αἶψα: Difference between revisions

|Full diacritics=αἶψᾰ

|Definition=(Boeot. [[ἦψα]] prob. in corinn.''BKT''5(2).36), Adv. [[quick]], [[forthwith]], [[on a sudden]], freq. in Hom. (also <b class="b3">αἶψα μάλα, αἶψα δ' ἔπειτα</b>, Il.4.70, Od.15.193), cf. Sapph.1.13, Thgn.663, Sol.2, Pi.''P.''4.133, Emp.35.14, A.''Supp.''481.—Poet., exc. in ''Mon.Ant.''18.322 (Gortyn).

{{DGE

|dgtxt=(αἶψᾰ)<br><b class="num">• Alolema(s):</b> cret. [[αἶπσα]] <i>ICr</i>.4.91.1 (Gortina V a.C.)<br />[[al punto]], [[rápidamente]], [[en seguida]], [[αἶψα]] μαλ' ... ἐλθέ <i>Il</i>.4.70, cf. 1.303, [[αἶψα]] δ' ἔπειτα <i>Od</i>.15.193, Hes.<i>Sc</i>.465, αἶ. δὲ [[δεῖπνον]] ἕλοντο <i>Od</i>.9.86, αἶ. ... κατέπαυσεν Hes.<i>Th</i>.87, οὐδ' [[αἶψα]] λιμὸν οἰκίης ἀπώσεται Semon.8.101, νεφέλας αἶ. διεσκέδασεν Sol.1.18, αἶ. δ' ἀπολήγουσ' ἄνεμοι Theoc.22.19, αἶ. γὰρ φάτις γένοιτο Sol.2.5, cf. Thgn.663, Pi.<i>P</i>.4.133, Emp.B 35.14, A.<i>Supp</i>.481, [[αἶψα]] δὲ κυμαίνουσαν ἀπαίνυτο χυτρίδα κοίλην Call.<i>Fr</i>.244, [[αἶψα]] γὰρ ἦλθεν στιβήεις [[ἄγχαυρος]] Call.<i>SHell</i>.288.63, [[αἶπσα]] [δ] ὲ Ϝεργακσάμενος <i>ICr</i>.l.c., cf. Hes.<i>Op</i>.45, Tyrt.8.21, Sapph.1.13, αἶ. θανὼν μετὰ ... tras morir justo después de ...</i>, <i>IG</i> 14.63.1 (Siracusa V d.C.).<br /><b class="num">• Etimología:</b> Cf. [[αἰπύς]].

|btext=<i>adv.</i><br />[[promptement]], [[aussitôt]] : [[αἶψα]] [[μάλα]] IL tout aussitôt.<br />'''Étymologie:''' cf. [[αἴφνης]].

|lstext='''αἶψα''': ἐπίρρ., [[ταχέως]], μετὰ ταχύτητος, [[αἴφνης]], [[εὐθύς]], συχνὸν παρ’ Ὁμήρῳ ([[ὅστις]] συνδέει αὐτό· [[αἶψα]] [[μάλα]], [[αἶψα]] δ’ [[ἔπειτα]], Ἰλ. Δ. 70, Ὀδ. Ο. 193, = ἀμέσως, μετὰ [[ταῦτα]])· οὕτω καὶ Θέογν. 663, Σόλων 2, Πινδ. Π. 4. 237, Αἰσχύλ. Ἱκ. 481 (ἐν διαλόγῳ)· σπάνιον παρ’ ἄλλοις ποιηταῖς, καὶ [[οὐδαμοῦ]] παρὰ τοῖς πεζοῖς. (Ἐντεῦθεν [[αἰψηρός]], [[λαιψηρός]], ἃ ἰδέ).

|sltr=[[αἶψα]] <br /><b>1</b> [[quickly]] [[αἶψα]] δἀπὸ κλισιᾶν [[ὦρτο]] (P. 4.133) ([[αἰετός]]) ὃς ἔλαβεν [[αἶψα]] δαφοινὸν ἄγραν ποσίν (N. 3.81) frag., ]αἶψ[ Πα. 22e. 8. ][[αἶψα]] μετ[ Δ. 4h. 3.

