], μα πώς...; σε Ξεν.<br /><b class="num">IV.</b>αρκετά όμοιο με το [[μέντοι]], Λατ. [[tamen]], <i>οὐ μὴν ἄτιμοι τεθνήξομεν</i>, σε Αισχύλ.
}}
{{etym
|etymtx=1<br />Grammatical information: pcle<br />Meaning: confirming particle, [[honestly]], [[certainly]], [[true]] (Il.).<br />Other forms: Dor. Aeol. [[μάν]].<br />Origin: IE [Indo-European] [966] <b class="b2">*sme</b> [[really]], [[true]]<br />Etymology: Generally connected with the stressing Skt. [[sma]], [[smā]]; so IE <b class="b2">*sme</b>? From [[μήν]] the functionally identical and meaning-related [[μέν]] [[really]], [[true]] can hardly be separated. It must have had then, as with <b class="b3">δή-δέ</b> (s. vv.) a vowel shortening, as a result of weakening of its function, which from the epic and Ionic science (?) came to Attic and the other dialect-areas. Leumann Mus. Helv. 6, 85ff. ( = Kl. Schr. 229ff.); extensively on [[μήν]] Schwyzer-Debrunner 569f. Cf. [[μά]].<br />2<br />Grammatical information: m.<br />Meaning: [[month]] (Il.), also [[moon-sickle]] (Ion., Ar., Att. inscr., Thphr.).<br />Other forms: also Att. [[μείς]], Dor. [[μής]], El. [[μεύς]], gen. [[μηνός]], Aeol. [[μῆννος]].<br />Compounds: Compp., e.g. <b class="b3">μηνο-ειδής</b> [[with the form of a moonsickle]] (IA.), PN <b class="b3">Μηνό-δωρος</b>, also <b class="b3">μηνί-αρχος</b>, <b class="b3">-άρχης</b> m. [[monthly commander]] (pap. IVa; after <b class="b3">ταξί-αρχος</b> a. o.); <b class="b3">ἠλιτό-μηνος</b> [[missing the month]] (T118; cf. s. v.), <b class="b3">ἐπι-μήν-ιος</b> [[lasting a month]], [[montly]] (IA.; hypostasis); on <b class="b3">-μην-</b> as 2. member Sommer Nominalkomp. 55ff.<br />Derivatives: <b class="b3">μήν-η</b> [[month]] (Il.; like [[σελήνη]], cf. Güntert Reimwortbildungen 220, Risch $35d), <b class="b3">-άς</b> <b class="b2">id.</b> (E.); <b class="b3">μην-ίσκος</b> m. [[moonsickle]], esp. name of several moonsickle-formed objects (Ar., Arist.); <b class="b3">μην-ιαῖος</b> [[a month old]], [[monthly]] (Hp., LXX, pap.), <b class="b3">-ιεῖος</b> [[monthly]] (hell. pap.; Chantraine Form. 49 u. 53), <b class="b3">μην-αῖος</b> [[belonging to the month]] (Orac. ap. Lyd. [[Mens]].; prob. from [[μήνη]]); [[μηνιαστεία]] f. [[monthly achievement]] (pap. IIIp), but cf. [[Μηνιασταί]] m. pl.  [[adorers of Μήν]] (Rhodos); [[μήνιον]] n. plantname, [[peony]] (Ps.-Dsc.), for the astrological use, Strömberg Pflanzennamen 133.