κατακλίνω: Difference between revisions

|Definition=[ῑ],<br><span class="bld">A</span> [[lay down]], ([[δόρυ]]) κατακλίνας ἐπὶ γαίῃ Od.10.165; <b class="b3">κ. τοὺς Πέρσας ἐς λειμῶνα</b> having made them [[recline]] (for [[dinner]]) in a [[meadow]], [[Herodotus|Hdt.]]1.126, cf. Pl.''R.''363c, 420e, ''Ev.Luc.''9.14, ''Milet.''1(9).368; <b class="b3">κ. παιδίον</b> [[put]] it to [[bed]], Ar.''Lys.''19, cf. Plu.''Lyc.''3; κ. τινὰ ἐν ἁρμαμάξῃ [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''6.4.11; also, [[cause one to take to his bed]], i.e. [[strike with disease]], PMag.Par.1.2075; of animals, X. ''Cyn.''9.3; <b class="b3">κ. τινὰ εἰς Ἀσκληπιοῦ</b> [[lay]] a [[sick]] person in the [[temple]] of [[Asclepios]], Ar.''Pl.''411, ''V.''123; <b class="b3">ταύταν ὀβολῶ κ.</b> ([[sensu obsceno|sens. obsc.]]) Cerc. 5.31:—Pass. (with aor. 2 Att. <b class="b3">κατεκλίνην</b>, aor. 1 <b class="b3">κατεκλίθην</b> Att. and in other dialects), [[lie at table]], κατακλιθέντας πίνειν [[Herodotus|Hdt.]]2.121.δ; κατακλῐνήσομαι [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Knights|Eq.]]''98, cf. ''V.''1208; generally, [[lie down]], κατακλινεὶς δευρί Id.''Nu.''694; <b class="b3">κατακλίνεσθαι παρά τινα</b> [[lie]] at table [[next]] him, Pl. ''Smp.''175a; but, <b class="b3">παρά τινι</b> [[lie with]] him [[sexually]], ib.203c; κατακλίνηθι μετ' ἐμοῦ Ar.''Lys.''904; <b class="b3">κ. ἐπὶ ταῖς κοίταις, ἐπὶ στιβάδος</b>, Ar.''V.''1040, [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''5.2.15; of a sick man, [[take to one's bed]], Hp.''Epid.''1.2; simply, [[lie in bed]], Id.''Prog.''3, Diocl.Fr.141; κατακλιθέντα ἐς τὸ ἱερόν Hyp.''Eux.'' 18; κατεκλίθη [[ὕπτιος]] [[Plato|Pl.]]''[[Phaedo|Phd.]]''117e codd.; [[κατακεκλιμένος]], of a [[corpse]], Plb.6.53.1.<br><span class="bld">II</span> [[cause to incline]], [[bend downwards]], <b class="b3">ἕως ἂν κατακλίνῃ</b> <b class="b3">[ὁ ἐλέφας τοὺς φοίνικας]</b> Arist.''HA''610a23: metaph., [[lay prostrate]], [[overthrow]], τύραννον Thgn.1181.<br><span class="bld">III</span> Pass., of [[ground]], [[slope]], ἤπειρόνδε A.R.2.734.<br><span class="bld">2</span> of the sun, [[set]], Poll.4.157.<br><span class="bld">3</span> of crabs' eyes, [[turn sideways]], Arist.''HA''529b28.<br><span class="bld">4</span> [[kneel]], <b class="b3">ὅταν κατακλιθῇ εἰς γόνατα</b> ([[κάμηλος]]) ib.499a17.<br><span class="bld">5</span> c. dat., to [[be set under]], [[be made subject to]], ὅταν κατακλιθῇ τὸ θητικὸν τῷ προπολεμοῦντι Herm.''in Phdr.''p.157 A.

