ἕνεκα: Difference between revisions

|Definition=<span class="bibl">Il.1.110</span>, etc., or [[ἕνεκεν]] (twice in Hom., <span class="bibl">Od.17.288</span>,<span class="bibl">310</span>, rare in Trag., as <span class="bibl">E.<span class="title">Med.</span>999</span> (lyr.), and early Prose, <span class="bibl">Th.6.2</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>2.1.14</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Smp.</span>210e</span>; in Com., <span class="bibl">Men.<span class="title">Epit.</span>330</span>; twice in fourth-cent. Att. Inscrr., <span class="title">IG</span>2.987A2, 611b13, but prevalent in later Inscrr., cf. <span class="title">SIG</span> 577.7 (Milet., iii/ii B.C.); in late Prose, Sch.<span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>7.10</span>), Ep., Ion., and poet. εἵνεκα (also in <span class="bibl">Pl., <span class="title">Lg.</span>778d</span>, al.), or εἵνεκεν (both forms in Hdt. and Hp. and not uncommon in codd. of later writers; <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[εἵνεκεν]] <span class="bibl">B.12.136</span>, <span class="bibl">Pi.<span class="title">I.</span>8(7).35</span> codd.; εἵνεκε <span class="bibl">Aret.<span class="title">CA</span>1.2</span>, [[falsa lectio|f.l.]] in <span class="bibl">Hdt.7.133</span>): ἕνεκε <span class="title">SIG</span>333.14 (Samos, iv B.C.), <span class="title">Supp.Epigr.</span>1.351.10 (ibid.), <span class="title">CIG</span> 3655.18 (Cyzicus, iii/ii B.C.): Aeol. ἔννεκα Alc.<span class="title">Supp.</span>9.1, <span class="title">IG</span>12(2).258.8 (Lesbos, i A.D.), but ἔνεκα ib. 11(4).1064b32 (Delos), 12(1).645a38 (Nesus): late ἕνεκον <span class="title">JHS</span>37.108 (Lydia), etc.:—Prep. with [[genitive]], usually after its case; also before, <span class="bibl">Il.1.94</span>, <span class="bibl">B.12.136</span>, <span class="bibl">Hdt.3.122</span>, etc. When it follows its case, it is sometimes separated from it by several words, as in <span class="bibl">Hdt.1.30</span>, <span class="bibl">D.20.88</span>, etc. </span><span class="sense"><span class="bld">1</span> [[on account of]], Τρώων πόλιν . . ἧς εἵνεκ' ὀϊζύομεν κακὰ πολλά <span class="bibl">Il.14.89</span>, etc.; ὕβριος εἵνεκα τῆσδε <span class="bibl">1.214</span>; <b class="b3">τοῦδ' ἕνεκα</b> [[for]] this, ib.<span class="bibl">110</span>; ὧν ἕ. [[wherefore]], <span class="bibl">20.21</span>; τίνος ἕ. βλάβης; <span class="bibl">A.<span class="title">Fr.</span>181</span>; παῖσαι ἄνδρας ἕνεκεν ἀταξίας <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span> 5.8.13</span>; στεφανοῦσθαι ἀρετῆς ἕνεκα <span class="bibl">Aeschin.3.10</span>; [[for the sake of]], τοῦ ἕ.; <span class="bibl">Pl.<span class="title">Prt.</span>31c</span>b; <b class="b3">τῶν δὲ εἵνεκα, ὅκως</b>... or [[ἵνα]]... <span class="bibl">Hdt.8.35</span>,<span class="bibl">40</span>; κολακεύειν ἕ. μισθοῦ <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>5.1.17</span>; <b class="b3">διὰ νόσον ἕ. ὑγιείας</b> by reason of sickness [[for the sake of]] health, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ly.</span>218e</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Smp.</span>185b</span>; <b class="b3">τὸ οὗ ἕ</b>. the [[final cause]], <span class="bibl">Arist.<span class="title">Ph.</span>194a27</span>, <span class="bibl"><span class="title">Metaph.</span>983a31</span>; τὸ οὗ ἕνεκεν <span class="bibl">Id.