βαθύς: Difference between revisions

|Full diacritics=βᾰθύς

|Definition=[[βαθεῖα]] Ion. [[βαθέα|βαθέᾰ]], [[βαθύ]]; fem.<br><span class="bld">A</span> [[βαθύς]] Call.''Del.''37, Eratosth. 8; gen. [[βαθέος]], [[βαθείας]] Ion. [[βαθέης]]: dat. [[βαθέϊ]], [[βαθείῃ]] Ion. [[βαθέῃ]]: Comp. [[βαθύτερος]], poet. <b class="b3">βαθίων [ῑ</b> Att., ῐ Theoc.5.43], Dor. [[βάσσων]] ([[quod vide|q.v.]]): Sup. [[βαθύτατος]], poet. [[βάθιστος]]:—[[deep]] or [[high]], acc. to one's [[position]], Hom., etc.; <b class="b3">βαθέης ἐξάλλεται αὐλῆς</b> a court [[within a high fence]], Il.5.142, cf. Od.9.239; <b class="b3">ἠϊόνος προπάροιθε βαθείης</b> [[the deep]], i.e. [[wide]], shore, Il.2.92; τάφρος 7.341, al.; κρατήρ S.''Fr.''563; [[κύλικες]] Id. ''Aj.''1200 (lyr.); <b class="b3">βαθὺ πτῶμα</b> a fall [[from a high rock]], A.''Supp.''796; <b class="b3">πλευρὰ βαθυτάτη</b> (vulg. [[βαρυτάτη]]), of an athlete, Ar.''V.''1193; of a line of battle, βαθύτεραι φάλαγγες X.''Lac.''11.6, cf. ''HG''2.4.34; <b class="b3">β. τομή, πληγή</b>, a [[deep]] [[cut]], Plu.2.131a, Luc.''Nigr.''35.<br><span class="bld">2</span> [[deep]] or [[thick]] in substance, of a mist, ἠέρα βαθεῖαν Il.21.7, cf. Od.9.144; of sand, ἀμάθοιο βαθείης Il.5.587; ἐπὶ θῖνα βαθύν Theoc.22.32; of ploughed land, νειοῖο βαθείης Il.10.353; <b class="b3">β. γῆ</b>, opp. [[to stony ground]], E.''Andr.''637, Thphr.''CP''1.18.1; of [[luxuriant]] [[growth]], [[deep]], [[thick]], of woods, etc., βαθείης τάρφεσιν ὕλης Il.5.555; βαθείης ἐκ ξυλόχοιο 11.415; βαθὺ λήϊον 2.147, Thgn.107; τοῦ ληΐου τὸ… βαθύτατον Hdt.5.92.ζ; λειμών A.''Pr.''652; σῖτος X.''HG''3.2.17; χλόα E.''Hipp.''1139 (lyr.); [[χαίτη]], [[τρίχες]], [[πώγων]], Semon.7.66, X.''Cyn.''4.8, Luc.''Pisc.''41.<br><span class="bld">b</span> [[deep]], of colour, ''PHolm.''21.9: Comp., Ael.''VH''6.6, Lyd.''Mag.''2.13, πορφύριον βαθύτερον ''PLond.''3.899.4 (ii A. D.).<br><span class="bld">3</span> of quality, [[strong]], [[violent]], βαθείῃ λαίλαπι Il.11.306.<br><span class="bld">b</span> generally, [[copious]], [[abundant]], β. κλᾶρος Pi.''O.''13.62; <b class="b3">β. ἀνήρ</b> a [[rich]] man, X.''Oec.''11.10; β. [[οἶκος]] Call. ''Cer.''113; β. πλοῦτος Ael.''VH''3.18, Jul.''Or.''2.82b; <b class="b3">β. χρέος</b> [[deep]] [[debt]], Pi.''O.''10(11).8; στεφάνων β. τέρψις S.''Aj.''1200 (lyr.); β. [[κλέος]] Pi.''O.'' 7.53; [[κίνδυνος]] Id.''P.''4.207; <b class="b3">β. ὕπνος</b> [[deep]] [[sleep]], Theoc.8.65, ''AP''7.170, cf. Luc.''DMar.''2.3; [[εἰρήνη]] Id.''Tox.''36; σιωπή App.''Mith.''99, ''BC''4.109 (Sup.).