View source for ξέστης

{{LSJ1
|Full diacritics=ξέστης
|Medium diacritics=ξέστης
|Low diacritics=ξέστης
|Capitals=ΞΕΣΤΗΣ
|Transliteration A=xéstēs
|Transliteration B=xestēs
|Transliteration C=ksestis
|Beta Code=ce/sths
|Definition=ξέστου, ὁ, formed from Lat.<br><span class="bld">A</span> [[sextarius]], a [[Roman]] [[measure]] nearly = ''1'' [[pint]], IG7.3498.54 (Oropus), J.''AJ''9.4.4, ''AP''11.298, Gal.13.435, Damocr. ap. eund.13.989,''IG''42(1).93(Epid., iii/iv A.D.), Phlp.''in APr.'' 27.19.<br><span class="bld">II</span> [[pitcher]], [[cup]], Ev.Marc.7.4, ''[[Oxyrhynchus Papyri|POxy.]]''921.23 (iii A.D.), Harp.Astr.in ''Cat.Cod.Astr.''8(3).139.
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0278.png Seite 278]] ὁ, ein Maaß für flüssige u. trockne Dinge, sextarius der Römer, Galen. u. a. Sp.
}}
{{bailly
|btext=ου (ὁ) :<br />setier, <i>mesure d'un sixième de [[χοῦς]] pour les liquides et les matières sèches</i>;<br />[[NT]]: « [[sextarius]] », mesure romaine, [[vase]] [[pour]] mesurer des liquides, contenant environ un demi-litre ; pichet en bois [[pour]] puiser l'eau ou le vin, quelle que soit sa contenance.<br />'''Étymologie:''' [[ξέω]].
}}
{{elru
|elrutext='''ξέστης:''' ου ὁ (лат. [[sextarius]])<br /><b class="num">1</b> [[ксест]] (мера жидкостей и сыпучих тел, равная 2 κοτύλαι = 0.547 л Anth.);<br /><b class="num">2</b> [[кружка]] (ποτήρια καὶ ξέσται NT).
}}
{{ls
|lstext='''ξέστης''': -ου, ὁ, = τῷ Λατ. sextarius, [[εἶναι]] δὲ [[τύπος]] ἐφθαρμένος, ᾧ ἐχρῶντο οἱ ἐν Σικελίᾳ Ἕλληνες (πρβλ. [[λίτρα]]), Ἀνθ. Π. 11. 298, Δαμοκράτ. παρὰ Γαλην., Καιν. Διαθ.· - [[ἐντεῦθεν]] ὑποκορ. ξεστίον, τό, Συνέσ.· - ἐπίθ. ξεστιαῖος, α, ον, ὁ περιέχων ἕνα ξέστην, Γαλην.
}}
{{StrongGR
|strgr=as if from xeo ([[properly]], to [[smooth]]; by [[implication]], (of [[friction]]) to [[boil]] or [[heat]]); a [[vessel]] (as fashioned or for [[cooking]]) (or [[perhaps]] by [[corruption]] from the Latin sextarius, the [[sixth]] of a modius, i.e. [[about]] a [[pint]]), i.e. ([[specially]]), a [[measure]] for liquids or solids, (by [[analogy]], a [[pitcher]]): [[pot]].
}}
{{Thayer
|txtha=ξεστου, ὁ (a [[corruption]] of the Latin sextarius);<br /><b class="num">1.</b> a sextarius, i. e. a [[vessel]] for measuring liquids, holding [[about]] a [[pint]] (Josephus, Antiquities 8,2, 9 — [[see]] [[βάτος]]; [[Epictetus]] diss. 1,9, 33; 2,16, 22; (Dioscor.), Galen and [[medical]] writers).<br /><b class="num">2.</b> a [[wooden]] [[pitcher]] or [[ewer]] (Vulg. urceus (A. V. [[pot]])) from [[which]] [[water]] or [[wine]] is poured, [[whether]] holding a sextarius or [[not]]: T WH [[omit]]; Tr brackets the [[clause]]).