<span class="title">Ph.</span>243a3</span>, <span class="bibl"><span class="title">Metaph.</span>1059a35</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[as far as regards]], <b class="b3">ἐμοῦ γ' ἕνεκα</b> [[as far as depends on]] me, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ach.</span>386</span>, <span class="bibl">D.20.14</span>; τοῦ φυλάσσοντος εἵνεκεν <span class="bibl">Hdt. 1.42</span>; <b class="b3">εἵνεκεν χρημάτων</b> [[as for]] money, <span class="bibl">Id.3.122</span>, etc.; ἕνεκά γε φιλονικίας <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>548d</span>, cf. <span class="bibl">329b</span>; <b class="b3">ἐμπειρίας μὲν ἄρα ἕ</b>. ib.<span class="bibl">582d</span>; ὁμοῖοι τοῖς τυφλοῖς ἂν ἦμεν ἕνεκά γε τῶν ἡμετέρων ὀφθαλμῶν <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>4.3.3</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[in consequence of]], <b class="b3">εἵνεκα τέχνας</b> [[by force of]] art, <span class="title">AP</span>9.729. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> pleon., ἀμφὶ σοὔνεκα <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>554c</span>odd.; <b class="b3">ὅσον ἀπὸ βοῆς ἕ</b>. [[as far as]] shouting [[went]], <span class="bibl">Th.8.92</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>2.4.31</span>; τίνος χάριν ἕ.; <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>701d</span>, cf.<span class="bibl"><span class="title">Plt.</span>302b</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> Conj., for [[οὕνεκα]] ([[quod vide|q.v.]]), [[because]], h.Ven.199, <span class="bibl">Call.<span class="title">Aet.</span>3.1.6</span>,<span class="bibl"><span class="title">Fr.</span>287</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[εἵνεκεν]], = [[ὁθούνεκα]], [[that]], <span class="bibl">Pi.<span class="title">I.</span>8(7).35</span> codd.</span>

|dgtxt=(ἕνεκᾰ) <b class="num">• Alolema(s):</b> ἕνεκεν <i>Od</i>.17.288, 310, E.<i>Med</i>.999, X.<i>HG</i> 2.1.14, Pl.<i>Smp</i>.210e, Men.<i>Epit</i>.371, <i>IG</i> 2².2347.2 (IV a.C.), <i>IG</i> 12(6).30.14 (Samos IV a.C.), <i>Michel</i> 534.18 (Cízico III a.C.), <i>POxy</i>.3204.19 (VI d.C.); [[εἵνεκα]] <i>Il</i>.1.214, Thgn.1.46, Anacr.22.1, Pl.<i>Lg</i>.778d; eol. [[ἔννεκα]] Sapph.67.5, Alc.306.1.2.22, <i>IOrac.Dodon</i>.43 (V a.C.), <i>IG</i> 12(2).258.8 (Mitilene I d.C.); ἔνεκα <i>IAdramytteion</i> 34A.38 (Neso IV a.C.), <i>IG</i> 11(4).1064b.32 (Delos II a.C.); εἵνεκεν B.13.136, Pi.<i>I</i>.8.32, Aret.<i>CA</i> 1.2.2; ἕνεχεν <i>MAMA</i> 1.197 (Frigia); tard. ἕνεκον <i>SEG</i> 26.1417 (Licia II/III d.C.), <i>IG</i> 10(2).2.234.16 (II d.C.); ἕννεκεν <i>SEG</i> 26.1431 (Licia I d.C.); εἵνεκον <i>MAMA</i> 10.218.10 (Apia III d.C.)<br /><b class="num">I</b> prep. c. gen., frec. postpuesta<br /><b class="num">1</b> c. valor causal [[a causa de]], por ἕνεκ' ἀρητῆρος <i>Il</i>.1.94, εἵνεκ[ε] ν ξανθᾶς γυναικός B.13.136, παῖσαι ἄνδρας ἕνεκεν ἀταξίας X.<i>An</i>.5.8.13, εἵνεκον εὐσεβίης <i>MAMA</i> 10.218.10 (Apia III d.C.), Τρώων πόλιν ... ἧς εἵνεκ' ὀϊζύομεν κακὰ πολλά <i>Il</i>.14.89, ὧν ἕ. <i>Il</i>.20.21, cf. Pl.<i>Smp</i>.210e, τοῦδ' ἕ. a causa de esto</i>, <i>Il</i>.1.110, τῆς ἕνεκεν <i>Od</i>.17.288, τούτου ἕνεκεν X.<i>HG</i> 2.1.14, τῶνδε [[εἵνεκα]] Pl.<i>Lg</i>.778d, cf. D.C.76.16.2, ἀγλαΐης δ' ἕνεκεν <i>Od</i>.17.310, αὐτῶν δὴ ὦν τούτων καὶ τῆς θεωρίης ἐκδημήσας ὁ Σόλων εἵνεκεν ἐς Αἴγυπτον habiendo salido Solón de su patria a Egipto por estas razones, y para ver el mundo</i> Hdt.1.30, τίνος κατέκτας ἕ. παῖδ' ἐμὸν βλάβης; A.