<br><span class="bld">4</span> of the mind, <b class="b3">ἄχος ὀξὺ κατὰ φρένα τύψε β</b>. in the [[depths]] of his soul, Il.19.125; but also, [[profound]], φρήν Pi.''N.''4.8; [[φροντίς]] A. ''Supp.''407; μέριμνα Pi.''O.''2.60; βαθεῖαν ἄλοκα διὰ φρενὸς καρπούμενος A.''Th.''593; μουσικὴ πρᾶγμ' ἐστὶ β. Eup.336; <b class="b3">βαθύτερα ἤθη</b> [[more sedate]] natures, Pl.''Lg.''930a (but, [[more recondite]], i.e. [[civilized]], manners, Hdt.4.95): of persons, [[deep]], [[wise]], β. τῇ φύσει [[στρατηγός]] Posidipp. 27.4; ταῖς ψυχαῖς Plb.6.24.9; also, [[deep]], [[crafty]], Men.1001; ἦθος Ph. 2.468.<br><span class="bld">5</span> of time, <b class="b3">β. ὄρθρος</b> [[dim]] [[twilight]], Ar.''V.''216, Pl.''Cri.'' 43a, etc.; <b class="b3">β. νύξ</b> [[a late hour]] in the [[night]], Luc.''Asin.''34; περὶ ἑσπέραν β. Plu.2.179e, cf. Paus.4.18.3; βαθὺ τῆς ἡλικίας Ar.''Nu.''514; <b class="b3">β. γῆρας</b> cj. in ''AP''7.163 (Leon.), cf. Eun.''VS''p.457 B., al.; β. ὥρα ἔτους Charito 1.7.<br><span class="bld">II</span> Adv. [[βαθέως]] Theoc.8.66; [[profoundly]], Procl.''in Prm.''p.475 S.: Sup. βαθύτατα, γηρῶν Ael.''VH''2.36. (bṇqu/s, cf. [[βένθος]].)  

|dgtxt=(βᾰθύς) [[βαθεῖα]], [[βαθύ]]<br /><b class="num">• Alolema(s):</b> fem. [[βαθείη]] <i>Il</i>.10.353; βαθέα <i>Il</i>.5.142, Hdt.7.23<br /><b class="num">• Morfología:</b> [tal vez -θύς, -θύ c. dos terminaciones <i>h.Cer</i>.383, Call.<i>Del</i>.37, Eratosth.8; dat. plu. fem. βαθείῃσιν <i>Il</i>.21.239; compar. dór. [[βάσσων]] Epich.203, neutr. [[βάθιον]] Theoc.5.43, cf. <i>EM</i> 191.8; sup. [[βάθιστος]] <i>Il</i>.8.14, [[βαθύτατος]] Hdt.5.92.]<br /><b class="num">A</b> <b class="num">I</b>[[hondo]], [[profundo]]<br /><b class="num">a)</b> del agua εἰς ἅλα ἆλτο βαθεῖαν <i>Il</i>.1.532, cf. 13.44, Stesich.8.1<i>S</i>., B.17.62, [[πόντος]] Hes.<i>Op</i>.635 (var.), Archil.163.1, Thgn.10, 511, ἐς βαθεῖαν ... πόντου πλάκα Pi.<i>P</i>.1.24, ἐν δίνῃσι βαθείῃσιν <i>Il</i>.21.239, cf. <i>Od</i>.6.116, ἁλὸς ῥηγμῖνα βαθεῖαν τύπτετε <i>Od</i>.12.214, ἄχναν ... βαθεῖαν παριόντος κύματος Simon.38.14, ὕδωρ Democr.B 172, ποταμός Plb.16.17.7, φρέαρ Pythag.<i>Ep</i>.2.3, <i>Eu.Io</i>.4.11, [[Διρκαῖος]] ... πόρος E.<i>Ph</i>.730, cf. Tim.15.112, Lyc.983;<br /><b class="num">b)</b> de excavaciones, abismos τάφρος <i>Il</i>.7.341, 440, 8.336, κάπετος <i>Il</i>.15.356, X.<i>Cyr</i>.7.5.9, Call.l.c., Plb.1.42.7, Aen.Tact.37.1, [[διῶρυξ]] Hdt.1.75, Τάρταρος <i>Il</i>.8.481, Pi.<i>Fr</i>.52d.44, [[βέρεθρον]] <i>Il</i>.8.14, βαθέ' ἄγκεα profundos barrancos</i>, <i>Il</i>.20.490, χάραδρα X.<i>An</i>.5.2.3, Plb.10.30.2, κρημνοί Plb.5.8.1, τόποι Pl.<i>Phd</i>.111c, [[ἄντρον]] Ar.<i>Pax</i> 223, βαθύ πτῶμα caída al abismo</i> A.<i>Supp</i>.796;<br /><b class="num">c)</b> de cortes, hendiduras ἄλοκα τραύματος E.<i>Rh</i>.796, τμῆμα Pl.<i>Grg</i>.476c, τομή Plu.2.131a, πληγή Luc.<i>Nigr</i>.35<br /><b class="num">•</b>fig. βαθεῖαν ἄλοκα διὰ φρενὸς καρπούμενος A.<i>Th</i>.593<br /><b class="num">•</b>en la frente de los perros διακρίσεις X.