<br />Origin: IE [Indo-European] [731] <b class="b2">*meh₁not</b>, <b class="b2">*meh₁n-es-s</b> [[moon]], [[month]]<br />Etymology: From the Aeol. cas. obl., gen. <b class="b3">μῆνν-ος</b> for <b class="b3">*μηνσ-ος</b> etc., arose an analog. nom. <b class="b3">*μηνς</b>, from which with vowelshortening <b class="b3">*μενς</b>, through loss of the nasal and comp. lengthening [[μείς]], resp. [[μής]]. To <b class="b3">μην-ός</b> etc. (with simplification of the [[νν]]) arose [[μήν]], after [[Ζηνός]]: [[Ζεύς]] El. [[μεύς]]. -- Beside the obl. stem <b class="b3">*μηνσ-</b> < IE <b class="b2">*mēns-</b> there was originally in the nom. a disyllabic <b class="b2">*mēnōs-</b> with lengthened grade or (with alternating [[-t-]]) <b class="b2">*mēnōt-</b>, from which came Lith. <b class="b2">mė́uo</b> [[moon]], [[month]], Germ., e.g. Goth. [[menoÞs]] [[month]]. The disyllabic form (with full grade) is seen alo in Lith. <b class="b2">mė́es-is</b> [[month]]. On monosyllabic <b class="b2">*mēns-</b> are based both Lat. [[mens-is]] (gen. pl. [[mens-um]]) as (with loss of the [[-n-]]) Skt. [[mās-]] [[moon]], [[month]]. The development of the calendrical meaning [[month]] was accompanied by the creation of new expressions for [[monyh]] ([[σελήνη]], [[luna]] etc.). Original connection with [[meh₁-]]'measure' (s. [[μῆτις]]) because of the role of the moon as time-measure is quite possible. -- Further forms WP. 2,271f., Pok. 731f., W.-Hofmann s. [[mēnsis]], Fraenkel s. <b class="b2">meṅ́uo</b>, Scherer Gestirnnamen 61 ff.. On the Greek forms Schwyzer 279f., 286, 515 w. n. 5, 569, Leumann Hom. Wörter 288 n. 41.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=<b class="num">I.</b> in doric and epic μάν, a Particle used to [[strengthen]] asseverations, Lat. [[vero]], [[verily]], [[truly]], Hom., etc.<br /><b class="num">II.</b> [[after]] [[other]] Particles,<br /><b class="num">1.</b> ἦ μήν, like ἦ μέν (μήν [[being]] only a stronger [[form]]), now [[verily]], [[full]] [[surely]], ἦ μὴν καὶ [[πόνος]] ἐστίν Il.;—so in Attic, to [[introduce]] an [[oath]], c. inf., ὄμνυσι δ' ἦ μὴν λαπάξειν Aesch., etc.<br /><b class="num">2.</b> καὶ μήν, to [[introduce]] [[something]] new or [[special]], καὶ μὴν Τάνταλον [[εἰσεῖδον]] Od.: in [[dramatic]] Poets to [[mark]] the [[entrance]] of a [[person]] on the [[stage]], and see…, [[here]] [[comes]]…; so of new facts or arguments, Trag., Dem.<br /><b class="num">3.</b> ἀλλὰ μήν, yet [[truly]], Lat. [[verum]] [[enimvero]], Aesch., Ar.<br /><b class="num">4.</b> οὐ μήν, of a [[truth]] not, Il., [[Attic]]<br /><b class="num">III.</b> [[after]] interrogatives, it [[mostly]] takes [[somewhat]] of an objective [[force]], τί μήν; [[quid]] [[vero]]? [[what]] then? i. e. of [[course]], [[naturally]] so, Aesch., etc.; τί μὴν οὐ; well, why not? Eur.; πῶς μήν; well, but how… ? Xen.<br /><b class="num">IV.</b> [[much]] like [[μέντοι]], Lat. [[tamen]], οὐ μὴν ἄτιμοι τεθνήξομεν Aesch.