<i>Fr</i>.181, τίνος ἕνεκεν; Men.l.c., cf. D.C.36.33.2, στεφανοῦσθαι ἀρετῆς ἕ. Aeschin.3.10, τοῦ κοπρώδεος εἵνεκεν Aret.l.c., c. inf. subst. τοῦ παρακρούσασθαι καὶ φενακίσαι ... ἕ. D.20.88, en el giro ὅσον καὶ ἀπὸ βοῆς ἕ. en lo que a gritos se refiere</i> Th.8.92, cf. X.<i>HG</i> 2.4.31, a veces entre el n. y su determinante ὕβριος [[εἵνεκα]] τῆσδε <i>Il</i>.1.214, νυμφιδίων ἕνεκεν λεχέων E.<i>Med</i>.999<br /><b class="num">•</b>en fórmulas funerar. μνήμης ἕ. en memoria</i>, <i>SEG</i> 26.1419 (Licia II/III d.C.), μνίας ἕνεκον <i>SEG</i> 26.1417 (Licia II/III d.C.), <i>SEG</i> 26.1432 (Licia II/III d.C.), φιλοστοργίας ἕννεκεν <i>SEG</i> 26.1431 (Licia I d.C.), tb. en fórmulas tautológicas ἕνεκεν μνήμης χάριν <i>MAMA</i> 1.203 (Frigia), cf. <i>Klein.Türsteine</i> 597 (Frigia)<br /><b class="num">•</b>[[a consecuencia de]] [[εἵνεκα]] γὰρ τέχνας σεῖο gracias a tu talento</i>, <i>AP</i> 9.729.<br /><b class="num">2</b> c. valor final [[para]], [[con objeto de]] τῶνδε [[εἵνεκα]], ὅκως ... Hdt.8.35, cf. 40, ἐμπορίας ἕ. Th.6.2, κολακεύειν ... ἕ. μισθοῦ X.<i>HG</i> 5.1.17, πότερον οὖν οὐδενὸς ἕ. καὶ δι' οὐδέν; Pl.<i>Ly</i>.218d, διὰ νόσον ἕ. ὑγιείας a causa de la enfermedad y con vistas a la salud</i> Pl.<i>Ly</i>.218e, ἀρετῆς γ' ἕ. Pl.<i>Smp</i>.185b, τοῦ ἕ. τηνικάδε ἀφίκου; ¿a qué vienes tan de mañana?</i> Pl.<i>Prt</i>.310b, τὸ οὗ ἕ. la causa final</i> Arist.<i>Ph</i>.194^a27, <i>Metaph</i>.983^a31, en uso pleon. τὸ τίνος δὴ χάριν ἕ. ταῦτα ἐλέχθη; ¿con qué intención fue dicho esto?</i> Pl.<i>Lg</i>.701d.<br /><b class="num">3</b> c. valor restrictivo [[en lo que respecta a]], [[en lo que concierne a]] ἀπήμονα τοῦ φυλάσσοντος εἵνεκεν προσδόκα τοι ἀπονοστήσειν confía en que volverá incólume a ti, en lo que a su guardián concierne</i> Hdt.1.42, εἵνεκέν τε χρημάτων ἄρξεις τῆς ἁπάσης Ἑλλάδος tendrás poder sobre toda la Hélade, en lo que dependa del dinero</i> Hdt.3.122, λαβὲ δ' ἐμοῦ γ' ἕ. Ar.<i>Ach</i>.386, ὡς ἐμοῦ γ' ἕνεκ' ἔστω y en lo que a mí respecta, que lo sea</i> D.20.14, ἐμπειρίας μὲν [[ἄρα]] ... ἕ. Pl.<i>R</i>.582d, ἐσθῆτος ἕ. D.C.42.27.2, tb. antepuesta ὅμοιοι τοῖς τυφλοῖς ἂν ἦμεν ἕνεκά γε τῶν ἡμετέρων ὀφθαλμῶν X.<i>Mem</i>.4.3.3, ἕνεκά γε φιλονικίας Pl.<i>R</i>.548d, en uso pleon. ἕ. τοῦ τοιούτου ... χάριν Pl.<i>Plt</i>.302b.<br /><b class="num">II</b> conj.<br /><b class="num">1</b> c. valor causal [[porque]], [[por el hecho de que]] ἑ. βροτοῦ ἀνέρος ἔμπεσον εὐνῇ porque he venido a caer en el lecho de un varón mortal</i>, <i>h.Ven</i>.199, cf. Hes.<i>Fr</i>.180.10, εἵνεκεν πεπρωμένον ἦν porque estaba predestinado</i> Pi.<i>I</i>.8.32, ὤναο κάρτ' ἕνεκ' οὔ τι θεῆς ἴδες ἱερὰ φρικτῆς mucho has salido ganando por no ver los santos misterios de la diosa temible</i> Call.<i>Fr</i>.75.6.<br /><b class="num">2</b> introd. or. complet., equiv. a ὅτι [[que]] οἱ δ' ἕνεκ' Εὐρυνόμη ... εἶπαν ἔτικτεν otros afirmaron que Eurínome fue su madre</i> ref. a las Gracias, Call.<i>Fr</i>.6, cf. 75.6. Cf. tb. οὕνεκα y τοὔνεκα. • DMic.: <i>e-ne-ka</i>.<br /><b class="num">• Etimología:</b> Dud. Quizá adv. en -α de la r. *<i>H1n-ek</i>- ‘[[alcanzar]]’ que aparece como 2° término de comp. del tipo ποδηνεκής, [[διηνεκής]] y tb. en ἐνεγκεῖν, cf. lituan. <i>nešu</i>, aesl. <i>nesǫ</i> ‘[[llevar]]’, ai. <i>náśati</i> ‘[[alcanzar]]’.

