αἰσχύνω: Difference between revisions

|ptext=perf. ᾔσχυκα Draco 12, ᾔσχυγκα DC. 58.16, pass. [[ᾔσχυμμαι]], auch ᾔσχυμαι, aor. [[ᾐσχύνθην]]. – <i>Häßlich [[machen]], [[entstellen]]</i>: [[πρόσωπον]] <i>Il</i>. 18.24, κόμην 27, [[νέκυς]] ᾐσχυμμένος 180, πολιόν τε [[κάρη]] πολιόν τε [[γένειον]] αἰδῶ τε 22.75, vgl. 24.418; [[εἶδος]] Pind. <i>P</i>. 4.264; [[ῥέθος]] Soph. <i>Ant</i>. 525; [[κάλλος]] Luc. <i>Imagg</i>. 11. – <i>[[Beschimpfen]], [[entehren]]</i>, [[λέχος]] καὶ εὐνήν <i>Od</i>. 8.269, [[γένος]] πατέρων <i>Il</i>. 6.209; εὐνὴν [[ἀνδρός]] Aesch. <i>Ag</i>. 1609; πόλιν, φίλους, εὔκλειαν Soph. <i>O.C</i>. 933, <i>El</i>. 508, 1072; πατρῷον δόμον Eur. <i>I.A</i>. 1031, πατέρα <i>Hel</i>. 727; <i>[[schänden]]</i>, γυναῖκας καὶ παῖδας Isocr. 15.251; Plut. <i>Eum</i>. 9; <i>[[schamrot]] [[machen]], [[beschämen]], Od</i>. 2.86, ἀρετήν <i>Il</i>. 23.571, wie Thuc. 4.92; vgl. Plat. <i>Rep</i>. VI.495c. Pass. αἰσχυνθεῖσα Her. 1.10. – Häufiger dep. pass., <i>sich schämen, [[scheuen]] vor etwas</i>, ἀλλ' ἐγὼ οὐκ ἔθελον δείσας αἰσχυνόμενός τε <i>Od</i>. 7.305, φάτιν ἀνδρῶν ἠδὲ γυναικῶν <i>Od</i>. 21.323; δυσγένειαν Soph. <i>O.R</i>. 1079; Plat. <i>Symp</i>. 216b; στρατιώτας Xen. <i>An</i>. 2.3.22; – c. partic. οὐκ ἂν αἰσχύνοιό σε παρέχων σοφιστήν Plat. <i>Prot</i>. 312a, daß du dich für einen [[Sophisten]] ausgibst; λέγων οὐκ αἰσχυνεῖται <i>Phaedr</i>. 245e vgl. <i>Rep</i>. X.606c; so [[schon]] Aesch. <i>Spt</i>. 1020; Soph. <i>Phil</i>. 1369, <i>Ant</i>. 536; auch Sp; – c. inf., <i>sich [[scheuen]], [[Anstand]] [[nehmen]]</i>, etwas zu tun, z.B. οὐκ ἂν αἰσχυνθείην [[φάναι]] Plat. <i>[[Charm]]</i>. 164d; so [[schon]] Aesch. [[αἰσχυνοῦμαι]] <i>Ag</i>. 830; Eur. <i>Hel</i>. 422; mit folgendem εἰ, Soph. <i>El</i>. 246; Xen. <i>Mem</i>. 2.10.3; Dem. 1.24, <i>Mid</i>. 105; [[selten]] ἤν, Xen. <i>Oec</i>. 21.4; mit μή, Plat. <i>Theaet</i>. 183e. Bei einem subst. [[entweder]] dat., z.B. τοῖς προειρημένοις, über das [[Gesagte]], Plat. <i>Riv</i>. 139a; Xen. <i>Cyr</i>. 5.3.50; Thuc. 3.82; αἰσχροῖς Ar. <i>Nub</i>. 979; od. ἐπί τινι, <i>Rep</i>. III.396c; Aeschin. [[öfter]]; aber ἐν τοῖς ἔργοις, bei der [[Ausführung]], Thuc. 2.43; [[ὑπὲρ]] τῆς πόλεως, im [[Namen]] des Staats, Aesch. 1.26, wie [[ὑπὲρ]] [[Διός]] Luc. <i>Prom</i>. 7; τοῖς γιγνομένοις [[ὑπὲρ]] τῆς πόλεως Dem. 4.42; vgl. Plat. <i>Crit</i>. 45e.