<i>Cyn</i>.4.1;<br /><b class="num">d)</b> de recipientes [[hondo]], [[ahondado]] κύλικες S.<i>Ai</i>.1199, cf. <i>BGU</i> 781.2.10 (I d.C.);<br /><b class="num">e)</b> neutr. como adv. μὴ βάθιον ... ταφείης (sent. obsc.) Theoc.5.43<br /><b class="num">•</b>subst. τὰ βαθέα [[las profundidades]] del mar, Arist.<i>Mete</i>.351^a12, <i>HA</i> 592^a27, τὰ βαθέα τοῦ Σατανᾶ los abismos de Satanás</i>, <i>Apoc</i>.2.24.<br /><b class="num">2</b> fisiológico y psicológico o intelectual [[profundo]], [[hondo]] τὸν δ' [[ἄχος]] ὀξὺ κατὰ φρένα τύψε βαθεῖαν dolor agudo le golpeó en lo mas hondo</i>, <i>Il</i>.19.125, βαθείῃ σῇ φρενὶ βουλεύσας reflexionas en lo mas profundo de tu mente</i> Thgn.1051, cf. Pi.<i>N</i>.4.8, Hp.<i>Ep</i>.17, μέριμνα Pi.<i>O</i>.2.54, φροντίς A.<i>Supp</i>.407<br /><b class="num">•</b>del sueño, el silencio ὕπνος Theoc.8.65, Arist.<i>Pr</i>.876^a24, [[LXX]] <i>Si</i>.22.9, <i>AP</i> 7.177 (Phaenn.), Luc.<i>DMar</i>.2.3, I.<i>AI</i> 5.148, Gal.17(2).176, ἐν τῷ βαθυτάτῳ τῆς ἡσυχίας Epicur. en Plu.2.778c, σιωπή App.<i>Mith</i>.99, <i>BC</i> 4.109, de la muerte <i>AP</i> 7.170<br /><b class="num">•</b>del intelecto y el aprendizaje λόγος Heraclit.B 45, Aristeas 143, θεωρία D.H.<i>Comp</i>.20 (p.88), βαθεῖαν ... σοφίας ὁδόν Pi.<i>Fr</i>.52h.20, μουσικὴ πρᾶγμ' ἐστὶ βαθύ Eup.366, παιδεία Luc.<i>Salt</i>.81<br /><b class="num">•</b>del lenguaje [[profundo]], [[original]] Epiph.Const.<i>Haer</i>.26.1.<br /><b class="num">II</b> <b class="num">1</b>[[ahincado]], [[afincado]] βαθέης ἐξάλλεται αὐλῆς salta fuera (el león) desde el afincado redil</i>, <i>Il</i>.4.142, cf. <i>Od</i>.9.239.<br /><b class="num">2</b> [[que llega hondo]], [[que forma una capa gruesa]], [[abundoso]] βαθεῖα δὲ κάππεσε τέφρη debajo habían caído abundantes cenizas</i>, <i>Il</i>.23.251, τύχε [[γάρ]] ῥ' ἀμάθοιο βαθείης <i>Il</i>.5.587, de la tierra de labor νειοῖο βαθείης <i>Il</i>.10.353, 18.547, gener. γῆ E.<i>Andr</i>.637, Thphr.<i>CP</i> 1.18.1, σάρξ en ciertas zonas de la cabeza, Hp.<i>VC</i> 2, ὁ κηρός του ἐν τῇ ψυχῇ Pl.<i>Tht</i>.194c, cf. Plot.4.4.13.<br /><b class="num">3</b> fig. [[firme]], [[asentado]], [[sólido]] κλέος Pi.<i>O</i>.7.52, por su riqueza κλᾶρος Pi.<i>O</i>.13.62, οἶκος Call.<i>Cer</i>.113, cf. Philostr.<i>VS</i> 496, 610, πλοῦτος Ael.<i>VH</i> 3.18, Philostr.<i>VS</i> 540, Amph.<i>Seleuc</i>.222, Iul.<i>Or</i>.3.82b, εἰρήνη [[LXX]] 4<i>Ma</i>.3.20, 1<i>Ep.Clem</i>.2.2, Luc.<i>Tox</i>.36, Origenes <i>Io</i>.6.1<br /><b class="num">•</b>en sent. peyor. [[profundo]], [[hasta el fondo]], [[hasta el final]] φθόρος B.15.61, cf. Pi.<i>O</i>.10.37, κίνδυνος Pi.<i>P</i>.4.207, χρέος Pi.<i>O</i>.10.8, βριμώσεις Phld.<i>Ir</i>.fr.8.9, λιμός Luc.<i>Phal</i>.28, φενάκη Luc.<i>DMeretr</i>.11.3, cf. Men.<i>Fr</i>.830<br /><b class="num">•</b>de pers. y su carácter [[arraigado]], [[firme]], [[inconmovible]] ἤθεα Hdt.4.95, Pl.