}}
{{grml
|mltxt=[[ξέστης]], ὁ (Α)<br /><b>1.</b> [[μονάδα]] μέτρησης στερεών και υγρών που χρησιμοποιούσαν οι Ρωμαίοι, από τους οποίους τήν παρέλαβαν τη μεταγενέστερη περίοδο και οι Έλληνες, και που ήταν ίση [[προς]] το ένα έκτο του κογγίου<br /><b>2.</b> [[υδρία]], [[στάμνα]], [[κανάτι]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. [[ξέστης]] έχει προέλθει από αμάρτυρο υποκορ. τ. <i>ξεστ</i>-<i>άριον</i> <span style="color: red;"><</span> λατ. <i>sext</i><i>ā</i><i>rius</i> «το ένα έκτο του κογγίου» (με [[αντιμετάθεση]] τών -<i>χ</i>- και -<i>ς</i>-, [[επειδή]] το συμφωνικό [[σύμπλεγμα]] -<i>ξτ</i>- ήταν δυσπρόφερτο στην Ελληνική), με [[επίθημα]] -<i>της</i> (<b>πρβλ.</b> [[κοδράντης]] <span style="color: red;"><</span> λατ. <i>quadrans</i>)].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ξέστης:''' -ου, ὁ, Λατ. [[sextarius]], [[σχεδόν]] [[μία]] [[πίντα]] ([[μονάδα]] μέτρησης υγρών που ισοδυναμεί με 586 γρ.), σε Καινή Διαθήκη
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: m.<br />Meaning: measure for fluid and dry things, = Lat. <b class="b2">sex-tārius</b> (Oropos [around 200a], J., AP), also [[poy]], [[bottle]] (Ev. Mark. 7,4, pap.).<br />Derivatives: [[ξεστίον]] n. <b class="b2">id.</b> (Ostr., Orib., Aet.); cf. [[ἀμνίον]], [[λυχνίον]] a.o.; <b class="b3">ξεστ-ιαῖος</b> <b class="b2">measuring a ξ.</b> (Gal.).<br />Origin: LW [a loanword which is (probably) not of Pre-Greek origin] Lat.<br />Etymology: From <b class="b3">*ξεστάριον</b> = [[sextārius]] back-formed as poss. dimin. with metathesis; suffix as in [[κοδράντης]] (= Lat. [[quadrans]]) a. o. -- Similar prob. <b class="b3">ξέστριξ κριθή ἡ ἑξάστιχος</b>. [[Κνίδιοι]] H. A rest of the dupposed anlaut <b class="b2">ḱs-</b> in the word for [[six]] (de Saussure MSL 7, 77, Osthoff IF 8, 13) should not be assumed. The supposed 2. member is since Meineke (on the H.-place) connected with Lat. [[striga]] [[long row of mowed hay or grain]], [[swath]]. -- Cf. Schwyzer 269.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[ξέστης]], ου, ὁ,<br />= Lat. [[sextarius]], [[nearly]] a [[pint]], NTest.
}}
{{FriskDe
|ftr='''ξέστης''': {kséstēs}<br />'''Grammar''': m.<br />'''Meaning''': Maß für flüssige und trockne Dinge, = lat. ''sex''-''tārius'' (Oropos [um 200<sup>a</sup>], J., ''AP'' u.a.), auch [[Gefäß]], [[Krug]] (''Ev''. ''Mark''. 7,4, Pap. u.a.).<br />'''Derivative''': Davon [[ξεστίον]] n. ib. (Ostr., Orib., Aet. u.a.); vgl. [[ἀμνίον]], [[λυχνίον]] u.a.; [[ξεστιαῖος]] ‘einen ξ. messend' (Gal.).<br />'''Etymology''': Aus *ξεστάριον = ''sextārius'' als angeblichem Dentin. mit Metathese rückgebildet; Suffix wie in [[κοδράντης]] (= lat. ''quadrans'') u. a. — Ähnlich wohl [[ξέστριξ]] [[κριθή]]· ἡ [[ἑξάστιχος]]. Κνίδιοι H. Ein Überbleibsel des angenommenen ehemaligen Anlauts ''ḱs''- im Wort für [[sechs]] (de Saussure MSL 7, 77, Osthoff IF 8, 13) dürfte darin nicht stocken. Das vermutete Hinterglied wird seit Meineke (zur H. -stelle) mit lat. ''striga'' ‘lange Zeile gemähten Heues od. Getreides, Schwaden’ verbunden. — Vgl. Schwyzer 269 m. Lit.<br />'''Page''' 2,335
}}
{{Chinese
|sngr='''原文音譯'''：xšsthj 克些士帖士<br />'''詞類次數'''：名詞（2）<br />'''原文字根'''：（水罐）<br />'''字義溯源'''：容器，罐，水瓶；源自（[[ξέστης]]）X*=光滑）<br />'''出現次數'''：總共（2）；可（2）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 罐（2） 可7:4； 可7:8
}}
{{wkpes
|wkestx=Sextario es una medida para líquidos que usaban los Romanos. Equivale a 0,5468 litros. Se dividía en doce partes iguales a las que llamaron ciatos. El sextario era la sexta parte del congio. 
}}
{{wkpla
|wklatx=Sextarius est mensura Romana capacitatis duodenos cyathos capiens (circiter 0,54 l.). Sextarius tam ad liquida quam solida corpora metienda in usu erat (sextarius vini vel sextarius frumenti). Ita nominatus est quia sexta pars congii erat. Antequam ratio decimalis ubique institueretur, hoc nomen mensurae pluribus regionibus Europae in usu fuit (francogallice setier, theodisce sester, lingua Veneta ster...): at mutatis locis diversissimae capacitatis fuit atque etiam nonnullis locis mensura areae.
}}