Ἀλκαμένης

Wikipedia EN

Alcamenes or Alcmenes may refer to:

1. Alcamenes, Athenian sculptor of the 5th century BC.
2. Alcmenes, Agiad king of Sparta from the 8th century BC
3. Alcamenes, son of Sthenelaides, Spartan general in the 5th century BC

---

Alcamenes (Ancient Greek: Ἀλκαμένης) was an ancient Greek sculptor of Lemnos and Athens, who flourished in the 2nd half of the 5th century BC. He was a younger contemporary of Phidias and noted for the delicacy and finish of his works, among which a Hephaestus and an Aphrodite of the Gardens were conspicuous.

Pausanias says that he was the author of one of the pediments of the temple of Zeus at Olympia, but this seems a chronological and stylistic impossibility. Pausanias also refers to a statue of Ares by Alcamenes that was erected on the Athenian agora, which some have related to the Ares Borghese. However, the temple of Ares to which he refers had only been moved from Acharnes and re-sited in the Agora in Augustus's time, and statues known to derive from Alcamenes' statue show the god in a breastplate, so the identification of Alcamenes' Ares with the Ares Borghese is not secure.

At Pergamum there was discovered in 1903 a Hellenistic copy of the head of the Hermes "Propylaeus" of Alcamenes. As, however, the deity is represented in a Neo-Attic, archaistic and conventional character, this copy cannot be relied on as giving us much information as to the usual style of Alcamenes, who was almost certainly a progressive and original artist.

It is safer to judge him by the sculptural decoration of the Parthenon, in which he must almost certainly have taken a share under the direction of Phidias. He is said to be the most eminent sculptor in Athens after the departure of Phidias for Olympia, but enigmatic in that none of the sculptures associated with his name in classical literature can be securely connected with existing copies.

---

Alcmenes (Greek: Ἀλκμένης) or Alcamenes, Alkamenos, was the 9th king of Sparta of the Agiad dynasty, from c. 740 to c. 700 BC.

According to Pausanias, he was a commander in the night-expedition against Ampheia, which began the First Messenian War, but died before its 4th year. In his reign Helos was taken, a place near the mouth of the Eurotas, the last independent hold of the old Achaean population, and the supposed origin of the term "helot".

---

Alcamenes (Greek: Ἀλκαμένης), son of Sthenelaidas, was appointed by Agis II as harmost of the Lesbians when they wished to revolt from the Athenians in 412 BC. When Alcamenes put to sea with twenty-one ships to sail to Chios, he was pursued by the Athenian fleet off the Isthmus of Corinth, and driven on shore. The Athenians attacked the ships when on shore, and Alcamenes was killed in the battle.

Spanish (DGE)

-ους, ὁ
Alcámenes
1 rey de Esparta, hijo de Teleclo, Hdt.7.204, Paus.3.2.7.
2 espartano hijo de Estenelaidas, harmosta en el año 412 a.C., Th.8.5.
3 escultor aten., discípulo de Fidias, Plu.2.802a, Paus.1.1.5, 8.4, Luc.Im.3, 4, IEphesos 515 (II d.C.).
4 espartano, muerto por la facción etolia, por ser partidario de Filipo V de Macedonia, Plb.4.22.11.
5 tirano de Agrigento, Heraclid.Lemb.Pol.69.
6 general de los aqueos en el 146 a.C., Paus.7.15.8.
7 personaje de las Etiópicas, Hld.4.7.9.
8 médico abideno Anon.Lond.7.41.
• Diccionario Micénico: a-ka-me-ne (?).

Wikipedia EL

Ο Αλκαμένης ήταν αρχαίος Έλληνας γλύπτης από τη Λήμνο και την Αθήνα, που έζησε τον 5ο αιώνα π.Χ. Ήταν σύγχρονος του Φειδία αλλά νεότερος σε ηλικία και αναφέρεται για τη λεπτότητα και την τελειότητα των έργων του, από τα οποία ο Ήφαιστος και η Αφροδίτη των Κήπων θεωρούνται τα αριστουργήματά του.

Ο Παυσανίας (v 10. 8) γράφει πως ήταν ο σχεδιαστής ενός από τα αετώματα του ναού του Διός στην Ολυμπία, αλλά η άποψη αυτή μοιάζει αδύνατη χρονολογικά και υφολογικά. Πάλι ο Παυσανίας (I, 8, 4) σημειώνει πως ένα άγαλμα του Άρη, έργο του Αλκαμένη, υπήρχε στην Αρχαία Αγορά της Αθήνας, και ορισμένοι το συσχετίζουν με τον Άρη του Μποργκέζε. Όμως, ο ναός του Άρη στον οποίο αναφέρεται, μεταφέρθηκε από τις Αχαρνές και στήθηκε στην Αγορά στα χρόνια του Αυγούστου. Επίσης, τα αγάλματα του Αλκαμένη απεικονίζουν τον θεό Άρη με θώρακα στο στήθος, ο οποίος λείπει από τον Άρη του Μποργκέζε. Έτσι η σύνδεση των δύο μνημείων δεν είναι σίγουρη.

Στην Πέργαμο ανακαλύφθηκε το 1903 ένα ελληνιστικό αντίγραφο της κεφαλής του Ερμή Προπυλαίου του Αλκαμένη (Athenische Mittheilungen, 1904, p. 180). Όμως, καθώς η θεότητα αναπαρίσταται με νεοαττικό, αρχαιοπινές και συμβατικό στιλ, το συγκεκριμένο αντίγραφο δεν μπορεί να μας δώσει πολλές πληροφορίες για το σύνηθες στιλ του Αλκαμένη, ο οποίος ήταν σίγουρα ένας πρωτότυπος και αυθεντικός καλλιτέχνης.

Είναι πιο ασφαλές να κριθεί από το γλυπτό διάκοσμο του Παρθενώνα, στην κατασκευή του οποίου είχε σίγουρα λάβει μέρος κάτω από την καθοδήγηση του Φειδία. Λέγεται ότι υπήρξε ο πιο επιφανής γλύπτης στην Αθήνα μετά την αναχώρηση του Φειδία για την Ολυμπία. Όμως, παραμένει αινιγματικός, διότι κανένα από τα γλυπτά που σχετίζονται με αυτόν στην κλασική βιβλιογραφία δεν μπορεί να συνδεθεί με σιγουριά με υπάρχοντα αντίγραφα.

Russian (Dvoretsky)

Ἀλκᾰμένης: ους, ион. εος ὁ Алкамен
1 сын Телекла, царь Спарты с 779 г. по 742 г. до н. э. Her.;
2 афинский скульптор V в. до н. э., ученик Фидия Luc.