<i>Lg</i>.930a, Ph.2.468, βαθεῖς τε καὶ ἐρρωμένους ἄνδρας X.<i>Oec</i>.11.10, c. dat. de rel. βαθεῖς ταῖς ψυχαῖς Plb.6.24.9, 21.7.5, βαθὺς τῇ φύσει στρατηγός Posidipp.29.4, cf. Eus.<i>DE</i> 3.5.77.<br /><b class="num">B</b> c. ref. horizontal<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[de mucho fondo]], [[que se adentra]], [[pronunciado]], [[sinuoso]] βαθὺν κατὰ κόλπον <i>Il</i>.2.560, A.R.4.290, ἠϊόνος προπάροιθε βαθείης ἐστιχόωντο <i>Il</i>.2.92, ἐκβάντε δ' ἐπὶ θῖνα βαθύν Theoc.22.32, cf. Lyc.192.<br /><b class="num">2</b> [[de mucho fondo]], [[alargado]], [[amplio]] πλευρά Ar.<i>V</i>.1193, X.<i>Eq</i>.1.12, φύλλον μικρὸν βαθύτερον una hoja un poco más alargada</i> Plb.12.2.2<br /><b class="num">•</b>geog. αὐτῆς (Εὐρώπης) τὸ μὲν ... βαθύτερον μέρος Plb.3.37.8.<br /><b class="num">3</b> milit. [[dispuesto o construido en profundidad]] (πόλις) πύργων βαθείᾳ μηχανῇ κεκλῃμένη (ciudad) encerrada en la gruesa fábrica de sus muros</i> A.<i>Supp</i>.956, φάλαγγες X.<i>Lac</i>.11.6, <i>HG</i> 2.4.34, cf. Plb.1.33.10.<br /><b class="num">II</b> <b class="num">1</b>[[profundo]], [[espeso]], [[denso]]<br /><b class="num">a)</b> del bosque y maleza βαθείης ἐκ ξυλόχοιο (sale la fiera) de lo más profundo de la maleza</i>, <i>Il</i>.11.415, 21.573, ὕλη <i>Il</i>.16.766, 20.491, βαθείης τάρφεσιν ὕλης en la maleza del bosque denso</i>, <i>Il</i>.5.555, βαθείης βένθεσιν ὕλης <i>Od</i>.17.316;<br /><b class="num">b)</b> de la niebla y accidentes atmosféricos [[denso]], [[cerrado]] ἠέρα τύψε βαθεῖαν <i>Il</i>.20.446, cf. 21.7, <i>h.Cer</i>.383, ἀὴρ γὰρ περὶ νηυσὶ βαθεῖ' ἦν <i>Od</i>.9.144, βαθ[ὺν ἀ] έρα τάμνων Ibyc.223(a).7<i>S</i>., cf. Q.S.6.645<br /><b class="num">•</b>del huracán λαῖψαν <i>Il</i>.11.306, del éter, B.3.85, 5.16, E.<i>Fr</i>.978.3;<br /><b class="num">c)</b> de la mies, hierba, etc. [[apretado]], [[espeso]] λήϊον <i>Il</i>.2.147, 11.560, <i>Od</i>.9.134, Hes.<i>Sc</i>.288, Thgn.107, λειμών A.<i>Pr</i>.652, ποίη Hdt.4.53, χλοή E.<i>Hipp</i>.1139;<br /><b class="num">d)</b> del pelo [[denso]], [[crecido]] χαίτη Semon.8.66, πώγων Luc.<i>Pisc</i>.41, (τρίχες) ὀρθαί, βαθεῖαι de perros y anim., X.<i>Cyn</i>.4.8, Arist.<i>HA</i> 518^b32.<br /><b class="num">2</b> del color [[intenso]] πορφύριον <i>PLond</i>.899.4 (II d.C.), cf. <i>PHolm</i>.117, Ael.<i>VH</i> 6.6, Lyd.<i>Mag</i>.2.13.<br /><b class="num">3</b> de la respiración de los seres acuáticos [[pesada]], [[densa]] θολερὰ καὶ βαθεῖα ... [[ἀνάπνευσις]] op. [[λεπτὴ καὶ καθαρά]] la de los que viven del aire, Pl.<i>Ti</i>.92b.<br /><b class="num">C</b> c. ref. temporal [[avanzado]] ὄρθρος Ar.<i>V</i>.216, Pl.<i>Cri</i>.43a, ἑσπέρα Luc.<i>Gall</i>.8, <i>PLips</i>.40.2.10 (IV d.C.), cf. Charito 1.7.6, Plu.2.179e, <i>Eu.Luc</i>.24.1, Paus.4.18.3, [[γῆρας]] <i>AP</i> 7.163 (Leon.), Philostr.