}}
{{FriskDe
|ftr='''μήν''': 1.<br />{mḗn}<br />'''Forms''': dor. äol. [[μάν]].<br />'''Meaning''': beteuernde und bekräftigende Partikel, ‘ehrlich, gewiß. allerdings' (seit Il.).<br />'''Etymology''': Allgemein mit dem hervorhebenden aind. ''sma'', ''smā'' verknüpft; idg. folglich *''smā̆''. Von [[μήν]] kann das funktionsidentische und sinnverwandte [[μέν]] [[wahrlich]], [[zwar]], auch rein korrelativisch (neben δέ), schwerlich getrennt werden. Es muß sich dann wie bei δήδέ (s. dd.) um eine infolge Funktionsschwächung eingetretene Vokalkürzung handeln, die vom Epos und der ionischen Wissenschaft aus in das Attische und die anderen Dialektgebiete eindrang. Leumann Mus. Helv. 6, 85ff. ( = Kl. Schr. 229ff.); ausführlich über [[μήν]] Schwyzer-Debrunner 569f. n.. Lit. Vgl. [[μά]].<br />'''Page''' 2,227<br />2.<br />{mḗn}<br />'''Forms''': ep. ion., auch att. [[μείς]], dor. μής, el. [[μεύς]], Gen. μηνός, äol. μῆννος usw.<br />'''Grammar''': m.<br />'''Meaning''': [[Monat]] (seit Il.), auch ‘Mondsichel (Ar., att. Inschr., Thphr.).<br />'''Composita''': Kompp., z.B. [[μηνοειδής]] [[mondsichelformig]] (ion. att.), PN Μηνόδωρος, auch μηνίαρχος, -άρχης m. [[monatlicher Befehlshaber]] (Pap. IV<sup>a</sup>; nach [[ταξίαρχος]] u. a.); [[ἠλιτόμηνος]] [[den Monat verfehlend]] (''T''118 u.a.; vgl. s. v.), [[ἐπιμήνιος]] [[einen Monat dauernd]], [[monatlich]] (ion. att.; Hypostase); ausführlich über -μην- als Hinterglied Sommer Nominalkomp. 55ff.<br />'''Derivative''': Wenige Ableitungen. [[μήνη]] [[Mond]] (ep. poet. seit Il.; wie [[σελήνη]], vgl. Güntert Reimwortbildungen 220, Risch ̨ 35d), -άς ib. (E. in lyr.); [[μηνίσκος]] m. [[Mondsichel]], bes. Bez. verschiedener mondsichelförmiger Gegenstände (Ar., Arist. usw.); [[μηνιαῖος]] [[einen Monat alt]], [[monatlich]] (Hp., LXX, Pap. usw.), -ιεῖος [[monatlich]] (hell. Pap. u.a.; Chantraine Form. 49 u. 53), [[μηναῖος]] [[zum Mond gehörig]] (Orac. ap. Lyd. ''Mens''.; wohl von [[μήνη]]); [[μηνιαστεία]] f. [[monatliche Leistung]] (Pap. III<sup>p</sup>), aber vgl. [[Μηνιασταί]] m. pl. [[Verehrer des Μήν]] (Rhodos); [[μήνιον]] n. Pflanzenname, [[Päonie]] (Ps.-Dsk.), wegen der astrologischen Verwendung, Strömberg Pflanzennamen 133.<br />'''Etymology''': Aus den äol. Cas. obl., Gen. μῆννος für *μηνσος usw., ergab sich analogisch ein Nom. *μηνς, woraus mit Vokalkürzung *μενς, durch Schwund des Nasals und Ersatzdehnung [[μείς]], bzw. μής. Zu μηνός usw. (mit Vereinfachung des νν) entstand [[μήν]], nach Ζηνός: [[Ζεύς]] el. [[μεύς]]. — Dem obl. Stamm *μηνσ- aus idg. *''mēns''- stand ursprünglich im Nom. ein zweisilbiges dehnstufiges *''mēnōs''- oder (mit alternierendem -''t''-) *''mēnōt''- gegenüber, woraus lit. ''mė́nuo'' [[Mond]], [[Monat]], germ., z.B. got. ''menoþs'' [[Monat]]. Die zweisilbige Form (mit Hochstufe) ist auch in lit. ''mė́nes''-''is'' [[Monat]] vorhanden. Auf einsilbigem *''mēns''- fußen sowohl lat. ''mens''-''is'' (Gen. pl. ''mens''-''um'') wie (mit Schwund des -''n''-) aind. ''mās''- [[Mond]], [[Monat]] usw. Die Entwicklung der kalendarischen Bed. [[Monat]] ging mit Schöpfung neuer Ausdrücke für [[Mond]] ([[σελήνη]], ''luna'' usw.) Hand in Hand. Ursprüngliche Beziehung zu ''mē''-’messen’ (s. [[μῆτις]]) wegen der Rolle des Monds als Zeitmesser ist sehr wohl denkbar. — Weitere Formen mit überreicher Lit. WP. 2,271f., Pok. 731f., W.-Hofmann s. ''mēnsis'', Fraenkel s. ''mė́nuo'', Scherer Gestirnnamen 61 ff. usw. Zu den griech. Formen Schwyzer 279f., 286, 515 m. A. 5, 569, Leumann Hom. Wörter 288 A. 41, ebenfalls m. Lit.<br />'''Page''' 2,227-228