|mltxt=[[αἶψα]] <b>επίρρ.</b> (Α)<br /><b>1.</b> [[αμέσως]], [[γρήγορα]], [[ευθύς]]<br /><b>2.</b> [[ξαφνικά]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. μπορεί να παράγεται από τ. <i>αἰπ</i>-<i>σ</i>-<i>ӑ</i>, που σημασιολογικά (γρήγορος, [[απότομος]], [[ξαφνικός]]) και μορφολογικά συνδέεται πιθ. με τη [[ρίζα]] τών λ. [[αἶπος]], <i>αἰπὺς</i> ([[πρβλ]]. και το επίρρ. [[αἴφνης]]). Οπωσδήποτε, η [[παρουσία]] του -<i>σ</i>- [[είναι]] δυσερμήνευτη.<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> <b>αρχ.</b> [[αἰψηρός]].

{{etym

|etymtx=Grammatical information: adv.<br />Meaning: [[quickly]], [[suddenly]] (Il.)<br />Derivatives: [[αἰψηρός]] [[quick]] (Il.)<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]<br />Etymology: Sommer IF 11, 243 connected the word with [[αἰπύς]] (steep, [[quod vide|q.v.]]) as <b class="b3">*αἰπ-σ-α</b>; rather with Fur. 158 as a substr. word with lab. / [[ψ]]. Frisk added: "Hierher wohl auch [[αἴφνης]] aus <b class="b3">*αἰπ-σ-να-ς</b>." Fur. further connects [[ἐξαίφνης]]. [[ἐξαπίνης]], [[ἄφαρ]], [[ἄφνω]]; see Beekes, Pre-Greek.

|ftr='''αἶψα''': {aĩpsa}<br />'''Grammar''': Adv.<br />'''Meaning''': [[schnell]], [[plötzlich]] (Hom., poet.),<br />'''Derivative''': davon [[αἰψηρός]] [[schnell]], [[rasch]] (Hom., Pi. u. a.; zur Bildung Schwyzer 482:7, Chantraine Formation 232).<br />'''Etymology''': Wahrscheinlich mit Sommer IF 11, 243 zu [[αἶπος]], [[αἰπύς]] ("jäh") als *αἰπσ-α; wegen des auslautenden -α vgl. Schwyzer 622f. Hierher wohl auch [[αἴφνης]] aus *αἰπσ-νας.<br />'''Page''' 1,48