|btext=<i>poét.</i> [[εἵνεκα]];<br /><i>prép. avec le gén., d'ord. après son rég.</i><br /><b>I.</b> [[à cause de]] :<br /><b>1</b> à cause de, en raison de, pour : [[ἧς]] εἵνεκ’ IL (la ville de Troie) à cause de laquelle ; ὕβριος [[εἵνεκα]] τῆσδε IL à cause de cet outrage ; τοῦδ’ [[ἕνεκα]] IL à cause de cela ; [[ὧν]] [[ἕνεκα]] IL à cause de quoi, c'est pourquoi ; <i>qqf avant son rég.</i> κολακεύειν [[ἕνεκα]] μισθοῦ XÉN flatter pour recevoir un salaire;<br /><b>2</b> à cause de, en faveur de, pour l'amour de, <i>au sens du lat.</i> causa <i>ou</i> gratia;<br /><b>II.</b> par rapport à, quant à : ἕνεκά [[γε]] [[τῶν]] ἡμετέρων ὀφθαλμῶν XÉN du moins en ce qui regarde nos yeux.<br />'''Étymologie:''' DELG <i>myc.</i> eneka, mais étym. peu claire.

|elrutext='''ἕνεκα:'''<br /><b class="num">I</b> реже [[ἕνεκε]](ν), эп.-ион. тж. [[εἵνεκα]] и εἱνεκε(ν), эол. Theocr. [[ἔννεκα]], [[varia lectio|v.l.]] ἔνεκα (с долгим ἔ) praep. [[cum]] gen. (и преимущ. после него)<br /><b class="num">1</b> из-за, ради: ἕ. μισθοῦ Xen. ради вознаграждения; τοῦ ἕ. τηνικάδ᾽ ἀφίκου; Plat. зачем ты пришел так рано?; ἕ. του καὶ διά τι Plat. с какой-л. целью и по какой-л. причине; τὸ οὖ ἔ. филос. Arst. конечная причина (лат. [[causa]] [[finalis]]); τίνος δὴ [[χάριν]] ἕ. [[ταῦτα]] ἐλέχθη; усил. Plat. для какой же такой цели это было сказано?;<br /><b class="num">2</b> [[вследствие]], [[по причине]] (ὧν ἕ. Hom.; [[σοφίη]]; [[εἵνεκεν]] τῆς σῆς Her.);<br /><b class="num">3</b> [[с помощью]], [[посредством]], [[благодаря]] (χρημάτων Her.): ἀπὸ βοῆς ἕ. ὀργίζεσθαι Thuc. сердиться только для виду (досл. только криком);<br /><b class="num">4</b> [[в отношении]], [[касательно]]: τοῦ φυλάσσοντος [[εἵνεκεν]] Her. насколько это зависит от охраняющего лица; [[ἐμοῦ]] γ᾽ ἕ. Arph., Dem. что же касается меня; ἕ. γε τῶν ἡμετέρων ὀφθαλμῶν Xen. поскольку речь идет о наших глазах - см. тж. [[οὕνεκα]].<br />эп.-ион. [[εἵνεκεν]] conj. так как, потому что (εἵ. [[πεπρωμένον]] ἦν Pind.).