|btext=<b>1</b> [[déposer]], acc., <i>le rég. ind. avec</i> [[ἐπί]] τινι;<br /><b>2</b> [[étendre sur un lit]] : εἰς Ἀσκληπιοῦ τινα AR déposer un malade sur un lit dans le temple d'Asclépios;<br /><b>3</b> [[faire coucher]] <i>ou</i> faire s'asseoir à terre (pour manger);<br /><i>Pass. (f.2</i> κατακλινήσομαι, <i>ao.2</i> κατεκλίνην, <i>postér. ao.</i> κατεκλίθην, <i>pf.</i> κατακέκλιμαι) <i>et Moy.</i> κατακλίνομαι (<i>f.2</i> κατακλινοῦμαι, <i>ao.</i> κατεκλινάμην) se coucher, <i>particul.</i> sur un lit de table ; <i>méd.</i> prendre le lit.<br />'''Étymologie:''' [[κατά]], [[κλίνω]].

|txtha=1st aorist κατεκλινα; 1st aorist [[passive]] κατεκλιθην; from Homer down; in the N. T. in [[reference]] to [[eating]], to [[make]] to [[recline]]: τινα, T Tr WH) ([[ἐπί]] τό [[δεῖπνον]], [[Xenophon]], Cyril 2,8, 21); [[middle]], [[with]] 1st aorist [[passive]], to [[recline]] (at [[table]]): L T Tr WH; εἰς [[τήν]] πρωτοκλισίαν, εἰς τό ἐσθίειν, εἰς τό [[δεῖπνον]], Josephus, Antiquities 6,8, 1 (variant)).

|mltxt=(AM [[κατακλίνω]])<br /><b>1.</b> [[βάζω]] [[κάτι]] σε πλαγιαστή [[θέση]] («[[δόρυ]] κατακλίνας ἐπὶ γαίῃ», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>2.</b> [[βάζω]] κάποιον να πλαγιάσει για να κοιμηθεί («ἡ δὲ [[παιδίον]] κατέκλινε», <b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>3.</b> <b>μέσ.</b> <i>κατακλίνομαι</i><br />[[ξαπλώνω]] στο [[κρεβάτι]], [[πλαγιάζω]]<br /><b>μσν.</b><br /><b>μτφ.</b> [[παίρνω]] τον κατήφορο<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[βάζω]] ασθενή στο [[ιερό]] του Ασκληπιού για να γιατρευτεί («κατακλίνειν αὐτὸν εἰς Ἀσκληπιοῦ κράτιστόν ἐστι», <b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>2.</b> [[γέρνω]] [[κάτι]] [[προς]] τα [[κάτω]] («ἕως ἂν κατακλίνῃ ὁ [[ἐλέφας]] τοὺς [[φοίνικας]]», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>3.</b> [[ανατρέπω]], [[αναποδογυρίζω]]<br /><b>4.</b> [[καταβάλλω]] («[[τύραννον]]... κατακλῑναι», <b>Θέογν.</b>)<br /><b>5.</b> <b>μέσ.</b> α) [[παρακάθημαι]] σε [[γεύμα]]<br />β) [[παίρνω]] [[θέση]] στο [[ανάκλιντρο]] [[δίπλα]] σε κάποιον («παρ' Ἐρυξίμαχον κατακλίνου», <b>Πλάτ.</b>)<br />γ) (για το [[έδαφος]]) [[είμαι]] [[κατηφορικός]]<br />δ) (για τον ήλιο) δύω<br />ε) (για τα μάτια του κάβουρα) στρέφομαι [[πλάγια]] («καὶ ὀφθαλμούς... οὐδὲ κατακλινομένους», <b>Αριστοτ.</b>)<br />στ) (για ασθενή) [[πέφτω]] [[άρρωστος]]<br /><b>6.</b> <b>παθ.</b> υποτάσσομαι<br /><b>7.</b> <b>φρ.</b> «κατακλίνομαι εἰς τὰ γόνατα» — [[γονατίζω]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>κατ</i>(<i>α</i>)- <span style="color: red;">+</span> [[κλίνω]] «[[γέρνω]] [[κάτι]], [[πλαγιάζω]]»].