{{trml

|trtx====[[immediately]]===

Albanian: menjëherë, përnjëherësh; Arabic: فَوْرًا‎, حَالًا‎, مُبَاشَرَةً‎; Egyptian Arabic: حَالًا‎; Gulf Arabic: عَلَطُول‎; Hijazi Arabic: على طول‎; Armenian: անմիջապես; Azerbaijani: dərhal; Belarusian: неадкладна, зараз жа; Bulgarian: веднага, незабавно, непосредствено; Burmese: ချက်ချင်း, ချက်ခနဲ, ဆောတလျင်, ဒက်ခနဲ, ဆောလျင်စွ, ရက်ရက်, ရုတ်ခြည်း; Catalan: immediatament; Cherokee: ᎲᎴᏊ; Cheyenne: sé'ea'e; Chinese Mandarin: 馬上, 马上, 立刻, 即刻, 立即, 直接; Min Nan: 馬上, 即時, 連鞭, 隨時; Crimean Tatar: deral, tez, çabik; Czech: ihned, hned, okamžitě; Danish: øjeblikkeligt, med det samme, nu, med det vuns; Dutch: [[meteen]], [[direct]], [[onmiddellijk]]; Esperanto: tuj, senprokraste; Finnish: heti, välittömästi; French: [[immédiatement]], [[tout de suite]], [[aussitôt]]; Galician: inmediatamente, no intre, logo, decontado, deseguida; Georgian: მყისიერად, ეგრევე, მაშინვე, უმალვე, სასწრაფოდ, გადაუდებლად, დაუყოვნებლივ; German: [[sofort]], [[alsbald]], [[unverzüglich]], [[auf der Stelle]], [[umgehend]]; Greek: [[αμέσως]]; Ancient Greek: [[ἅμα]], [[ἀμέσως]], [[ἄναυτα]], [[ἄντικρυς]], [[ἀνυπερθέτως]], [[ἀοτίκα]], [[ἀπαυτίκα]], [[ἄρτι]], [[ἀρχῆθεν]], [[ἀστραγεύτως]], [[ἀτόμως]], [[αὐθωρεί]], [[αὐθωρί]], [[αὐθωρόν]], [[αὐτῆς ὥρας]], [[αὐτίκα]], [[αὔτικα]], [[αὐτοβοεί]], [[αὐτόδιον]], [[αὐτόθεν]], [[αὐτόθι]], [[αὐτοσχεδόν]], [[ἄφαρ]], [[ἀφαρεί]], [[εἰς αὐτίκα μάλ']], [[ἐμμαπέως]], [[ἐν ἀμερεῖ χρόνῳ]], [[ἐνθενδί]], [[ἐνταῦθα]], [[ἐξ αὐτῆς]], [[ἐξ ἑτοίμου]], [[ἐπαυτίκα]], [[εὐθέως]], [[εὐθέως παραχρῆμα]], [[εὐθύς]], [[ἤδη]], [[κατὰ τὸν ἀμερῆ χρόνον]], [[μάλ' αὐτίκα]], [[οὐ χρόνῳ]], [[παρ' αὐτά]], [[παρᾶσσον]], [[παραυτά]], [[πάραυτα]], [[παραυτίκα]], [[παρευθύς]], [[προσεχῶς]], [[συντόμως]], [[τὴν πρώτην]], [[ὦκα]], [[ὡς τάχιστα]], [[ὡς τάχος]] Hebrew: מִיָּד‎, תֵּכֶף‎; Hindi: तत्काल, तुरंत, फ़ौरन; Hungarian: azonnal, rögtön, nyomban, azon nyomban, máris; Icelandic: strax; Ido: quik; Istriot: soûbito; Italian: [[immediatamente]], [[subito]], [[su due piedi]]; Japanese: 直ぐに, 直ちに, 直接に; Korean: 즉시, 곧; Ladino: pishin, devista, en vista; Latgalian: tiuleņ, tiuļ; Latin: [[iugiter]], [[ilico]], [[statim]], [[actutum]]; Latvian: tūlīt; Limburgish: drek; Lithuanian: tuoj; Malay: serta-merta; Malayalam: പെട്ടെന്ന്, ഉടനെ; Maore Comorian: kamwe; Maori: tangetange; Navajo: hah, haneetehee, tʼah kodą́ą́ʼ, tʼáá áko; Norwegian Bokmål: øyeblikkelig, med en gang, umiddelbart; Old English: sōna, þǣrrihte; Persian: فوراً‎; Polish: zaraz, natychmiast, doraźnie, natychmiastowo, bezpośrednio, niezwłocznie, bezzwłocznie, w tym momencie; Portuguese: [[imediatamente]]; Quechua: kunallan; Romanian: imediat, fără întârziere, numaidecât, de îndată, îndată; Russian: [[немедленно]], [[тотчас]], [[тотчас же]], [[сию минуту]]; Sanskrit: सकृत्, झटुति, सपदि, तत्क्षण; Scottish Gaelic: anns a' bhad, sa bhad; Serbo-Croatian: odmah, smjesta; Slovene: takój; Sorbian Lower Sorbian: ned; Spanish: [[inmediatamente]], [[de inmediato]], [[ya]], [[sin demora]], [[enseguida]], [[acto seguido]]; Swahili: mara moja, mara; Swedish: ögonblickligen, på direkten, omedelbart, genast, omgående; Telugu: తక్షణము; Thai: ทันที; Tibetan: འཕྲལ་དུ; Tocharian B: teteka; Turkish: anında, derhal, hemen; Ukrainian: зараз, негайно; Urdu: فورا‎; Venetian: sùito, sùvito; Vietnamese: ngay, ngay lập tức, ngay tức khắc, lập tức, ngay tức thì; Volapük: sunädo; Westrobothnian: wä dä sȯmma, stöss; Yiddish: תּיכּף‎; Yoruba: lẹ́sẹ̀kẹ́sẹ̀, lójijì; Zhuang: doq, sikhaek