<i>VS</i> 515, 578, Eun.<i>VS</i> 457, Synes.<i>Ep</i>.9 (p.29), subst. εἰς βαθὺ τῆς ἡλικίας Ar.<i>Nu</i>.514, neutr. plu. como adv. βαθύτατα γηρῶν Ael.<i>VH</i> 2.36.<br /><b class="num">D</b> adv. -έως<br /><b class="num">1</b> [[profundamente]] κατορύξας β. Hp.<i>Fract</i>.13<br /><b class="num">•</b>fig. κοιμᾶσθαι Theoc.8.66, cf. Plu.<i>Cat.Mi</i>.27, 2.800f, Gal.17(2).176, Procl.<i>in Prm</i>.622<br /><b class="num">•</b>del significado de la Sagrada Escritura, Epiph.Const.<i>Haer</i>.77.36.<br /><b class="num">2</b> [[asentadamente]], [[tranquilamente]] ἤνεγκας Iul.<i>Ep</i>.30 (cód.).<br /><b class="num">• Etimología:</b> Etim. dud. Las formas [[βαθύς]] y [[βένθος]] tendrían el vocalismo antiguo (*-<i>m̥</i>-/*-<i>em</i>-), mientras que βάθος sería secundario. Algunos lo rel. c. [[βάπτω]] de *<i>g^u̯m̥bh</i>-/*<i>g^u̯embh</i>- ‘[[profundo]]’ c. disim. de oclusiva. Cf. c. otro vocalismo anord. <i>kvefja</i> ‘[[hundirse en el agua]]’.

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0425.png Seite 425]] εῖα, ύ, tief, hoch, zunächst von der räumlichen Ausdehnung, von Hom. an überall; auch wie bei uns von der der Front entgegenstehenden Ausdehnung, [[φάλαγξ]], eine tiefe Schlachtordnung, Xen. Hell. 2, 4, 24. 4, 2, 7; Pol. 1, 33 u. Folgde; ähnlich werden erkl. βαθέα ἄγκεα, Il. 20, 490, tief sich hinein erstreckende Thäler, auch [[αὐλή]] 5, 142; ἠιών 2, 92. Von tiefen Wnnden, [[πληγή]] Luc. Nigr. 35; [[τομή]] Plut. san. tu. p. 393. Übertr., a) anknüpfend an [[ἄμαθος]] βαθεῖα, tiefer Sand, Il. 5, 587, drückt es alles Roichliche aus, dicht, dick; νειὸς βαθεῖα 10, 353, mit einer dicken Schicht Fruchterde, also fruchtbar; vgl. β. γῆ Eur. Andr. 637; [[χώρα]] Plut. Caes. 39; λήιον Il. 11, 560 u. öfter, wie Hes. Th. 107, was erklärt wird ὑψηλοὺς καὶ εὐτραφεῖς ἔχον στάχυας; ὕλη Il. 5, 555; [[λειμών]] Aesch. Prom. 665; [[χλόα]] Eur. Hipp. 1138; [[σῖτος]] ἐν τῷ πεδίῳ, hohes Getreide, Xen. Hell. 3, 2, 17; [[ποία]] Add. ep. 3 (VI, 228); [[τρίχες]] Xen. Cyn. 7, 8; [[πώγων]] Luc. Pisc. 41; [[κλῆρος]], reich, Pind. Ol. 13, 60; ἄνδρες, reiche Leute, Xen. Oec. 11, 10; [[οἶκος]] Callim. Cer. 114; πλοῦτος Ael. V. H. 3, 18; Μίδεω βάθιον πλουτεῖν, reicher als Midas sein, Tyrt. 3, 6; βαθὺ [[χρέος]], tiefe Schuld, Pind. Ol. 6, 3; [[κλέος]], reicher, großer Ruhm, Pind. Ol. 7, 53; βαθὺ ἐσθλόν, tiefgegründetes Glück, 12, 12. – b) von Zeitbestimmungen, [[ὄρθρος]], hoher Morgen, Plat. Crit. 43 a; Ar. Vesp. 216 u. Sp.; νύξ, tiefe Nacht, Luc. Asin. 34; [[ἑσπέρα]] Paus. 4, 18, 3; [[γῆρας]], spätes Alter, Leon. Tar. 71 (VII, 163); vgl. Ar. Nub. 512 προήκων ἐς βαθὺ τῆς ἡλικίας. – c) auf den Geist übertr., klug, weise, ernst, wie unser Geistestiefe, [[φρήν]] Il. 19, 125; Pind. N. 4, 8; [[μέριμνα]] Ol. 2, 60; [[φροντίς]], [[μηχανή]]. Aesch. Suppl. 