|etymtx=Grammatical information: postpos.<br />Meaning: <b class="b2">becaue, b. of</b> (Il.); with [[genitive]]; on the meaning in Hom. Porzig Satzinhalte 169. On the final cf. [[εἶτα]]: [[εἶτεν]], [[ἔπειτα]]: <b class="b3">ἔπειτε(ν</b>); [[ἕνεκον]] after [[ἔνδον]] a. o.; through crosses [[ἕνεκο]], <b class="b3">-καν</b>, s. Schwyzer 627 w. n. 4, 406, Schwyzer-Debrunner 552.<br />Other forms: [[ἕνεκεν]] (esp. postclass.); [[εἵνεκα]], <b class="b3">-κεν</b> (Ion.), [[ἔννεκα]] (Aeol.; s. below); hell. also [[ἕνεκε]], <b class="b3">-κο(ν</b>), <b class="b3">-καν</b><br />Dialectal forms: Myk. [[e-ne-ka]].<br />Origin: XX [etym. unknown]<br />Etymology: The analysis as <b class="b3">ἕν-Ϝεκα</b> (<b class="b3">*Ϝεκα</b> in <b class="b3">οὔφεκα οὑκ ἀρεστῶς</b> H. with Schulze Q. 494 n. 3 ?), to [[ἑκών]] (s. v.) etc., is refuted by Mycenaean. - Note the interchange <b class="b3">ἕν-</b>, <b class="b3">ἕιν-</b> (<b class="b3">ἔνν-</b> hyperaeolic? or metrical lengthening?). Schwyzer 228, Chantraine Gramm. hom. 1, 161, Bolling Lang. 30, 453f. - [[οὕνεκα]] = [[ἕνεκα]] especially in Att. poets from a preceding gen. in <b class="b3">-ου</b> through false analysis: [[τούτοὔνεκα]] was seen as <b class="b3">τούτου οὕνεκα</b> (Schwyzer 413). Since Mycenaean there is no etymology; one suggests <b class="b2">*h₁neḱ-</b>.

|ftr='''ἕνεκα''': (att., auch ep. ion.),<br />{héneka}<br />'''Forms''': [[ἕνεκεν]] (bes. nachklass.); [[εἵνεκα]], -κεν (ion.), [[ἔννεκα]] (äol.; vgl. unten); hell. auch ἕνεκε, -κο(ν), -καν<br />'''Meaning''': ‘wegen, um — willen’ (mit Gen.; zur Bedeutung bei Hom. Porzig Satzinhalte 169). Myk. ''e''-''ne''-''ka''. Zum Auslautswechsel vgl. Fälle wie [[εἶτα]]: [[εἶτεν]], [[ἔπειτα]]: [[ἔπειτε]](ν); ἕνεκον nach [[ἔνδον]] u. a.; durch neue Kreuzungen ἕνεκο, -καν, s. Schwyzer 627 m. A. 4, 406, Schwyzer-Debrunner 552.<br />'''Etymology''': Unzweifelhaft in ἕνϝεκα zu zerlegen (*ϝεκα in οὔφεκα· [[οὐκ]] [[ἀρεστῶς]] H. mit Schulze Q. 494 A. 3 noch erhalten?), zu [[ἑκών]] (s. d.) usw., aber sonst noch der Erklärung bedürftig. Nach Brugmann IF 17, 1ff. aus ἕν und *ϝέκα(τ), Ntr. des Ptz. [[ἑκών]], eig. "nur eines wollend"; dagegen Wackernagel Unt. 137 A. 2. Anders Prellwitz Wb. und Glotta 17, 145f., Bechtel Lex. 115f. (nach Ebel): aus der Präposition ἐν und einem Akk. *ϝέκα eig. "in Rücksicht auf den Willen" ([[εἰς]] [[χάριν]]); der Spir. asper bleibt unerklärt (aus dem Inlaut versetzt? Prellwitz). S. auch Schwyzer 433 (ἕν aus idg. *''sem'', zu [[ὁμός]]) und 622. — Über den Anlautswechsel ἕν-, ἕιν- (ἔνν- hyperäolisch?) Schwyzer 228 m. Lit., Chantraine Gramm. hom. 1, 161, Bolling Lang. 30, 453f. — Das namentlich bei den att. Dichtern auftretende [[οὕνεκα]] = [[ἕνεκα]] entstand nach einem vorangehenden Gen. auf -ου durch falsche Verlegung der Wortgrenze: τούτοὔνεκα wurde als [[τούτου]] [[οὕνεκα]] aufgefaßt (Schwyzer 413 m. Lit.).<br />'''Page''' 1,513-514