}}
{{Chinese
|sngr='''原文音譯'''：m»n 門<br />'''詞類次數'''：名詞（18）<br />'''原文字根'''：月<br />'''字義溯源'''：月*，月分<br />'''同源字'''：1） （[[μήν2]]）月 2） （[[νεομηνία]] / [[νουμηνία]]）新月之慶 3） （[[τετράμηνος]]）四個月 4） （[[τρίμηνος]]）三個月<br />'''出現次數'''：總共（18）；路（5）；徒（5）；加（1）；雅（1）；啓（6）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 月（17） 路1:24； 路1:26； 路1:36； 路1:56； 路4:25； 徒7:20； 徒18:11； 徒19:8； 徒20:3； 徒28:11； 雅5:17； 啓9:5； 啓9:10； 啓9:15； 啓11:2； 啓13:5； 啓22:2；<br />2） 月分（1） 加4:10<br />'''原文音譯'''：m»n 門<br />'''詞類次數'''：質詞（1）<br />'''原文字根'''：在內 平順<br />'''字義溯源'''：必定，確定，果然，必然，必，然的；源自（[[μέν]]）*=確定，當然）<br />'''出現次數'''：總共（1）；來（1）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 然的（1） 來6:14
}}
{{mantoulidis
|mantxt=-μηνός (=[[μήνας]]). Ἡ ρίζα εἶναι ματοῦ [[μέτρον]] γιατί ἡ [[σελήνη]] ἦταν τό μέτρο τοῦ μηνός. Ἀρχικά ἦταν μενς = μηνς = [[μήν]]. (Λατιν. [[mensis]] -is). Αἰολ. [[τύπος]] [[μείς]].<br><b>Παράγωγα:</b> [[μήνη]] (=[[φεγγάρι]]), [[μηνιαῖος]], [[μηνοειδής]] (=πού [[ἔχει]] [[σχῆμα]] ἡμισελήνου), [[μηνίσκος]] (ὑποκορ. τοῦ [[μήνη]]), [[νουμηνία]], [[σκοτομήνη]] (=ἀσέληνη νύχτα).
}}
{{lxth
|lthtxt=''[[mensis]]'', [[month]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.109.4/ 1.109.4], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.117.3/ 1.117.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.2.1/ 2.2.1], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:Thuc.%202.2.1/ 2.2.1][https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.4.2/ 2.4.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.15.4/ 2.15.4], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.65.6/ 2.65.6]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.52.1/ 4.52.1], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.118.12/ 4.118.12], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.119.1/ 4.119.1], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:5.19.1/ 5.19.1], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:Thuc.%205.19.1/ 5.19.1][https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:5.25.3/ 5.25.3]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:5.54.2/ 5.54.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:Thuc.%205.54.3/ 5.54.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:Thuc.%205.54.4/ 5.54.4]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:5.60.1/ 5.60.1]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.8.1/ 6.8.1], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.21.2/ 6.21.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.34.4/ 6.34.4], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.87.2/ 7.87.2]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:8.29.1/ 8.29.1]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:Thuc.%208.29.2/ 8.29.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:8.64.3/ 8.64.3].