402. 934; ἤθεα βαθύτερα Her. 4. 95, wie Plat. Legg. XI, 930 a, ernstere Sitten; βαθὺς τῇ φύσει [[στρατηγός]] Posidipp. Ath. IX, 377 (v. 59); so Sp., βαθεῖς ταῖς ψυχαῖς Pol. 6, 24; τὴν παιδείαν [[βαθύς]] Luc. Salt. 81; Suid. erkl. [[βαθύς]] durch [[πονηρός]] aus Men. – d) folgende Übertragungen schließen sich auch mehr od. weniger ans Deutsche an: [[λαῖλαψ]], heftiger Sturm, Il. 11, 306; ἀήρ, dicke Luft, Od. 9, 144; [[κίνδυνος]] Pind. P. 4, 207; [[τέρψις]] Soph. Ai. 1179; [[ἀνάπνευσις]] Plat. Tim. 92 a; [[ὕπνος]] Luc. D. mar. 2, 3; [[σιγή]] Tox. 36; [[εἰρήνη]] Posid. 18 (VII 170); [[χρόα]], tiefdunkel, Ael. N. A. 3. 17. – Compar. βαθύτερος, p. auch [[βαθίων]]; bei Theocr. 5, 43 ist in βάθιον ι kurz; dor. [[βάσσων]], Epicharm.; Superl. βαθ ύτατος u. p. [[βάθιστος]]. – Adv. βαθέως, z. B. κοιμᾶσθαι Theocr. 8, 66.

|elnltext=[[βαθύς]] -εῖα -ύ, Ion. nom. f. sing. βαθέα en βαθείη, gen. βαθέης, dat. βαθέῃ, acc. βαθέαν en βαθέην, adv. comp. βάθιον, poët. adv. superl. βάθιστον; diep<br /><b class="num">1.</b> diep (verticaal):; βαθὺς... [[Τάρταρος]] de diepe Tartarus Il. 8.481; εἰς ἅλα [[ἆλτο]] βαθεῖαν ze sprong in de diepe zee Il. 1.532; vandaar diepgelegen, laag:; βαθέης ἐξάλλεται αὐλῆς (de leeuw) springt uit de diepe hof (d.w.z. met hoge omheining) Il. 5.142; overdr. van iets waarin je wegzinkt; βαθὺς [[ὕπνος]] diepe slaap Theocr. Id. 8.65; ἐς βαθὺν ἅλατ’ ἔρωτα ze stortte zich in diepe liefde Theocr. Id. 3.42; diep van binnen. τὸν... [[ἄχος]] ὀξὺ κατὰ φρένα τύψε βαθεῖαν de scherpe pijn raakte hem (Zeus) diep in zijn gemoed Il. 19.125.<br /><b class="num">2.</b> diep, zich ver uitstrekkend (horizontaal):; ἠϊόνος [[προπάροιθε]] βαθείης voor de ver dóórlopende kust (d.w.z. vanuit het land gezien zich ver uitstrekkend naar de zee; mogelijk ook ‘[[laag]]’ (zie 1.)) Il. 2.92; βαθεῖαν φάλαγγα de diepe falanx (vele rijen dik) Xen. Cyr. 6.3.22; van een bolwerk:. πόλιν πύργων βαθείαι μηχανῆι κεκλῃμένην een stad afgesloten door middel van diepe versterkingen Aeschl. Suppl. 956; πλευρὰν βαθυτάτην een heel diepe flank (d.w.z. een erg grote (lichaams)omvang) Aristoph. Ve. 1193.<br /><b class="num">3.</b> diep, dicht, dik, vol (van consistentie, dichtheid)<br /><b class="num">4.</b> van vegetatie hoog, dicht:; βαθὺ [[λήϊον]] het dichte gewas Il. 2.147; βαθεῖα... [[ὕλη]] het diepe woud Il. 20.491; πρὸς Λέρνης βαθὺν λειμῶνα naar de volle weide van Lerna Aeschl. PV 652; ook van aarde weelderig, vruchtbaar:. [[πολλάκις]]... ξηρὰ βαθεῖαν γῆν ἐνίκησε σπορᾷ dikwijls heeft droge (grond) volle aarde overtroffen in opbrengst (d.w.z. een bastaard is soms beter dan een echt kind) Eur. Andr. 637.<br /><b class="num">5.</b> van haar of baard dicht, vol:. πώγωνα βαθύν een volle baard Luc. 28.41.<br /><b class="num">6.