κρατέω: Difference between revisions

2,366 bytes added ,  31 December 2018
nl
(5)
(nl)
Line 33: Line 33:
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''κρατέω:''' μέλ. <i>-ήσω</i> — Παθ., μέλ. <i>κρατηθήσομαι</i>· ([[κράτος]])· είμαι [[δυνατός]], [[ισχυρός]], [[κραταιός]]· απ' όπου<br /><b class="num">I. 1.</b> απόλ., [[άρχω]], [[κατέχω]] [[εξουσία]], [[κυβερνώ]], σε Όμηρ., Τραγ.· <i>ἡ κρατοῦσα</i>, η [[κυρία]] του σπιτιού, σε Αισχύλ.<br /><b class="num">2.</b> με δοτ., [[άρχω]] [[μεταξύ]], <i>κρατέεις νεκύεσσιν</i>, σε Ομήρ. Οδ.<br /><b class="num">3.</b> με γεν., είμαι [[κύριος]] ή [[αφέντης]], [[εξουσιάζω]], <i>πάντων</i>, σε Όμηρ.· <i>δωμάτων</i>, σε Αισχύλ. κ.λπ.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[κατακτώ]], [[κυριαρχώ]], [[παίρνω]] το «πάνω [[χέρι]]», σε Ηρόδ., Αττ.· <i>κρ. γνώμῃ</i>, [[επικρατώ]] στο [[πνεύμα]], σε Ηρόδ.· <i>τῇ μάχῃ</i>, σε Ευρ. κ.λπ.· επίσης με σύστ. αντ., <i>κρ. τὸν ἀγῶνα</i>, σε Δημ.· <i>οἱ κρατοῦντες</i>, οι κατακτητές κυρίαρχοι, σε Ξεν.· λέγεται για αναφορές, φήμες, ειδήσεις κ.λπ., [[επικρατώ]], [[γίνομαι]] [[κοινός]], σε Σοφ., Θουκ.<br /><b class="num">2.</b> απρόσ., κατθανεῖν [[κρατεῖ]], είναι καλύτερο να πεθάνει, σε Αισχύλ.· [[κρατεῖ]] [[ἀπολέσθαι]], σε Ευρ.<br /><b class="num">3.</b> με γεν., [[επικρατώ]] πάνω σε, σε Αισχύλ.· ὁ [[λόγος]] τοῦ ἔργου ἐκράτει, ξεπέρασε, υπερείχε [[αυτού]], σε Θουκ.<br /><b class="num">4.</b> με αιτ., [[κατακτώ]], [[διευθύνω]], [[διαφεντεύω]], [[υπερτερώ]], [[υπερέχω]], σε Πίνδ., Αττ. — Παθ., κατακτιέμαι, σε Ηρόδ., Αττ.<br /><b class="num">III.</b> [[γίνομαι]] [[αφέντης]] του, [[αποκτώ]] την [[κυριότητα]], <i>τῆς ἀρχῆς</i>, σε Ηρόδ.· <i>τῆς γῆς</i>, σε Θουκ.<br /><b class="num">IV. 1.</b> [[λαμβάνω]], [[πιάνω]], <i>τῆς χειρός</i>, σε Καινή Διαθήκη<br /><b class="num">2.</b> με αιτ. πράγμ., [[καταλαμβάνω]], [[κυριεύω]] και [[κρατώ]] [[κάτι]] γερά, <i>θρόνους</i>, σε Σοφ., Ξεν.<br /><b class="num">V.</b> [[διοικώ]], [[κυβερνώ]], [[διατάζω]], [[επιστατώ]], σε Αισχύλ.