}}
{{trml
|trtx====[[month]]===
Abkhaz: амза; Adyghe: мазэ; Afrikaans: maand; Akan : abosome; Albanian: muaj; Amharic: ወር; Arabic: شَهْر‎; Egyptian Arabic: شهر‎; Gulf Arabic: شهر‎; Hijazi Arabic: شهر‎; Moroccan Arabic: شهر‎; South Levantine Arabic: شهر‎; Aramaic Assyrian Neo-Aramaic: ܝܲܪܚܵܐ‎; Classical Syriac: ܝܪܚܐ‎; Jewish Aramaic: יַרְחָא‎; Armenian: ամիս; Old Armenian: ամիս; Aromanian: mes, lunã; Assamese: মাহ; Asturian: mes; Avar: моцӏ; Azerbaijani: ay; Balinese: bulan, sasi; Baluchi: ماہ‎; Bashkir: ай; Basque: hil, hilabete; Belarusian: месяц; Bengali: মাস, মাহ; Bouyei: ndianl; Breton: miz, mizvezh; Brunei Malay: bulan; Bulgarian: месец; Burmese: လ; Buryat: һара; Carpathian Rusyn: мі́сяць; Catalan: mes; Central Atlas Tamazight: ⵢⵓⵔ; Central Dusun: wulan; Chamorro: pulan; Chechen: бутт; Cherokee: ᏏᏅᏙ, ᎧᎸᎢ; Chichewa: mwezi; Chinese Cantonese: 月; Dungan: йүә; Mandarin: 月, 月份; Min Nan: 月; Chuvash: уйӑх; Classical Nahuatl: mētztli; Coptic: ⲁⲃⲟⲧ, ⲉⲃⲟⲧ, ⲁⲃⲏⲧ, ⲉⲃⲁⲧⲉ; Cornish: mis; Corsican: mese; Crimean Tatar: ay; Czech: měsíc; Dalmatian: mais; Danish: måned; Dutch: [[maand]]; Erzya: ков; Esperanto: monato; Estonian: kuu; Ewe: dzinu, ɣleti; Faroese: mánaður; Finnish: kuukausi, kuu; French: [[mois]]; Friulian: mês; Galician: mes; Georgian: თვე; German: [[Monat]]; Godoberi: пурццу; Gothic: 𐌼𐌴𐌽𐍉𐌸𐍃; Greek: [[μήνας]]; Ancient Greek: [[μήν]], [[μείς]], [[μής]], [[μεύς]], [[σελήνη]]; Guerrero Amuzgo: chi'; Gujarati: મહિનો; Haitian Creole: mwa; Hausa: wata; Hawaiian: mahina; Hebrew: חודש \ חֹדֶשׁ‎; Hiligaynon: bulan; Hindi: महीना, मास, माह; Hungarian: hónap; Icelandic: mánuður; Ido: monato; Ilocano: bulan; Inari Sami: mánuppaje; Indonesian: bulan; Ingrian: kuu, kuukaus; Ingush: бутт; Interlingua: mense; Inuktitut: ᑕᖅᕿᖅ; Irish: mí; Istriot: miz; Italian: [[mese]]; Japanese: 月, 月間; Javanese: sasi; Kabardian: мазэ; Kabyle: ayyur; Kalmyk: сар; Kannada: ಮಾಸ, ತಿಂಗಳು; Kaqchikel: ik'; Karelian: kuu; Kashmiri : رؠتھ‎; Kashubian: miesąc; Kazakh: ай; Khmer: ខែ; Khmu: ເນື່ອນ; Kikuyu: mweri; Korean: 달, 월(月), 월간(月間); Kurdish Central Kurdish: مانگ‎; Northern Kurdish: meh, heyv, hîv; Kyrgyz: ай; Ladin: meis, mens, mëns; Lao: ເດືອນ; Latin: [[mensis]]; Latvian: mēnesis; Lezgi: варз; Ligurian: méize; Lithuanian: mėnuo; Livonian: kū; Lombard: mes; Low German Dutch Low Saxon: maond; German Low German: Maand, Monat; Luganda: omweezi; Macedonian: месец; Malay: bulan, purnama; Malayalam: മാസം; Malecite-Passamaquoddy: kisuhs anim; Maltese: xahar; Manchu: ᠪᡳᠶᠠ; Manipuri: ꯊꯥ; Maori: marama; Maranao: bolan; Marathi: महिना; Mari Western Mari: тӹлзӹ; Middle English: moneth; Mongolian Cyrillic: сар; Mongolian: ᠰᠠᠷᠠ; Mwani: mwezi; Nandi: arawa; Navajo: náhidizídígíí, náhidizííd, yiził; Nepali: महिना; Norman: mais; North Frisian: moune, muun; Northern Sami: mánotbadji; Norwegian Bokmål: måned; Nynorsk: månad; Occitan: mes; Odia: ମାସ; Ojibwe: giizis; Old Church Slavonic Cyrillic: мѣсѧць; Old East Slavic: мѣсѧць; Old English: mōnaþ; Oromo: baatii; Ossetian: мӕй; Pa'o Karen: လာ; Papiamentu: luna; Pashto: مياشت‎; Pela: la̠³⁵, lɛ̠̃³⁵ma³¹; Persian Dari: مَاه‎; Iranian Persian: ماه‎; Pipil: metzti; Plautdietsch: Moonat; Polish: miesiąc inan; Portuguese: [[mês]]; Punjabi Gurmukhi: ਮਾਹ, ਮਹੀਨਾ, ਮਾਸ; Shahmukhi: مَان٘ہہ‎‎ مَہِینَہ‎, مَاہ‎, مَاس‎; Romani: masek, ćhon; Romanian: lună; Romansch: mais; Russian: [[месяц]]; S'gaw Karen: လါ; Sanskrit: मास; Sardinian: mese, mesi; Saterland Frisian: Mound; Scottish Gaelic: mìos; Serbo-Croatian Cyrillic: ме̏се̄ц, мје̏се̄ц; Roman: mȅsēc, mjȅsēc; Sherpa: ལའ; Sicilian: misi; Silesian: mjeśůnc; Sindhi: مهنو‎; Sinhalese: මාසය; Skolt Sami: mään, määnpââ´jj; Slovak: mesiac; Slovene: mésec; Somali: bil; Sorbian Lower Sorbian: mjasec; Upper Sorbian: měsac; Sotho: kgwedi; Southern Altai: ай; Southern Ohlone: hemetscha char; Spanish: [[mes]]; Sundanese: sasih; Swahili: mwezi; Swedish: månad; Tabasaran: ваз; Tagalog: buwan; Tajik: моҳ; Tamil: மாதம், மாசம், திங்கள்; Tatar: ай; Telugu: నెల, మాసము; Thai: เดือน, มาส; Tibetan: ཟླ; Tigrinya: ወርሒ; Tocharian A: mañ; Tocharian B: meñe; Tok Pisin: mun; Turkish: ay; Turkmen: aý; Tuvan: ай; Ugaritic: 𐎊𐎗𐎃; Ukrainian: мі́сяць; Urdu: مَہِینا‎, مَہِینَہ‎, ماہ‎, ماس‎; Uyghur: ئاي‎; Uzbek: oy; Venetian: méxe; Veps: ku; Vietnamese: tháng; Volapük: mul; Welsh: mis; West Frisian: moanne; White Hmong: hli; Yagnobi: моҳ; Yakut: ый; Yiddish: חודש‎, מאָנאַט‎; Zazaki: mang, menge; Zhuang: ndwen; Zulu: inyanga 
}}