</b> van wolken en nevel dicht, dik:; ἀὴρ... βαθεῖ’ ἦν de mist was dicht Od. 9.144; van wind. νέφεα [[Ζέφυρος]]... βαθείῃ λαίλαπι τύπτων terwijl de westenwind een wolk met een volle windvlaag treft Il. 11.306.<br /><b class="num">7.</b> ook van andere zaken:. βαθεῖα... κάππεσε [[τέφρη]] de as was in een dikke laag neergevallen Il. 23.251; βαθυτέρην τὴν σάρκα ἔχουσιν ze hebben dikker vlees Hp. Vict. 48.7.<br /><b class="num">8.</b> overdr. van de geest diep(gaand):; [[δεῖ]]... βαθείας φροντίδος er is behoefte aan diep nadenken Aeschl. Suppl. 407; [[οὕτω]] βαθὺν λόγον [[ἔχει]] (de grenzen van de ziel zou je niet kunnen vinden:) zo’n diepe inhoud heeft hij Heraclit. B 45; van lessen; τῶν... βαθυτέρων διδασκαλιῶν... μετασχεῖν aan de meer diepzinnige lessen deelnemen Plut. Alex. 7.5; uitbr.. ἐπιστάμενον... ἤθεα βαθύτερα ἢ κατὰ Θρῄκας omdat hij diepgaandere (d.w.z. beschaafdere) manieren kende dan bij de Thraciërs gebruikelijk was Hdt. 4.95.<br /><b class="num">9.</b> met uitdrukkingen van tijd diep, d.w.z. aan het begin of eind van een periode. [[νῦν]]... [[ὄρθρος]] [[βαθύς]] het is nu heel vroeg in de ochtend Aristoph. Ve. 216bis; προήκων εἰς βαθὺ τῆς ἡλικίας vergevorderd in leeftijd Aristoph. Nub. 514; ἦν νὺξ βαθεῖα het was diep in de nacht Luc. 39.34.<br /><b class="num">10.</b><br /><b class="num">11.</b>

|elrutext='''βᾰθύς:''' εῖα (эп.-ион. [[βαθέη]], [[βαθέα]] и [[βαθείη]]), ύ<br /><b class="num">1</b> [[глубокий]] ([[τάφρος]], ἅλς Hom.; [[τομή]] Plut.; [[πληγή]] Luc.); глубокий, т. е. образующий высокие кучи ([[ἄμαθος]] Hom.; τέφραι Plut.): β. [[πτῶμα]] Aesch. падение с большой высоты;<br /><b class="num">2</b> [[обнесенный высоким забором]] ([[αὐλή]] Hom.);<br /><b class="num">3</b> [[глубоко вдающийся]], [[образующий глубокую бухту]] ([[ἠϊών]] Hom.),;<br /><b class="num">4</b> [[вытянутый в глубину]] ([[φάλαγξ]] Xen.);<br /><b class="num">5</b> [[плотный]], [[густой]] ([[ἀήρ]] Hom.);<br /><b class="num">6</b> [[густой]], [[обильный]] ([[λήϊον]] Hom.; [[τρίχες]], [[σῖτος]] ἐν τῷ πεδίῳ Xen.; [[πώγων]] Luc.);<br /><b class="num">7</b> покрытый толстым слоем почвы, т. е. плодородный, тучный (γῆ Eur.; [[χώρα]] Plut.);<br /><b class="num">8</b> [[богатый]] ([[κλῆρος]] Pind.; [[ἄνδρες]] Xen.);<br /><b class="num">9</b> [[сильный]], [[великий]] ([[λαῖλαψ]] Hom.; [[κίνδυνος]] Pind.; [[τέρψις]] Soph.);<br /><b class="num">10</b> [[глубокий]], [[крепкий]] ([[ὕπνος]] Luc.);<br /><b class="num">11</b> глубокий, т. е. нерушимый ([[σιγή]] Luc.; [[εἰρήνη]] Anth.);<br /><b class="num">12</b> глубокий, т. е. поздний, глухой ([[νύξ]] Luc.) или ранний, чуть брезжущий ([[ὄρθρος]] Plat.): βαθὺ [[γῆρας]] Anth. глубокая старость;<br /><b class="num">13</b> [[глубокий]], [[сознательный]], [[серьезный]] ([[φρήν]] Hom., Pind., Aesch.; ἤθεα Her.).