|lsmtext='''κρατέω:''' μέλ. <i>-ήσω</i> — Παθ., μέλ. <i>κρατηθήσομαι</i>· ([[κράτος]])· είμαι [[δυνατός]], [[ισχυρός]], [[κραταιός]]· απ' όπου<br /><b class="num">I. 1.</b> απόλ., [[άρχω]], [[κατέχω]] [[εξουσία]], [[κυβερνώ]], σε Όμηρ., Τραγ.· <i>ἡ κρατοῦσα</i>, η [[κυρία]] του σπιτιού, σε Αισχύλ.<br /><b class="num">2.</b> με δοτ., [[άρχω]] [[μεταξύ]], <i>κρατέεις νεκύεσσιν</i>, σε Ομήρ. Οδ.<br /><b class="num">3.</b> με γεν., είμαι [[κύριος]] ή [[αφέντης]], [[εξουσιάζω]], <i>πάντων</i>, σε Όμηρ.· <i>δωμάτων</i>, σε Αισχύλ. κ.λπ.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[κατακτώ]], [[κυριαρχώ]], [[παίρνω]] το «πάνω [[χέρι]]», σε Ηρόδ., Αττ.· <i>κρ. γνώμῃ</i>, [[επικρατώ]] στο [[πνεύμα]], σε Ηρόδ.· <i>τῇ μάχῃ</i>, σε Ευρ. κ.λπ.· επίσης με σύστ. αντ., <i>κρ. τὸν ἀγῶνα</i>, σε Δημ.· <i>οἱ κρατοῦντες</i>, οι κατακτητές κυρίαρχοι, σε Ξεν.· λέγεται για αναφορές, φήμες, ειδήσεις κ.λπ., [[επικρατώ]], [[γίνομαι]] [[κοινός]], σε Σοφ., Θουκ.<br /><b class="num">2.</b> απρόσ., κατθανεῖν [[κρατεῖ]], είναι καλύτερο να πεθάνει, σε Αισχύλ.· [[κρατεῖ]] [[ἀπολέσθαι]], σε Ευρ.<br /><b class="num">3.</b> με γεν., [[επικρατώ]] πάνω σε, σε Αισχύλ.· ὁ [[λόγος]] τοῦ ἔργου ἐκράτει, ξεπέρασε, υπερείχε [[αυτού]], σε Θουκ.<br /><b class="num">4.</b> με αιτ., [[κατακτώ]], [[διευθύνω]], [[διαφεντεύω]], [[υπερτερώ]], [[υπερέχω]], σε Πίνδ., Αττ. — Παθ., κατακτιέμαι, σε Ηρόδ., Αττ.<br /><b class="num">III.</b> [[γίνομαι]] [[αφέντης]] του, [[αποκτώ]] την [[κυριότητα]], <i>τῆς ἀρχῆς</i>, σε Ηρόδ.· <i>τῆς γῆς</i>, σε Θουκ.<br /><b class="num">IV. 1.</b> [[λαμβάνω]], [[πιάνω]], <i>τῆς χειρός</i>, σε Καινή Διαθήκη<br /><b class="num">2.</b> με αιτ. πράγμ., [[καταλαμβάνω]], [[κυριεύω]] και [[κρατώ]] [[κάτι]] γερά, <i>θρόνους</i>, σε Σοφ., Ξεν.<br /><b class="num">V.</b> [[διοικώ]], [[κυβερνώ]], [[διατάζω]], [[επιστατώ]], σε Αισχύλ.
}}
{{elnl
|elnltext=κρατέω [κράτος] imperf. Ion. 3 sing. ἐκράτεε, med. 3 sing. ἐκρατέετο, iter. κράτεσκε; Aeol. inf. κρέτησαι praes. en impf. meester zijn van, heersen over, met gen.:; ὃς... πάντων Ἀργείων κρατέει die heerst over alle Grieken Il. 1.79; κρατεῖν... ἐπιθυμιῶν zijn lusten beheersen Plat. Smp. 196c; τῆς θαλάττης ἐκράτει καὶ   τῶν νήσων hij beheerste de zee en de eilanden Plat. Menex. 239d; in zijn macht hebben, bezitten, met acc.:; τοὺς σοὺς θρόνους κρατοῦσιν zij hebben jouw troon in hun macht Soph. OC 1380; pass.:; τὰ κατὰ πόλεμον κρατούμενα wat in de oorlog wordt veroverd Aristot. Pol. 1255a7; pass. overdr.:; οἱ δὲ ὀφθαλμοὶ αὐτῶν ἐκρατοῦντο τοῦ μὴ ἐπιγνῶναι αὐτόν hun ogen werden verhinderd hem te herkennen NT Luc. 24.16; met dat.:; μέγα   κρατέεις   νεκύεσσιν   groot is uw macht onder de doden Od. 11.485; met ἐν + dat.:; κ. ἐν Ἰλιάδι χθονί heersen in het land van Troje Eur. El. 4; abs. de sterkste zijn, heersen, de macht hebben;  ptc. subst. masc.:  ὁ κρατῶν   de machthebber;  ptc. subst. f.:  ἡ κρατοῦσα   de heerseres; ptc. subst. n.   τὸ κρατοῦν de macht; overdr. van kracht zijn, gelden:; ὥσπερ ἡ φάτις κρατεῖ zoals het gerucht wil Soph. Ai. 978; onpers. met inf. het verdient de voorkeur:.   κατθανεῖν κρατεῖ   het is beter te sterven  Aeschl. Ag. 1364. aor. overwinnen, verslaan, de baas worden, met gen.:; κρατῆσαι τῶν ἐναντίων de overhand krijgen op de tegenstanders Aristot.   Pol. 1296a29;  met dat. instr.:;   μάχῃ κρατήσας ἢ δωρήμασιν; versloeg hij hem in een gevecht of met geschenken? Eur. HF 612; overdr.: ὕπνῳ κρατηθεῖσα overmand door slaap Aeschl. Eum. 148. overdr. (NT) vasthouden, in acht nemen, handhaven, met acc..:; κρατοῦντες τὴν παράδοσιν de traditie in acht nemend NT Marc. 7.3;  κ. τὰς   ἁμαρτίας de zonden niet vergeven NT Io.  20.23; met gen.: κ. τῆς ὁμολογίας aan het geloof vasthouden NT Hebr. 4.14.
}}
}}