|mdlsjtxt=<br /><b class="num">I.</b> [[deep]] or [[high]], acc. to one's [[position]], like Lat. [[altus]], Hom., etc.; βαθέης αὐλῆς from [[high]]-[[fenced]] [[court]], Il.; ἠιόνος [[προπάροιθε]] βαθείης the [[deep]], i. e. [[wide]], [[shore]], Il.; in Prose, of a [[line]] of [[battle]], Xen.<br /><b class="num">2.</b> [[deep]] or [[thick]] in [[substance]], of a [[mist]], Hom.; of ploughed [[land]], opp. to [[stony]] [[ground]], Il., Eur.:— [[deep]], [[thick]], of woods, [[corn]], clouds, Il., Hdt., etc.; of [[hair]], Xen.<br /><b class="num">3.</b> [[violent]], of a [[storm]], Il.<br /><b class="num">4.</b> [[generally]], [[large]], [[copious]], [[abundant]], [[κλέος]], [[κλῆρος]] Pind.; βαθεῖα [[τέρψις]] Soph.; βαθὺς [[ἀνήρ]] a [[rich]] man, Xen.; β. [[ὕπνος]] [[deep]] [[sleep]], Theocr.<br /><b class="num">5.</b> of the [[mind]], [[deep]], Il., Aesch.; βαθύτερα ἤθεα Hdt.<br /><b class="num">6.</b> of [[time]], far-advanced, [[late]], βαθὺς [[ὄρθρος]] (v. [[ὄρθρος]]); βαθὺ τῆς ἡλικίας Ar.; β. [[γῆρας]] Anth.<br /><b class="num">II.</b> adv. [[βαθέως]], Theocr.

|sltr=<b>βᾰθῠς</b> (-ύν: -εῖα, -είας, -εῖαν: -ύ nom., acc.) <br /><b>1</b> lit., [[deep]] ἐς βαθεῖαν πόντου πλάκα (P. 1.24) βαθὺν πόντον περάσαις (P. 3.76) ἁλὸς βαθεῖαν κέλευθον ἀνοίγων (βαθείας Bergk e Σ.) (P. 5.88) [[ἔμπα]], καἴπερ [[ἔχει]] βαθεῖα ποντιὰς [[ἅλμα]] μέσσον, ἀντίτειν' ἐπιβουλίᾳ (N. 4.36) “ἐς τὸν βαθὺν Τάρταρον (Pae. 4.44) <br /><b>2</b> [[met]].<br /><b>a</b> [[profound]] βαθεῖαν ὑπέχων μέριμναν ἀγροτέραν (O. 2.54) ἦν δὲ [[κλέος]] βαθύ pr. (O. 7.52) ὁ μέλλων [[χρόνος]] ἐμὸν καταίσχυνε βαθὺ [[χρέος]] (O. 10.8) βαθὺν εἰς ὀχετὸν ἄτας (O. 10.37) ἐσλὸν βαθὺ πήματος ἐν μικρῷ πεδάμειψαν χρόνῳ (O. 12.12) ἐς δὲ κίνδυνον βαθὺν (P. 4.207) [[ὅ τι]] κε σὺν Χαρίτων τύχᾳ [[γλῶσσα]] φρενὸς ἐξέλοι βαθείας i. e. [[from]] the depths of his [[soul]] (N. 4.8) <br /><b>b</b> [[rich]] τοῖσι μὲν ἐξεύχετ' ἐν ἄστει Πειράνας σφετέρου πατρὸς ἀρχάν καὶ βαθὺν κλᾶρον [[ἔμμεν]] (O. 13.62) [[ὅστις]] ἄνευθ' Ἑλικωνιάδων βαθεῖαν ἐρευνᾷ σοφίας ὁδόν Πα. 7B. 20.<br /><b>3</b> n. [[sing]]., pro adv. [[ἅτε]] γὰρ ἐννάλιον πόνον ἐχοίσας βαθὺ σκευᾶς ἑτέρας (codd.: βαθὺν Bergk: βυθοῖ Wil.: in the depths ) (P. 2.79) <br /><b>4</b> frag. β]αθὺν δὲ δινῃ[ (supp. Lobel) fr. 51f.<br /><b>c</b>